سهم الارث هایی که نمی‌دانستید (سهم الارث مادر و نامادری، فرزند خوانده و…)

برای ارث بردن لازم است که بین فرد فوت شده و ارث برنده یا رابطه نسبی وجود داشته باشد یا رابطه سببی

منظور از رابطه نسبی، وجود خویشاوندی فامیلی است و به عبارت عام، هم خونی ملاک است و منظور از رابطه سببی وجود خویشاوندی حاصل از ازدواج است.  حال این سوالات در ذهن ایجاد می شود که آیا نامادری ارث می برد؟ فرزند خوانده یا فرزند حاصل از رابطه نامشروع یا فرزند ناشی از لقاح مصنوعی چطور؟ به همه ی این سوالات در متن پاسخ داده خواهد شد.

آیا فرزند خوانده ارث می برد؟

درحالتی که کودکی به فرزندی پذیرفته می شود، قانون حمایت از کودکان بی سرپرست مصوب۵۴ پاره ای از حقوق و تکالیف خانواده نسبی را برای خانواده بدون سرپرست مقرر داشته است، چندان که می توان گفت کودک فرزندخوانده از جهت حضانت و ولایت و انفاق در حکم فرزند خانواده است. ماده ۲ به صراحت فرزندخواندگی را از موجبات ارث نمی داند. پس نه فرزندخوانده از زن و شوهری که او را به سرپرستی گرفته اند ارث می برد نه آنان در زمره وارثان فرزندخوانده درمی آیند.

آیا فرزند خوانده ارث می برد؟

مشاوره حقوقی فوری

مشاوره تخصصی تلفنی و متنی آنلاین با وکلای سراسر کشور

 ارث طفل ناشی از تلقیح مصنوعی

تلقیح مصنوعی در صورتی نسب طبیعی را مشروع می سازد که از نطفه شوهر باشد یا ندانسته انجام شود ولی اگر به عمد و میان دو بیگانه انجام شود در حکم رابطه جنسی میان دو بیگانه است و نباید آن را از موجبات ارث شمرد.

سهم الارث مادر و نامادری

نامادری از فرزند و فرزند از نامادری ارث نمی برد زیرا ارث بردن یا ناشی از رابطه خونی است یا ازدواج و در مورد نامادری این دو سبب وجود ندارد. درمورد سهم الارث مادر نیز باید افزود: مادر جزء وراثی است که به فرض ارث می برد. یعنی درصد مشخصی از ارث دارد. چنانچه متوفی فرزند داشته باشد سهم الارث مادر یک ششم و چنانچه فرزند نداشته، سهم الارث مادر یک سوم خواهد بود.

سهم الارث زوجه و ارث زن و شوهر از هم

مطابق مقررات ایران در باب ارث؛ زن از اصل زمین و املاک ارث نمی برد و تنها از قیمت و ارزش آنها ارث می برد. البته مادام که سهم الارث زوجه داده نشود، اصل ملک وثیقه برای طلب زوجه خواهد بود. بنابراین چنانچه ورثه سهم او را ندهند؛ زن می تواند درخواست فروش ملک را بنماید.در مورد ارث زن این سوال مطرح است که مبنای محاسبه قیمت ملک چه زمانی است؟ زمانی است که پرداخت سهم الارث به زن انجام می شود.

مطابق ماده ۹۴۰ قانون مدنی: زوجین که زوجیت آن‌ها دائمی بوده و ممنوع از ارث نباشند از یکدیگر ارث میبرند. چنانچه متوفی دارای اولاد باشد سهم زوجه از ماترک یک هشتم اموال منقول و اعیانی است و در صورت تعدد زوجات طبق ماده ۹۴۲ همین قانون بین آنان بالسویه تقسیم خواهد شد. چنانچه فرزندی نداشته باشند، سهم الارث زوجه یک چهارم خواهد بود

در خصوص سهم زن از مال مرد، زن در صورت فرزند داشتن مرد، یک هشتم از عین اموال منقول و یک هشتم از قیمت اموال غیرمنقول اعم از عرصه و اعیان ارث می برد. در صورتی که زوج هیچ فرزندی نداشته باشد؛ سهم زوجه یک چهارم از کلیه اموال است.

در خصوص سهم مرد از مال زن، زوج از تمام اموال زوجه(چه زمین چه غیر زمین) ارث می برد. در موردی که زن، فرزند دارد خواه از همان شوهر و خواه فرزند مستقیم باشد یا نواده،سهم او یک چهارم از ترکه است. در صورتی که زن فرزندی ندارد نصف مال زن به مرد می رسد.

