رجم به معنای سنگسار و یک مجازات شرعی می باشد که از طریق پرتاب سنگ به مجرم و طی مراسم خاصی صورت می گیرد. این مجازات یک نوع کیفر شرعی است که به موجب فقه و قانون مجازات اسلامی، بر زناکار محصن و محصنه اعمال می شود.
زنای محصن و محصنه حالتی از زنا می باشد که به موجب آن فرد زنا کار علاوه بر اینکه عاقل و بالغ و هوشیار می باشد و با اختیار و رضای خود زنا کرده باشد؛ دارای همسری نیز می باشد که اولا سالم باشد و دوما در دسترس او باشد و امکان رابطه جنسی با او را داشته باشد.
سوال این است که آیا این مجازات همچنان قابلیت اجرا دارد و یا از قانون جدید حذف شد؟ شرایط اجرای آن چگونه بود؟ و… در این نوشتار به پاسخ سوالات فوق خواهیم پرداخت
سنگسار و قابلیت اجرایی آن در ایران
سنگسار نوعی مجازات مرگ است که به وسیله پرتاب سنگ (که به صورت گروهی انجام میشود) به طرف مجرم انجام می شود. جامعه بین‌المللی اعدام از طریق سنگسار را «عملی وحشیانه» می داند.
ایران یکی از شش کشوری می باشد که سنگسار یا رجم را در قوانین جزائی خود مقرر کرده است، به موجب قانون ایران این حکم به عنوان مجازات برای اشخاص متأهلی که با فرد دیگری غیر از همسر خود رابطه جنسی برقرار کنند در نظر گرفته شده است. البته به شرطی که ارتکاب آن توسط شهادت چهار شاهدی که دادگاه آنان را عادل تشخیص دهد یا چهار بار اقرار و اعتراف فردی که مرتکب این عمل شده، ثابت شود.
اجرای این حکم در ایران همواره با موضع گیری‌های تند و انتقادی از جانب مجامع جهانی و حقوق بشری و تلاش فعالان مدنی داخلی برای حذف این مجازات از قوانین موجود روبرو بوده است، از جمله می توان به تلاش های کمپین قانون بی سنگسار که توسط جمعی از فعالان جنبش زنان و حقوق بشر در ایران و دیگر کشورها راه اندازی شد اشاره کرد.
سنگسار در ایران غالبا در شهر ها و مناطقی گزارش شده که سطح آموزش و سواد پایین است. از آغاز سال ۲۰۰۳ و در پی وعده شفاهی مسئولان قوه قضاییه ایران به مقامات اروپایی، صدور و اجرای احکام سنگسار را با بخشنامه‌ای از سوی رئیس قوه قضاییه (محمود هاشمی شاهرودی) متوقف نمودند. با این وجود مجددا در سال ۲۰۰۷ چندین مورد سنگسار در مشهد گزارش شد. مسئولان قضایی ایران اجرای حکم سنگسار در مشهد را حاصل اشتباه قاضی دانستند.
سنگسار سکینه آشتیانی و واکنش مجامع جهانی
در سال ۱۳۸۵ سکینه محمدی آشتیانی به جرم ارتکاب «زنای محصنه» به اعدام از طریق سنگسار محکوم شد. این حکم که پیش بینی می شد در تیر ماه ۱۳۸۹ به اجرا گذاشته شود، اعتراض‌ها و واکنش های بسیاری در داخل و خارج از ایران در پی داشت.
محمد جواد لاریجانی، دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه ایران ضمن دفاع از این حکم، بیان کرد که مجازات رجم (سنگسار) در قانون اساسی ما موجود می باشد اما قضات دادگاه ها در شرایط بسیار محدودی اقدام به صدور چنین حکمی می نمایند.
به موازات افزایش اعتراضات جهانی به سنگسار سکینه محمدی آشتیانی، روزنامه فیگارو در روز ۹ ژوئیه شرحی راجع به پرونده قضائی سکینه آشتیانی و تلاش دو فرزندش، برای نجات جان مادر از حکم سنگسار نوشت و بیان داشت که فرزندان سکینه در طول مراجعه به زندان، جهت ملاقات مادرشان، متوجه شدند که دو زن ۲۵ و ۱۹ ساله دیگر نیز در انتظار اجرای حکم سنگسار به سر می برند.
کسانی که در ایران سنگسار شده اند
در زیر جنجال بر انگیز ترین سنگسار های ایران را نام می بریم:
- ثریا منوچهری در سال ۱۳۶۵ هجری شمسی (۱۹۸۶ میلادی) سنگسار شد.
