خرید و فروش مال دزدی معمولا اشخاصی که مبادرت به سرقت اموال از دیگران می نمایند، به راحتی قادر به فروش آن اموال نمی باشند چرا که ممکن است شناسایی شده و به دام قانون بیفتند. به ویژه اموالی مانند ماشین، جواهرات ، گوشی موبایل و… که آسان تر از سایر اموال قابل شناسایی و تعقیب می باشند. لذا افرادی هستند که این اموال را با قیمت ارزانتر از مبلغ واقعی ان ها می خرند که به عنوان مال خر شناخته می شوند.
اما این سوال مطرح است که آیا خرید و فروش اموال دزدی طبق قانون جرم است؟ اگر جرم است تحت چه عنوانی قابل مجازات است؟ مجازات خرید و فرود اموال دزدی چیست؟
در این ضمن پرداختن به وضعیت حقوقی این عمل، به پاسخ سایر پرسش های مرتبط می پردازیم.
آیا فروش اموال سرقتی جرم است؟
مطابق ماده ۶۶۲ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات، چنانچه شخصی با علم و آگاهی نسبت به این که مالی از راه سرقت به دست آمده، یکی از اعمال زیر را نسبت به آن انجام دهد، مرتکب مداخله در اموال مسروقه شده است:
- مال مسروقه را به هر روشی به دست آوَرَد، مانند آنکه مال مسروقه را از سارق برباید.
- اموال مسروقه را از سارق بگیرد و جهت جلوگیری از کشف جرم یا به هر دلیل دیگر نزد خود مخفی کند.
- مال مسروقه را به هر صورت قبول کند، برای مثال به عنوان هدیه یا امانت یا هر عنوان دیگر.
- مال مسروقه را به هر طریق مورد معامله قرار دهد؛ مانند اینکه آن را بخرد یا واسطه خرید و فروش آن شود.
- همانطور که ملاحظه می نمایید در قانون علاوه بر جرم انگاری و مجرمانه تلقی کردن خود عمل سرقت، اعمالی نیز در ارتباط با سرقت وجود دارند که وفق قانون جرم تلقی شده اند. این اعمال شامل به دست آوردن و تحصیل مال مسروقه،مخفی نمودن آن، قبول کردن و خرید یا واسطه خرید شدن این اموال می باشد.
- همانطور که در صدر ماده تأکید شده است، شخصی که مرتکب این اعمال در ارتباط با مال مسروقه می شود میبایست، به مسروقه بودن آن اموال واقف باشد بدین ترتیب چنانچه شخص مزبور، از سرقتی بودن آن ها بی خبر باشد مرتکب جرم تلقی نمی شود. البته در خصوص آگاهی نسبت به مسروقه بودن باید گفت نیازی به علم و آگاهی قطعی در این مورد نمی باشد و همینکه بر اساس اوضاع و احوال و قرائن اطمینان آور احتمال دهد که این مال از راه سرقت تحصیل شده است؛ مثل اینکه فروشنده مال دارای سوء سابقه می باشد یا مثلا مقدار زیادی جواهرات برای فروش به طلافروشی عرضه نماید و طلافروش این احتمال را براساس اوضاع مالی و یا حجم بالای جواهرات، بدهد که متعلق به وی نیست و این گمان را در ذهن خریدار ایجاد نماید که مالی که قصد فروش آن را دارد، از طریق سرقت به دست آمده است.
علم به دزدی بودن شرط است یا نه؟
در مواردی که خریدار علم قطعی به مسروقه بودن مال مورد معامله ندارد، چنانچه آن را بخرد یا سایر رفتار های ذکر شده را با آن انجام دهد، باز هم مرتکب جرم مداخله در اموال مسروقه تلقی می شود. اما چنانچه هیچ آگاهی به مسروقه بودن مال نداشته و اوضاع و احوال هم به گونه ای نباشد که معمولا بتوان پی به مسروقه بودن مال برد، نمیتوان خریدار را به دلیل خرید اموال مسروقه به مجازات جرم مداخله در اموال مسروقه محکوم نمود.
