ماده ۵ قانون حمایت خانواده به اصحاب دعوا و نداشتن تمکن مالی آنان توجه کرده است و در همین ماده مواردی را مورد حکم قرار داده است از جمله این که با وجود نداشتن تمکن مالی اصحاب دعوا، این امر باعث نمی شود که دعوا قابل رسیدگی نباشد و با وجود این امر هم به دعوا رسیدگی می شود و حتی اگر نیازمند وکیل باشند.
یکی از اصحاب دعوا آن وقت برای ایشان وکیلی برای دفاع از پرونده در نظر گرفته می شود در ذیل پس از بیان مقرره قانون حمایت خانواده به این موارد می پردازیم.
ماده ۵ حمایت خانواده جدید
ماده ۵ – در صورت عدم تمکن مالی هریک از اصحاب دعوی دادگاه می تواند پس از احراز مراتب و با توجه به اوضاع و احوال، وی را از پرداخت هزینه دادرسی، حق الزحمه کارشناسی، حق الزحمه داوری و سایر هزینه ها معاف یا پرداخت آن ها را به زمان اجرای حکم موکول کند.
همچنین در صورت اقتضاء ضرورت یا وجود الزام قانونی دایر بر داشتن وکیل، دادگاه حسب مورد رأساً یا به درخواست فرد فاقد تمکن مالی وکیل معاضدتی تعیین می کند.
تبصره – افراد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و مددجویان سازمان بهزیستی کشور از پرداخت هزینه دادرسی معاف می باشند.
بیشتر بخوانید: وکیل خوب خانواده
عدم تمکن مالی یا اعسار یا تنگدستی
اعسار همان معنای عدم تمکن مالی را دارد به معنای نداری و تنگدستی اعسار ممکن است نسبت به هزینه دادرسی باشد و ممکن است نسبت به دیگر هزینه هایی مثل محکوم به باشد. محکوم به آن چیزی است دادگاه در رای خود به آن حکم می کند مثل حکم به تادیه مهریه زن به فلان مقدار . حال ممکن است نسبت به همین موضوع نیز فرد ادعای اعسار و عدم تمکن مالی داشته باشد.
بیشتر بخوانید: اعسار از پرداخت هزینه دادرسی یعنی چه
اثبات عدم تمکن مالی یا اعسار
در صورتی که فرد مدعی اعسار باشد باید دادخواست اعسار را تقدیم دادگاه کند به همراه استشهادیه و صورت ریز دارایی به نظر می رسد برخلاف گفته برخی عزیزان و با استناد به ماده ۵ ق.ح.خ بتوان گفت که ادعای اعسار در دادگاه خانواده برخلاف دیگر دادگاه های حقوقی لزوما نیاز به استشهادیه یا شاهد و تشریفات دیگر ندارد و ممکن است قاضی با توجه به احوالات قضیه و ظاهر امر حکم به این قضیه بدهد.
بیشتر بخوانید: دادخواست صدور حکم اعسار از پرداخت هزینه دادرسی
اعسار از مهریه
پدر دادگاه خانواده بیشتر در امر مهریه ممکن است بحث عدم تمکن مالی پیش بیاید.
- در این صورت اگر اعسار پرد ثابت شود دادگاه حکم به تقسیط مهریه می کند.
- درباره نفقه و اجرت المثل ایام زوجیت هم ممکن است این امر رخ بدهد.
بیشتر بخوانید: اعسار مهریه یعنی چه و نمونه دادخواست اعسار
معافیت از هزینه های دادرسی دائمی یا موقت
در باب هزینه دادرسی، هزینه داوری و هزینه کارشناسی، قانون مقرر کرده است که ممکن است دادگاه فرد را از پرداخت آن معاف کند به صورت دائمی یا اینکه فعلا از پرداخت آن صرف نظر کند تا زمان اجرای حکم و آن زمان از وی هزینه های دادرسی وصول شود.
معافیت افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی
با تاکید در تبصره ماده ۵ باید گفت کسانی که تحت پوشش نهاد های حمایتی مانند کمیته امداد و بهزیستی هستند از پرداخت هزینه دادرسی معاف هستند و حتی زمان اجرای حکم هم این هزینه ها پرداخت نمی شود فرد فاقد تمکن مالی با احراز مدرک مستند در این باره از پرداخت هزینه دادرسی معاف است و دیگر نیازی به دادخواست اعسار ندارد.
وکیل معاضدتی وکیل افراد ناتوان
معاضدتی از ریشه عضد به معنای بازو و کمک است وکیل معاضدتی برای اوقاتی است که فرد نیازمند وکیل است و برای آن توان تادیه حق الوکاله را ندارد در اینجا کانون وکلاء با در خواست طرف یا طبق قانون حمایت از خانواده با در خواست دادگاه به فرد وکیل معاضدتی معرفی می کند.
