مشارکت در ساخت به عبارت ساده توافق و شراکتی است که بین صاحب زمین یا خانه و سازنده یا سرمایه گذار بسته می شود.
به این شکل که فرد مالک، زمین یا خانه قدیمی خود را به شخص سرمایه گذار یا سازنده می سپارد تا این زمین یا خانه کلنگی و قدیمی را تبدیل به یک آپارتمان کند. در واقع می توان گفت یک طرف زمین را می آورد و یک طرف دیگر سرمایه و تخصص را.
فلسفه ای که بیشتر در مورد مشارکت در ساخت قابل تصور خواهد بود این است که برای مثال ممکن است شما یک زمین خالی یا یک خانه قدیمی دارید و می خواهید این خانه قدیمی را بفروشید اما به جای فروش با فرد متخصص قرارداد مشارکت منعقد می کنید که با ساخت یک آپارتمان یا واحد مسکونی یا واحد تجاری دو طرف در آن واحد جدیدی که احداث شده شریک باشید.
تکالیف طرفین قرارداد مشارکت در ساخت
امری که بسیار مهم است و باید مورد توجه قرار گیرد این است که طرفین در قرارداد، باید مشخص کنند که به چه میزانی باید مشارکت کنند.
به عبارتی حقوق و تکالیف طرفین در معامله مشخص باشد. یعنی مثلا سهم شما چقدر است و چه درصدی سود به شما تعلق می گیرد.
منظور از سود این است شما که زمین یا خانه خود را برای ساخت و ساز در اختیار فرد سازنده قرار داده اید پس از ساخت ساختمان مورد نظر صاحب چند واحد خواهید بود.
محتوای قرارداد مشارکت در ساخت
- در ابتدا لازم است که در قرارداد طرفین قرارداد و مشخصات آنان مشخص و تعیین شود.
- بعد از تعیین طرفین در قرارداد، به موضوع قرارداد اشاره خواهد شد، برای مثال موضوع، مشارکت در سرمایه گذاری، دریافت پروانه ساخت، و احداث آپارتمان مسکونی ملک، با فلان مساحت و مشخصات.
- در بند بعدی می توان به مدت قرارداد اشاره کرد، برای مثال از مدت زمان شروع اخذ پروانه و مجوز تا پایان آن ۱۲ ماه مدت تعیین شده.
- در قرارداد مشارکت باید آورده و میزان سرمایه هریک مشخص و تصریح شود. برای مثال آورده یکی از طرفین یا طرف اول شش دانگ پلاک ثبتی به شماره فلان متعلق به شخص مورد نظر.
- آورده طرف دوم انجام امور اداری، قانونی و اخذ مجوز های لازم در جهت انجام موضوع قرارداد و تامین هزینه های ساخت و ساز و مواردی که در نظر طرفین قرار دارد.
- در بند دیگر می توان به تعهدات طرفین پرداخت. برای مثال تعهد طرف اول این است که موضوع قرارداد را در اختیار طرف دوم قرار دهد و تعهدات طرف دوم هم از جمله این است که هزینه های لازمه را پرداخت و تامین کند.
- می توان در ضمن قرارداد موارد دیگری را راجع به فسخ یا نحوه ارجاع اختلاف به دادگاه یا داوری و نحوه تقسیم منافع و موارد دیگر را پیش بینی کرد.
وظایف سازنده در قرارداد مشارکت در ساخت
سازنده باید طبق توافق انجام شده تعهد خواهد کرد که به هر واحد را به همان میزان مساحت توافق شده تحویل خواهد داد.
دیگر این که سازنده بیان خواهد کرد که هر یک از این واحد ها دارای چه ویژگی هایی خواهد بود.
برای مثال چه مواردی را در واحد نصب خواهد کرد و… مهم تر از همه این که میزانی پول را به مالک زمین خواهد پرداخت تا به این وسیله وی جایی را برای سکونت در اختیار بگیرد. و اینکه سازنده باید هزینه های لازم برای ساخت و ساز را فراهم نماید.
نمونه قرارداد مشارکت در ساخت
ماده ۱-
- مشخصات طرفین
نظر به اينكه، آقای ……………… فرزند ……………… به شناسنامه شماره ………….. صادره از ……………… ساكن ………………(كه از اين پس طرف اول قرارداد ناميده خواهد شد). مالک پلاک فرعی ……………… از اصلی ……………… اراضی ……………… بخش ………………واقع در ……………… است و قصد احداث بنا در پلاک مذكور را دارد و نظر به اينكه آقای ……………… فرزند ……………… به شناسنامه شماره ……………… صادره از ……………… ساكن ………………(كه از اين پس طرف دوم قرارداد ناميده خواهد شد) امكاناتی مالی لازم را جهت احداث بنا در ملك موصوفه دارد، به منظور احداث بنا در پلاک مذكور و شركت در عرصه و اعيان پلاک مزبور اين قرارداد بين طرفين منعقد شد.
ماده ۲-
- ارزش آورده
ارزش عرصه در تاریخ عقد قرارداد معادل ……………… ریال (…………………………تومان) برآورد شده و مورد قبول طرفين است.
ماده ۳-
- موضوع تعهد
مقرر شد طرف دوم بنايی با مشخصات و طبق نقشه‌ای كه پيوست اين قرارداد و جزء لاينفک آن است و به امضای طرفین رسیده، در پلاک موضوف احداث کند.
