تعریف کامل کمسیون ماده ۱۲ در قانون + ابطال کمیسیون ماده ۱۲

در قانون زمین شهری و ماده ۱۲ این قانون، تشخیص عمران و احیا و تشخیص نوع زمین که دایر یا بایر باشد را از زمین موات بر عهده وزارت مسکن و شهر سازی گذارده است.

در این قانون ذکر شده است که:

نحوه تشخیص نوع اراضی موضوع ماده ۱۲ قانون زمین شهری به موجب دستورالعملی که وزارت مسکن و شهرسازی تهیه و به موقع اجرا می گذارد می باشد.

در دستور العملی که به وزارت مسکن ابلاغ شده است طی آن طی آن تشخیص عمران و تعیین نوع زمین به کمیسیونی موصوف به کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری محول شده است.

نظریه کمیسیون ماده ۱۲

• کمیسیون مزبور طبق اظهار نظر خود که درباره یک ملک یا یک زمین صادر شده است برای مراجعات بعدی دارای اعتبار می باشد و اخذ نظریه جدید ضروری نخواهد بود.
• درباره نظریه ای که این کمیسیون صادر می کند باید گفت که باید مستدل باشد و بر اساس قرائن و شواهد و دلایل صادر شود.
• و اینکه در این نظریه و یا رای صادره نباید هیچ گونه قلم خوردگی و خراش و لاک گرفتگی وجود داشته باشد.
• همچنین باید مشخصات دقیق پلاک اعم از مالک و شماره پلاک و مساحت و… آن باید در رای و نظریه مزبور قید شود.
• نکته دیگر که در تمام محاکم هم جاری می باشد این است که نباید مقدمه رای با نتیجه آن مغایرت و تناقضی داشته باشد.
• لازم است که در رای صادر شود ویژگی و ماهیت زمین ذکر شود برای مثال مزروعی است که از نوع دیم یا آبی یا اینکه مزروعی مشتمل بر تعدادی درخت می باشد یا ساختمان و… است را باید ذکر کند.
• بعد از اینکه رای صادر شد رای به دبیرخانه فرستاده می شود و ابلاغ رای تنها پس از بررسی از طریق دبیرخانه کمیسیون می باشد.

نکاتی که در رای صادره باید به آن توجه کرد این است که

اگر این نظریه صادر شود صرفا دارای این امر است که ماهیت و نوع زمین را مشخص می کند نه اینکه سندی باشد که فرد  در آن ادعای مالکیت کند لذا مثبت مالکیت نیست.

نکته دیگر این که نظری که کمیسیون ارائه کرده در باره آن قسمت زمین به قسمت های دیگر زمین قابل تسری نمی باشد.

چه کسانی عضو کمیسیون ماده ۱۲ هستند؟

کمیسیون متشکل از ۳ نفر مرکب از نمایندگان وزارت مسکن و شهرسازی است که با حکم وزیر مسکن تشکیل می گردند‌.

دبیرخانه کمیسیون ماده ۱۲ چه وظایفی دارد؟

• این کمیسیون موظف است که استعلام ادارات دولتی ذیربط را پاسخ بدهد.
• و اینکه بررسی کند وضعیت مورد استعلام را از جهت بلامانع بودن طرح در کمیسیون.
• تکمیل پرونده و ارجاع آن به کمیسیون.
• جمع آوری آرا کمیسیون و ابلاغ آنها به مالکین یا درج در روزنامه کثیر الاانتشار.
• ارسال یک نسخه از آرا صادره به اداره کل زمین شهری استان.
• تهیه آمار از فعالیت های کمیسیون.
• جمع آوری دلایل و مدارک لازم برای دفاع در دادگاهها.

چه اراضی قابل طرح در کمیسیون ماده ۱۲ نیستند؟

اراضی که متعلق به شهرداری می باشد یا متعلق به شرکت های وابسته به آن می باشد.