بیشتر بخوانید: نمونه شکوائیه معامله اموال مسروقه
بنابراین برای تحقق جرم مداخله و فروش اموال سرقتی، دو شرط می بایست وجود داشته باشد:
- شخص مرتکب، بداند و علم و اطلاع داشته باشد که مال مورد معامله سرقتی است. به عبارت دیگر، علم و اطلاع از مسروقه بودن مال، شرط تحقق جرم است و اگر نداند که مال دزدی است و نسبت به این موضوع جهل داشته باشد، مسئولیت کیفری متوجه او نخواهد بود.
- اوضاع و احوال و قراین به گونه ای باشد که شخص بتواند احتمال مسروقه بودن مال را بدهد. منظور از اوضاع و احوال، قراینی است که ایجاد گمان، می‌کند. برای مثال، اعتیاد فردی را که قصد فروش مال را با قیمت پایین تر از قیمت واقعی آن دارد می توان دلیل بر مسروقه بودن آن دانست. همچنین همانطور که قبلا نیز گفته شد وضع مالی ضعیف فردی که قصد فروش مقدار قابل توجهی طلا و جواهرات را دارد.
مجازات جرم مداخله در اموال مسروقه/ فروش اموال سرقتی
طبق ماده ۶۶۲ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات، مجازات مداخله در اموال مسروقه “شش ماه تا سه سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق می باشد.”
البته باید توجه داشت، این مجازات برای شخصی است که تنها یک بار مرتکب جرم مداخله در اموال مسروقه شده باشد، لیکن چنانچه شخصی، معامله این اموال را حرفه و شغل خود قرار داده باشد و از این طریق کسب درآمد کند در این حالت مقام قضایی می بایست، چنین شخصی را به حداکثر مجازات مقرر برای این جرم یعنی ۷۴ ضربه شلاق و سه سال حبس محکوم کند.
سوالی که ممکن است مطرح شود این می باشد که چگونه پی ببریم شخص، فروش این اموال را حرفه و شغل خود قرار داده است؟
مسلما شخصی را که تنها یک بار مرتکب معامله اموال مسروقه شده نمی توان گفت که این شخص معامله اموال مسروقه را حرفه خود قرار داده است، بلکه می بایست به دفعات مکرر و حداقل دو بار مرتکب این رفتار شده باشد. این اشخاص که معمولاً مردم آنها را به عنوان «مالخر» می شناسند کسانی هستند که مردم برای خرید یا فروش اموال مسروقه به آنها مراجعه می نمایند .
نمونه شکوائیه خرید مال دزدی
در پایان به یک نمونه شکوائیه در این رابطه می پردازیم.
ریاست محترم دادگاه عمومی و انقلاب شهرستان
با عرض سلام و ادب
به استحضار عالی می رساند :
با عنایت به پرونده گلاسه …. که در تاریخ …. علیه مشتکی عنهم به اتهام سرقت از منزل اینجانب …. اقامه شد و در جریان رسیدگی می باشد، در مورخه …. کاشف بعمل آمد که اموال مشروقه توسط شخصی بنام ….. به آدرس …. خریداری شده و در آن محل نگهداری می شود. حال با وجود مستندات از جمله شهادت شهود عینی و حضور اموال مسروقه در آن محل خواهشمندم تا بدون فوت وقت و با عنایت به ماده ی ۶۶۲ قانون مجازات اسلامی نسبت به قرار تعقیب مشتکی عنه اقدام عاجل نمایید.
با کمال تشکر
برای مطالعه بیشتر و درک جامع تر و جزئی تر این موضوع می توانید به کتاب سرقت در رویه دادگاه ها به قلم توحید زینالی از انتشارات چراغ دانش رجوع نمایید.