نبودن وارثی بجز همسر

 در صورت نبودن هیچ وارث دیگر بغیر از زوج یا زوجه، شوهر تمام مال زن فوت شده خود را به ارث می برد؛ اما زن فقط یک چهارم سهم خود را می برد و بقیه‌ اموال شوهر در حکم مال اشخاص بلاوارث و تابع ماده ۸۶۶ است.

شرایط ارث بردن زن و مرد از یکدیگر

شرایط ارث بردن زن و مرد از یکدیگر

زن و شوهر درصورتی از هم ارث می برند که ازدواج بین آنها ازدواج دائم باشد. یکی از شرایط ارث بردن زوج و زوجه از هم وجود رابطه نکاح دائم بین آنهاست. بنابراین در نکاح موقت زن و مرد از هم ارث نمی برند هرچند شرط ارث بردن گذاشته شده باشد.

طلاق و ارث بردن از هم

سوال اینجاست که آیا درصورت طلاق باز زن و مرد در نکاح دائم از هم ارث می برند؟

پاسخ به این سوال با شرایطی مثبت است. یعنی در صورتی که طلاق رجعی باشد در زمان عده زن و مرد از هم ارث می برند. طبق ماده ۹۴۴ قانون مدنی؛ با اینکه طرفین در زمان فوت باهم رابطه نکاح ندارند اما باز زن از مرد ارث میبرد، به این ترتیب که اگر شوهر همسر خود را در زمانی که بیمار است طلاق دهد و ظرف یکسال از تاریخ طلاق به دلیل همان بیماری فوت شود، زن می‌تواند از مرد ارث ببرد هرچند رابطه نکاح دائم بین او و متوفی برقرار نباشد.


بیشتر بخوانید: نحوه شکایت برای گرفتن ارث


سهم الارث خنثی

از آنجا که مقررات ارث از فقه گرفته شده و نگاه جنسیتی به این مساله وجود دارد و مقررات حقوق خانواده ما از نگاه مرد سالارانه و قدیمی نشأت گرفته است، در تقسیم مال شخص فوت شده، شناخت جنسیت اهمیت دارد. اصولاً تشخیص جنسیت مشکل نیست منتها گاهی فرد نشانه های هردو جنس را دارد. طبق ماده۹۳۹ قانون مدنی؛ در تمام موارد مذکور در این مبحث اگر وارث خنثی بوده و از جمله وارثی باشد که ذکور آنها دو برابر اناث می برند سهم الارث او به طریق ذیل معین می شود: اگر علایم رجولیت غالب باشد سهم الارث یک پسر از طبقه خود و اگر علایم اناثیت غلبه داشته باشد سهم الارث یک دختر از طبقه خود را می برد و اگر هیچ‌یک از علایم غالب نباشد نصف مجموع سهم الارث یک پسر و یک دختر از طبقه خود را خواهد برد.

سهم الارث فرزند نامشروع

سهم الارث فرزند نامشروع

در دین اسلام و مقررات فقهی و به تبع آن در نظام حقوقی ما که از فقه گرفته شده است فرزند نامشروع به پدر و مادر ملحق نمی شود و از ایشان ارث نمی برد که به نظر می رسد این مقرره که هدف آن تنبیه زن و مرد زناکار است عملاً فرزند بی گناه ناشی از رابطه نامشروع را تنبیه می کند.

طبق ماده۸۸۴ قانون مدنی؛ ولد الزنا از پدر و مادر و اقوام آنان ارث نمی برد؛ اما اگر حرمت رابطه ای که طفل ثمره آن است نسبت به یکی از ابوین ثابت و نسبت به دیگری به واسطه اکراه یا شبهه زنا نباشد، طفل فقط از یک طرف و اقوام او ارث می برد و بالعکس.

ماده ی بالا به این معنی است که شخص متولد از زنا یا به اصطلاح زنا زاده ارث نمی برد. مگر اینکه زنا به اکراه یا به شبهه باشد که در این صورت شخصی که اکراه شده یا شبهه داشته، از طفل ارث می برد و متقابلا کودک هم از او ارث خواهد برد.

سهم الارث افراد دارای اختلال جنسی (ترنس)

ترنس‌ها افرادی هستند که هویت جنسی شان با جنسیت شان تفاوت دارد.

