دنیا نیاز دارد که علاوه بر وضع قانون نسبت به امور داخلی کشور ها و سرزمینی، مقرراتی را برای ارتباط با فراتر از مرزها و کشور های دیگر نیز وجود داشته باشد. این قوانین به مرور به شکل گرفتن صلح جهانی و وجود روابط سنجیده بین کشور ها منجر شده است.
حقوق بین الملل خود دارای زیر شاخه هایی هست که درباره آن بیشتر صحبت خواهیم کرد. در این نوشته در خصوص حقوق بین الملل با شما سخن خواهیم گفت با ما همراه باشید.
دسترسی سریع به عناوین:
تعریف حقوق بین المللی
حقوق بین الملل از محدوده ی قلمروی کشورها فراتر رفته و روابط حقوقی در سطح بین الملل را سر و سامان می بخشد.
در واقع حقوق بین الملل به دو بخش تقسیم می شود:
حقوق بین الملل عمومی: این نوع از حقوق بین الملل به روابط بین دولت ها با یکدیگر یا دولت ها با سازمان های بین المللی می پردازد.
حقوق بین الملل خصوصی: حقوق بین الملل خصوصی با روابط دولت ها کاری ندارد و به طور جزئی تری به روابط بین المللی می پردازد.
همانطور که از اسم حقوق بین المللی خصوصی مشخص است، به روابط اشخاص حقیقی و حقوقی در سطح بین المللی می پردازد. یکی از مهم ترین مباحث این حقوق، مسائل مربوط به مهاجرت است، که می توان به تولد، تحصیل، پناهندگی، سرمایه گذاری و کار پرداخت.
دادگاه های بین المللی
دادگاه های بین المللی مربوط به امور حقوق بین الملل عمومی است.
در واقع دو تا از مهم ترین دادگاه های بین المللی عبارتند از:
- دادگاه کیفری بین الملل: این دادگاه به طور مخفف Icc (International criminal court) نام دارد. این دادگاه به جرایم بین المللی جنایت علیه بشر، نسل کشی جرایم جنگی، تجاوز عرضی می پردازد. البته فعلا به جرایم تجاوز عرضی در این دادگاه رسیدگی نشده است.
این دادگاه در صورتی به جرایم مذکور رسیدگی می کند که یا توسط کشور های عضو و یا در خاک کشور های عضو صورت گرفته باشد. همچنین در صورت تصویب شورای امنیت سازمان ملل حتی اگر کشوری عضو نباشد، به این جرایم رسیدگی می شود. - دیوان بین المللی دادگستری: این دادگاه به طور مخفف Icj (International court of justice) نام دارد. وظیفه اصلی این دادگاه رسیدگی به اختلافات قانونی بین کشور ها می باشد که به آن صلاحیت ترافعی گفته می شود.
همچنین از دیگر وظایف این دیوان، ارائه نظر مشورتی در پاسخ به سوالات سازمان های بین المللی و آژانس های سازمان ملل و مجمع عمومی سازمان ملل متحد است که به آن صلاحیت مشورتی نیز گفته می شود. این نهاد در شهر لاهه کشور هلند واقع شده است.
همچنین این دیوان دارای ۱۵ قاضی می باشد که نباید دارای تابعیت های مشترک باشند. این قضات از بین افراد برجسته ی حقوقدان و افراد دارای مشاغل قضایی مهم انتخاب می شوند.
کسب تابعیت در حقوق بین الملل خصوصی
همانطور که مطرح شد، حقوق بین الملل خصوصی بیشتر به مسائل اشخاص حقیقی (افراد) می پردازد، یکی از مهمترین این موارد، بحث تابعیت است. در واقع تابعیت بر اساس حقوق بین الملل خصوصی به دو شکل صورت می گیرد که از کشوری به کشور دیگر این مورد متفاوت است.