همسرم مسافری را سوار کرد وچون از استان دیگر امد وتمامهتل جا نداشت او را به منزل اورد ومسافر قرار گذاشت تا درازای ۶ روز جا پولی بدهد دو روز بعد به همسرم گفت که مقداری لوازم در مرغداری که کار میکرد دارد وخواست که همسرم برای اوردن انها با ماشین او بروند انجام شد هنگام رفتن درخواست مباغ ۵ میلیون تومان پول قرضی درخواست کرد ولوازم را در ازا گرو گذاشت تا پول را بیاورد ولوازم را ببرد اما بعد ار یک روز تماس گرفت که مال دزدی است و ببرد در خانه بگذارد همسرم با صاحب مال تماس گرفت و لولزم را پسداد اما صاحب مال از همسرم به عنوانخریدار شکایت کرد چه باید کرد
سلام بایستی اثبات کنید مال دزدی نخریدین
سلام .
بنده ی کانکسی را خریداری کردهام .بعذثد از یکماه مشخص شده که کانکس سرقتی میباشد.و بنده هر چقدر سعی در پیدا کردن فرد فروشنده شدم متاسفانه اثری نداشت.خواستم ببینم چه کاری میبایست انجام دهم ودر ضمن راننده جرثقیلی که من گفته بودم کانکس را برای ما بیا
ورد ایشان گفته است که من به ایشان دستور دادهام جهت جابجایی کانکس.در صورتی که کانکس نه پلاک داشته ونه شماره بدنه من از کجا میبایست علم پیدا میکردم به دزدی بودن ان وخسارت جرثقیل که چند روزی پارکینگ ماشینش خوابیده با من هستش یا نه مچکرم
سلام شما بایستی اثبات نمایید که از سرقتی بودن بی اطلاع بودین وگرنه محکوم به معامله اموال مسروقه شوید
سلام همسرم چندوقت پیش وسایلی روبه عنوان ضایعات خریداری کرده بعد چندوقت مشخص شد که همه آنها مسروقه بود وبعد همسرم همه آنها روبه کلانتری تحویل داد والان ازآگاهی خواستنش به نظرتون چه مجازاتی برایش هست
سلام: اگر اثبات نمایند که بی اطلاع بودن هیچ مجازاتی ندارد.
سلام خسته پباشید .ما دو ساله در گیر پرونده سرقت طلا از منزل هستیم .ولی هنوز به نتیجه ای نرسیدم چون سارق با رئیس اگاهی فامیل است وروز پنج شنبه سرقت کرده وهمان روز رفته به اسم زنش ماشین گرفته ما بعد از دو بار شکایت به هیچ نتیجه ای نرسیدیم باید چگونه پیگیری کنیم
سلام : باید با یک وکیل متخصص مشاوره نمایید و برای اینکار با شماره ۰۲۱۹۱۰۰۲۰۹۰تماس بگیرید.
سلام بنده یه موتور سیکلت مزایده ای خریدم حالا فهمیدم شماره تنه و شماره موتورشو پاک کردن الان اگه من شکایت کنم میتونم خسارتمو بگیرم ؟؟ لطفا جواب بدین
سلام: بله می توانید از ان شخصی که خریداری کرده اید مطالبه خسارت نموده یا بخاطر فریبکاری در فروش قرارداد خودتان را بهم بزنید ثمن معامله را پس بگیرید.
باسلام و خسته نباشید مدتی قبل یکی از دوستانم وسیله از قطعات موتورهای سنگین اورد و من از اون یه عکس گرفتم و تو برنامه دیوار گذاشتم بعداز چند روز مشتری براش پیدا شد اما قطعه رو خودشون فروخته بودند بعدمن اگهی رو پاک کردم تا بعداز مدتی فهمیدم قطعه سرقتی بوده و یه نفراز من شکایت کرده بدلیل اینکه تو دریا کار میکنم نتونستم تو جلسات حاصر بشم و برای من حکم صادر کردن بعد من نسبت به حکم اعتراض کردم و واخواهی خودم رو نسبت به حکم صادره فرستادم اما دادگاه تجدید نظر بجای ترتیب دادن جلسه مجدد از حبس چندماهش رو کم کرد و حکم رو قطعی کرد من الان اقرارنامه کسی که وسیله رو اورده و کسی که وسیله رو سرقت کرده رو دارم به چه شکلی میتونم حکمی رو که صادر کردن رو درست کنم درضمن تو اقرار نامه ها به صراحت گفته شده که من حتی دستم به وسیله نخورده و فقط یک عکس از وسیله گرفتم چون من مکانیک موتورهای دیزل فوق سنگین هستم خواهش میکنم راهکاری بهم نشون بدین در ضمن صاحب مال هم میدونه جریان واقعی رو و به من میگه شما برو از اونی که وسیله رو اورده شاکی بشو ایا اون داره درست میگه اگر درست میگه با چه عنوانی باید شکایت کنم
سلام: باید از طریق شماره گیری ۰۲۱۹۱۰۰۲۰۹۰با وکیل مشاوره نمایید.
