مالیات نقل و انتقال املاک نوعی از مالیات مستقیم است که برای معاملاتی که شخص حقیقی یا حقوقی پس از واگذاری حقوق مربوط به املاک خود و بعد از کسر معافیت های مقرر شده در قانون مالیات های مستقیم به ماخذ ارزش معاملاتی یا وجوه دریافتی پرداخت می‌کند، وضع میشود.
در ادامه این مطلب به بررسی مفاد قانونی مربوط به مالیات نقل و انتقال ملک و نحوه محاسبه آن می‌پردازیم.
بر اساس مواد ۵۹ تا ۷۵ قانون مالیاتهای مستقیم:
«در زمان نقل و انتقال قطعی هر ملک (با هر نوع کاربری) مالیات نقل و انتقال به میزان ۵ درصد ارزش معاملاتی آن ملک از مالک (فروشنده) دریافت میشود.»
نحوه محاسبه مالیات نقل و انتقال ملک۱۴۰۰
محاسبه مالیات نقل و انتقال املاک در سال ۱۴۰۰ نیز با توجه به و قوانین قبلی بوده و افزایش یا تغییری در این خصوص اتفاق نیفتاده در ادامه به بررسی نحوه انتقال ملک خواهیم پرداخت.
نقل و انتقال املاک تجاری
انتقال املاک تجاری و حق سرقفلی دو درصد مبلغ دریافتی است البته لازم به ذکر است این مبلغ در خصوص املاکی که ثبت شده قیمت به روز ملک ثبت شده خواهد بود.
هنگام نقل و انتقال املاک با هر نوع کاربری در دفترخانه، مبلغی با عنوان مالیات نقل و انتقال به مقدار ۵ درصد ارزش معاملاتی ملک از فروشنده آن دریافت میشود. تعیین میزان ارزش معاملاتی ملک بر عهده کمیسیون تقویم املاک است.
ارزش معاملاتی توسط کمیسیون املاک، بر اساس ضوابط زیر تعیین میشود:
- ۱- معادل با ۲ درصد از میانگین قیمت روز منطقه.
- ۲- عواملی مثل کاربری، اسکلت، عمر، نوع کاربری، موقعیت مکانی و نوع مالکیت بنا در نظر گرفته میشود.
طبق ماده ۵۹ قانون مالیاتهای مستقیم، در صورتی که برای ملکی ارزش معاملاتی تعیین نشده باشد، ارزش معاملاتی نزدیک ترین محل مشابه، ملاک استفاده قرار می‌گیرد.
بیشتر بخوانید: مراحل انتقال سند رسمی ملک، آپارتمان و زمین
مدارک لازم برای پرداخت مالیات نقل و انتقال ملک
در ادامه، مدارکی که برای پرداخت مالیات نقل و انتقال ملک لازم است برای شما آورده شده است:
- استعلام دفاتر اسناد رسمی با ذکر نام خریدار.
- تصویر سند مالکیت و بنچاق.
- کپی شناسنامه و کارت ملی فروشنده و خریدار.
- تصویر پایان کار.
- تصویر پروانه تخریب، نوسازی و عدم خلاف (در مورد املاک در دست ساخت).
- تصویر صورت مجلس تفکیکی.
- تصویر اسناد اجاری رسمی یا عادی.
- تصویر گواهی واریز مالیات بر ارث.
- تصویر وکالت نامه (در صورت مراجعه به وکیل).
- کپی مبایعه نامه یا قولنامه.
- نشانی دقیق ملک به همراه نقشه و کروکی محل.
بیشتر بخوانید: مراحل انتقال سند رسمی ملک، آپارتمان و زمین
موارد معافیت از مالیات در نقل و انتقال املاک
در ادامه، مواردی که از مالیات بر نقل و انتقال املاک معاف هستند، معرفی می‌شوند:
- املاکی که در اجرای ماده ۳۴ قانون ثبت مصوب مرداد ۱۳۲۰ و اصلاحات بعد از آن به تملک دولت درآمده‌اند، از پرداخت مالیات نقل و انتقال قطعی معاف هستند.
- املاکی که جزو آثار ملی ایران باشند، در صورتی که به سازمان میراث فرهنگی انتقال داده شوند، از مالیات نقل و انتقال املاک معاف هستند. اما در صورتی که در دست اشخاص بمانند، از پنجاه درصد مالیات بر درآمد املاک معاف هستند.
- بر اساس ماده ۶۵ قانون مالیاتهای مستقیم، واگذاری واحدهای مسکونی از جانب شرکت های تعاونی مسکن به اعضا، مشمول مالیات نقل و انتقال نمی‌شود.
