سرقت یعنی برداشتن، ربودن یا به اصطلاح عرفی (کش رفتن) مالی که متعلق به کسی دیگر است. عنف در لغت به معنای خشونت و بی رحمی است. پس سرقت به عنف به سرقتی می گویند که همراه با خشونت و زور و بی رحمی باشد.
تعریف قانونی سرقت
سرقت در قانون مجازات اسلامی تعریف شده آن هم در سه کلمه. سرقت به معنای ربودن مال غیر است. پس مواردی که شخص مالش را با اختیار به دیگری می دهد سرقت نیست.
عنصر بعدی مال بودن است و امتیازاتی مانند حق اختراع و امثالهم سرقت محسوب نمی شوند. عنصر بعدی غیر بودن مال است که اگر شخصی مال خودش را به تصور اینکه مال دیگری است ببرد سرقت محسوب نمی شود.
منظور از سرقت به عنف چیست؟
سرقت به عنف یا زورگیری یعنی گرفتن مالی به زور و با تهدید است. عموما این جرم در مکان های خلوت و با سلاح صورت می گیرد.
از رایج ترین موارد برای سرقت به عنف بیشتر در سرقت موبایل، وجود نقد، طلا و جواهرات است البته در بیشتر موارد خودرو و موتورسیکلت را نیز به زور و تهدید به سرقت می برند.
اما قانون چه مجازاتی را برای سرقت به عنف تعیین کرده و سارق چگونه مجازات می شود. در ادامه مطلب به بررسی این موضوع می پردازیم.
مجازات سرقت به عنف
باید دانست که سرقت به عنف از جرم ها و سرقت هایی محسوب می شود که مجازات آن از سرقت ساده شدید تر است یا به اصطلاح (سرقت مشدده) محسوب می شود. از طرف دیگر بعضی از سرقت ها هم وجود دارند که اگرچه به عنف نیست اما باز هم مجازات هایی شدید تر برای آن در نظر گرفته شده است مثل موارد ماده ۶۵۶ تعزیرات.
مصادیق سرقت به عنف
ماده ۲۶۷ قانون مجازات اسلامی سرقت را اینگونه تعریف می کند:
- سرقت عبارت است از ربودن مال متعلق به غیر است.
- حال اگر این نوع سرقت با آزار و اذیت باشد، سرقت به عنف خواهد بود.
در ادامه، مواد و عناوینی را مورد بحث قرار می دهیم که به نوعی سرقت به عنف محسوب می شوند.
سرقت با آزار یا سارق مسلح
در ماده ۶۵۲ قانون مجازات اسلامی، مجازات سرقت همراه با آزار و اذیت یا سرقت به وسیله به کار بردن سلاح را پیش بینی کرده است.
مطابق این ماده:
«هرگاه سرقت مقرون به آزار باشد و یا سارق مسلح باشد، به حبس از سه ماه تا ده سال و شلاق تا ۷۴ ضربه محکوم میشود و اگر جرحی نیز واقع شده باشد علاوه بر مجازات جرح به حداکثر مجازات مذکور در این ماده محکوم می‌گردد.»
در این مورد قاضی باید به هر دو مجازات با هم حکم کند یعنی زندان و شلاق با هم هستند. با توجه به آن که طبق قانون جدید “کاهش مجازات حبس تعزیزی” در سال ۱۳۹۹ مجازات حبس برخی جرایم کاهش پیدا کرده است لازم به ذکر است مجازات جرم این ماده دستخوش هیچ تغییری نگشته است.
بیشتر بخوانید: مجازات خفت گیری چیست؟
گرفتن پول به وسیله تهدید به جان یا آبروریزی
به علاوه در ماده ۶۶۹ نیز آمده است:
هرگاه کسی، دیگری را به هر نحو تهدید به قتل یا ضررهای نفسی یا شرفی یا مالی یا به افشای سری نسبت به خود یا بستگان او کند، اعم از اینکه به این واسطه تقاضای وجه یا مال یا تقاضای انجام امر یا ترک فعلی را کرده یا نکرده باشد، به مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا زندان از دو ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.
پس در این مورد که گرفتن مال و…با تهدید بوده است قاضی اختیار دارد که مجازات فرد خطاکار را از یک ضربه شلاق تا ۷۴ ضربه شلاق تعیین کند یا این که می تواند به جای این مجازات شلاق به زندان از ۲ ماه تا ۲ سال وی را محکوم کند. ناگفته نماند که قاضی نمی تواند به هر دو مجازات با هم حکم کند و فقط حق دارد یکی از این ها را انتخاب کند.
