واضح است که علاوه بر وظایف شغلی که هر کارمندی در محیط کار برعهده دارد، در مقابل نیز از برخی حقوق قانونی برخودار می شود. در این مطلب از وکیل آنلاین وکیل تاپ٬ سعی می کنیم برخی از مهمترین موارد حقوق و وظایف کارمندان را مورد بررسی قرار دهیم.
دسترسی سریع به عناوین:
حقوق پایه کارمندان
از جمله مهمترین تعاریف حقوقی مرتبط با حقوق و وظایف کارمندان، حقوق پایه می باشد که عبارت است از حداقل حقوق و دستمزدی که برابر با آنچه قانونگذار مشخص کرده است، به کارمندان پرداخت می شود. میزان حقوق پایه می تواند با توجه به نوع قرارداد در بازه های زمانی مختلفی تعیین شود.
نباید فراموش کرد که میزان حقوق دریافتی می تواند شامل مبالغ اضافه دیگری همچون پاداش و اضافه کار باشد، همچنین مبالغی تحت عنوان بیمه، صندوق های بازنشستگی و مالیات نیز در پرداخت حقوق دریافتی کسر خواهد شد.
ساعات کاری و اضافه کاری حقوق و وظایف کارمندان
میزان ساعات کاری موظف کارمندان در قانون کار همراه با تبصره هایی مشخص شده است. بر همین اساس طبق تبصره یک ماده ۵۱ قانون کار، هر کارمند در طول هفته باید مجموعا ۴۴ ساعت مشغول به کار باشد. که این ۴۴ ساعت مطابق با میزان تعطیلی آن بخش می تواند در ۵ یا ۶ روز تقسیم شود.
علاوه بر آن، چنانچه به ساعات کار بیشتری نیاز باشد؛ هر کارمند در روز تا سقف ۴ ساعت می تواند به صورت اضافه کاری به فعالیت خود ادامه دهد. و برای این ساعات نیز بر مبنای میزان حداقل حقوق، به صورت الزامی باید حق الزحمه پرداخت شود.
تعطیلات و مرخصی
برابر قوانین کار و خدمات کشوری کلیه کارمندان در روزهای تعطیل و جمعه ها تعطیل هستند و چنانچه در این ایام بنا بر نیاز مشغول به کار باشند، باید اضافه کاری دریافت نمایند. علاوه بر این تعطیلات، سالانه ۳۰ روز مرخصی همراه با ۴ جمعه مرخصی طلب دارند که در صورت متوالی نبودن روزهای مرخصی ۲۶ روز محاسبه خواهد شد. همچنین برای برخی وقایعی از قبیل ازدواج یا فوت بستگان درجه یک نیز در قانون پیش بینی هایی برای مرخصی کارمند وجود دارد.
از دیگر موارد مرخصی کارمندان نیز می توان به مرخصی استعلاجی، بدون حقوق و مرخصی زایمان برای بانوان اشاره کرد که کارمند می تواند مطابق با دستورالعمل های موجود از کارفرمای خود درخواست نماید.برای اطلاعات بیشتر می توانید مشاوره با وکیل اشته باشید.
موارد بهداشت و ایمنی
به منظور تامین، حفظ و ارتقا سلامت کارمندان مجموعه ای از مقررات تحت عنوان سیاست نامه تامین سلامت کارکنان دولت در شورای عالی سلامت و امنیت غذایی به تصویب رسیده است و همچنین مواردی نیز در حقوق و وظایف کارمندان موجود است که به موجب این قوانین، باید با برنامه های عملیاتی سلامت شاغلین مشمول قانون استخدام کشوری وابسته به دولت مطابق با این ضوابط مورد پایش قرار گیرد.
همچنین بنا بر این مقررات، نظارت بر حسن اجرای موارد بهداشتی و ایمنی در سایر دستگاه ها بر عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می باشد.
قرارداد کاری
قرارداد کاری همانطور که از نامش پیداست به مجموعه ای از تعهدات گفته می شود که به صورت یک قرارداد بین کارفرما و کارمند منعقد می شود و در آن شرایط و نوع کار، حقوق و دستمزد و شرایط فسخ قرارداد آورده می شود. در اغلب موارد قرارداد های کاری کارمند در سه وضعیت رسمی، پیمانی یا قراردادی منعقد می شود.