- در صورتی که ملک به صورت رایگان و بلاعوض واگذار شود، واگذار کننده مشمول مالیات نقل و انتقال قطعی نخواهد بود و انتقال گیرنده نیز در زمان انتقال به میزان ارزش معاملاتی ملک در شامل مالیات بر درآمد اتفاقی میشود.
مالیات انتقال حق واگذاری املاک چیست؟
یکی از انواع مالیات نقل و انتقال املاک، مالیات انتقال و حق واگذاری املاک است. بر اساس این مالیات، انتقال محل واگذاری محل به ماخذ وجوه دریافتی مالک حق به نرخ ۲ درصد در تاریخ واگذاری مالکان عین یا صاحبین حق مشمول مالیات می‌شوند.
نکات مربوط به مالیات نقل و انتقال ملک
در ادامه، به برخی از مهم‌ترین نکات مربوط به مالیات نقل و انتقال ملک اشاره میشود:
- در مواقعی که معامله املاک به صورت عقد بیع نباشد، همچون معامله به صورت اجاره به شرط تملیک یا معاوضه، باز هم هنگام انتقال قطعی ملک، مالیات نقل انتقال دریافت میشود.
- بر اساس ماده ۶۱ قانون مالیاتهای مستقیم، در صورتی که انتقال ملک در دفاتر اسناد رسمی انجام نشود هم ارزش معاملاتی آن محاسبه شده و مالیات نقل انتقال دریافت میشود.
- اگر انتقال گیرنده دولت، شهرداری یا موسسات وابسته به آنها باشد و در صورتی که ملک به وسیله اجرای ثبت یا سایر ادارات دولتی به نیابت از مالک انتقال داده شود، در محاسبه مالیات نقل و انتقال، مبلغ ذکر شده در سند به جای ارزش معاملاتی، ملاک عمل قرار می‌گیرد.
- طبق ماده ۶۵ قانون مالیاتهای مستقیم، در زمان انتقال ملک به موجب قوانین اصلاحات ارضی مشمول مالیات نقل و انتقال نیست.
- فسخ یا لغو معامله به موجب قانون یا توسط طرفین معامله، تا ۶ ماه از تاریخ انتقال معامله جدید محسوب نمی‌شود و بعد از ۶ ماه به عنوان معامله جدید مشمول مالیات نقل و انتقال میشود.
- طبق ماده ۷۱ قانون مالیات های مستقیم، زمین‌هایی که به موجب سند عادی فروخته شده باشد و مالک آن ساختمان ساخته باشد، هنگام فروش و تنظیم سند رسمی به شرط تایید شهرداری یا مراجع دولتی و قضایی، ارزش ساختمان در محاسبه مالیات نقل و انتقال محسوب نخواهد شد.
- در زمان اولین نقل و انتقال ساختمان های نوساز با هر کاربری که بیشتر از ۲ سال از تاریخ صدور گواهی پایان کار آنها نگذشته باشد، مالک موظف است علاوه بر مالیات نقل و انتقال قطعی، مالیات مقطوع ۱۰ درصد به میزان ارزش معاملاتی اعیانی مورد انتقال را بپردازد.
- بر اساس ماده ۷۲ قانون مالیات های مستقیم، در صورتی که بعد از پرداخت مالیات از جانب مودی معامله انجام نشود، اداره امور مالیاتی باید با درخواست مودی و تایید دفتر اسناد رسمی مربوط، مبنی بر عدم ثبت معامله طی مدت ۱۵ روز از زمان اعلام دفتر اسناد رسمی مالیات وصول شده را مسترد کند.
بیشتر بخوانید: اظهارنامه تنظیم سند رسمی انتقال و تسلیم
نتیجه گیری
در زمانی که خانه‌ای را می‌فروشید، هزینه‌هایی وجود دارند که شما در این فرایند متحمل می‌شوید. یکی از این هزینه ها پرداخت مالیات نقل و انتقال املاک است.
برای انجام این کار، باید آگاهی های لازم را در این زمینه داشته باشید تا به راحتی بتواند مراحل فروش ملک را طی کنید. امیدواریم این مطلب در این زمینه برای شما مفید بوده باشد.
سوالات متداول در مورد مالیات نقل و انتقال ملک
طبق ماده ۷۴ قانون مالیاتهای مستقیم، در صورتی که ملک طبق عرف در تصرف شخصی باشد و سند مالکیت آن موجود نباشد، متصرف مثل مالک است و در زمان انتقال مشمول مالیات نقل و انتقال میشود.