تا زمانی که عمل تطبیق جنسیت اشخاص ترنس انجام نشده باشد؛ سهم ارث همان جنسیتی که فعلا در قالب آن هستند را خواهند برد

نتیجه گیری

تقسیم نا عادلانه ی ارث، عدم رعایت زمان فوت و پرداخت میزان ارث در زمان مشخص، رعایت نکردن جنسیت ارث برنده، حساب نشدن در لیست مورثین و ارث نبردن، جعل وصیت نامه و کم شدن ارث مورثین، تقسیم یا فروختن اموال توسط یک نفر از وراث و… همه مسائلی است که در زمینه تقسیم مال و اموال شخص فوت شده رایج است. اگر مسائل ذکر شده یا اینچنینی برای شما بوجود آمده است و مانعی موقتی سر راه رسیدن به حق شرعی و قانونی شما ایجاد کرده است حتما از کمک یک وکیل متخصص ارث استفاده کنید تا با تبحری که در این زمینه دارد، هرچه سریعتر مشکل را رفع نماید

گروه وکلای تخصصی ارث و خانواده وکیل تاپ با تجربه های چندین ساله در خصوص مسائل ارث، همراه شما تا رسیدن به نتیجه هستند.

شماره سامانه ۲۴ ساعته وکیل تاپ: ۰۲۱۹۱۰۰۲۰۹۰

۱
۲
۳
۴
۵
میانگین امتیازات ۵ از ۵
از مجموع ۱ رای
52 نظرات
  1. سیدعلی می گوید

    سلام وقت بخیر
    درصورت فوت همسر(زن)آیا مادر و برادرش ارث تعلق می‌گیرد

    1. محدثه لواسانی می گوید

      سلام فقط مادر

  2. سیدعلی می گوید

    سلام وقت بخیر
    درصورت فوت همسر(زن)با داشتن همسر(مرد)فرزندپسر ودختر آیا مادر و برادر متوفی سهمی از ارث میبرند

    1. محدثه لواسانی می گوید

      سلام مادر بله برادر خیر

    2. محدثه لواسانی می گوید

      سلام برادر ارث نمبرد ولی مابقی مشمول ارث هستند

  3. منصوروسطایی می گوید

    من فرزند اول وپسرهستم بعدازطلاق مادروپدرمن پدرخودراندیدم وبامادرزندگی می کردم پدرم ازدواج کرده وچهارفرزند دارد سه سال پدرم فوت شده ومن تازه خبر دارشدم چکارکنم بفهمم پدرم ثروتی داشته وچطور تقسیم شده

    1. بهزاد زینالی می گوید

      سلام میتوانید ازدادگاه تقاضای تحریر وتقسیم ترکه نمایید

  4. هیما می گوید

    پدر من دو فرزند دختر نامشروع دارد. آیا حقوق بازنشستگی او به آنها تعلق می گیرد؟

    1. بهزاد زینالی می گوید

      سلام خیر

  5. نسرین موسوی می گوید

    سلام ،آیا شرایطی هست که حقوق پسر به مادر ناتنی برسد ،در صورتی هست که مادر ناتنی هیچ درآمدو مسکن هم ندارد

    1. بهزاد زینالی می گوید

      سلام خیر متاسفانه

  6. ابوالفضل می گوید

    سلام آیا مادر از فرزند خوانده که اسم هردو درشناسنامه هم هستن ارث میبرد
    و درضمن فرزند خوانده فوت کرده

    1. بهزاد زینالی می گوید

      سلام خیر

  7. اشکانی می گوید

    سلام بعد از فوت پدر در صورتی که پدر بزرگ قیم بچه ها شود آیا بچه ها از پدر بزرگ ارث می‌برند

    1. بهزاد زینالی می گوید

      سلام اگر بچه ها عمو یا عمه ای در قید حیات داشته باشند خیر

    2. بهزاد زینالی می گوید

      سلام بسته به اینکه ورات طبقه از درجه اول کسی نباشه

  8. لیلاترابی می گوید

    سلام برادرم فوت کرده پدرومادرایشان هم فوت شده برادرم دارای همسرودوفرزنداست درچه صورتی برادروخواهران ازایشان ارث میبردنامادری هم داردچطوربه ایشان ارث میرسد

    1. بهزاد زینالی می گوید

      سلام چون برادرتان فرزند دارند یک هشتم به همسرشان بقیه به فرزند میرسد وبرادرو خواهرشان ارث نمیبرند چون باو جود طبقه اول طبقه دوم ارث نمیبرد

  9. سعید می گوید

    سلام خاله وشوهر خاله ام فوت کردند وخاله ام از خودفرزند ندارد ‌آیا به بچه های شوهرش از خاله ام ارث میبرن؟

    1. بهزاد زینالی می گوید

      سلام: باید تاریخ فوتشان مشخص باشد تا تقدم و تاخر ارث مشخص شود.

