مطابق قانون مدنی؛ اموال از حیث قابلیت نقل و انتقال به دو دسته تقسیم می شوند: اموال منقول و اموال غیرمنقول. فایده تشخیص مال منقول از غیر منقول این است که در تشخیص مرجع صالح در اقامه دعوا تاثیر دارد. در مورد مال منقول شما در محل اقامت خوانده یا وقوع عقد باید اقامه دعوا کنید ولی در مورد مال غیرمنقول مرجع صالح دادگاه محل وقوع مال غیرمنقول است.
اموال منقول چه اموالی هستند؟
طبق قانون مدنی اموال منقول؛ اشیایی هستند که نقل آن از محلی به محل دیگر ممکن باشد بدون اینکه به خود یا محل آن خرابی وارد آید، مانند ماشین، کشتی، لوازم منزل و…اموال منقول دو دسته ذاتی و در حکم منقول هستند.
اموال منقول ذاتي کدامند؟
اموال منقول ذاتی؛ اموالي هستند كه قابل حس و لمس و قابل نقل و انتقال باشد. به طور مثال کتاب یک مال منقول ذاتی است و بدون این که خرابی به آن وارد آید می توانید آن را منتقل کنید.
اموال در حكم منقول کدامند؟
اموال در حکم منقول؛شامل حقوق و منافعي است كه موضوع و متعلق آن منقول باشد.
طبق ماده ۲۰ كليه ديون از حيث صلاحیت محاكم در حكم منقول بوده و شامل موارد ذیل است:
- قرض و ثمن مبیع و مال‌الاجاره عین مستأجره از حیث صلاحیت محاکم، در حکم منقول است ولو این که مبیع یا عین مستاجره از اموال غیرمنقوله باشد.
- حقوقي كه موضوع آن وجه نقد يا اشياء منقول است مانند حق وثيقه
- حق انتفاع از اموال منقول
- دعاوي استرداد حق مالكيت يا حق انتفاع اموال منقول
- حقوق معنوی
- حقوق ناشی از سهام شرکت
اموال غیرمنقول چه اموالی هستند؟
طبق قانون مدنی؛ اموالی را که نتوان از محلی به محل دیگر نقل نمود، اعم از اینکه استقرار آنها ذاتی باشد، یا به واسطه عمل انسان، به نحوی که نقل آن مستلزم خرابی یا نقص خود مال یا محل آن شود غیرمنقول است.
بیشتر بخوانید: توقیف اموال محکوم علیه
انواع مال غیرمنقول
«غیرمنقول ذاتی»: مانند اراضی یا زمین، سنگ و معادن. البته زمین، سنگ‌ها، معادن هم قابل جدا شدن و حرکت دادن است. ولی حقوق به ثبات ذاتی به این اطلاق نمی‌گردد و داوری در آن عرفی است، نه علمی.
«غیرمنقول به‌وسیله عمل انسان»: ملاک تشخیص این اموال این است که قبلاً منقول بوده و مستقیماً یا به طور غیرمستقیم به زمین الصاق شده باشند به طوری که نتوان حمل و نقل نمود، مگر اینکه در خود مال یا محل آن خرابی حاصل آید. این نوع مال غیرمنقول در مواد ۱۳ تا ۱۶ قانون مدنی مندرج است.
«غیرمنقول حکمی»: حیوانات و اشیائی که مالک آن را برای عمل زراعت اختصاص داده باشد، از قبیل گاو و گاومیش و ماشین و اسباب و ادوات زراعت و تخم و غیره و به طور کلی هر مال مَنقول که برای استفاده از عمل زراعت لازم و مالک آن را به این امر تخصیص داده باشد، از جهت صلاحیت محاکم و توقیف اموال، جزو ملک محسوب و در حکم مال غیرمَنقول است و همچنین است تلمبه و گاو و یا حیوان دیگری که برای آبیاری زراعت یا خانه و باغ اختصاص داده شده است.
- حکم این ماده استثنایی است و در مورد ادوات صنعتی و تجارتی جاری نمی‌شود.
