واخواهی از رای غیابی مهریه

مهریه از حقوقی است که زن می تواند آن را از مرد مطالبه کند و چه بسا پس از گذشت چند سال زندگی زن مهریه خودش را به اجرا گذاشته و آن را از مرد مطالبه کند.

ما در این نوشته می خواهیم حالتی را بسنجیم که مرد بنا به دلایلی که آن دلایل باید موجه بوده باشد، در دادگاه خودش و یا وکیلش حاضر نشده است، لایحه دفاعی نداده است و در عین حال به او ابلاغ قانونی شده است.

(یعنی به عبارتی ابلاغ به دست او نرسیده است بلکه ممکن است به کسی از اعضای خانواده اش شده) که با جمع این شرایط می تواند از حق حضور خود استفاده کند چرا که به عبارتی زن یک طرفه به قاضی رفته است و مرد چه بسا دفاعیاتی داشته باشد که رای را برگرداند که در مقاله توضیح بیشتری خواهیم داد.

واخواهی به چه معناست؟

واخواهی در لغت به معنای اعتراض کردن، ایراد گرفتن می باشد، معترض را واخواه، کسی که به آن اعتراض شده را واخوانده و آن چیزی که به آن اعتراض کرده واخواسته می باشد.

فرض کنید مردی زنش بر علیه او دادخواستی داده مبنی بر مطالبه مهریه (زن میگه مهریه ام را می خواهم) مرد که از این ادعای زن اطلاعی ندارد و دادگاه هم ابلاغش به صورت واقعی به ایشان (منظور مرد است) نمی رسد.

(فرض کنید ابلاغ را دست خود همسر داده و یا اصلا مرد در شهر نبوده و به طور کلی از ابلاغ با خبر نشده) مرد را که به رای غیابی اعتراض می کند را واخواه می گویند، زنی که او حکم به نفعش صادر شده را (بالاخره مرد محکوم شده که مهریه را بپردازد) واخوانده می گویند و اعتراض به حکمی که قاضی صادر کرده را واخواسته می گویند.

اگر چه قانون به نوعی تدوین شده که با اجرای آن وی از حکم مطلع شود و امکان دفاع فراهم باشد، اما عدم اطلاع او یا عدم شرکت او مانعی از دادرسی نمی باشد (منظور این است اگر چه شما مطلع نشدید و یا نتوانستید دفاع کنید، اما باز هم رای صادر می شود) اما برای رعایت حقوق غایب، حق اعتراض به رای غیابی که همان واخواهی می باشد، برای وی پیش بینی شده است.

که این حق در شرایطی پدید می آید که متهم (مرد که علیه وی حکم پرداخت مهریه صادر شده) و یا وکیل او در دادگاه حاضر نشوند و یا لایحه دفاعیه یا اعتراضیه هم نداده باشند که با این مقدمه برای کسی که بر علیهش حکم صادر شده حق اعتراض واخواهی وجود دارد که این حق برای کسانی که در کشور زندگی می کنند بیست روز از تاریخ ابلاغ و برای کسانی که خارج زندگی می کنند، دو ماه از تاریخ ابلاغ می باشد.

البته ممکن است مرد از ابلاغ دادگاه مطلع نشود و بعد از ۲۵ روز که دادخواست واخواهی هم نداده، ادعا کند که از صدور چنین حکمی اطلاع نداشته است، دادگاه خارج از نوبت به درخواستش رسیدگی می کند و بر این اساس در قرار رد یا قبولی دادخواست واخواهی را صادر می کند.

واخواهی از رای غیابی مهریه چه اثراتی دارد؟

واخواهی آثاری دارد که از جمله آن ممکن است باعث تغییر حکم دادگاه بشود که این اثر بسیار بدیهی است چه بسا که اگر مرد امید به تغییر رای نداشت ممکن بود هیچ وقت چنین ادعایی را درخواست نکند، دومین اثری که واخواهی دارد اثر تعلیقی است.

اگر چه مرد محکوم به پرداخت مهریه به همسر خود شده اما وقتی مرد، دادخواست واخواهی اش پذیرفته شده به این معناست که حکم قبلی فعلا متوقف می شود، چرا که ممکن است مرد دفاعیاتی داشته باشد که منجر به برائت او گردد.

(یعنی دیگر لازم نیست که مهریه را بپردازد) و اگر حکم اجرا شود سبب ضرر مرد می شود‌‌.

برای این که حکم متوقف می گردد و از طرفی مرد هم که محکوم شده دادگاه به این پرونده سریعا رسیدگی می کند پس آثار دیگری که واخواهی دارد بلافاصله وارد رسیدگی می شود و حق تاخیر در دادرسی و امتناع از رسیدگی ندارد.

واخواهی در همان دادگاه رسیدگی می شود به دادگاه دیگری نمی رود خواه آن دادگاه، دادگاه بالاتر باشد و یا می خواهد که دادگاه هم عرض (مثلا اگر دادگاه عمومی شعبه کرج باشد به دادگاه عمومی یکی دیگر از شعبات کرج بفرستند) باشد.

