منظور از حکم رشد یعنی چه و نمونه رای حکم رشد

به موجب قانون مدنی ، همه ی افراد جامعه از حقوق و اختیاراتی بهره مند می باشند و می توانند در هر موقع که مایل باشند از این حقوق استفاده بنماید. اهم این حقوق؛ حق مالکیت، حق انتخاب همسر، حق حضانت و…

اما این اصل کلی در جهت حفظ و جلوگیری از تضییع حقوق بعضی از افراد جامعه دارای استثناعاتی می باشد.

برای مثال، فرض کنید یک طفلی که به بلوغ و رشد عقلی کافی نرسیده است، بخواهد یک معامله ای را انجام دهد. همین امر و عدم بلوغ و رشد او این احتمال و گمان را به وجود می آورد که در معامله منعقد شده متحمل ضرر شود (به اصطلاح عامیانه کلاه سرش برود).

حال قانونگذار به جهت حمایت از قشر خاصی از جامعه و حمایت از آنها معاملات و اعمال آنها رو تا رسیدن به سن رشد ممنوع اعلام کرده است.

در این متن قصد داریم به حکم رشد، آثار و نتایج آن بپردازیم.

حکم رشد چیست؟

همانطور که بیان شد، قانونگذار در قانون مدنی ، اعمال و اقدامات افرادی را که به رشد و سن قانونی نرسیده اند را معتبر نمی داند. حال اگر شخصی بخواهد قبل از رسیدن به سن قانونی اقدام به فعل و انفعلات مالی نماید (خرید،فروش…) می بایست با مراجعه به دادگاه تقاضای صدور حکم رشد نماید.

به بیان ساده تر در حکم رشد دادگاه به تقاضای صغیر که مدعی رشد و توانایی و امکان اداره در امور خود می باشد با بررسی جوانب که حال می تواند صرفا طرح سوال از صغیر باشد یا ارجاع وی به پزشکی قانونی برای تعیین سن دقیق و تشخیص رشد وی، اقدام به بررسی خواسته می نماید و در صورت واجد شرایط بودن اقدام به صدور حکم رشد نماید.

ذکر این نکته ضروری است که؛ حکم رشد فقط در ارتباط با امور مالی می باشد چرا که در امور مالی است که حقوق طفل در مظان آسیب و خطر قرار می گیرد و در امور غیرمالی نظیر ازدواج، طلاق نیازی به وجود حکم رشد نمی باشد.

آثار صدور حکم رشد

در صورتی که دادگاه نظر به محتویات پرونده اقدام به صدور حکم رشد نماید، طفل از تاریخ صدور حکم توانایی تصاحب و اداره ی کلیه ی امور مالی خود را دارا می باشد، در حالی که تا قبل از صدور حکم رشد نیازمند وجود ولی، قیم یا سرپرست برای اداره ی اموال خود بود.

تفاوت رشد و بلوغ

عموما مردم برای معرفی شخصی که توانایی و اختیار انجام امری را داشته باشد از لفظ عاقل و بالغ استفاده می نمایند و اصولا اشاره ای به رشد یا رشید بودن شخص نمی شود.

اما در واقع بلوغ با رشد تفاوت هایی دارد. بلوغ به معنای کمال و رسیدگی می باشد و بیانگر حالت و وضعیتی است که یک شخص علائم و آثار جنسی در او ظاهر و مشخص می شود.

البته بلوغ از نظر معنایی و مفهومی فقط مختص به مسائل جنسی نیست بلکه تکامل و پختگی در سایر امور را نیز در برمی گیرد. برای مثال بلوغ فکری که در افراد بر اثر مطالعه و معاشرت ایجاد می شود.

سن بلوغ در دختران ۹سال تمام قمری و در پسران ۱۵سال تمام قمری می باشد.