در املاک اوقافی، مستاجر صرفا نسبت به عرصه، یعنی مساحت کل زمینی که بنا در آن قرار دارد، مشمول مالیات نقل و انتقال املاک میشود.
در صورتی که خریداران، اشخاص حقوقی باشند، اگر قیمت نوشته شده در سند کمتر از ارزش معاملاتی باشد، قیمت در سند به جای ارزش معاملاتی ملک در نظر گرفته خواهد شد.
زمین مسکونی درسال ۷۰بصورت قولنامه عادی به مبلغ ۵۰۰۰۰۰تومان.خریداری کردم.مالک.فوت.کرده.حال ۱۳نفر وراث هستن….مالیات.نقل انتقال برحسب نفرات.محاسبه.میشه؟؟؟.مبلغ ان.چقدر.میشه،؟؟باتشکر.
سلام وقت بخیر.من برای دریافت گواهی املاک به اداره ی مالیات مراجعه کردم و مالیات رو پرداخت کردم ولی هنگام دریافت گواهی ممیز از امضاء اون خودداری کرد به بهانه ی وجود وکالتنامه ایی که ممکنه وجود داشته باشه.لطفاً بفرمایید آیا این کار خلاف قانون هست یا خیر
اگر مورد معامله مربوط به تعاوني باشد آپارتما ن باشد و بعد از ٢٥ سال به شخص منتقل شود شامل ماليات است و چقدر ماليات تعلق مي گيرد
میخواهم بدانم مالیاتی که اداره مالیات برای فروش اپارتمان مسکونی خود وضع کرده چقدر بوده که محضر جهت انتقال مبلغی گرفته که من با مورد مشابه شخصی دیگر که مقایسه میکنم دوبرابر به محضرپرداخت کرده ام.
با سلام وخسته نباشید
معلم هستم مغازه ای ۳۲ سال قبل بعد از فوت پدرم به من وبرادرم وخواهر ومادرم رسیده .۵ سال قبل شخصی که حتی یک برگ سندرسمی وقانونی ندارد درب مغازه را به سرقت برده واز آن محل استفاده می کند از آن زمان من پیگیر هستم. بعد از ۵ سال تحقیق (کارشناسی یک نفره وسه نفره به نفع ما،استعلام از اداره ثبت واسناد ،مدارک مالیات به دارایی سه بار بعد ازفوت پدر ومادر وخواهرم ،تحقیق میدانی از محل مغازه توسط کارشناسان دادگستری وظابطین انتظامی از افراد مطلع محل که همه به نفع ما بود)این حکم را دادند هر یک از متهمان به پرداخت جزای نقدی به مبلغ ۹ میلیون ریال جایگزین ۱۵ روز حبس ورفع تصرف عدوانی .۲۷ دی ۹۹.
متجاوزین درخواست تجدید نظر دادند در کمال تعجب آنها را که پدر وپسر هستند قاضی تجدید نظر تبرئه کردنددر دادنامه نوشتند مستنداًبه بند ب ماده۴۵۵ قانون آئین دادرسی کیفری ضمن نقض دادنامه تجدید نظر خواسته به لحاظ فقد ادله اثباتی مستفاد از اصاله البرائه واصل ۳۷ قانون اساسی حکم برائت نامبردگان از اتهام انتسابی صادر واعلام می گردد این رای قطعی است۱۰اسفند ۹۹
سوالم ا زشما این است که اگر مدارک واسناد ارائه شده که همه مر قانون هست از نظر قاضی تجدید نظر فاقد اعتبار است پس چرا اسناد ما را باطل نمی کنند وما را از سرگردانی نجات نمی دهند وگر درست وقانونی است چرا درحکمشان به آنها اصلا اشاره نکردند متهمین خلافکار را که حتی یک ورق سند رسمی وقانونی طی این ۵ سال ارائه ندادند تبرئه کردند.قابل ذکر است که قاضی اول از قضات خوش نام ودقیق استان هستند که در کارشان بسیار دقیق هستند.با تشکر
ما تعاونى آموزشى هستيم ملك دبستان غير انتفاعى مان را براى فروش گذاشته ايم ماليات نقل و انتقال چند درصد است در ضمن ملك آموزشى نيست و تعاونى آموزشى هم منحل نشده بلكه توقف داديم
