عقد عبارت است از اینکه یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفر دیگر تعهد بر امری نمایند و مورد قبول آن‌ها باشد. عقد مضاربه عقدی است که به موجب آن احد متعاملین سرمایه می دهد با قید اینکه طرف دیگربا آن تجارت کرده و در سود آن شریک باشند صاحب سرمایه مالک و عامل مضارب نامیده می شود. مضاربه عقدی احتمالیست که در آن دسترسی طرفین به عوض احتمالیاست. برای نوشتن یک قرارداد اصولی باید موارد زیر گنجانده شود.
الف)عوضین قرارداد: زمان، مکان، نحوه و چگونگی تسلیم و تسلم عوضین قرارداد و کیفیت و کمیت آن‌ها به همراه نمونه (در صورت وجود) الزاماً مشخص گردد.
ب)حقوق اشخاص ثالث: در صورت وجود، تمام حق و حقوق اشخاص ثالث اعم از حق ارتفاق، انتفاع، عمری، رقبی، سکنی، حق کسب و پیشه، سرقفلی، رهن، وام بانکی و نیز تعهدات به نفع اشخاص ثالث باید در قرارداد تحریر شود.
ج)تعیین تشریفات اجرای قرارداد: قواعد انتقال قطعی سند، انتخاب دفترخانه، تنظیم وکالت‌نامه مورد نیاز یا هر نوع تشریفات دیگر که نیازمند موعد یا محل مشخص است در قرارداد مکتوب و به طرفین قرارداد تفهیم شود.
د) محل اقامت طرفین قرارداد: محل هر نوع ابلاغ رسمی به طرفین از طریق داوری یا حکم، نشانی مندرج در قرارداد می‌باشد. در صورت تغییر باید از طریق نامه دو قبضه سفارشی یا اظهارنامه به داور یا طرف مقابل حسب مورد اعلام گردد. در صورت عدم اعلام، ابلاغ به همان نشانی قبلی، ابلاغ قانونی محسوب خواهد شد.
ذ) مستندات قانونی قرارداد: مواد و مستندات و قوانین و مقررات مرتبط با موضوع قرارداد مثل مفاد قوانین اجاره، سرقفلی، تجارت، مدنی، کار، زمین شهری و … در قرارداد درج گردد.
نمونه کامل قرارداد مضاربه
طرف اول قرارداد (مالك): خانم / آقاي …. فرزند آقاي …. داراي شناسنامه شماره …. صادره از …. متولد …. ساكن: …. طرف دوم قرارداد (مضارب): خانم / آقاي …. فرزند آقاي …. داراي شناسنامه شماره …. صادره از …. متولد …. ساكن: …. سرمايه: مبلغ …. ريال رايج كه تماماً و نقداً از سوي مالك به مضارب تأديه و تسليم گرديده و مضارب اقرار به دريافت آن از مالک نمود.
قدرالسهم از مضاربه: حصه مالك از سود حاصله معادل …. و حصه مضارب معادل …. از سود حاصله می‌باشد.
مدت قرارداد: از تاريخ زير به مدت …. سال كامل شمسي.
نوع تجارت: مضارب حق دارد سرمايه مورد مضاربه را صرفاً در تجارت گندم، جو، سويا و پنبه اختصاص دهد ولاغير.
مكان: تهران: دفتر تجارتي مضارب واقع در نشاني: …. .
شروط
۱- مضارب حق دارد با مسئوليت خود نسبت به سرمايه با ديگري مضاربه نموده يا آن را به غير به هر صورت ولو به صور: مشاركت، نمايندگي، صلح حقوق و وكالت و غيره واگذار نمايد.
۲- مضارب بايد اعمالي را كه براي انجام امور تجارت مذكور كه متعارف و معمول مكان و زمان است به‌جا آورد و چنانچه در بعضي از مواقع از قبيل ترخيص يا پاساوان يا كابوتاژ يا ترانزيت نياز به وكيل داشته باشد حق دارد آن را به وكيل با قيد مقاطع معين ارجاع دهد.