اراضی که دارای گواهی عمران هستند و همچنین اراضی که در مالکیت دولت می باشند قابل طرح در کمیسیون ماده ۱۲ نخواهند بود.

مدارک لازم برای ارائه به کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری

• فتوکپی سند مالکیت و در صورت عدم دسترسی به آن آخرین استعلام ثبتی.
• دو نسخه کپی نقشه ثبتی و یا در صورت نبود آن کروکی دقیق ملک.
• انعکاس موقعیت ملک بر روی نقشه هوایی با مقیاس متناسب.

چگونگی رسیدگی در کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری

این کمیسیون پس از بازدید از محل، تحقیقات لازم  از مطلعین، شنیدن دفاع مالکین و یا وکیل آنها، بررسی اسناد موجود در پرونده و تطبیق کروکی  با نقشه هوایی به اکثریت آرا صدور رای می کنند.

مراحل رسیدگی به درخواست ها در کمیسیون ماده ۱۲

• وصول درخواست از طرف مراجع درخواست کننده.
• ارسال مشخصات ثبتی زمین و دو نسخه رونوشت یا فتوکپی نقشه ثبتی.
• در صورت نداشتن نقشه یاد شده ارسال دو نسخه کروکی دقیق زمین منطبق با سوابق ثبتی و وضع محل زمین.
• انعکاس موقعیت ملک روی نقشه هوایی با مقیاس مناسب و ارسال به کمیسیون.

مرجع اعتراض به آرا کمیسیون ماده ۱۲

رایی که کمیسیون ماده ۱۲ صادر می کند قابل اعتراض است ما این اعتراض در محاکم دادگستری رسیدگی می شود یعنی فرد باید اعتراض خود را به دادگاه عمومی شهری تحویل دهد که ملک یا زمین در آنجا واقع می باشد.

مهلتی که برای اعتراض وجود دارد ۳ ماه است از تاریخ ابلاغ رای است.

درخواست ابطال رای کمیسیون

کسانی که دارای سند عادی هستند قبل از آن که اعتراض خود را به رای صادره به خواسته ابطال رای کمیسیون تقاضا کنند لازم است  ابتدا دادخواستی به طرفیت وزارت مسکن به خواسته تایید صحت تاریخ تنظیم سند عادی و نیز صحت معامله تقدیم دادگاه کنند و در این مورد حکم بگیرند.

کسانی که دارای سند رسمی هستند بدون تشریفاتی می توانند ابطال رای کمیسیون را از دادگاه درخواست کنند.

نمونه رای دادگاه مبنی بر ابطال رای کمیسیون ماده ۱۲

به تاریخ ۸۶/۹/۲۸ پرونده کلاسه : ۸۵۳/۱۵۱/۸۶

شماره دادنامه: ۱۰۱۵ مرجع رسیدگی: شعبه ۱۵۱ دادگاه عمومی تهران مستقر در مجتمع قضایی شعبه محلاتی