وقت بخیر. مالیات یک اپارتمان ۴۰ متری در بیست و هفت اسفندماه پارسال توسط فروشنده پرداخت شده ولی چون می خواستیم بر روی سند وام بانک مسکن بگیریم کارهای اداری طول کشید و به اواخر فروردین رسید. متاسفانه سردفتر دفترخانه ای که کارها در ان انجام شد فوت کرد و الان به یک دفترخانه جدید معرفی شدیم. دفترخانه جدید برگه پرداخت مالیات را قبول ندارد و باید جدید بگیریم. ایا بخاطر فاصله یک ماهه باید مالیات پرداخت کنیم؟
سلام اگرقبلا پرداخت کردین دیگرلازم نیست
سلام….ملک بنده یک خانه سال ۹۷ که به نام پسرهایم سندزدم ۱۸۰۰۰۰تومان دارایی دریافت کرد وامسال سال ۱۴۰۰ که دوباره به نام خودم سندش روبرگرداندم ۳۶۰۰.۰۰۰تومان…میشودعلت این تفاوت پرداختی روبفرمایید
سلام مالیات نقل وانقال سند میباشد
سلام. من ساکن ی ملکم ک سال ۷۷ سرقفلی رو خریدم . مالک ملک عوض شده و مالک جدید رفته اداره دارایی ۶ دانگ سرقفلی به خودش انتقال داده و مالیاتش رو ریخته آیا میتونه همچین کاری رو انجام بده؟ در حالی ک موقعی ک من ملک رو معامله کردم فروشنده دارای فرم ۱۹ بوده مالیات انتقال سرقفلی رو ریختم ولی سند رسمی بنام من نزده.
سلام: شما باید سند بنام شما باشد تا بتوانید مالکیت سرقفلی را ثابت نمایید می توانید از کسی که خریداری نموده اید بخواهید تا بنام شما بزند.
سلام من سال ۹۸ یک ملک خریداری کردم و مالک گفت می بایست هزینه نقل و انتقال را پرداخت کنم ایا چنانچه که مالک به اداره دارایی بابت مالیات ملک بدهکار باشد مبلغ بدهکاری را به هزینه نقل و انتقال اضافه می کند ؟؟؟
سلام: از طریق سامانه وکیل تاپ با وکیل متخصص مشاوره نمایید.
سلام وقت بخیر
سوالم درمورد نقل و انتقال ملک به سازنده هست،ممنون میشم راهنمایی بفرمایید
۱_میخواستم بدونم کارمند اداره دارایی ایا حقی دارند که مدارک برگه تشخیص مالیات و گزارش رسیدگی را به مودی ندهند؟
۲_بنده مالک هستم ولی اسمم را بنام سازنده رد کردند برای نقل و انتقال ملک و ماده۷۷شاملم شده ،میخواستم بدونم کاری میشه کرد که این هزینه را خود سازنده پرداخت کند و اسم بنده در اداره مالیات بعنوان مالک نوشته شود؟
سلام
مغازه قولنامه ای را چند سال پیش فروخته ام ولی خریدار از بنام زدن در اداره مالیالت خوداری مکند چکار باید بکنم
با سپاس
با سلام خدمت شما ،یک واحد اداری واقع در بلوار فردوس غرب فروختیم ،مالیات دارایی و خرج دفتر خانه چگونه حساب میشه ؟ممنونم.
با سلام ،آپارتمان تعاونیست که متعلق به خواهرم بوده و ایشان سال ۹۱ فوت شدن وارث پدرم بود که ایشان سال ۹۵فوت شدن و سال ۹۷ سند بنام تعاونی شده است حال باید سند از تعاونی بنام ورثه شود ،آیا برای انتقال سند از تعاونی به وراث باید مالیات بر ارث پرداخت شود ،با تشکر از راهنمایی شما
سلام ما صاحب اپارتمان مسکونی هستیم که سال ۹۸ کلیه کارهای مربوط به سند انجام شد ولی متاسفانه مابقی پول ما برای سند زدن حاضر نشد و امسال میتونیم مابقی پول رو پرداخت کنیم مالک میگه من دوسال پیش همه چیزو پرداخت کردم والان هرمابلتفاوتی باشه به عهد ه شماست میخواستم ببینم درسته و اینکه این مابلتفاوت شامل چند درصد میشه
سلام
پدر من در سال ۹۱ فوت کرده و دارایی فقط یک خانه دارند که وصیت کردن که تا زمان زنده بودن مادر ، در اختیار مادر باشد و طبق وصیت ما عمل کردیم ، الان در خصوص مالیات از اطرافیان شنیدم که میگن جریمه داره و … ، میخواستم بپرسم که داستان به چه شکلیه
سلام: در زمان انحصار وراثت باید این مالیات پرداخت شود