مجازات این جرم طبق قانون جدید
لازم به ذکر است طبق قانون جدید کاهش مجازات حبس تعزیزی اگر در این جرم قاضی به زندان یا حبس حکم کند با توجه به تبصره ماده ۱۰۴ قانون مجازات حبس و زندان موضوع این ماده یعنی ماده ۶۶۹ به “نصف” کاهش پیدا کرده است پس قاضی اگر به زندان حکم کند باید از یک ماه تا یک سال حکم بدهد چون طبق قانون مجازات این نوع جرم کاهش یافته است.
اخاذی با چاقو یا اسلحه
همچنین بر اساس ماده ۶۱۷:
«هرکس به وسیله چاقو و یا هر نوع اسلحه دیگر تظاهر یا قدرت نمایی کند، یا آن را وسیله مزاحمت اشخاص یا اخاذی یا تهدید قرار دهد، یا با کسی گلاویز شود، در صورتی که از مصادیق محارب نباشد به حبس از شش ماه تا دو سال و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.»
در این مورد هم قاضی باید به هر دو مجازات حکم بدهد. در قانون جدید کاهش مجازات حبس تعزیری این مجازات تغییری نکرده است.
سرقت به عنف به صورت گروهی
در ماده ۶۵۱ قانون تعزیرات موردی پیش بینی شده است که اگر در سرقت تمام شرایط آن با هم جمع شود مجازات بسیار سنگینی پیش روی فرد مجرم قرار خواهد گرفت.
طبق این ماده:
هر گاه سرقت جامع شرایط حد نباشد ولی مقرون به تمام پنج شرط ذیل باشد مرتکب از پنج تا بیست سال حبس و تا (۷۴) ضربه شلاق محکوم می‌گردد:
- ۱- سرقت در شب واقع شده باشد.
- ۲- سارقین دو نفر یا بیشتر باشند.
- ۳- یک یا چند نفر از آن ها حامل سلاح ظاهر یا مخفی بوده باشند.
تبصره ـ منظور از سلاح مذکور در این بند موارد ذیل می باشد:
۱ ـ انواع اسلحه گرم از قبیل تفنگ و نارنجک.
۲ ـ انواع اسلحه سرد از قبیل قمه، شمشیر، کارد، چاقو و پنجه بوکس.
۳ ـ انواع اسلحه سرد جنگی مشتمل بر کاردهای سنگری متداول در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران یا مشابه آن ها و سرنیزه‌های قابل نصب بر روی تفنگ.
۴ ـ انواع اسلحه شکاری شامل تفنگ های ساچمه زنی، تفنگ های مخصوص بیهوش کردن جانداران و تفنگ های ویژه شکار حیوانات آبزی.
- ۴- از دیوار بالا رفته یا حرز را شکسته یا کلید ساختگی به کار برده یا این که عنوان یا لباس مستخدم دولت را اختیار کرده یا بر خلاف حقیقت خود را مأمور دولتی قلمداد کرده یا در جایی که محل سکنی یا مهیا برای سکنی یا توابع آن است سرقت کرده باشند.
- ۵- در ضمن سرقت کسی را آزار یا تهدید کرده باشند.
نکته ای که دوباره باید تاکید شود این است مجازات ۵ تا ۲۰ سال و شلاق موضوع این ماده در صورتی است که تمام این پنج مورد باهم وجود داشته باشند و اگر هر کدام از این موارد نباشد دیگر این مجازات وجود نخواهد بود و حسب مورد مجازاتی دیگر را که قانون گذار پیش بینی کرده خواهد داشت.
مشارکت در سرقت به عنف
در هر کدام از موارد گفته شده اگر کسی با دیگری شریک جرم باشد، در سرقت به عنف یا به اصطلاح مشارکت در جرم کند مجازاتی که قانون گذار در نظر گرفته برای هر دو نفر یا هر چند نفر که باشند جاری خواهد شد؛ یعنی مجازات آنان یکسان است.
نتیجه گیری
سرقت به عنف از جرایمی ست که قانون گذار درباره آن سخت گیری کرده است و در یکی از مصادیق آن که همراه با آزار یا سلاح باشد بسته به نوع ارتکاب جرم ۳ ماه تا ۱۰ سال حکم به زندان می دهد (ماده ۶۵۲).
