پدر و جد پدری و وصی منصوب از طرف آنها را ولی خاص گویند و لیکن در مواردی که محجورین تحت مراقبت و سرپرستی اولیا خاص نبوده و فاقد ولی باشند برای آنها قیم منصوب می شود. قیم کسی است که برای حمایت و نگهداری و سرپرستی محجور و حفظ حقوق و اداره اموال او به پیشنهاد دادستان و از طرف محکمه صلاحیتدار تعیین شده باشد.
طبق ماده ۱۲۱۸ قانون مدنی برای اشخاص ذیل قیم نصب می کنند:
- برای صغاری که ولی خاص ندارند؛
- برای مجانین و اشخاص غیررشید که جنون یا عدم رشد آنها متصل به زمان صغر آنها بوده و ولی خاص نداشته باشند؛
- برای مجانین و اشخاص غیررشید که جنون یا عدم رشد آنها متصل به زمان صغر آنها نباشد.
شرایط قیمومت
قیم باید دارای صلاحیت و شایستگی لازم از قبیل امانت و صداقت و اطمینان لازم برای مراقبت و نگهداری محجور باشد و در انجام امور او دلسوز بوده و همواره صرفه و صلاح وی را در نظر بگیرد.
وظایف قیم نسبت به اموال و حقوق مالی مولی علیه
مهمترین وظایف قیم در مورد اموال مولی علیه عبارتست از:
- صورت برداری از کلیه اموال: به این معنا که قیم قبل از مداخله در امور مالی صغیر باید کلیه اموال او را اعم از منقول و غیرمنقول در دو نسخه صورت برداری نموده و یک نسخه آن را امضاء نزد دادستان ارسال نماید.
- نگهداری اموال محجور: اموال محجور باید به وسیله قیم محافظت شود و در نگهداری آنها مراقبت لازم به عمل آید و اگر صغیر اشیاء و اسناد قیمتی داشته باشد با اجازه دادستان در محل مناسب و امنی نگهداری نماید و وجوه نقد در یکی از بانکهای معتبر گذاشته شود.
- فروش اموال ضایع شدنی: هر گاه محجور اموالی داشته باشد اگر برای مدتی باقی بماند ضایع و فاسد می شود قیم وظیفه دارد که آن را با رعایت صرفه و صلاح محجور بفروشد و برای او کالا و چیزی که به نفع او باشد خریداری کند.
- فروش اموال منقول غیرضروری: هرگاه محجور اموال منقولی داشته باشد که مورد نیاز او نبوده و نگهداری آن به صرفه و صلاح محجور نباشد با رعایت مصلحت و منفعت صغیر آنها را به فروش می رساند.
- تامین هزینه محجور: قیم باید هزینه زندگی محجور را بپردازد.
- فروش اموال غیرمنقول یا رهن آن: در این مورد رعایت صرفه و صلاح محجور الزامی است.
بیشتر بخوانید: ولی قهری کیست و چه اختیاراتی دارد؟
موارد عزل قیم
طبق ماده ۱۲۴۸ قانون مدنی در موارد ذيل قيم عتزل خواهد شد:
- اگر معلوم شود كه قيم فاقد صفت امانت بوده و يا اين صفت از او سلب شود.
- اگر قيم مرتكب جنايت و يا مرتكب يكي از جنحه هاي ذيل شده و به موجب حكم قطعي محكوم گردد:
- سرقت
- خيانت در امانت
- كلاهبرداري
- اختلاس
- هتك ناموس
- منافيات عفت
- جنحه نسبت به اطفال
- ورشكستگي به تقصير يا تقلب.
- اگر قيم به علتي غير از علل فوق محكوم به حبس شود بدين جهت نتواند امور مالي مولی‌علیه را اداره كند.
- اگر قيم ورشكسته اعلان شود.
- اگر عدم لياقت يا توانائي قيم در اداره اموال مولی‌علیه معلوم شود.
- در مورد مواد ۱۲۳۹ و ۱۲۴۳ و ۱۲۴۴ با تقاضاي مدعی‌العموم.
اگر چنانچه قيم مجنون يا فاقد رشد گردد منعزل میشود و حکم انعزال اعلامی است.