خواهان : قاسم حاجی محمد با وکالت ابوالفضل خوانده: سازمان مسکن و شهرسازی

خواسته: ابطال رای کمیسیون ماده ۱۲

رای دادگاه

در خصوص دعوی آقای قاسم حاجی محمد با وکالت آقای ابوالفضل به طرفیت سازمان زمین شهری به خواسته ابطال رای کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری موضوع پلاک ثبتی شماره ۱۳۷/۱۸۰۹ واقع در بخش ۱۲ تهران دادگاه با توجه و ملاحظه پرونده و پاسخ استعلام ثبتی به شماره ۶۴۷۱۵ مورخ ۸۵/۱۰/۲ اداره ثبت شهرری و نظر به مدلول نظریه هیات کارشناسان رسمی دادگستری به شماره ۲۲۱۱ مورخ ۸۶/۷/۲۸ که همگی به اتفاق نظر با تطبیق ملک موضوع دعوی در محل اعلام نمودند با توجه به ساخت و ساز در اکثر پلاک های مجاور و منطقه و تغییرات حاصله ناشی از تخلیه زوائد و نخاله های ساختمانی در این زمین لایه روبی دستخوش تحولات اساسی گردیده ولیکن وجود پارک های بزرگ در فواصل کم از این اراضی و در منطقه امکان مطالعات خاک شناسی را فراهم می سازد مطالعات انجام شده از نظر بررسی های فیزیوگرافی خاک اراضی در منطقه و مقاطع موجود بافت خاک این اراضی را شنی رسی لوم دار با ساختمان نسبتا فشرده و به حالت کلوخه ای و با نفوذ پذیری مناسب و رنگ قهوه ای در لایه روبی نشان می دهد در لایه زیرین بافت خاک شنی رسی همراه با مواد آلی و نفوذ پذیری مناسب و رنگ قهوه ای روشن است با توجه به اینکه مشخصات مذکور و مشاهدات عکس های متداول بین المللی مطابق با خاک های زراعتی بوده آثار موجود در طبقات خاک وجود چندین اصله درخت و مشاهدات عکس های هوایی موید آن و استفاده این اراضی برای فعالیت های زراعتی در گذشته می باشد و با عنایت به موارد مشروحه در فوق از جمله مستثنیات اعلام شدن ملک از طرف اداره منابع طبیعی بررسی‌های نقشه ۱۲۰۰۰ از نظر وضعیت ناشی از به هم خوردگی خاک همراه با شیار هایی در سطح الارض در گذشته اراضی مورد ترافع و نیز مطالعات اینجانبان شش دانگ قطعه ۲۵۱۸ تفکیکی به شماره پلاک ۱۸۰۹ فرعی از ۱۳۷ اصلی به مساحت ۱۲۰ متر مربع واقع در قریه هاشم آباد بخش ۱۲ تهران من حیث المجموع قبل از تاریخ تصویب قانون زمین شهری مسبوق به احیا و عمران بوده که با شروع توسعه شهر تهران عملیات زراعتی در آن متوقف و رها شده است لذا در تاریخ ۵۸/۴/۵ جزو اراضی بایر محسوب می شود و نظر به اینکه اولا نماینده خوانده اعتراض موثری که مثبت مباینت نظریه کارشناسان با اوضاع و احوال مسلم قضیه باشد اعلام ننموده است و به نظر دادگاه با توجه به توضیحات تفصیلی کارشناسان منطبق با واقعیت می باشد لذا دعوی خواهان ثابت تشخیص و مستندا به ماده ۱۲ قانون زمین شهری حکم به ابطال رای شماره ۳۱۳۱ ک ۸۲ کمیسیون ماده ۱۲ همان قانون صادر و اعلام می نماید ضمناً خوانده به پرداخت مبلغ…‌ریال بابت خسارات دادرسی در حق خواهان محکوم می‌گردد رای صادر شده حضوری و ظرف ۲۰ روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه تجدید نظر تهران می باشد.

نمونه دادخواست ابطال رای کمیسیون ماده ۱۲

نتیجه گیری

به عبارتی کمیسیون ماده ۱۲ برای رسیدگی به این امر و تشخیص زمین دایر و بایر از زمین موات تشکیل می شود. این کمیسیون در وزارت مسکن تشکیل می شود و ۳ عضو دارد. و محل تشکیل آن هر استان می باشد.

آنچه در نام کمیسیون وجود دارد تحت عنوان ماده ۱۲ منظور ماده ۱۲ قانون زمین شهری مصوب ۶۶ می باشد.

به همراه دستور العمل وزرات مسکن و شهر سازی.

ماده ۱۲ قانون زمین شهری:

تشخیص عمران، احیاء، تأسیسات متناسب، تعیین نوع زمین دایر و تمیز بایر از موات به عهده وزارت مسکن و شهرسازی است. این تشخیص قابل اعتراض در دادگاه صالحه است.

سوالات متداول