ماده ۲۰ قانون ثبت احوال مصوب ۱۳۵۵، «انتخاب نام با اعلام کننده است برای نامگذاری یک نام ساده یا مرکب (حسین،محمد مهدی و مانند آن) که عرفاً یک نام محسوب می‌شود انتخاب خواهد شد انتخاب نام‌هایی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی می‌گردد و نام های زننده و مستهجن یا نامتناسب با جنس ممنوع است. تشخیص نام‌های ممنوع با شورای عالی ثبت احوال می‌باشد و این شورا نمونه‌های آن را تعیین و به سازمان اعلام می‌کند انتخاب نام در مورد اقلیت‌های دینی شناخته شده در قانون اساسی تابع زبان و فرهنگ دینی آنان است. در اسناد سجلی اقلیت‌های دینی شناخته شده در قانون اساسی کشور نوع دین آنان قید می‌شود ذکر سیادت در اسناد سجلی ساداتی که سیادت آنان در اسناد سجلی پدر و یا جد پدری مندرج باشد و یا سیادت آنان با دلایل شرعی ثابت گردد الزامی است، مگر کسانی که خود را سید ندانند و یا عدم سیادت آنان شرعاً احراز شود. مراتب تشرف پیروان ادیان دیگر به دین مبین اسلام همراه با تغییرات مربوط به نام و نام خانوادگی آنان در اسناد سجلی ثبت می شود.»
اگر براساس این ماده امکان تغییر یا اصلاح نام وجود نداشته باشد باید دادخواست تغییر نام به دادگاه ذیصلاح، (دادگاه محل اقامت خواهان) تقدیم شود همانند دعوای تغییر سن، خوانده دعوا، اداره ثبت احوال محل صدور شناسنامه می‌باشد و خواسته دعوا باید الزام خوانده به ابطال شناسنامه و صدور شناسنامه جدید با نام تغییر یافته… باشد هزینه این دعوا نیز غیرمالی بوده و رأی اصداری قابل تجدیدنظر خواهی از سوی اصحاب دعوا ظرف مهلت ۲۰ روز و دو ماه می‌باشد.
تغییر نام و نام خانوادگی(نام فامیلی)
مطابق ماده ۴۰ قانون ثبت احوال مصوب ۱۳۵۵ تغییر نام خانوادگی با تصویب سازمان ثبت احوال کشور خواهد بود و مطابق تبصره آن موارد تغییر نام خانوادگی مطابق آیین نامه اجرایی این قانون می‌باشد چون آیین نامه اجرایی قانون تهیه نشده است، سازمان ثبت احوال سالها از ماده ۹۷ آیین نامه اجرایی قانون ۱۳۱۹ برای تغییر نام خانوادگی استفاده می کرد تا سرانجام ماده ۱۳ دستورالعمل اجرایی شماره ۲ ثبت احوال مورخ ۱/۴/۱۳۶۴ موارد تغییر نام خانوادگی را مشخص نمود.
در خصوص مرجع صالح برای رسیدگی به درخواست تغییر نام رأی وحدت رویه شماره ۵۰۴ مورخ ۱۰/۲/۱۳۶۶ چنین تعیین تکلیف نموده است: «درخواست تغییر نام صاحب سند سجلی از حیث جنس(ذکور به اناث یا بالعکس) از مسائلی است که واجد آثار حقوقی می باشد و از شمول بند ۴ ماده ۳ قانون ثبت احوال خارج و رسیدگی به آن در صلاحیت محاکم عمومی دادگستری است بنابراین رأی شعبه ۱۳ دیوان عالی کشور که نتیجتاً براساس این نظر صادر شده صحیح و منطبق با موازین قانونی است.»
نمونه دادخواست الزام به تغییر نام فرزند
| مشخصات طرفین | نام | نام خانوادگی | نام پدر | شغل | محل اقامت- شهر- خیابان- کوچه- شماره- پلاک |
| خواهان | |||||
| خوانده | اداره ثبت | احوال | شهر محل- اقامت خواهان | ||
| وکیل یا نماینده | |||||
| تعیین خواسته | الزام به تغییر نام فرزندم از………. به………. به انضمام کلیه خسارات قانونی | ||||
| دلایل و منضمات | کپی مصدق: ۱. شناسنامه ۲. استشهادیه و عندالإقتضاء شهادت شهود | ||||
| ریاست محترم مجتمع قضائی……….
با سلام، احتراماً به استحضار می‌رساند: فرزند اینجانب به نام………. دارای شناسنامه شماره………. صادره از………. در تاریخ………. متولد و باوجودآنکه از بدو تولد در بین تمام آشنایان و بستگان به نام ………. نامیده شده است؛ ولی سند سجلی فوق‌الذکر به نام ………. برای وی انتخاب و ثبت گردیده است. نظر به اینکه دو نام داشتن در زندگی روزمره مشکلات متعددی را ایجاد کرده است و از طرفی دیگر نام………. (که وی بدان اشتهار دارد) واجد معانی عالیه و از هر حیث بر نام مذکور در سند سجلی فوق‌الاشعار برتری دارد؛ فلذا صدور حکم بر محکومیت خوانده به تغییر نام کوچک فرزندم مذکور در شناسنامه از………. به………. به استناد مواد ۹۹۵ قانون مدنی و ۲۰ قانون ثبت‌احوال به انضمام جمیع خسارات قانونی و هزینه دادرسی مورد استدعاست. عندالاقتضاء به شهادت شهود نیز استناد می‌نماید.
محل امضاء- مهر- انگشت
|
|||||