انواع تابعیت عبارتند از:
- تابعیت خاک: این اصل بیان می دارد، کودکی که در خاک یک کشور متولد می شود، جدای از اینکه پدر و مادرش متولد چه کشوری هستند یا تابعیت آن کشور را دارند یا خیر، کودک به دلیل تولد در آن خاک تابع آن کشور محسوب می شود. کانادا، آمریکا و برزیل جز این کشور ها محسوب می شوند.
- تابعیت خون: این اصل نیز بیان می دارد، یک کشور در صورتی به یک کودک تابعیت می دهد که پدر یا مادرش تابعیت آن کشور را داشته باشند کشورهای آلمان، سوئیس و اتریش جز این کشور ها محسوب می شوند.
نکته: برخی از کشور ها هردو تابعیت خون و خاک را قبول دارند. همچنین ممکن است فردی بیش از یک تابعیت داشته باشد.
پناهندگی در حقوق بین الملل
یکی از مسائل مهم در حقوق بین الملل، بحث پناهندگی است. در واقع فردی که به کشور دیگری پناهنده می شود به دلیل ترس از آزار و اذیت کشور خود ترجیح داده به کشور دیگری پناه برد. این ترس یا آزار اذیت می تواند در خصوص مذهب، نژاد، جنگ، عضویت در یک گروه اجتماعی و یا عقاید سیاسی متفاوت با کشور متبوع باشد.
فردی که پناهنده می شود باید علت این اقدام خود را برای کشوری که در آن پناهنده شده است اثبات نماید.
کشور پذیرنده با توجه به شرایط و معیار هایی که دارد می تواند فرد پناهجو را بپذیرد. بر اساس ماده ۱ کنوانسیون ۱۹۵۱ پناهنده کسی است که به علت ترس موجه از آزار و اذیت در خارج از کشور خود به سر می برد و قادر یا مایل به برخورداری از حمایت آن کشور نیست.
در هر صورت پناهنده راهی بسیار پر ریسک و پر خطر است زیرا تا زمان پذیرفته شدن کیس شما به عنوان پناهجو و دریافت حق شهروندی مدت زمان نسبت زیادی طول می کشد که شما در این مدت در کمپ زندگی خواهید کرد و در آن مکان شرایط سختی وجود خواهد داشت.
نتیجه گیری
به مرور زمان جنگ های متداوم آسیب های زیادی به کشور های جهان وارد کرد. لذا پس از مدتی تمایلات به سمت حل اختلافات بین المللی به جای جنگ بیشتر شد. از همین رو، حقوق بین الملل به عنوان قوانین فراتر از سرزمین ها ظهور پیدا کرد.
حقوق بین الملل دو نوع است یا حقوق بین الملل عمومی است یا خصوصی. حقوق بین الملل عمومی که به اختلافات بین دولت ها رسیدگی می کند و قوانین و مقررات در خصوص روابط دولت ها وضع می نماید و حقوق بین الملل خصوصی که بیشتر به موارد اشخاص حقیقی در حوزه ی بین المللی می پردازد، مانند، تولد، ازدواج، مهاجرت و پناهندگی.
به طور کلی حقوق بین الملل برای ترمیم و یکپارچه سازی کشور ها به وجود آمد تا کمک کم تهدیدات علیه نسل بشر کمتر شود و جهان امنیت بیشتری را تجربه نماید.
سوالات متداول
در واقع حقوق بین الملل خصوصی از حقوق داخل تاثیر می گیرد و انعکاس دیگری از حقوق داخلی است.
خیر، در دعاوی و اختلافات دولت ها ضمانت اجرایی وجود ندارد و این در واقع یکی از خلاء های حقوق بین الملل می باشد.
بله، از سال ۲۰۱۶ رسما اعلام شد که به جرایم محیط زیستی تحت عنوان جنایت علیه بشریت رسیدگی خواهد شد. عواملی مانند تخریب محیط زیست، بهره کشی و سو استفاده از منبع محیط زیستی یا تصرفان غیر قانونی جز این دسته قرار می گیرند.
