مفهوم رد مال در جایی به کار میرود که مالی در مالکیت کسی غیر از مالک باشد و به طریق غیر قانونی آن را تصرف کرده باشد. در اینجا می توان از متصرف غیر قانونی شکایت کرد و دادگاه آن فرد را محکوم به برگرداندن مال میکند. حال اگر آن مال از بین رفته باشد؛ باید قیمت آن را پرداخت کند.
در ادامه از مفهوم رد مال مطالبی را بیان خواهیم کرد.
رد مال چیست و در کجا کاربرد دارد؟
وقتی که در اثر عملی یا جرمی مالی به نحوه غیر قانونی در دست کسی باشد دادگاه حکم میدهد که آن مال به مالک اصلی برگردد که این را رد مال میگویند.
می توان گفت این مورد و این اصطلاح هم در قانون مدنی و قانون مجازات و کیفری کاربرد دارد.
رد مال در قانون مدنی در جایی مثل زمانی که معامله فضولی انجام شده کاربرد دارد و در موارد کیفری در جایی مانند سرقت و کلاهبرداری و… به کار میرود.
زمانی که مال از بین رفته رد مال چگونه است؟
فرض کنید که سارقی یک گوشی موبایل را سرقت کرده است یا یک ماشین را ربوده است؛ در اینجا در صورت یافت شدن، حکم به رد مال داده می شود یعنی باید آن گوشی موبایل و یا ماشین پس داده شود و علاوه بر آن خسارات وارده را نیز جبران برای مثال اگر مالک اصلی با آن ماشین کار می کرده باید معادل این مدت محرومیت را به مالک پرداخت کند.
حال اگر مال تلف شده و یا نابود شده باشد مثلا تصادف کرده باشد تکلیف چیست؟ در اینجا تکلیف به رد مثل یا قیمت مال ایجاد می شود.
رد مثل مال به چه معناست؟
در مثال بالا اگر ماشین یا گوشی از بین رفته باشد؛ سارق علاوه بر مجازات باید مثل یا به میزان قیمت آن پرداخت کند برای مثال گوشی قیمت آن ۱۰ میلیون تومان است باید همه قیمت آن پرداخت شود. یا اگر گوشی نو بوده و کارنکرده باید مثل آن برای مالک اصلی تهیه شود.
- مثال رد مال در قانون مدنی
رد مال از موارد به کار رفته در قانون مدنی نیز هست و تنها در زمینه جرم به کار نمیرود. برای مثال گفته می شود اگر امین از رد مال خودداری کند، ضامن خسارات وارده بر مال خواهد بود.
ماده ۶۱۶ قانون مدنی: هر گاه رد مال ودیعه مطالبه شود و امین از رد آن امتناع کند از تاریخ امتناع، احکام امین به او مترتب نشده و ضامن تلف و هرنقص یا عیبی است که در مال ودیعه حادث شود اگر چه آن عیب یا نقص مستند به فعل او نباشد.
- مثال رد مال در کلاهبرداری و اختلاس
در جرم اختلاس و کلاهبرداری هم در قانون تشدید مجازات مرتکبین اختلاس ارتشا و کلاهبرداری، قانون گذار ابتدا مجرمین را به رد اصل مال محکوم میکند و سپس از مجازات آنان سخن میگوید.
ماده ۱ – هر کس از راه حیله و تقلب مردم را به وجود شرکت‌ها یا تجارتخانه‌ها یا کارخانه‌ها یا مؤسسات موهوم یا به داشتن اموال و اختیارات واهی فریب دهد یا به امور غیر واقع امیدوار نماید یا از حوادث و پیش آمدهای غیر واقع بترساند و یا اسم و یا عنوان مجعول اختیار کند و به یکی از وسایل مذکور و یا وسایل تقلبی دیگر وجوه و یا اموال یا اسناد یا حوالجات یا قبوض یا مفاصا حساب و امثال آن‌ها تحصیل کرده و از این راه مال دیگری را ببرد کلاه‌بردار محسوب و علاوه بر رد اصل مال به صاحبش، به حبس از یک تا هفت سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است محکوم می‌شود.
مشاوره حقوقی راجع به رد مال
سامانه حقوقی وکیل تاپ با داشتن وکلا و مشاوران حقوقی از سراسر کشور آمادگی دارد در غالب حوزه های حقوقی و کیفری به افراد مشاوره آنلاین، تلفنی و حضوری در تمام روز های هفته ارائه کند.
