سیر تا پیاز حق طلاق زن

قانون مدنی و قانون حمایت از خانواده برای هریک از زوجین، حقوق و تکالیفی را پیشنهاد نموده است که البته هر شخصی پیش از انعقاد عقد نکاح، لازم است که از آن اطلاع پیدا نموده یا با افراد آگاه و مطلع ویا باوکلای دادگستری در این باره مشورت نموده تا از حقوق آگاهی یابد.

یکی از مسائل و حقوقی که به ویژه خانم ها امروزه بسیار در هنگام انعقاد عقد نکاح به آن تمایل داشته و خواستار ایجاد آن می باشند بحث حق طلاق می باشد.

در این نوشتار قصد داریم به مساله ی حق طلاق زن، شرایط آن در فقه و قوانین رایج ما بپردازیم.

موارد انحلال نکاح در قوانین خانواده

رابطه ی زوجیت به محض انعقاد عقد نکاح و ثبت آن در دفاتر ازدواج محقق می شود. اما انحلال نکاح در قوانین به طرق مختلفی امکان پذیر خواهد بود که در این مبحث مختصرا به آن اشاره ای خواهیم کرد.

انحلال نکاح به دو صورت طلاق و فسخ محقق خواهد شد.

در فسخ نکاح به واسطه ی بیماری یا بیماری هایی که هریک از زوجین به آن مبتلا می باشند، این حق و اختیار برای طرف دیگر به وجود خواهد آمد تا نکاح را فسخ نماید.

موارد فسخ و طلاق در زیر مختصرا توضیح داده خواهد شد.

انحلال نکاح به وسیله فسخ

•  مطابق با ماده ۱۱۲۱ قانون مدنی؛ جنون هر یک از زوجین به شرط استقرار اعم از این که مستمر یا ادواری باشد برای طرف مقابل موجب حق فسخ است.

جدای از مورد فوق مطابق با ماده ۱۱۲۲ قانون مدنی؛ عیوب زیر در مرد، موجب حق فسخ برای زن خواهد بود:

خصاء؛ عنن به شرط اینکه ولو یکبار عمل زناشویی را انجام نداده باش.  مقطوع بودن آلت تناسلی به اندازه ای که قادر به عمل زناشویی نباشد.

لازم به ذکر است که بیماری های، خصا، عارضه مربوط به اخته شدن مرد می باشد و عنن عارضه ای است که که مرد ناتوان در نعوظ می باشد، از جمله بیماری مربوط به امور جنسی بوده که در هر دوی آنها مرد امکان برقراری رابطه ی جنسی با همسر خود را دارا نمی باشد.

• ماده ۱۱۲۳ قانون مدنی؛ عیوب ذیل در زن موجب حق فسخ برای مرد خواهد بود

قرن؛ جذام؛ برص؛ افضاء ؛زمین گیری ؛نابینائی از هر دو چشم

منظور از قرن بیماری است که استخوان زائدی در اندام جنسی خانم قرار دارد که مانع از برقراری رابطه ی جنسی می شود . بیماری افضا نیز از جمله بیماری جنسی خانم به شمار رفته که مجرای بول و حیض یکی می شود.

جذام و برص نیز هردو از جمله بیماری های پوستی بوده که جذام بیماری خوره ی پوست و برص همان پیسی می باشد.

انحلال نکاح به وسیطه طلاق

اما انحلال نکاح به وسیله ی طلاق که شایع تر از فسخ نکاح می باشد نیز به طرق مختلفی انجام خواهد گرفت.

مطابق با ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی:

مرد می تواند با رعایت شرایط مقرر در این قانون با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق همسرش را بنماید.

تبصره- زن نیز می تواند با وجود شرایط مقرر در مواد (۱۱۱۹) (شروط فسخ نکاح)، (۱۱۲۹) (عدم پرداخت نفقه) و (۱۱۳۰) (عسر و حرج ) این قانون، از دادگاه تقاضای طلاق نماید.

در خصوص عسر و حرج باید بیان داشت که:

منظور شرایط و حالاتی است که ادامه ی زندگی برای خانم با سختی و مشقت فراوان روبه رو می باشد.

برای مثال: اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر و یا ابتلا وی به مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد یا ضرب و شتم یا هرگونه سوء رفتار مستمر زوج که عرفاً با توجه به وضعیت زوجه قابل تحمل نباشد و …

اما جدایی به وسیله ی حق طلاق خانم، مورد خاص و ویژه ای است که لازم است جدای از موارد فوق و مستقلا به آن بپردازیم.

منظور از حق طلاق زن چیست؟

پیش از ورود به این مبحث، می بایست به یک عرف و اشتباه غلط و رایج در این باره پرداخته شود.

عبارت حق طلاق زن یک عبارت نادرست می باشد چرا که حق طلاق در شرع و قانون مدنی ما همواره با مرد می باشد و در مواردی نیز مانند عسر و حرج، عدم پرداخت نفقه و… درصورت اثبات تخلف مرد، دادگاه مرد را ملزم به طلاق می نماید و حکم طلاق را صادر خواهد نمود.

اما این امکان برای مرد وجود خواهد داشت که حق قانونی خود را با وکالت به خانم منتقل نماید.

به عبارتی دیگر مرد با یک وکالت که اصولا بلاعزل می باشد؛ می تواند اختیار جدایی و طلاق را به همسر خود واگذار نماید که عبارت صحیح آن وکالت در طلاق می باشد.

البته این مساله موجب نخواهد شد که مرد، دیگر نتواند همسر خود را طلاق دهد، بلکه علاوه بر خود، همسر وی نیز می تواند بدون رضایت مرد، خواستار طلاق باشد.