سلام و وقت بخیر بنده از سایت دیوار کالای الکترونیک کامپیوتر خریداری نمودم از شخصی که ادعای این را داشته که نیاز مند مخارج ازدواج میباشد که در تصاویر تلگرام ایشان هم مشهود بوده است حال بعد از گذشت حدود ۲ ماه از آگاهی با بنده تماس گرفتن که اموال سرقتی میباشد و برای توضیحات رفتم آگاهی که مامور آگاهی طوری برخورد کرد که من را میخواست بازداشت کنه به جرم خرید اموال توضیحات (بنده در زمان خرید کالا دسته دوم از فروشنده کارت ملی ایشان را دریافت کردم و به حساب شخص ایشان با استناد به کارت ملی مبلغ رو واریز کردم و اینکه بابت خرید کالای دسته دوم از ایشان رسید گرقتم که کالاها دسته دوم میباشد و هرگونه مسولیتی به عهده شخص فروشنده میباشد ) حال پس از مراجه به دادگاه قاضی گفت نبازی نیست بری آگاهی الان برای چند روز اینده بنده رو و اشخاص دیگری که از دیوار اجناس رو خریدن به دادگاه خواستن نظرتون راجبه این موضوع به بنده اطلاع میدهید سپاس فراوان
سلام: چون شما از مسروقه بودن اجناس اطلاع نداشته اید برای شما مجازاتی بابت خرید مال مسروقه در نظر گرفته نمی شود برای راهنمایی بیشتر از طریق وکلای انلاین سامانه وکیل تاپ مشاوره نمایید.
با سلام من یک موتور سیکلت خریداری کردم به عنوان موتور مزایده بعد برگه مزایده خواستم من خیلی پیچوند برای برگه مزایده اخر نداد برگه به من بعد من ترسیدم که نکنه موتور دزدی باشه موتور اوراق کردم چنتا از قطعات فروختم ولی بقیه دستم هست ۴ سال الان اون طرفی که ازش موتور خریدم گرفتن به عنوان واسط که موتور دزدی رو میفرشه حالا اگه برای من پرونده درست بشه چی میشه
سلام: ر این صورت شما باید عدم اطلاع خودتان را ثابت نماید که مال دزدی خریداری نکرده اید.
سلام
من از سایت دیوار یک دستگاه چرخ خیاطی خریداری کردم ولی بعد از آن تردید کردم که شاید سرقتی بوده باشد چون فروشنده ظاهرا فردی معتاد به نظر می آمد و اظهار کرد چرخ متعلق به خواهرش هست که نیاز به پول دارد به نظر شما من چکار باید بکنم چون نسبت به این خرید شک وشبهه دارم.
سلام: در صورت شک از خریداری این چرخ خیاطی خودداری نمایید
سلام یکی از اقوام ما از دیوار خرید کرده و اون مال دزدی بوده و نمیدونسته و از اگاهی اومدن و بردنش باید چیکار کرد ؟؟
با سلام
یکی از شرایطی که باعث می شود جرم محقق شود وجود سو نیت است
در صورتی که شما علم به دزدی بودن مال خریداری شده نداشته باشین سرقت منتفی است