  10. سالمی می گوید

    سلام پدر بزرگ من زنش فوت می کنه میره یه زن می گیره که چند تا بچه داشته ولی از پدر بزرگ من صاحب بچه نشده.
    پدر بزرگم در زمان حیات خودش مال واموالشو بین پسراش تقسیم کرده حالا ما می خوایم کشاورزی پدرمون رو بفروشیم که وکیلمون می گه بچه های این زن یعنی زن دوم پدر بزرگم از کشاورزی ماسهم دارن آیا درسته

    1. بهزاد زینالی می گوید

      سلام: خیر چون این بچه ها از ایشان نیستند فقط زن دومش یک هشتم می برد ولی اگر فوت کند به بچه هاش میرسد.

  11. سمیه می گوید

    سلام ایا ب زن صیغه ای ارث تعلق میگیرد،درصورتی ک زن عقد دائم نداشته؟؟؟

    1. بهزاد زینالی می گوید

      سلام: خیر

  12. سویل می گوید

    سلام خسته نباشید
    مادر و پدرم طلاق گرفتند
    مادرم با مردی دیگر ازدواج کرده
    ایا اون اقا و فرزندانش از املاک مادرم چیزی به ارث خواهند برد؟

    1. بهزاد زینالی می گوید

      سلام: فقط همسرشان ارث می برند.

  13. محمد می گوید

    سلام و عرض ادب.. خسته نباشید عذر میخوام یه سوالی داشتم ازتون… مادرم بعد از طلاق با مردی ازدواج کرده و ازش یک پسر داره.. خود. اون اقا (ناپدری) هم صاحب بچه هست.. ایا یعد از فوت مادر به اون اقا و فرزندان زن اولش و فرزند مامانمم ارثی از خونه میرسه؟ اگه اون اقا(ناپدری) هم بعد از مادرم هم فوت کنه ارث به فرزندان از زن اولش یا خواهر و مادر و برادرشون… میرسه؟ ایا از اون اقا به منم ارثی میرسه؟ ممنون میشم جوابمو بدید..
    با تشکر

    1. بهزاد زینالی می گوید

      باسلام
      زوجین که زوجیت آن‌ها دائمی بوده و ممنوع از ارث نباشند از یکدیگر ارث میبرند. شما می توانید جهت کسب اطلاعات دقیق تر در این زمینه با شماره ۰۲۱۹۱۰۰۲۰۹۰ تماس حاصل فرمائید تا وکلای متخصص وکیل تاپ راهنمایی های لازم را درخصوص شرایط ارث خدمتتان ارائه بدهند.

  14. علی می گوید

    سلام علیکم،من مادرم از مادر یکی هستند ولی از پدر نه یعنی وقتی مادر بزرگم بیوه شده پدر بزرگ ناتنیم با اون ازدواج کرده و الانم فوت کرده میخوام بدونم آیا مادرم از مادرش و پدر اندرش ارث میبره، باتشکر.

    1. بهزاد زینالی می گوید

      باسلام
      خیر مادرتان از ناپدری ارث نمی برد.

  15. ابوالفضل می گوید

    سلام ببخشید با معافیت پزشکی بیماری قلبی میتوان در آزمون وکالت شرکت کرد و وکیل شد؟

  16. اسلامی می گوید

    پدرم بعد از مرگ مادرم زن دوم گرفت که فرزندی از پدرم ندارد ولی از شوهر قبلش یه پسر داره ویک سال است هردو فوت کردن وما خواهر وبرادران هنوز هیچ اقدامی برای اموال پدر نکردیم آیا ارث به پسر نا مادری می‌رسد؟

    1. بهزاد زینالی می گوید

      سلام: خیر هیچ گونه رابطه خویشاوندی بین شما و ان شخص وجود ندارد.

  17. Majid می گوید

    سلام همسر من ازدواج دومش با من بوده که از ازدواج اولش فرزند پسری دارد
    همسرم با من فرزند مشترک دارد اکنون که همسرم فوت شده تقسیم ارث چطور انجام میشود؟
    تشکر

    1. بهزاد زینالی می گوید

      سلام: از طریق سامانه وکیل تاپ با متخصص خانواده مشاوره نمایید.