در نوع دیگری در ماده ۶۶۹ اگر پول خواستن یا انجام کار با تهدید کردن همراه باشد طبق قانون جدید به ۱ماه تا ۱ سال حکم به حبس داده است.
در نوع اخاذی کردن قانونگذار به ۶ماه تا ۲ سال حکم کرده است (ماده۶۱۷).
در مورد دیگری قانون گذار ارتکاب گروهی سرقت در شب و با آزار را تحت شرایطی به ۵تا۲۰ سال حبس وضع کرده است.
سوالات متداول
بر اساس ماده ۲۷۹ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ «محاربه عبارت از كشيدن سلاح به قصد جان، مال يا ناموس مردم يا ارعاب آن‌ها است، به نحوي كه موجب ناامنی در محیط گردد. هرگاه كسي با انگيزه شخصي به سوي يك يا چند شخص خاص سلاح بكشد و عمل او جنبه عمومی نداشته باشد و نيز كسي كه به روي مردم سلاح بکشد، ولی در اثر ناتوانی موجب سلب امنيت نشود، محارب محسوب نمي‌شود.»
اگر سرقت به عنف در ملأعام انجام شود و نشان دادن سلاح و اقدامات مجرمان، موجب رعب و وحشت شهروندان گردد، سارق به عنوان محارب مورد محاکمه قرار می گیرد و مجازات محارب ۴ نوع است که یکی از این ها اعدام است.انتخاب بسته به علم و نظر قاضی است.
ایا عفو ۹۹شامل میزان مواد ۳کیلونیم هرویین میشودباحکم ۱۹سال وشش ماه و۱۵۱میلیون جریمه و۴سال هم تحمل حبس نموده
سلام خیر
سلام وشب بخیر وخسته نباشید بنده کارمند اموزش وپرورش هستم به مدت بیست سال صادقانه وخالصانه به تدریس دربدترین شرایت به دولت خدمت نموده ام یک خودرو پراید که مال خواهر شوهرم باهمراه پسرش به خانه ما امدند وصبح روز بعد که همسرم مسافرتی در پیش داشت که خواهر شوهرم به برادرش گفت ماشین بنده وخودم را برسون به شهرمان وپول هم هیچ ندارم وخودروذکرشده بالاستیکهای خیلی ضعیف وبدون لاستیک زاپاس وشوهرم کاپوت رابالا زد که اب وروغن راچک کند متوجه شد روغن داخل رادیاتور اب وظرف اب اضافی که به رادیاتور متصل است باروغن قاطی بود وخودش گفت برقی ماشین کامل اتصالی دارد وفنها کارنمیکنند وکمک عقب واکسل وزیربندی کلآ دجارمشکل است وفاقد معاینه فنی است وخلافی دارد نگفت چه مبلغی خلاصه بامسعولیت وی حرکت نمودند که باخیلی دردسر وکلی هزینه از طرف همسرم به درخواست خواهرش صورت گرفته تابه مقصدرسیدند ویک موتور سیکلت دویست که مال ما بود به صورت امانت وچندین بار باتأکید همسرم که مدارک موتور به سرقت رفته وبه کلانتری گذارش وصورت جلسه تنظیم شده به هیچ عنوان به جاده اسفالت اجازه نداری تردد کنی که باعث دردسر زیادی میشویم فقط از طرف جاده روستایی وخاکی برو جای من کارکن وراست بیامنزل ولی هیچ توجهی به سفارشات همسرم نکرد وبامن هم که مالک اصلی خودرو بودم نکرد وباپسر کوچکم به داخل شهر به صورت خلاف جهت باسرعت بالا در حرکت بوده که ناگهان باماشینی تصادف نموده بودند که خداروشکر جرحی واسیب به موتورخیلی وارد شده که پسرم با پدرش تماس تلفنی میگیرد ومادرش هم متوجه میشود که ماشین خراب رابه همسرم سپرده که توبرو پیگیر کارباش وکل کارهای تصادف وبیمارستان وپزشکی قانونی وتعویض پلاک راباهزینه خودت انجام بده وزمانی کل کار تمام شد من تورو قبول دارمتو میدانی وجدانت این هم صادقانه کل کارها رابه نحو احسن داشت انجام میدادوسایل منزل رافروخت باهماهنگی وی ناگهان همسرش فوت کرد کرمانشاه چند بار