اما در خصوص این وکالت و حق قانونی ایجاد شده باید بیان داشت که:

امروزه به خاطر وضعیت معیشتی و اقتصادی که جامعه با آن مواجه باشد و البته مساله ی مهم تر، سیاست های اتخاذی از سوی قوه قضاییه با صدور بخشنامه توسط ریاست قوه، مبنی بر اینکه تا حد امکان از صدور حبس برای محکومین به پرداخت مهریه جلوگیری نموده و پرداخت مهریه به صورت اقساط با موعد طولانی مدت در دستور کار قضات دادگاه خانواده قرار بگیرد، بسیاری از خانم ها را به سمت سوی اخذ وکالت در طلاق در هنگام نکاح به جای مهریه کشانده است.

البته در ازای بخشش مهریه حقوق دیگری از جمله حق خروج از کشور، حق حضانت فرزند مشترک نیز اصولا امروزه خانم ها خواستار می باشند.

اما مهم ترین آن در ازای بخشش مهریه وکالت در طلاق می باشد.

نکاتی را که در خصوص وکالت در طلاق می بایست به خاطر داشت

در صورتی که خانم موفق به اخذ رضایت از همسر خود مبنی بر وکالت در طلاق باشد، درج این موضوع به تنهایی در قباله ازدواج اثری قانونی نخواهد داشت و دادگاه خانواده براین اساس حکم به طلاق توافقی صادر نخواهد نمود.

بلکه لازم است که مرد با حضور در دفاتر اسناد رسمی با تنظیم وکالت نامه، حق قانونی طلاق خود را، با وکالت نامه رسمی به همسر خود منتقل نماید.

این موضوع در خصوص حق خروج از کشور نیز صدق خواهد کرد و حتما می بایست با وکالت نامه رسمی، مرد حق خود در خصوص اذن خروج زن را نسبت به خروج از کشور ساقط نماید.

برای اعمال وکالت نامه تنظیمی در طلاق از سوی خانم، خانم می بایست الزاما با حضور وکیل دادگستری از آن بهره مند شود و بدون حضور وکیل دادگستری، محاکم به درخواست وی ترتیب اثر نخواهند داد.

پس از اعمال وکالت نامه، قاضی اقدام به صدور گواهی عدم امکان سازش خواهد نمود. این گواهی به جهت مراجعه به دفاتر طلاق تا سه ماه اعتبار خواهد داشت.

نمونه وکالت در طلاق به همسر

در پایان و به جهت آشنایی بیشتر با موضوع، به ذکر یک نمونه وکالت در طلاق اشاره ای خواهیم داشت.

موکل: آقای…

وکیل: خانم…

مورد وکالت :مراجعه به یکی از دفاتر خدمات قضایی، دادگاه های خانواده و یا شوراهاي حل اختلاف و ديگر مراجع صالحه، تقديم دادخواست، انتخاب و انعقاد قرارداد وکالت با هر يک از وکلاي دادگستری در راستای مطلقه نمودن خانم … (وکيل) از قيد زوجيت موکل و درخواست صدور گواهي عدم امکان سازش يا حکم طلاق به هر قسم از طلاق اعم از توافقی، بائن، رجعي، خلع يا مبارات و با شرط بذل تمامي مهريه استحقاقي، نفقه، اجرت المثل و وکالت در قبول بذل تمام مهريه استحقاقي، نفقه و اجرت المثل تعيين تکليف حضانت، ملاقات و نفقه فرزند يا فرزندان مشترک و همچنین تعیین تکلیف در خصوص جهیزیه، معرفي و انتخاب داور و مراجعه به واحد مشاوره و شرکت در جلسات مشاوره با حق توکيل به غير، تجديدنظرخواهي و فرجام خواهي و حق اسقاط آن ها به تشخیص وکیل، استرداد دعوي يا دادخواست، حضور در هر يک از دفاتر رسمي ثبت طلاق و اجراي صيغه شرعي طلاق و امضاء کليه اوراق و اسناد و دفاتر مربوطه و همچنين انجام ساير تشريفات لازم و قانوني با اختيارات کامل به نحوي که در هيچ از مراحل نيازي به حضور و امضاء مجدد موکل نباشد با حق توکیل به غیر.

حدود اختيارات: وکيل مذکور با حق توکيل بغير “و لو کرارا” و مع الواسطه در عزل و نصب وکلاي انتخابي در انجام دادن تمامي تشريفات قانوني مورد وکالت از طرف موکل اختيار تام داشته و امضاء و اقدامات نامبرده به منزله امضاء و اقدام موکل نافذ و معتبر است و موکل ضمن عقد خارج لازم حق عزل، ضم وکیل و انجام هرگونه عمل مغاير با مفاد اين سند را تا انجام کامل مورد وکالت را از خود به مدت ۳۰ سال سلب و ساقط نمود.

نتیجه گیری

در پایان و به عنوان نتیجه گیری کلی از آنچه که بیان شد ؛ مطابق با فقه و قانون برای هریک از طرفین در عقد نکاح ، حقوقی پیش بینی شده است که مرد و زن هر موقع به آن مایل باشند؛ می توانند آن را اعمال نمایند.

یکی از حقوقی که در عقد نکاح منحصر به مرد می باشد مربوط به حق طلاق می باشد.

اما مطابق با قانون، مرد می تواند با توافق با همسر خود، در هنگام نکاح و یا حتی پس از عقد، به همسر خود وکالت در طلاق اعطا نماید تا وی هر موقع که مایل باشد، بدون اجازه وی اقدام طلاق نماید.

سوالات متداول