بیشتر بخوانید: طلاق از طرف مرد چگونه است و چقدر طول میکشد

هزینه ای که برای واخواهی از رای غیابی مهریه باید پرداخت شود

هزینه دادرسی واخواهی برای مرد که محکوم به پرداخت مهریه شده است ۴‌‌.۵ درصد از بهای خواسته می باشد که در این مبحث فرض کنید زن ۱۰۰ سکه مهریه او باشد و قیمت سکه ده میلیون تومان باشد و دادگاه مرد را محکوم به پرداخت ۱۰۰ سکه کند، در صورتی که بخواهد از حق دفاع حضوری خود استفاده کند و اعتراض واخواهی بکند باید ۴‌.۵ درصد آن را بدهد که ۴‌.۵ درصد یک میلیارد می شود ۴۵ میلیون تومان.

که مرد باید این مبلغ را بپردازد تا واخواهی انجام شود‌.

واخواهی در دادگاه تجدیدنظر

واخواهی در دادگاه تجدید نظر هم ممکن است به این نحو که مرد در دادگاه نخستین که رای بر علیه او صادر شد.

اعتراض به رای صادره کرده باشد اما نه به صورت این که اعتراض کند چون من در دادگاه حضور نداشتم که دفاعی کند بلکه به رای صادره اعتراض می کند‌.

یا حالتی را مد نظر قرار بدهیم که غایب در مرحله اول دادگاه، رای به نفعش صادر شده و همسرش که رای به ضرر او صادره شده است.

به رای صادره اعتراض می کند و در دادگاه تجدید نظر بر علیه مرد حکم صادر می شود، حال اگر مرد در دادگاه حاضر نشود چه خودش چه وکیلش، لایحه به دادگاه نفرستند و اخطار ابلاغیه هم واقعی نباشد یعنی واقعا به دست او نرسیده باشد می تواند به رای دادگاه تجدیدنظر اعتراض کند مبنی بر آن که حضور نداشته و این عدم حضور وی موجه بوده است و چون خوانده غایب دفاعش محفوظ است و می تواند با اعتراض واخواهی رسیدگی مجدد را از همان دادگاه بخواهد.

دادخواست واخواهی از رای غیابی بر ضرر مرد مبنی بر پرداخت مهریه

اعتراض واخواهی را بایستی با تقدیم (دادن) دادخواست واخواهی به همان دادگاهی که حکم غیابی را صادر کرده است اعلام نماید.

(البته لازم است بدانیم، زوجه این اختیار را دارد که یا در محل اقامت خوانده و یا محل وقوع عقد مثلا اگر شوهرش در تهران زندگی می کند و ازدواجشان را در تبریز ثبت کرده باشند می تواند در دادگاه خانواده تهران یا تبریز اگر دادگاه خانواده داشته باشد و اگر نداشته باشد همان دادگاه عمومی واقع در تهران یا تبریز دادخواست خودش را تحویل بدهد).

در واقع اگر چه دادگاه حکم را صادر کرده منتها با صدور حکم فراغت حاصل نکرده است (یعنی با این که حکم داده دیگر کار طرفین دعوا با آن دادگاه تمام است و رای پرونده هم صادر شده اما باز هم می توانیم به آن دادگاه رجوع کرد) چون یک طرف دعوا بی خبر مانده و حالا با دادخواستی که به دادگاه داده مبنی بر این که به حکم صادر شده معترض می باشم، دادگاه به درخواست او رسیدگی را تکمیل می کند.

که دادخواست واخواهی تمام شرایط دادخواست از جمله مشخصات معترض به رای (در مثال ما مرد است) و وکیل او و مشخصات دقیق همسر و وکیل او را در بر داشته باشد.

که در نهایت دادگاه صادر کننده حکم غیابی، با بررسی دادخواست، پیوست های آن (مثلا اگر مرد مدارکی دارد مبنی بر این که زن مقداری از مهریه را گرفته و یا مهریه را بخشیده و …) به همراه پرونده ای که در اول در جریان رسیدگی دادگاه بوده است و حکمی که مرد به آن اعتراض دارد را بررسی می کند.

نتیجه گیری

با این مقدمات متوجه شدیم که اگر در دادگاهی مرد محکوم به پرداخت مهریه شده باشد دز حالی که او در دادگاه حضور پیدا نکرده باشد حتی برای یک جلسه، قانون این حق را برای او به رسمیت شناخته است که وی می تواند اعتراض کند به همان دادگاهی که رای صادره را صادر کرده است تا دوباره بررسی شود.

ممکن است این دعوا در دادگاه تجدید نظر رخ دهد که اگر این شرایط محیا باشد مرد مجدد این حق را دارد که اعتراض کند و اعتراض واخواهی حق تجدید نظر را از بین نمی برد.

هزینه این اعتراض ۴.۵ درصد مبلغی است که بهای خواسته نام دارد که در این جا مهریه زن می باشد و دادگاهی که زن می تواند مهریه اش را مطالبه کند محل وقوع عقد و یا محل زندگی شوهرش است اگر دادگاه خانواده داشت که در آن جا بررسی و الا در دادگاه عمومی بررسی خواهد شد.

طرح سوال