چگونه از صرافی شکایت کنیم؟

امروزه در هر جامعه ای، پول، نقش سرنوشت ساز، تعیین کننده و بعضا غیر قابل جایگزینی را ایفا می کند. منبع درآمد پول در هر جامعه ای از طرق و روش های متفاوت و گوناگونی است که نیاز به بحث و تحلیل گسترده دارد.

اما انتقال و تبدیل پول دارای محدودیت هایی است که امروزه با وضع قوانین مختلف و حتی بین المللی بیش از پیش کار را دشوار تر کرده است.

در کشور ما موسسات و نهادهایی که وظیفه خدمات رسانی در زمینه انتقال و جابه جایی پول چه به داخل و چه به خارج و یا خدماتی مشابه به آن را دارا می باشند کم نیست در این مطلب قصد داریم به صرافی ها به عنوان یکی از این نهاد ها که وظایف مهمی را در بازار آشفته امروزی ارز و سکه ایفا می کنند بپردازیم.

صرافی چیست؟

صرافی در لغت به معنای داد و ستد می باشد و در اصلاح به شغل و حرفه ای مرسوم است که در آن تبدیل واحد پول کشوری به واحد پول کشور دیگری به نرخ روز صورت می گیرد یا حواله ارز از داخل به خارج از کشور که البته با توجه به تحریم های انجام شده این امر مشکل است. همچنین خرید و فروش سکه، شمش و … نیز بعضا توسط صرافی های کشور انجام می شود.

هر صرافی برای شروع به فعالیت نیازمند به اخذ مجوز از بانک مرکزی بوده و در طول فعالیت می بایست از ضوابط و تدابیر تعیین شده توسط بانک مرکزی پیروی نماید.

حوزه اختیارات صرافی ها

بانک مرکزی در راستای اجرای تصویب ‌نامه هیأت وزیران، در خصوص سیاست‌های ارزی،

ضوابط و فعالیت های مجاز صرافی‌ها را به شرح زیر اعلام کرده است:

•  انتقال ارز به دستور هر یک از بانک‌های دارای مجوز ارزی
•  خرید ارز ناشی از صادرات کالاهای غیرنفتی از صادرکنندگان
•  فروش ارز خریداری شده به متقاضیان از طریق سیستم بانکی
•  در صورت ایجاد محدودیت عدم خرید و فروش اسکناس به صورت فیزیکی و انجام این امر از طریق بانک‌ها
•  تأمین ارز برای واردات کالا و خدمت به کشور صرفاً پس از انجام ثبت سفارش و ثبت خدمت
• انتقال ارز از طریق سیستم بانکی و یا صرافی‌های مجاز با تقاضای بانک عامل.

چگونه از صرافی ها شکایت کنیم؟

همانطور که به حدود و اختیارات صرافی ها اشاره کردیم شاید این تصور ایجاد شود که صرافی ها هم به مانند بسیاری از مشاغل هدف اصلی آن ارائه خدمات به مردم است و انتفاع در جنبه فرعی آن قرار دارد مثل پزشکی، وکالت و … اما مطابق با قانون تجارت، صرافی یک نوع عمل ذاتا تجاری محسوب می شود پس آنچه در صرافی بیشتر مورد توجه قانونگذار قرار گرفته است کسب و سود منفعت و تجارت است.

طبیعتا در هر کجا که سود و منفعت زیادی وجود داشته باشد؛ تخلف یا در حد وسیع تر جرائم مختلفی نیز قابل تصور می باشد که البته دور از ذهن نیز نمی باشد. صرافی ها هم از این قاعده مستثنی نیستند و ممکن است در اختیارات و وظایف خود از قانون تخطی کنند.

در این قسمت به طرق شکایت از صرافی می پردازیم.

اقدام از طریق کانون صرافان

همانطور که برای اشتغال و کسب مجوز در هر شغل و حرفه ای نیازمند به اخذ مجوز و رعایت یک سری تشریفات قانونی می باشد صرافی ها نیز برای انجام فعالیت در این زمینه احتیاج به اخذ مجوز دارند.

