اناطه همانطور که از لفظ آن پیداست به معنای منوط کردن و موکول کردن است. در اصطلاح حقوقی قرار اناطه به این مفهوم است که اگر کسی طرح دعوایی کند اما رسیدگی به این دعوا منوط به اثبات ادعایی در دادگاه دیگر باشد دادگاه این قرار را اتخاذ می کند تا فرد ابتدا با مراجعه به آن دادگاه و اثبات ادعای خود رسیدگی در این دادگاه را هموار سازد.
دادگاه در تصمیمات قضایی که اتخاذ می کند ممکن است رای صادر کند. رای معنای عامی دارد و شامل حکم و قرار است در بیان حکم آمده است رایی است که هم در مورد ماهیت و موضوع دعوا باشد و هم اینکه باعث بسته شدن پرونده بشود اما قرار ممکن است حسب مورد یکی از این ویژگی ها را نداشته باشد.
قرار اناطه هم از تصمیمات قضایی دادگاه است از آنجا که صراحتا این لفظ اناطه در ماده ۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی نیامده است اما علمای حقوق به تبع قوانین دیگر که این لفظ صراحتا پیش بینی شده آن را قرار اناطه می نامند.
اما قرار اناطه بیشتر در موضوعات کیفری جریان داشت تا که در سال ۱۳۷۹با تصویب قانون آیین دادرسی مدنی به رسمیت شناخته شد، زیرا عده ای از علمای حقوق قبل از تصویب آن مخالف قرار اناطه در امور حقوقی بودند.
چرایی قرار اناطه حقوقی
از آنجا که صلاحیت دادگاه کیفری نسبت به حقوقی از مصادیق بارز صلاحیت ذاتی است و جز در موارد استثنایی نمی توانند در کار یکدیگر دخالت کنند لذا ممکن است دعوایی در دادگاه حقوقی مطرح شود؛ اما رسیدگی به آن منوط به اثبات ادعایی در دادگاه دیگر باشد حال ممکن است آن دادگاه دیگر کیفری باشد یا حقوقی.
مصادیق و مثال هایی از قرار اناطه
برای مثال تصور کنید که الف علیه ب اقامه دعوای حقوقی کرده است از باب مطالبه وجه چک در این حال ب ادعا می کند که چک نامبرده مسروقه است و وی شکایت کیفری از این امر را هم تسلیم دادگاه کیفری کرده است، حال می توان گفت چون رسیدگی به پرونده چک منوط به اثبات مسروقه نبودن آن است در این حالت قرار اناطه صادر می شود تا تکلیف مسروقه بودن یا نبودن مشخص شود.
در مثالی دیگر تصور کنید که فردی علیه قاضی در دادگاه عمومی طرح دعوا می کند از باب مطالعه خسارت ناشی از تقصیر وی حال چون رسیدگی به این موضوع ابتدائا منوط به اثبات تقصیر قاضی در دادگاه عالی انتظامی قضات است ابتدا باید در آن دادگاه این تقصیر را ثابت کند تا سپس پرونده در دادگاه حقوقی به جریان بیفتد.
یا اینکه فرض کنید فردی علیه شهرداری اقامه دعوا کرده از باب مطالبه خسارت و زیان وارده به خودش از ناحیه تصمیمات شهرداری با توجه به این که ابتدائا لازم است که تقصیر شهرداری در دیوان عدالت اداری ثابت شود که پس از آن با ضمیمه کردن آن حکم دعوای خود را ادامه بدهد در دادگاه عمومی.
بیشتر بخوانید: اعتراض در دیوان عالی کشور
صدور قرار اناطه با وجود چه شرایطی ممکن است؟
ابتدا لازم است آن مقدمه دعوا که نیاز به اثبات دارد در صلاحیت دادگاه دیگر باشد.
و شرط دیگر این است که این ادعا متکی به دلایل قوی باشد و صرف ادعا را دادگاه نمی تواند مستند صدور قرار اناطه قرار دهد.
ماده ۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی اینگونه بیان حکم می کند:
هرگاه رسیدگی به دعوا منوط به اثبات ادعایی باشد که رسیدگی به آن در صلاحیت دادگاه دیگری است، رسیدگی به دعوا تا اتخاذ تصمیم از مرجع صلاحیت دار متوقف می شود. در این مورد، خواهان مکلف است ظرف یک ماه در دادگاه صالح اقامه دعوا کند و رسید آن را به دفتر دادگاه رسیدگی کننده تسلیم نماید، در غیر این صورت قرار رد دعوا صادر می شود و خواهان می تواند پس از اثبات ادعا در دادگاه صالح مجدداً اقامه دعوی نماید.