تبصره ۱- طرف دوم مكلف است بنا را دقيقا بر مبنای پروانه شهرداری و نقشه‌های مصوب احداث نمايد.
تبصره ۲- طرف دوم مكلف است كليه ضوابط و قوانين مربوط به عمليات ساختمانی و اصول ايمنی را رعايت كند و طرف اول در اين خصوص مسئوليتی ندارد.
ماده ۴-
- ارائه صورت حساب
طرف دوم مكلف است فتوكپی كليه اسناد هزينه را اعم از اسناد خريد اجناس يا دستمزدها امضا كرده در پايان هر هفته در اختيار طرف اول قرار دهد. همچنين مكلف است صورتحسابی در دو نسخه ترتيب دهد و در پايان هر هفته نسخه ثانی صورتحساب را امضا كرده در اختيار طرف اول بگذارد. مدارك و صورتحساب های مذكور ملاک محاسبات و روابط مالی طرفين خواهد بود.
ماده ۵-
- انجام هزینه ها
پس از آنكه هزينه های انجام شده از جانب طرف دوم طبق مدارك ماده ۴ به ارزش عرصه (طبق ماده ۲) بالغ شده مابقی هزينه ساختمان تا اتمام بنا بالمناصفه پرداخت خواهد شد. به اين منظور طرفين حساب جاری مشتركی در بانك ……………… افتتاح كرده‌اند كه برداشت از آن با دو امضا انجام می شود. طرفين مكلفند كليه وجوهی را كه برای مصرف در ساختمان لازم است به اين حساب واريز كنند و كليه پرداخت‌ها را نيز از اين حساب انجام دهند.
ماده ۶-
- انجام تعهد سر موعد
طرف دوم مكلف است بنا را مبنای برنامه زمان بندی شده‌ای كه به عنوان ضميمه شماره ۲ اين قرارداد به امضای طرفين رسيده احداث كند.
ماده ۷-
- تنظیم سند رسمی
پس از اتمام بنا، طرف اول مكلف است نسبت به تنظيم سند رسمی انتقال سه دانگ مشاع از ملک (اعم از عرصه و اعیان) به طرف دوم اقدام کند.
تبصره ۱- كليه هزينه های لازم برای تنظيم سند رسمی انتقال (اعم از ماليات ها و عوارض و جرايم و هزینه تفکیک و غیره) بالمناصفه پرداخت خواهد شد.
تبصره ۲- انتقال رسمی ظرف هفتاد و پنج روز از تاريخ صدور گواهی پايان ساختمان بايد انجام شود.
ماده ۸-
- تاخیر در انجام تعهد
طرف اول در صورت تخير در ايفای تعهد موضوع ماده ۷ مكلف است بابت هر روز تاخير مبلغ ……………… ریال به طرف دوم بپردازد. پرداخت اين وجه مسقط تعهد طرف اول نخواهد بود و انتقال سه دانگ بايد انجام شود.
ماده ۹-
- بروز اختلاف
در صورت بروز اختلاف در تفسير يا اجرای اين قرارداد آقای ……………… به نشانی ……………… ……………………………………………….. كه ضمن قبول داوری اين قرارداد را امضا كرده اند، در خصوص مورد به عنوان داور دارای حق صلح و سازش اظهارنظر خواهند كرد و رای ايشان برای طرفين قطعی و لازم الاجرا و غير قابل اعتراض است.
ماده ۱۰-
اين قرارداد كه مشتمل بر ده ماده و چهار تبصره است در تاریخ ……………… در ……………… بين طرفين امضا و مبادله شد. تعداد نسخ سه نسخه هر نسخه در ……………… صفحه و با اعتبار واحد است.
امضای طرف اول قرارداد امضای طرف دوم قرارداد امضای داور
نتیجه گیری
قرارداد مشارکت ساخت توافقی است که مالک زمین یا خانه با فرد سازنده انجام می دهد.
تا یک طرف زمین را آورده قرار دهد و طرف دیگر تخصص و سرمایه لازم برای ساخت را به این ترتیب طرفین در حاصل ساخت و ساز شریک خواهند شد.
برای مثال مالک زمین صاحب چند واحد از آپارتمان های ساخته شده خواهد شد که مربوط به توافق طرفین خواهد بود.
در قرارداد مشارکت ساخت باید نکاتی رعایت شود که مختصرا به آن اشاره ای شد.
قرارداد مشارکت در ساخت برای افرادی که قصد گرفتن خانه جدید یا تعمیرات اساسی در خانه کلنگی و قدیمی دارند اما سرمایه و تخصص لازم را ندارند مناسب است.
سوالات متداول
در این باره فرد سازنده یا شرکت پیمانکاری مبلغی به مالک می پردازد تا بتواند با آن جایی را برای اسکان اجاره کنند.
وظایف ایشان یکی این مورد است که تعداد واحد هایی را که می خواهد تحویل دهد مشخص کند، تاریخ اتمام پروژه را معین کند و موارد دیگر را که لازم است.
قرارداد مشارکت در ساخت اینگونه است که یک طرف زمین یا خانه را می اورد و طرف دیگر سرمایه و تخصص و هر دو طرف در ساختمانی که در آینده ساخته می شود شریک خواهند بود.