- در ۱۳ ژانویه ۲۰۰۹ میلادی، علیرضا جمشیدی سخنگوی وقت قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران، خبر مجازات دو شهروند ایرانی در شهر مشهد را از طریق حکم سنگسار تأیید نمود. شخص سوم، که یک تبعه کشور افغانستان بود، توانست خود را از چاله رها و از مرگ نجات پیدا کند.
- جعفر کیانی، در تاریخ ۱۵ تیر ۱۳۸۶ در روستای آقچه کند، تاکستان در ایران سنگسار شد.
- در ۱۷ اردیبهشت سال ۱۳۸۵ محبوبه محمدی و عباس حاجی زاده نیز در شهر مشهد سنگسار شدند.
شرایط اجرای حکم سنگسار
به موجب ماده (۲۲۵) قانون مجازات اسلامی:
“حد زنا برای زانی محصن و زانیه محصنه رجم می باشد. درصورت عدم امکان اجرای رجم با پیشنهاد دادگاه صادرکننده حکم قطعی و موافقت رئیس قوه قضائیه در صورتی که جرم با بینه اثبات شده باشد، موجب اعدام زانی محصن و زانیه محصنه است و در غیر این صورت موجب صد ضربه شلاق برای هر کدام خواهد بود.”
بنابر این به موجب این ماده شرایط اعمال مجازات سنگسار به قرار زیر است:
- داشتن همسر دائم و مقدور بودن آمیزش با او
- غلام یا کنیز نبودن مجرم
- بالغ بودن
- عاقل بودن
- اثبات به وسیله شهادت شهود یا اقرار مجرم
نحوه اجرای سنگسار
اجرای حکم سنگسار به این نحو است که:
- قبل از اینکه متهمین را در گودال قرار دهند به آن ها دستور مى دهند كه غسل ميت نمایند، يعنى همان سه غسلى كه بعد از مرگ براى مرده انجام مى دهند به این صورت که یک بار با آب سدر یک بار با آب كافور و بار سوم با آب خالص.
- سپس به آن ها دستور می دهند که بعد حنوط كنند و سپس مجرم را به همان طریقی كه ميت را كفن مى كنند، كفن مى كنند.
- چنانچه مجرم مرد باشد تا کمر چنانچه زن باشد تا سینه در گودالى قرار می دهند و آن را با خاك پر مى نمایند و به او سنگ مى زنند تا بميرد.
- اندازه سنگ ها معمولی می باشد يعنى به اندازه كه يك انسان مى تواند بدون زحمت آن را بلند كند و پرتاب نمايد.
- بعد از مردن بر او نماز ميت خوانده می شود و دفن می شود.
چنانچه جرم از طریق شهادت شهود اثبات شده است، واجب است شاهدان سنگ زدن را شروع کنند ولی چنانچه با اقرار مجرم اثبات شده باشد، باید حاکم شرع سنگ زدن را شروع کند.
بیشتر بخوانید: مجازات زنا و حکم زنا زن شوهردار
اگر مجرم حین سنگسار فرار کند، در صورتیکه جرم او از طریق اقرار خودش اثبات شده است، بخشیده میشود و مجددا سنگسار نمیشود؛ اما در صورتیکه با شهادت شهود اثبات شده باشد، دوباره سنگسار خواهد شد.
اما در ارتباط با اجراى سنگسار در منظر عام و در حضور ديگران بايد گفت: هدف اساسى در اجراى این حکم علاوه بر تنبيه مجرم، جنبه بازدارندگى آن نسبت به دیگر اشخاص جامعه است. به ويژه برخى از جرایم كه حکایت از جری شدن مجرم و عدم ندامت از سوى او دارد. و همچنین خطر سرایت نسبت به جامعه دارد. زناى محصنه نیز از آن جمله است.
از این روی که امکان رابطه جنسی و ارضای غریزه برای او وجود داشته و اقدام او خيانت به نظام خانواده محسوب می شود. بنابراین در صورتیکه مجازات چنين جرمى سنگين پیش بینی نشده باشد عواقب غير مترقبه ای در انتظار خانواده ها خواهد بود.
البته باید گفت از آن جایی كه اثبات اين جرم بسيار دشوار است و نیازمند شهادت چهار شاهد می باشد لذا تنها اشخاصی به دام قانون گرفتار میشوند كه به نوعی حرفه اى و با جرأت تمام به آلوده کردن جامعه اقدام کرده باشند و يا اشخاصی که پس از ارتکاب جرم دچار عذاب وجدان می شوند و برای رهایی از عذاب وجدان و همچنین عذاب آخرت، خودشان اقدام به اعتراف و اقرار میكنند.