پس با این اوصاف اگر خواهان دعوایی را طرح کرده است که رسیدگی به آن منوط به اثبات ادعای دیگر در دادگاه دیگر باشد ۱ ماه فرصت دارد که در آن دادگاه اقامه دعوا کند و رسید آن را به دادگاه اولیه تحویل بدهد در غیر این صورت پس از سپری شدن مدت مشخص دادگاه دعوای وی را رد می کند. اما این رد دعوا مانع از آن نیست که بعدا بتواند دوباره طرح دعوا کند.
قابلیت اعتراض به قرار اناطه
در ماده ۳۳۲ آیین دادرسی مدنی قرار هایی را پیش بینی کرده است که قابل اعتراض تجدید نظر است در این موارد نامی از قرار اناطه برده نشده و در مواد ۳۶۷ و ۳۶۸ هم به مواردی اشاره شده است که قابل فرجام هستند و باز هم اسمی از قرار اناطه برده نشده است بنابراین قرار اناطه حقوقی قابل اعتراض نخواهد بود برعکس قرار اناطه در امور کیفری که قابل اعتراض است.
مهلت اعتراض به قرار اناطه ده روز می باشد
نتیجه گیری
قرار اناطه وقتی صادر می شود که طبق ماده ۱۹ ق.آ.د.م رسیدگی به یک دعوا منوط و موکول به اثبات ادعایی در دادگاه دیگر باشد.
برای مثال زن ادعا می کند با فوت همسر وی فلان زمین به عنوان مهریه متعلق به وی است اما رسیدگی این ادعا منوط به اثبات این ادعا یعنی ادعای نکاح و مهریه در دادگاه خانواده است پس فعلا دعوا متوقف می شود تا تکلیف این ادعا مشخص شود.
سوالات متداول
بله و این امر را ماده ۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی پیش بینی کرده است.
در این موارد لازم است که ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ در آن دادگاه طرح دعوا بشود و رسید آن تحویل دادگاه اولیه بشود در غیر این صورت دادگاه دعوا را رد خواهد کرد.
با صدور این قرار دعوای اولیه و رسیدگی به آن متوقف می شود تا درباره این امر تعیین تکلیف شود.
خیر قرار اناطه در امور حقوقی قابل اعتراض نیست اما قرار اناطه کیفری قابل اعتراض است.
با سلام من یه زمین دارم که درختان سی ساله داره همسایه من قسمتی از زمین را تصرف کرده ودرخت سس ساله را با حصار برای خودش کرده ومن شکایت کردم یکبار قرار موقوفی تعقیب صادر شد که در دادگاه تجدید نظر نقض شد و حالا دوتا شاهد بردم دادگاه ولی مجداا قرار اناطه صادر کرده و جالب این که متهم اصلا در دادگاه خوانده نشده و یه قولنامه ارائه کرده که اصلا متعلق به این ملک نمیباشد و املاک ان منطقه اصلا سند ندارد حالا دادگاه از من مالکیت میخاد چطور بدون شنیدن صحبتهای طرف مقابل یکطرفه دادگاه قرار صادر میکنه اصلا نپرسیده که این قولنامه برا این ملک هست یا نه
سلام رای غیابی صادر شده
سلام درخواست تقسیم ترکه نموده ام دادگاه ظرف مدت یک ماه از من لیست اموال را خواسته و قرار اناطه صادر کرده چه باید کرد ؟؟؟؟
سلام بایستی به مرجعی که قرارداده ظرف یک ماه رسیدش را به این دادگاه تقدیم نایید وگرنه دادخواست رد میشود
سلام آیا قرار اناطه پس از ثابت شدن ادعا در دادگاه دیگر قابل برگشت به رسیدگی دارد یا باید مجددا دادخواست ارائه داد
سلام دادخواست اولیه متوقف میشه موقتا بعداز ارایه دلیل از دادگاه مورد اناطه دوباره به جریان کار خو.دش ادامه میدهد
فردی شکایت جعل نموده کارشناس امضا وی را تایید کرده ولی سفید امضا بوده آیا موضوع جعل رفع شده یا سفید امضا هم جعل محسوب میشود
سلام بله سواستفاده از سفید امضاو جعل ممکنه
سلام
پدرم ۸۴سال سن دارد و از لحاظ جسمی و روحی شرایط نرمالی ندارد برادر کوچکم از این شرایطستفاده کرده و از ترسانیدن پدرم از بیماری از او اوراقی را سفید امضا و انگشت کرفته سپس قولنامه املاک وی را تنظیم و اموال را به نام خود یا دیگران انتقال می دهد ، چه باید کرد ؟
سلام:می توان براساس سواستفاده از سفید امضادر خواست شکایت کیفری کرد.
سلام
شکایت در خصوص ممانعت از حق و مزاحمت ملکی شده، قرار اناطه صادر شده یعنی چه؟
بارتشکر
وکالت نامه و وکالت فروش زمین و ملک و قولنامه به اسم شاکی هست.