برای مثال اگر شخصی، تمایل به فعالیت در زمینه چاپ یا فروش کتاب را داشته باشد می بایست از طریق اتحادیه صنف ناشران و کتابفروشان آن شهر اقدام به اخذ پروانه کسب جهت اشتغال به آن شغل نماید.

کانون صرافان نیز به مانند اتحادیه است که تحت نظارت بانک مرکزی قرار دارد و حیطه اختیارات صرافان را همانطور که اشاره شد بانک مرکزی تعیین خواهد کرد.

یکی از راهکار های شکایت از صرافان، مراجعه به کانون صرافان و ارائه مستندات و خواستار رسیدگی به موضوع تخلف صورت گرفته است.

اقدام از طریق بانک مرکزی

بانک مرکزی به نوعی نظارت غیر مستقیم بر عملکرد صرافان دارد و بیشتر تعیین کننده ضوابط و مقررات حاکم بر صرافان است و نظارت و بازرسی دقیق تر بر عهده کانون صرافان است. اما این امر بدین معنی نیست که به شکایت صورت گرفته در زمینه را بررسی و پیگیری ننماید.

اشخاصی که معترض به عملکرد یک صرافی می باشند از طریق سامانه ارتباط مردمی بانک مرکزی که به منظور بیان مشکلات و مسائل مرتبط با بانک ها و صرافی ها ایجاد شده است استفاده نمود و اقدام به ثبت شکایت کرد.

اقدام شکایت از صراف از طریق سازمان تعزیرات حکومتی

سازمان تعزیرات حکومتی که از زیر مجموعه های وزارت دادگستری محسوب می شود، مطابق با قانون وظیفه ورود به تخلفات صورت گرفته صرافان را دارا می باشد. مواردی از قبیل  احتکار، عرضه خارج از شبکه، عدم اجرای ضوابط قیمت گذاری، اخفاء و امتناع از عرضه کالا و …

که در قانون تعزیرات حکومتی بیان شده مواردی است که سازمان تعزیرات حکومتی صلاحیت رسیدگی به موضوع را دارد و از جمله تخلفاتی است که ممکن است هر صرافی مرتکب آن بشود.

برای شکایت به سازمان تعزیرات حکومتی، شاکی می بایست با ارائه دلایل و مستندات و مشخص نمودن طرف شکایت خود، درخواست کتبی خود را به سازمان ارسال کند. ضمن اینکه شکایت به طریق دیگری نیز قابل ثبت است. از جمله ثبت از طریق سامانه شکایات مردمی، سازمان تعزیرات حکومتی و همچنین در مورد تخلفات ساده از طریق تماس تلفنی نیز قابل پیگیری خواهد بود.

اقدام از طریق دادگستری علیه صرافان

ابتدا باید گفت که سازمان تعزیرات حکومتی مجمع قضایی محسوب نمی شود و اشخاص برای اقدام قضایی در صورت ارتکاب یک جرم از سوی هر یک از صرافی ها می بایست با ارائه اسناد و مدارک به دادسرا مراجعه کرده و ثبت شکواییه نمایند.

البته این امر از طریق هریک از دفاتر خدمات قضایی نیز قابل اقدام و پیگیری است و برای ثبت شکواییه به هریک از شعب دفاتر خدمات قضایی نیز می توان مراجعه کرد.

نتیجه گیری مبحث

در پایان و به عنوان نتیجه گیری کلی از آنچه که گفته شد، صرافی که از جمله نهاد های تابع بانک مرکزی می باشد، که وظایف مهمی را در نظام پولی و اقتصادی کشور ایفا می کند.

صرافی مطابق با قانون تجارت یک عمل تجاری محسوب می شود و قصد انتفاع و کسب منفعت بر ارائه خدمات قالب است.

کانون صرافان که خود از واحد های زیرمجموعه بانک مرکزی محسوب می شود به اعمال و اقدامات صرافان نظارت مستقیم دارد. که از این طریق می تواند شکایت نماید.