  18. سام کن می گوید

    سلام من پدربزرگم از زن اولش دوپسر که یکی قبل از زن بابا وپدربزرگم فوت کرده ولی پدرم درقید حیات است.
    پدربزرگم وقتی درقید حیات بودن تمام مال وزندگیش رو بنام زن دوم که ازش یه دختر ویه پسر داره کرده (اول زن بابا )بعد (پدربزرگم) فوت کردن.
    حالاارث ومیراث پدربزرگم به پسر ی که از زن اول داره نمیرسه؟چون شده ارثیه مادری عمه وعموی ناتنیم یااینکه ارث بهش تعلق میگیره

  19. محمد می گوید

    سلام خسته نباشید. من مادرم فوت شده و الان من و دوتا خواهرم با پدرم زندگی میکنیم پدرم ازدواج کرده و الان نامادری دارم اگر پدرم فوت کند اموالش به نامادری هم میرسد؟. ازدواجشان دائم هس و اینکه ایا اگر پدرم قبل فوت کردنش همه اموال را به اسم من یا خواهرام بزند باز چیزی به نامادری میرسد؟ و در اخر پدرن بازنشسته هس حقوقش چه میشود وقتی من و خواهرام ازدواج کنیم و جدا بشیم؟

    1. زینالی می گوید

      سلام: اگر بنام شما ها بزند هیچ چیزی به نامادری نمیرسد

  20. سارا می گوید

    سلام ، اگر مردی فقط فرزند دختر داشته باشه و پسر نداشته باشد برادرانش میتوانند از او ارث ببرند؟؟؟

    1. زینالی می گوید

      سلام: خیر

  21. وحید می گوید

    سلام
    پدرم فوت می‌کنه ومادرم ارث پدرم را گرفت بعدا مادرم ازدواج کرد وبچه دار شد حالا این فرزند از پدرمن ارثی می‌بره ضمنا مادرمم فوت کرده ،

    1. زینالی می گوید

      سلام: خیر فقط از مادرتون ارث میبرد

  22. راحیل می گوید

    با سلام
    در صورت فوت مرد, اگر دارای یک فرزند خوانده باشند آیا به خانواده مرد ارثی تعلق میگیرد؟

    1. زینالی می گوید

      سلام: فرزند خوانده ارث نمیبرد

  23. مهدی می گوید

    سلام من مادرم فوت کرده و پدرم ازدواج مجدد کرد ایا زن پدرم از اموالی که قبل از ازدواجشون داشته ارث میبره چقدر ؟ واینکه اگه بعد از ازدواجشون به مالشون اضافه بشه در اون صورت چقدر ارث میبرد

    1. زینالی می گوید

      سلام: چه قبل چه بعد فرقی ندارد به ارث میبرد ممکن است در سند ازدواج شرط تنصیف دارایی شده باشد در این موارد نصف مال بهش تعلق میگیرد.

  24. امیر می گوید

    پدرم زن دوم گرفته و الان فوت شده آیا اموالش به ما میرسد یا به برادر یا خواهر زاده هاش چون خودش هیچ اولادی نداشته

    1. زینالی می گوید

      سلام:شما جز وراث طبقه اول هستین و به برادر و خواهر متوفی نمیرسد.

  25. مهدی می گوید

    سلام پدرم فوت شده و زن دوم داشته که از اون فرزندی نداشته حالا نامادریم فوت شده از اموال پدرم که به او رسیده بود و ارثی به جا گذاشته ما هم جزو وراث میشویم یا به فرزندان خواهر برادرش میرسد

  26. مهدی می گوید

    من نامادری دارم که بچه نداشت و خواهر برادراش فوت شدن و بعد از پدرم فوت شد من جزو وراث هستم یا فرزندان خواهر برادرش؟؟؟

    1. زینالی می گوید

      سلام: با توجه با نامادری بودن شما جز ورثه نیستید

  27. مهدى می گوید

    مادرم سالهاست فوت كرده و پدرم همسر دوم اختيار كرده كه از همسر دوم فردند دارد و همسر دوم هم فوت كرده و دوفرزند هم از همسر دوم دارد فرزندان همسر دوم پدرم انحصار ورثه نمودند و يك هشتم از اموال مادرشان سهم ارث پدرم است
    حال آيا اگر قبل از فوت پدرم سند يك هشتم زميني كه العان طبق انحصار ورثه سهم ارث پدرم شده به نام پدرم نشود بعد از فوت پدرم از ان زمين سند دار به ما چيزى تعلق ميگيرد يا خير ؟

زمان پاسخ به دیدگاه شما از طرف وکلای سایت وکیل تاپ ۴۸ ساعت می باشد. درصورت نیاز به مشاوره فوری حقوقی میتوانید از این لینک نسبت به پرسش سوال خود اقدام کنید.



سوالات خود را از ما بپرسید

وکلای پایه یک ما اماده پاسخ به سوالات شما هستند