كه در اين صورت قاضی مکلف است تا جایی که می تواند آنها را از اعتراف کردن منصرف نماید. تا جایی که توصيه شده چنانچه شخصى به دلیل وسوسه و به صورت آنی و ناخواسته مرتکب گناه شده بين خود و خدا توبه نماید و از واگو كردن آن پیش ديگران و معرفی خود به مراجع قضایی خودداری کند.
حذف یا تغییر سنگسار از قانون مجازات اسلامی
در پی واکنش های مجامع جهانی و حقوق بشری به مجازات سنگسار در ایران، بسیاری از فقها آن را موجب وهن اسلام دانستند و لذا در قانون مجازات اسلامی در ماده (۲۲۵ قانون مجازات اسلامی) برای تبدیل آن به اعدام راه حلی پیش بینی شد تا از موجبات وهن به نظام اسلامی و خشن جلوه دادن کیفر های بدنی معمول پیشگیری شود.
از همین روی در قانون جدید مجازات اسلامی، مصوب ۱۳۹۲، در پی یک نوآوری و حرکت ابتکاری، امکان تبدیل این مجازات به اعدام و شلاق فراهم شد.
به موجب جدید مجازات اسلامی مصوب سال ۹۲:
«حد زنا برای زانی محصن و زانیه محصنه رجم می باشد. درصورت عدم امکان اجرای رجم با پیشنهاد دادگاه صادرکننده حکم قطعی و موافقت رئیس قوه قضائیه در صورتی که جرم با بینه اثبات شده باشد، موجب اعدام زانی محصن و زانیه محصنه است و در غیر این (یعنی اثبات از طریق ادله دیگر) صورت موجب صد ضربه شلاق برای هر کدام خواهد بود.»
نکته) منظور از بینه، شهادت و گواهی، دو مرد عادل و یا یک مرد عادل و دو زن عادل یا چهار زن عادل می باشد.
نتیجه گیری مبحث سنگسار
سنگسار یا رجم در گذشته نه چندان دور ایران قابلیت اجرا داشت و در صورتی اجرا می شد که زن و مردی رابطه جنسی دخول داشته باشند و همسری داشته باشند که عاقل و بالغ بوده و امکان رابطه با او نیز فراهم بوده باشد.
در قانون سال ۹۲ نیز اصطلاح رج یا سنگسار آورده شده است اما گفته شده که در صورت عدم امکان اجرا رجم در صورت اثبات جرم با بینه شخص اعدام می شود که اکنون نیز بجای رجم، مجازات اعدام جایگزین شده است
سوالات مبحث سنگسار
بله و همان گرفتن جان شخص زانی از طریق زدن سنگ می باشد.
اکنون خیر وجای خود را به اعدام داده است.
خیر اگر هر کدام از طرفین متاهل باشند ودارای همسر بالغ و عاقل باشند و به اصطلاح محصن باشنن رجم می شود که البته اکنون اعدام میشود و طرف دیگر شلاق میخورد.
با سلام
آیا مجازات سنگسار همسر را میتوان بخشید؟
سلام: خیر جرم حدی است قابل تخفیف یا گذشت نیست.
سلام رجم توسط چه اشخاصی غیر از شاهد و حاکم شرع اجرا میشود ؟یعنی کسان دیگه هم هستند که رجم را انجام دهند؟
سلام: الان دیگه رجم اجرا نمیشود و به جای ان اعدام اجرا می شود برای راهنمایی بیشتر از طریق وکلای انلاین وکیل تاپ مشاوره نمایید.
چقد وحشیانه حیوان هم این کار رو نمیکنه….
با سلام آیا اگر بخواهیم حکم بر خیانت همسر بگیریم عکس‌های مستحجن و پیامک‌های حاوی مطالب قرار گذاشتن همسر در دادگاه کافیست؟
سلام: بله اگر این مدارک را در اختیار داشته باشید کافیست
در بالای مطلب دوبار فرمودید زنای محصنه با شهادت چهار نفر اثبات میشود اما در پایین فرمودید منظور از بینه شهادت دومرد ویا یک مرد و دوزن .کدام مطلب صحیح است در مطالب فقهی که از شهادت چهار مرد ویا سه مرد و دوزن نام برده شده.
سلام: برای زنا لواط و مساحقه طبق قانون ۴ مرد باید باشد برای اثبات سایر موارد یک و مرد و دو زن کفایت میکند
به نظر من که در اسناد فقهی ما اثبات جرم با فیلم و عکس نبوده اما جمهوری اسلامی فیدم و عکس هم به راههای اثبات جرم بعنوان علم قاضی اضافه کرده که تغییر فاحش فقه و دین اسلام میباشد وتغییر در دین آنهم در اجرای حد به این مهمی گناه نابخشودنی است