البته وکیل معاضدتی مکلف به قبول این امر است پس با این استناد که وکالت، عقد جایز است می توان این امر را استثنای این امر به حساب آورد یعنی وکیل حق ندارد از پرونده کنار بکشد و طبق قانون وکالت هم در سال ۳ مرتبه مکلف به قبول پرونده است به عنوان وکیل معاضدتی.
بیشتر بخوانید: وکالت بلاعزل یعنی چه؛ وکالت بلاعزل در نظام حقوقی ایران
امکان سنجی تعیین وکیل معاضدتی
در ماده ۵ این قانون هم با استفاده از واژه “حسب مورد” به نظر می رسد می خواهد این نظر را برساند که اگر دادخواست اعسار فرد فاقد تمکن مالی پذیرفته شد.
دادگاه برای وی درخواست تعیین وکیل می کند ولی اگر دادخواست اعسار قبول نشد یعنی وی فاقد تمکن مالی شناخته نشود اما با این وجود توان تادیه حق الوکاله را نداشته باشد خود فرد می تواند از کانون وکلا این امر را تقاضا کند.
حق الوکاله وکیل معاضدتی
وکیل معاضدتی در قبال وکالت خود، مبلغی دریافت نمی کند مگر آن که خواهان، محکوم له واقع شود و آن محکوم به هم وصول شود در غیر این صورت برای مثال اگر وکیل خوانده باشد حق الوکاله به وی تعلق نمی گیرد البته ناگفته نماند این وکیل در این پرونده از پرداخت مالیات و ابطال تمبر مالیاتی معاف است.
شرایط درخواست وکیل معاضدتی
از شرایط مهم در خواست وکیل معاضدتی، نداشتن تمکن مالی است از دیگر شرایط آن این است که فرد ذی نفع در دعوا باشد.
ناگفته نماند که وکیل معاضدتی را هم خواهان و هم خوانده می توانند درخواست کنند.
نتیجه گیری
ماده ۵ قانون حمایت از خانواده به عدم تمکن اصحاب دعوا پرداخته و مقرر داشته که فرد فاقد تمکن مالی از هزینه دادرسی معاف است و تحت شرایطی می توان وکیل معاضدتی بدون پرداخت حق الوکاله برای وی تعیین کرد.
سوالات متداول
خیر. در این باره قانون گذار حسب مورد وی را معاف از پرداخت هزینه می کند به خصوص اگر تحت پوشش نهاد های حمایتی باشد.
اگر فرد در دعوای حقوقی یا خانوادگی از تمکن مالی برخوردار نباشد با تقاضای قاضی یا خود وی وکیل معاضدتی برای تعیین می شود.
این وکیل بدون حق الوکاله است و تحت شرایطی که در بالا اشاره شد ممکن است به وی حق الوکاله تعلق بگیرد.
در صورت ثبت وکالت الکترونیکی بین وکیل دادگاه وموکل ومتوجه شدن بعد از چند روز مبنی بر اینکه چند تا موضوع درج شده در وکالت توسط وکیل مورد قبول موکل نمیباشد چگونه واز چه طریقی میتوان این موضوعات را به دادگاه اطلاع داد ویا اینکه موضوعات درج شده در وکالت را بی اثر کرد؟ متشکرم طاهری
سلام میتوان نسبت وکالت اعطایی اظهار انکار مطرح کرد
آیا قاضي دادگاه بعد از گذشت ۳سال از انجام مزایده میتواند مانع انتقال سند مورد مزایده شود ان هم کاملا غیر قانونی وبدون مدرک وسند در مانع شدن انتقال سند مورد مزایده چه اقدامی بایستی انجام بدهیم ویا به کدام قسمت شکایت کنیم تا زود نتیجه بگیریم. لازم به ذکر است قاضی که دستور انجام مزایده را داده است منتقل شده به شعبه دیگر وقاضی که مانع انتقال سند مورد مزایده سه سال قبل میشود جدید میباشد.
اگر عمل ایشان خلاف قانون است شما می توانید به دادگاه انتظامی قضات شکایت کنید
سلام درمورددرخواست مهریه خانوم من حکم به پرداخت هزینه دادرسی در زمان اجراصادرشده است یعنی چه این یعنی باید هزینه دادرسی پرداخت نکنندیاچگونه است ممنون
سلام: باید هزینه اجرائیه که نیم عشر دولتی است را پرداخت نماید که یک بیستم می باشد.
سلام
گواهی انصراف از مفاد سند رسمی(مهریه)یهنی چی؟؟؟؟