تلفنی اسرار داشت سریع فک پلاک کن تا وکالت وقتش تمام نشده وهرکار میکرد معاینه فنی صادرنمیشد وکم پول شد که مجبور شدیم به فروشگاه بزرگ معلم مراجعه کنیم وقطعات مورد نیازراخریداری کنیم وقتی اماده شد ومعاینه فنی راگرفتیم ونوبت به تعویض پلاک زدیم وقت وکالت تمام شد درهمین زمان همسرم از خواهرش به صورت محرمانه خواسته بود که توسنی ازت گذشته نماز بخوان وپیرو حضرت فاطمه زهراباش بس جوانی تو الگوی خانواده هستی این مرد نامحرم چی میخاهد درمنزل تو ناگهان فهاشی به خداوحضرت میکند وسروصدامیکند موهایش رابیرون میاورد داخل ماشین درحال حرکت بودند که همسرم دهن اورابادست میگیرد که بیشتر بی حرمتی به خدا وان بزرگوار نکند میاره نزدیک خانه اش پیادش میکنه وسفارش بهش میکنه که داری میگی دوست داریم اون رااومدت یک سال است که به عنوان مستآجراونجاساکن است که کل خانواده وهمسر مرحومش همیشه اقرار میکرد که رابطه نامشروح دارند ولی همسرم باهمه مخالف بود وجلو همه ایستاده بود که اواین کاره نیست تاخودش متوجه شد حق باخانواده است
واوای حرکت شوهرم رابهانه ای قراردادتاکل هزینه های مارو ندهد واز جرمی که سالها مرتکب شده فرارکندطلاقنامه سوری درست کرده بود که بتواند ازکمیته امداد پوشش بگیرد اخیرین حمایت شود وحالا یک شکایت برعلیه همسرم همان روز که صحبت محرمانه کرده بودندتنظیم کرده که بنده راکتک کاری کرده وماشین وسندوکل مدارک ماشین وگوشی وطلاوخیلی دروغهایی دیگردیدازاونجانتیجهای حاصل نشد امد باگروهی که همسرم به مسافرت کاری رفته بود وبنده از مدرسه امده بودم خسته وعصبی به داخل منزل ماواردشدند قفل ماشین رابریدندازحیاط خارج کردندولی فاقد پلاک وسندوهیچ مدارکی بنامش نیست وهمسرم یک وکالت نقل وانتقال از صاحب سند گرفته بودکه نتواند حق ماراندهد وما همان لحظه با۱۱۰تماس گرفتیم وماشین بدون پلاک به دستور همسرم دزپارکینگ گذاشته است ودستور ازادی خودرونوشته به مالک مسترد گردد ولی هنوز برای ازادی اقدام نکردیم واودباره شکایتی به عنوان سرقت در کلانتری گذاشته است وکل اعدایش دروغ است ومن هم شکایت کل گروه رازدم ورود به عنف ونزدیک به ده روز است که نمیاد دنبال پرونده رابگیرد.لطفآ بهم بگید چکار کنم که زودتر پرونده راتمام کنیم از کار وزندگی افتاده ایم دوتا بچه دانشگاهی داریم وکالتی که برای نقل وانتقال پلاک.بنام همسرم است تا۲۷همین برج است وتمام اعتبار وابرویمان زیرسوال رفته سپاسگذارم ازهمکاری شماسرور بزرگوار
دوست عزیز اینجا صرفا سوال های کوتاه پاسخ داده خواهد شددر واقع وکلا انقدر تایم ندارند که سوالات اینچنینی و جواب بدهند شما باید تلفنی با وکیل صحبت کنید ۰۲۱۹۱۰۰۲۰۹۰
سلام
اگر شخصی مال خودش را به تصور اینکه مال دیگری است ببرد سرقت محسوب نمی شود.
یعنی چی؟ باتشکر
سلام:خیر سرقت نیست.
سلام وقت بخیر یک جرم سرقت به عنف روی میز هست که شاکی فقط یک فیلم دوربین مدار بسته داره که ادعا کرده مالش رو به سرقت بردن و خودش و دزدیدن .الان یکی از ۶نفر متهمان رفته بازجوئی داده و بقیه فراری هستن.اگه بقیه نرن چه اتفاقی می‌افتد؟آیاوجود پیامکی که بین سارقان بوده دلیل بر اثبات جرم است؟خود شخص شاکی چهره متهمان را ندیده .و نمی‌تواند شناسایی کند.