سرپرست کیست و سرپرستی چه تفاوتی با قیمومت دارد؟
طبق قانون حمایت از کودکان بی سرپرست و بدسرپرست افراد می توانند با رعایت شرایط مقرر در همان قانون فرزندان بی سرپرست را به فرزندی قبول کنند و سرپرستی ناشی از فرزندخواندگی است. سرپرستی آن است که کسی دیگری را که فرزند طبیعی او نیست به فرزندی بپذیرد. فرزندخواندگی در صورتی که به رسمیت شناخته شده باشد قرابت ایجاد می کند و قرابت فوق حقوقی است نه طبیعی. یعنی یک رابطه مصنوعی پدر- فرزندی و مادر- فرزندی ایجاد می کند. امروزه راه های درمان ناباروری پیشرفت عمده ای داشته منتها باز احتمال دارد افرادی نتوانند بچه دار شوند و تمایل داشته باشند کودک بی سرپرستی را به سرپرستی قبول کنند. این امر در قانون حمایت از کوکان بی سرپرست و بدسرپرست آمده و مقررات آن آمده و با قیمومت این تفاوت را دارد که قیم برای کودکی تعیین می شود که حجر دارد و ولی خاص ندارد.
طبق قانون حمایت از کودکان بی سرپرست و بدسرپرست؛ افراد زیر می توانند سرپرستی کودکان و نوجوانان مشمول این قانون را از سازمان درخواست نمایند:
- الف ـ زن و شوهری که پنج سال از تاریخ ازدواج آنان گذشته باشد و از این ازدواج صاحب فرزند نشده باشند، مشروط به این که حداقل یکی از آنان بیش از سی سال سن داشته باشد.
- ب ـ زن و شوهر دارای فرزند مشروط بر این که حداقل یکی از آنان بیش از سی سال سن داشته باشد.
- ج ـ دختران و زنان بدون شوهر، درصورتی که حداقل سی سال سن داشته باشند، منحصراً حق سرپرستی اناث را خواهند داشت. البته چنانچه به تشخیص سازمان پزشکی قانونی امکان بچه دار شدن زوجین وجود نداشته باشد، درخواست کنندگان از شرط مدت پنج سال مقرر در بند (الف) ماده ۵ همین قانون مستثنی می باشند.
من یک عمو دارم که ۷۵ سال سن داره پدرش فوت کرده مادرش فوت کرده همسر هم فوت کرده فرزند هم ندارد برادرش که پدر خودم میباشد فوت کرده خواهرش که عمه خودم میباشد فوت کرده باتوجه به اینکه نمی تواند کار کند و امرار معاش کند میخوام ببینم سرپرست و قیم او چه کسی میشود
سلام اگرسن شما اقتضای قیمومت را داشته باشد نسبت افراد خارج از اقوام درالویت هستین وگرنه قیم از طریق دادستان قابل تعیین است
پسری ۱۹ سال دارای بیماری اعصاب و روان هست که باعث میشه به سمت اعتیاد مواد روانگردان برود وچندین بار در بیمارستان بستری شده یکبار هم در مرکز بیماران روانی مزمن ۱۰ ماه بستری شده اما با این وضعیت پزشکی قانونی رای به حجر نداده و پدر که وضعیت مالی مناسبی نداره و به دلیل بدهی مالی و جلب سیار فراری هست مادر ۱۴ سال پیش طلاق گرفته و جا و مکانش مشخص و کارمند سازمان دولتی است و ازدواج هم نکرده
ایا می شود دادخواست قیومیت به طرفیت مادر درخواست کرد تا موظف به پرداخت هزینه های نگهداری را مطالبه نمود
سلام: می توانید از دادگاه تقاضای درخواست قیم نمایید در قیمومت پدر و مادر بر سایر اشخاص ارجعیت دارند.
سلام سرپرستی محجور اعلام داشته منزل محجور باید رهن داده شود و از درآمدش خرج خودش شود که مادرم خرج او را میدهد.من برادر ناتنیه محجورم و در ملک محجور زندگی میکنم سر پرستی میتونه دستور تخلیه بدهد.مادرم رضایت داره که من با شرایط بداقتصادی که دارم اینجا سکونت داشته باشم
سلام: می توانید با استفاده از سامانه وکیل تاپ با وکلای انلاین مشاوره داشته باشید.
سلام خسته نباشید
اگه قیوم ملک طفل را بفروشد آیا این معامله صحیح است
سلام: باید با اجازه دادستانی این عمل صورت بگیرد وگرنه این معامله صحیح نمی باشد.