شما میتوانید مسئله حقوقی خود را از طریق سامانه با مشاوران این موسسه در میان بگذارید و یا اینکه به صورت تماس تلفنی با شماره های موجود، مسائل خود را مطرح کنید تا در کوتاه ترین زمان پاسخ خود را دریافت کنید.
نتیجه گیری
رد مال یعنی برگرداندن مال به صاحب اصلی آن که هم در قانون مدنی و هم در مورد جرایم در امور کیفری مورد اشاره قرار گرفته اند.گاهی که رد مال در اثر از بین رفتن یا تلف شدن ممکن نمی شود فرد باید قیمت آن را یا مثل آن را برای مالک آن فراهم کند و تحویل وی بدهد همچنین است فرد متصرف غیر قانونی مال باید تمام خسارات وارده به مال را جبران کند.
سوالات متداول
رد مال به زبان ساده به چه معناست؟
رد مال یعنی بازگرداندن مال به صاحب آن.
در صورتی که رد مال به صاحب آن ممکن نشود تکلیف چیست؟
در این باره لازم است که فرد متصرف مثل و قیمت آن را پرداخت کند که در بالا مثال هایی در این باره زده شد.
فرد متصرف مال غیرضامن چه مواردی است؟
در این باره فرد لازم است که تمام خسارات مالک را جبران کند برای مثال اگر ماشینی به سرقت رفته فرد باید به جز رد آن مال خسارات و منافع آن را نیز جبران کند.
سلام اگه ماشینی ک سرقت شده ودردادگاه برای میزان فیمتش کارشناسی نشده باشه ومتهم ملرم ب ردمال باشه وماشین هم بعدازکشف وتحویل به مالک فروخته شده باشه تکلیف متهم ازنظرردمال ورضایت ازشاکی چطورمیشه
سلام: با رد مال و گذشت شاکی می تواند از موارد تخفیف برای شما باشد چون مبلغ بیش از ۲۰میلیون بودن سرقت غیر قابل گذشت است و گذشت صرفا باعث تخفیف مجازات خواهد بود.
سلام وقت بخیر لوازم رو بصورت اجاره دادم،پس نیاوردن،در صورت دستگیری متهم وفروختن لوازم چیکار کنیم ممنون
سلام: می توانید بابت خیانت در امانت از این فرد شکایت نمایید چون اجاره مدتش تمام شده در دستش امانت می باشد و در صورت عدم استرداد لوازم میتوانید با همین روش از این فرد شکایت نمایید
سلام خسته نباشیدسوال اگرمتهم ویامتهمان سرقت خودرو کامپیوتروجعبه فیوزماشین ۲۰۶دست مال خرباشه وتوسط اگاهی گرفته یاگلانتری مشکوک وبازداشت وبعدطرفی که مال داده به مال خرتوسط مال خراعترافدهدوبه ترتیب چندنفر دیگر بازداشت نمایند.وامکان اینکه به جهت بازجویی توسط اگاهی وسپس به دادسرابعدازیک هفته نه ثبت شود ونه اسمی با کدملی هم در رایانه نباشد چگونه است واینکه مال خر بگوید مال راامانت گرفته از نفر اول متهم چگونه است در نزد قاضی.وهمچنین بابت رد مال توسط متهم ویا مال خر پس بدهدویا مبلغی را توافق نمایدبامالباخته ایارسید محضری بعنوان اشتباه نامه به متهم بدهدصحیح میباشدوازامارش کسرشود بازهم موجب تنبی وبازداشت خواهد گردید….ایا اقرارگرفتن توسط زدن وتوهین به متهم که مجبور به اعتراف گرددچگونه ثابت نماید اعترافش به زوربوده ممنونم از پاسخ گویی شما ودیگر همکارانتان.
سلام من از طریق برنامه کاریابی با یک نفر آشنا شدم از من شماره کارت گرفت و کار اینگونه بود مبلغی به کارت من واریز میکرد برای خرید ارز دیجیتال یک ۱۰ ملیون بدون اطلاع بنده واریز کرد و به من گفت ۵۰۰ برا خودت بقیش ارز بخر بار دوم تقاضا کرد من پاسخ منفی دادم و به من گفت پول دزدی بود فردای آن روز به بانک رفتم شماره مالباخته تماس گرفتم و باهم به پلیس فتا رفتیم من مدارک چت ها که مشخص من را ابزار کردن به افسر پرونده دادم حسابم بعد ۲ ماه مسدود شد به پلیس فتا رفتم گفتن ما می‌دونیم بی گناهی ولی قاضی حساب بسته میخاستم بدونم آیا قاضی رای به چی میدهد رد مال متهم بودن بنده یا تبرعه من چون واقعا بی گناهم