قانون گذار برای دخالت افراد در امور مالی و غیر مالی خود داشتن اهلیت را لازم می داند. اهلیت به معنای بالغ بودن، عاقل بودن و رشید بودن است. افرادی که هر کدام را ندارند محجور محسوب می شوند.
بالغ بودن در ایران در پسران ۱۵ سال تمام قمری و در دختران ۹ سال قمری در نظر گرفته شده است.
عاقل بودن به این معنا که فرد باید مبتلا به جنون نباشد و در سلامت عقلی به سر ببرد. و رشید بودن به این معنا سفیه نباشد یا این که تصرف و دخالت در اموالش به صورت عاقلانه باشد نه به صورت سفیهانه.
رشید کسی است که عقل معاش دارد و سود و زیان را تشخیص می دهد.
در قانون ایران برای معاملات افراد داشتن رشد لازم است و یکی از مواردی که نشان از به سن رشد رسیدن فرد است، سن ۱۸ سالگی است.
لذا افراد قبل از این سن با اجازه پدر یا قیم خود می توانند معامله کنند و پس از این سن خود در امور مالی استقلال خواهند داشت.
البته اجازه و اذن سرپرست صغیر یا فرد محجور برای معامله هایی است که در آن سود و زیان است اما در معامله هایی که فقط نافع هستند به حال محجور (صغیر و سفیه) باید گفت این معاملات صحیح هستند.
برای مثال فردی مالی را به صغیر هبه می کند این معامله چون رایگان است صحیح می باشد.
در سند زدن هم همینطور است؛ اگر قرار است فردی که صغیر یا سفیه است به کسی مال خود را بفروشد باید سرپرست وی این کار را انجام دهد مثل ولی قهری یا همان پدر او و سند زدن هم با خود پدر است.
دسترسی سریع به عناوین:
سن قانونی برای سند زدن ماشین و موتور سیکلت
آنچنان که گفتیم اگر کسی بخواهد معامله ای کند برای مثال ماشینی که دارد را بفروشد و صغیر باشد یعنی به سن بلوغ نرسیده باشد. نماینده وی با حفظ مصلحت وی این کار را انجام خواهد داد.
فرض کنید فردی ۱۶ ساله یا پدر ایشان قصد دارد موتورسیکلتی را برای فرزندش خریداری کند در اینجا خود فرد نمی تواند معامله کند و ولی قهری یا همان پدر وی می تواند از جانب وی معامله کند.
از جهتی دیگر این امکان وجود دارد که سند موتور سیکلت را به نام فرزند تنظیم کند. این بحث معاملاتی را در اینجا بیان کردیم و بحث گواهینامه برای موتور سیکلت وی بحثی جدا است.
زیرا مالکیت امری دیگر است و وی می توان سند ماشین یا موتور سیکلت را به نام فردی که زیر ۱۸ سال هم هست تنظیم نمود.
حال اگر همین فرد که به ۱۸ سال نرسیده بخواهد موتور سیکلت را بفروشد باز هم پدر وی باید این معامله را انجام دهد و سند را به نام خریدار انتقال دهد.
سن قانونی برای معامله ماشین و موتور سیکلت
آنچنان که گفتیم بلوغ و داشتن رشد برای امور مالی شرط است و کسی که بالغ نیست نمی تواند معامله ماشین یا موتور سیکلت کند و این کار باید با اجازه نماینده اش (ولی یا قیم) انجام شود.
معامله صغیر ممیز و سفیه بدون اجازه ولی غیر نافذ است و اگر شخص، صغیر غیر ممیز باشد مثل کودک ۷ ساله و مجنون معامله وی باطل است.
البته آنچه گفتیم دوباره متذکر می شویم برای وقتی است که فرد قصد معامله معوض و داد و ستد گونه دارد و گرنه در صورتی که فرد دیگر به رایگان موتور سیکلت و ماشینی را به او هبه کند یا به شکلی به او برسد این امر صحیح است و می توان سند آن را به نام وی زد اگرچه هنوز به سن رشد نرسیده است.
برای مثال فردی برای برادر کوچکتر از خودش است یک دستگاه موتور سیکلت برای سالهای بعدش می خرد و به او هبه می کند در این حالت چون رایگان است و ضرری متوجه شخص محجور نیست باید گفت که معامله صحیح است.
نتیجه گیری
برای امور مالی و غیر مالی داشتن اهلیت لازم است به خصوص در امور مالی که علاوه بر بلوغ به رشد هم نیاز است.
برای معامله ماشین و موتور سیکلت و هر مال دیگری، اما با وجود این می توان برای افراد زیر ۱۸ سال هم سند به نام آنها زد.
برای مثال سند یک دستگاه موتور سیکلت را پدر می تواند به نام فرزند خود بزند.
اما برای معامله کردن شخص صغیر یا کسی که زیر ۱۸ سال است باید اجازه ولی او وجود داشته باشد در غیر این صورت معامله او غیر نافذ باقی می ماند مگر آنکه فرد بالغ زیر ۱۸ سال که می توان گفت صغیر ممیز است و توان تشخیص ضرر و زیان را دارد قبل از انعقاد معامله از ولی خود اذن بگیرد.
به طور خلاصه سن قانونی برای معامله از جمله معامله موتور سیکلت و ماشین ۱۸ سالگی است.
سوالات متداول
می توان سند این اموال را به نام افراد زیر ۱۸ سال هم زد زیرا این ها اهلیت دارا شدن دارند.
سن قانونی برای انجام معامله ۱۸ سال تمام است و قبل از این تاریخ معامله وی منوط به تنفیذ ولی یا قیم خواهد بود.
بله این امر امکان پذیر است.
این معامله غیر نافذ و منوط به تنفیذ ولی یا نماینده قانونی اوست.