سلام: قرار اناطه یعنی رسیدگی فعلی فعلا متوقف شده تا در دادگاه دیگر رسیدگی صورت گیرد تا مجددا عودت داده شود به این دادگاه.
سلام ودرود
آپارتمانی خریداری شده سند شش دونگ هم به نام ما ثبت شده الان شخصی ادعا می کند من با فروشنده این آپارتمان شما شریک بوده و یک سوم آن را سهم دارم
از من و فروشنده ما شکایت کرده تنها مدرک آن یک دست نویس بین آنها بوده که اصل آن را هم‌گم کرده
برای من ابلا غیه آمده قرار اناطه و فعلا پرونده موقت بسته می شود
آیا می تواند شخص شاکی دودونگ را بر گرداند
اگر این امکان باشد پس تو این کشور ما به هیچ سند و استعلام و… نمی شود اعتماد کرد
من که خلافی نکردم
سلام: شما باید با وکیل مشاوره نمایید چون بعد از اناطه پرونده دوباره در جریان قرار می گیرد.
سلام وقت بخیر
درصورت ارجاع یک پرونده جهت اعاده دادرسی به دیوان عدالت اداری ،اگر پرونده حقوقی دیگری که نتیجه رای پرونده قبلی مفتوحه در دیوان عدالت اداری در آن تاثیر داشته باشد در دادگاه بدوی باز شود می توان درخواست اناطه(تا مشخص شدن رای دیوان) در دادگاه بدوی داد.
سلام: بله می توانید به شعبه رسیدگی کننده اطلاع دهید تا در صورت امکان پرونده ها را در یک شعبه تجمیع نماید.
با سلام . خانومی بخاطر رابطه نامشروع که اظهار کرده بهش تجاوز شده و بکارت خودش از دس داده شکایت کرده. اما دادگاه کیفری قرار منع تعقیب صادر کرده برا متهم . بعد هم در دادگاه حقوقی برا مهرالمثل شکایت کرده و تقاضا مهریه کرده ،اما دادگاه حقوقی قرار اناطه صادر کرده که تکلیف پرونده دادگاه کیفری مشخص شود . لذا دادگاه قرار منع صادر و مهلت اعتراض آن هم تمام شده پرونده هم مختومه شده . اون خانوم هم اعتراض زده بره دادگاه تجدید نظر که چرا قرار اناطه صادر شده از طرف دادگاه حقوقی .
حال دادگاه تجدیدنظر چه حکمی ممکنه صادر کنه .ممکنه بهش تعلق بگیره مهرالمثل ؟ یا اینکه قرار اناطه حقوقی راجب این موضوع قابل اعتراض هس یا نیس ؟
ممنون میشم راهنمایی بفرمایید …
سلام: با توجه به این که دادگاه کیفری برای این موضوع منع تعقیب زده است لذا با استناد به نظر دادگاه مهرالمثل تعلق نمی گیرد و در صورت محکومیت طرف مقابل می توان بابت افترای وارده شکایت کرد.
سلام دادگاه کیفری قبل ازابلاغ نظریه هیات کارشناسی به متهم قراراناطی برای متهم صادرکرده است آیا قابل اعتراض هست ونقص تلقی میشودباتشکر
مرجع رسیدگی به اناطه کیفری کیست وتامشخص شدن نتیجه اعتراض قراراناطه متوقف میشودیاخیر باتشکر
سلام: به مدت یک ماه پرونده مختومه میشود .
سلام یک نفر از کسی پول گرفته در برابر چک و سفته داده امانت حالا فرد بستانکار چک را گذاشته اجرا چون چک مال خود مدیون نیست صاحب چک براش اجراییه آمده میشه نسبت به چک و سفته هردو خیانت در امانت داداز ظرف مدیون ؟
واینکه صاحب چک چکار کند آیا میشه در مورد اجراییه دستور موقت توقف اجرا گرفت؟
قرار اناطه در این جا هم کاربرد دارد؟
سلام: در صورتی که دعوای خیانت در امانت مطرح نمایید می توان جلوی اجرای حکم را گرفت
سلام لطفا راهنمایی بفرمایید
دعوای مطالبه نفقه طرح کردم ، بعد ۲هفته وکیل طرف مقابل دعوای تقابل الزام به تمکین طرح کرده،در شورا خانم شاهد اوردن که در منزل مشترک ساکن هستند و زوج منزل رو‌ترک‌کرده، اما حالا از شورا تماس گرفتن که باید دادخواست رو مسترد کنید چون فرع بر تمکین هست، ایا قانونیه ؟ مگه نباید رسیدگی متوقف بشه ؟ ما شاهد بردیم و جمع اوری مجدد شهود سخته و اون پرونده به نفع ما هست ، چکار کنم؟