- این اموال تنها از حیث «صلاحیت محاکم و توقیف اموال» در حکم غیرمنقول است.
«غیرمنقول تبعی»: حق اِنتفاع از اشیاء غیرمَنقوله، مثل حق عُمری و سُکنی و همچنین حق ارتفاق نسبت به مِلک غیر، از قبیل حق‌العبور و حق‌المَجری و دعاوی راجع به اموال غیرمَنقوله، از قبیل تقاضای خلع ید و امثال آن، تابع اموال غیرمَنقول است.
ماده ۱۸ قانون مدنی
ماده ۱۸ مشتمل بر دو موضوع است:
- حقوقی که روی مال غیرمنقول است و چون این حق، تابع مال غیرمنقول است، غیرمنقول تبعی تلقی می‌شود مانند حق انتفاع و ارتفاق از غیرمنقول.
- دعاوی که راجع به اموال غیرمنقول است؛ مانند تصرف و خلع‌ید امانی و غاصبانه و اجبار فروشنده ملک بر تسلیم مبیع و دعاوی که موضوع آن تملک مال غیرمنقول است. (دعوای فسخ و بطلان و عدم نفوذ معامله انجام شده.)
کلیه حقوق دینی منقول هستند، جز حقوق زیر:
- تعهد به انتقال مال غیرمنقول
- تعهد به تسلیم مال غیرمنقول
- تعهد به جبران خسارت وارد بر مال غیرمنقول
- تعهد به دادن اجرت‌المثل مال غیرمنقول.
اجرت المسمی، اجرتی است که میزان آن در قرارداد معین شده است و منقول تلقی می‌شود. منتها اجرت‌المثل زمانی است که قراردادی نیست و شخصی از مال دیگری استفاده کرده است.
نکته: هر حقی که منقول است، منقول حکمی تلقی می‌شود و هر حقی که غیرمنقول است، چه عینی و چه دینی، غیرمنقول تبعی است.
سلام و عرض ادب.پدر من حدود۳۵ سال پیش زمینی خریده که ۳ سال پیش درخواست تامین دلیل داده ولی با توجه پلاک ثبتی قولنامه سند به نام شخصی نبوده و کارشناس دادگستری هم .سر زمین امدن و جواب دادخواست رو دادن . برای مجوز ساخت به شهرداری مراجع کردن که گفتن زمین تو طرح فضای سبز و با قول نامه به جایی نمی رسید .مگر اقدام کنید برا گرفتن سند .می خواستم ببینم با توجه به مطالب بالا پدرم می تونن سند بگیرن .ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام در قسمت مشاوره تلفنی سایت زیر سوالتونو از وکلا ی ما بپرسید
https://vakiltop.com/
سلام بنده زمین زراعی خریدم ۲۰ هزارمتر از دوبرادر باقولنامه عادی وفاقدسندوشخص معرف برای دریافت مهر وامضا شورای محل قولنامه ومدارک رو امانت برده وحالا با فروشندگان همدست شده و مدارک را نمیدهد و من تنها یک عکس ازقولنامه رادارم وفیش پرداخت یکمیلیاردو چهارصد میلیون که از طرف اشخاص مختلف که به حسابشون ریختم ودارم ویکی از برادران فوت کرده ووراث صحت معامله رو گواه دارن و زمین جی پی اس زدم ومتوجه شدم متراژ ۱۴ هزار متره موجود هست درصورتی که من ۲۰ هزار متر خریدم متری ۷۰هزارتومان که یک میلیاردو چهاصدهزار تومان پرداخت کردم .حال برای دریافت مدارک چه باید بکنم و کسری متراژ زمین ‘ممنون میشم از وکلای محترم راهنماییم بفرمایید
سلام: می توانید بابت کمبود متراژ قرارداد را فسخ نمایید یا اینکه بابت پرداخت اضافی بقیه مبلغ را استرداد نمایید و با توجه به مبایعه نامه الزام فروشنده به تنظیم سند رسمی را از دادگاه درخواست نمایید برای راهنمایی بیشتر از طریق وکلای انلاین وکیل تاپ مشاوره نمایید.