اما رشد بیان گر وضعیتی است که شخص توانایی درک و تشخیص خوب و بد و از آن مهم تر، ارزش و بهای یک چیز را بتواند تشخیص بدهد (در اصطلاح حقوقی می گویند عقل معاش داشته باشد)

اما رشد و بلوغ با یکدیگر ارتباط دارند، به گونه ای که یکی از شروط اصلی و اساسی احراز رشد یک شخص، رسیدن به سن بلوغ می باشد.

هرچند که ممکن است شخصی به سن بلوغ برسد اما از نظر ظاهری یا حتی به تشخیص دادگاه فاقد رشد باشد.

حکم رشد دختر و پسر

حکم رشد به درخواست پسر و یا دختری که بالغ بوده و سن زیر ۱۸ سال تمام را دارند برای اینکه در امور مالی خودشان تصرف داشته باشند باید از طریق تقدیم دادخواست به دادگاه خانواده نسبت به دیافت حکم رشد عمل نمایند.

مدارک حکم رشد چیست

کارت ملی و شناسنامه

استشهادیه

فرم درخواست صدور گواهی رشد

منظور از حکم رشد چیست

حکم رشد رایی است که متقاضی از طریق تقدیم دادخواست به دادگاه خانواده از این دادگاه درخواست میکند و قاضی دادگاه خانواده بر اساس مستندات قانونی اقدام به صدور این حکم میکند که این حکم بر تمام مراجع اعم از اداری یا قضایی لازم اتباع می باشد.

بیشتر بخوانید: دادخواست صدور حکم رشد

روند درخواست صدور حکم رشد

ابتدا لازم به ذکر است که درخواست صدور حکم رشد، یک درخواست ساده نیست بلکه یک دعوای حقوقی محسوب می شود علیه ولی یا سرپرست طفل یا در صورتی که طفل فاقد سرپرست باشد علیه دادستان، که نیازمند پرداخت هزینه دادرسی و ثبت دادخواست در دادگاه خانواده محل اقامت شخص می باشد.

برای اقدام قانونی لازم است که با به همراه داشتن کلیه مدارک و اسناد هویتی و همچنین در صورت اختیار استشهادیه ای که به امضای اهالی محل و یا… مبنی بر شهادت رشد شخص باشد تقدیم شعب دادگاه نموده و پس از پرداخت مبلغی معادل؛ پنجاه هزار ریال به عنوان هزینه دادرسی، اقدام به ثبت دادخواست خود نماید.

لازم به ذکر است که، ثبت دادخواست از طریق کلیه ی دفاتر خدمات قضایی نیز قابل انجام خواهد بود.

نمونه حکم رشد

در خصوص دادخواست خواهان… بی طرف دادستان محترم به خواسته صدور حکم رشد نظر به ملاحظه محتویات پرونده و اظهارات متقاضی و مصاحبه حضوری با وی و با عنایت به تاریخ تولد نامبرده که مورخه ….. می باشد و نظر به وضعیت ظاهری و جسمانی و ذهنی متقاضی، دادگاه نامبرده را دارای رشد کافی و عقلی دانسته مستنداً به ماده ۱۲۱۰ قانون مدنی حکم به رشد فکری مشارالیه صادر و اعلام می دارد رأی صادره ظرف مهلت ۲۰ روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر در محاکم تجدیدنظر می باشد.

نتیجه گیری

در پایان و به عنوان نتیجه گیری کلی از آنچه که بیان شد؛ برای انجام اعمال حقوقی از نوع مالی، و به جهت حمایت از اشخاص صغیر، کلیه ی اعمال و اقدامات قانونی صحیح نمی باشد مگر اینکه به تائید ولی یا سرپرست وی برسد.

حال در صورتی که یک شخص کمتر از ۱۸سال تمام، مدعی رشد و توانایی در امور مالی خود باشد می بایست با طرح دادخواستی علیه ولی یا سرپرست خود و یا دادستان تقاضای صدور حکم رشد خود را بنماید تا در صورت صلاحدید دادگاه و صدور حکم رشد، از این پس عهده دار امور مالی خود شود.

سوالات رایج