۳- مضارب بايد براي انجام مضاربه دفاتر روزنامه و كل كه صفحات اول و آخر آن به امضاي مالك و مضارب با قيد تاريخ رسيده باشد تهيه كرده و تمامي امور مالي تجارت مورد مضاربه را در آن بدون ايجاد خدشه يا الحاق ثبت نمايد و در صورتي كه دفاتر مزبور تكافو ننمايد به دفتر روزنامه يا كل جديد كه به نحو مذكور بايد به امضاء طرفين رسيده باشد حاصل جمع هر حساب را نقل داده و در آن عمل نمايد.
۴- مضارب متعهد است در پايان هر سال مالي كه ابتداي آن از اول فروردین‌ماه هر سال لغایت اسفندماه همان سال است به‌جز اولين سال مالي موضوع اين تجارت كه آغاز آن از تاريخ زير و پايان آن آخر اسفندماه سال جاري است حداكثر تا پايان فروردین‌ماه سال بعد ترازنامه سالانه عمليات و صورت سود و زيان و عملكرد را به همراه صورتحساب‌های مربوطه و گواهي موجودي بانك تهيه و تنظيم و امضاء كرده و به مالك تسليم نمايد.
۵- مضارب حق دارد در هر بانك مجاز در كشور يك شماره‌حساب جاري اعم از ريالي يا ارزي با امضاء مالك و خود افتتاح نمايد و كليه عمليات مالي موضوع تجارت اين مضاربه بايد در آن حساب‌ها متمركز و جريان يابد.
۶- مضارب متعهد است حصه سود هرساله موضوع تجارت اين مضاربه را حداكثر تا پايان اردیبهشت‌ماه هر سال به مالك تأديه و پرداخت نمايد.
۷- مالك حق دارد كليه عمليات تجاري و محاسباتي و مالي مضارب را در خصوص اين مضاربه در هر زمان بازرسي و رسيدگي كند.
۸- عقد اين مضاربه بنا به علل موت يا جنون يا سفه احد از طرفين و مفلس شدن مالك يا تلف شدن تمام سرمايه يا عدم امكان تجارتي كه منظور و در اين مضاربه قيد شده منفسخ می‌گردد.
۹- مضارب در رابطه با عقد اين مضاربه در حكم امين است و در صورت تفريط يا تعدي ضامن مال مضاربه خواهد بود.
۱۰- چنانچه بنا به هر دليل عقلايي ضرري بر تجارت موضوع اين مضاربه عايد شود ضمنالعقد خارج لازم كه شفاهاً بين طرفين به اقرار منعقد شده شرط و مقرر گرديد كه مضارب از مال خود به مقدار خسارت يا تلف مجاناً به مالك تمليك كند.
۱۱- در صورت فسخ يا پس از انقضاي مدت مضارب متعهداست سرمايه را ضمن ارائه ترازنامه اختتاميه به مالك مسترد كرده و در صورت سود، حصه وي را نيز به مالك تأديه كند.
۱۲- در صورت بروز هرگونه اختلاف فی‌مابین، طرفين مورد اختلاف را به داوري خانم/آقاي …. فرزند آقاي …. ساكن …. ارجاع خواهند نمود و رأي داور مذكور در مورد اختلاف ارجاعي قاطع و غیرقابل‌اعتراض و براي طرفين لازم‌الاجرا می‌باشد.
ساير شروط: (در اين قسمت اگر شروطي ديگر باشد، تنظيم می‌گردد.)
اين سند در ۲ نسخه كه هر ۲ نسخه در حكم واحد است تنظيم و مبادله گرديد.
محل امضاء طرف اول قرارداد (مالك)
محل امضاء طرف دوم قرارداد (مضارب)
تاريخ ………
سلام، برای قرارداد مضاربه میشه وجه التزام تعیین کرد?
بله
سلام ، برای زمین های زراعی و باغ به یه یک شخص که رسیدگی بکنه و محصول رو نصف به نصف با مالک تقسیم کنه باید قرارداد اجاره نوشت یا میشه عقد مضاربه؟
سلام: قرارداد مزارعه تنظیم نمایید.