حقوق ترفیع و ارتقاء
مطابق با برخی آیین نامه ها و مقررات و حقوق و وظایف کارمندان٬ بسته به نوع دستگاهی که کارمند در آن اشتغال به کار دارد؛ شرایطی برای ترفیع و ارتقاء رتبه یا رسته شغلی پیش بینی شده است که فرد می تواند با احراز این شرایط مشمول ترفیع و امتیازات حاصل از این ارتقاء شود.
حقوق انتقال و انتقال محل کار
قانون مدیریت خدمات کشوری در ارتباط با انتقال محل کار کارمندان تصویب آیین نامه ای را پیش بینی کرده بود که در سال ۱۳۸۹ به تصویب دولت رسید و مطابق با این آئین نامه اصول کلی نحوه انتقال و ماموریت کارمندان بیان شده است.
بر اساس این آیین نامه مهمترین شرط انتقال کارمندان دولت داشتن ابلاغ رسمی این انتقال از سوی دستگاه مبدأ و موافقت دستگاه مقصد می باشد. چنانچه در مقصد انتقال با نیروی مازاد مواجه باشیم اما تاییدیه انتقال از سوی دو طرف صادر شده باشد، این انتقال بلامانع خواهد بود.
البته انتقال کارمندان برخی نهاد ها از جمله وزارت اطلاعات، نهادهای عمومی غیردولتی، شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت نظام، مجلس خبرگان رهبری و نیروهای نظامی و انتظامی از این مقررات مستثنی شده است و برابر با مقررات داخلی این دستگاهها عمل خواهد شد.
حقوق استفاده از تکنولوژی
درحقوق و وظایف کارمندان٬ روابط بین کارمند و کارفرما اشاره مستقیمی به چگونگی استفاده از تکنولوژی نشده است. اما چنانچه از طریق ابزار مرتبط با تکنولوژی مواردی از قبیل کلاهبرداری، تهمت یا توهین در این روابط صورت گیرد. جرم شناخته شده و از طریق قانونی برای طرفین قابل پیگیری می باشد. همچنین در مواردی ممکن است دستگاههای مختلف در این زمینه بخشنامه های داخلی را به کارمندان خود ابلاغ کنند. البته الزام قانونی ندارند و چنانچه موجب تضییع حق کارمندان در استفاده از تکنولوژی باشد. می توان با مراجعه به دیوان عدالت اداری، ابطال این دستورالعمل ها را درخواست نمود.
نتیجه گیری
در این مطلب سعی کردیم. تا به صورت مختصر برخی از حقوق و وظایف کارمندان در محیط کاری را به صورت مختصر مورد بررسی قرار دهیم. البته در صورت مواجهه با مشکلاتی در ارتباط با مسائل حقوقی محیط کار بهتر است از یک مشاوره حقوقی کمک بخواهید تا بتوانید با بیشترین آگاهی، راه حل مناسب را پیدا کنید.
سوالات متداول
۱- حقوق پایه یک کارمند چیست؟
به حداقل حقوق تعیین شده برای یک کارمند گفته می شود. مطابق با تصویب قانون گذار تعیین می شود. و اغلب مبلغی کمتر از حقوق دریافتی می باشد.
۲- آیا مرخصی زایمان برای کارمندان جزء سابقه کاری محسوب می شود؟
بله، مطابق با قانون، این مرخصی به زنان تعلق گرفته و جزء سابقه کار به شمار می آید. به صورت تعلیق موقت از کار می باشد که پس از پایان این مرخصی، کارمند به همان شغل قبل بر می گردد. البته این مرخصی به کارمندانی که زیر یک سال سابقه داشته باشند تعلق نمی گیرد.
۳- به طور کلی چند نوع قرارداد کاری با کارمندان منعقد می شود؟
سه نوع متداول قرارداد بین کارمند و کارفرما عبارتند از: رسمی، پیمانی و قراردادی یا خرید خدمات
