یکی از تکالیف والدین مراقبت و حضانت از فرزندان می باشد که این نگهداری و حضانت هم شامل رشد و تربیت فکری و معنوی فرزندان می باشد و هم تامین مخارج زندگی آن‌ها را در بر می‌گیرد که در اصطلاح حقوقی به آن نفقه گفته می شود.
در این نوشتار ضمن بررسی دقیق تعریف نفقه فرزندان، شرایط مطالبه آن و ضمانت اجرای عدم پرداخت نفقه مورد بررسی قرار خواهد گرفت و در انتها یک نمونه دادخواست الزام به پرداخت نفقه فرزند آورده می‌شود.
تعریف نفقه فرزندان
نفقه مشتق کلمه انفاق و به معنی چیزی است که از درهم و دینار و مانند آن انفاق می شود. در اصطلاح حقوقی نفقه ناظر بر احتیاجات و نیازهای ضروری یک زندگی است.
ماده ۱۲۰۴ قانون مدنی مقرر می‌دارد:
« نفقه اقارب عبارت است از مسکن و البسه و غذا و اثاث البیت به قدر حاجت باید در نظر گرفته درجه استطاعت منفق».
بنابراین غذا، پوشاک و درمان و مسکن و اثاث البیت ازجمله مواردی می باشد که شخصی که ملزم به دادن نفقه است باید تهیه کند. البته توجه به این نکته لازم است که در این‌جا منظور خرید مسکن نیست و صرف تهیه مسکن و اجاره کردن آن کفایت میکند.
نفقه فرزندان در چه شرایطی قابل مطالبه است؟
ماهیت نفقه فرزند یک تکلیف قانونی می باشد ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی مقرر می‌دارد نفقه فرزندان در درجه اول برعهده پدر است در صورتی که پدر در قید حیات نباشد یا این که توانایی مالی برای دادن نفقه نداشته باشد بر عهده پدربزرگ پدری است.
اما اگر پدربزرگ هم در قید حیات نباشد یا توانایی مالی برای پرداخت نداشته باشد به عهده مادر است و اگر مادر هم زنده نباشد یا توانایی مالی برای پرداخت نفقه را نداشته باشد بر عهده پدربزرگ و مادربزرگ مادری و مادربزرگ پدری است.
چه کسی دادخواست نفقه فرزند را می دهد؟
شایان ذکر است یکی از شرایط قانونی برای نفقه فرزند نیازمند بودن آن ها و شرط دیگر تمکن مالی پدر یا شخص انفاق کننده است در صورتی که فرزند به سن رشد نرسیده باشد یعنی قبل از هجده سالگی کسی که نگهداری کودک بر عهده اوست می‌تواند برای مطالبه نفقه اقدام کند البته درصورتی که فرزند حکم رشد گرفته باشد حتی قبل از هجده سالگی هم می تواند شخصاً برای مطالبه نفقه دادخواست بدهد.
نفقه دختر و پسر تا په زمانی پرداخته می شود؟
همچنین نفقه دختر تا زمانی که مجرد باشد و درآمدی نداشته باشد و نفقه پسر تا هجده سالگی قابل مطالبه است و بعد از هجده سالگی درصورتی که شغل و درآمدی نداشته باشد و مشغول تحصیل باشد تا سن بیست و پنج سالگی برعهده پدر است توجه به این نکته ضروری است که فرزند تنها می تواند نفقه آینده را مطالبه کند و نفقه گذشته به هیچ وجه قابل مطالبه نیست.
ضمانت اجرای عدم پرداخت نفقه فرزند
درصورتی‌که پدر یا شخصی که مکلف به پرداخت نفقه است با وجود توانایی مالی از پرداخت نفقه شخص مستحق نفقه استنکاف کند به شش ماه تا دو سال حبس محکوم می شود.
ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده مقرر می‌دارد هرکس با داششتن استطاعت مالی نفقه را پرداخت نفقه اش از پرداخت نفقه اشخاص واجب النفقه مانند فرزندان خودداری کند به حبس درجه شش محکوم می شود تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است و در صورت گذشته وی در هر زمان تعقیب جزایی یا اجرای مجازات متوقف می‌شود
رویه عملی مطالبه نفقه فرزندان
برای مطالبه نفقه فرزند در صورتی که فرزند به سن رشد نرسیده باشد کسی که وظیفه نگهداری وی را برعهده دارد و بعد از رسیدن به سن ۱۸ سالگی و یا حتی قبل از آن و با اخذ حکم رشد می‌تواند از طریق دفتر خدمات قضایی برای مطالبه نفقه اقدام نمایند دادگاه صالح برای رسیدگی این موضوع دادگاه خانواده محل اقامت شخصی است که ملزم به دادن نفقه است غالباً پدر می باشد.
نمونه دادخواست الزام به پرداخت نفقه فرزند
اینجانب به استناد تصویر مصدق عقدنامه شماره ……….. مورخ ……………. با خوانده دعوا ………….. عقد ازدواج دائمی در دفترخانه شماره ………. شهرستان …………….. منعقد نموده ایم که حاصل این ازدواج، تعداد ……..… فرزند دختر / پسر به نام / نام های ………….… می باشد. متاسفانه خوانده علی رغم استطاعت مالی از تاریخ ………….. از پرداخت نفقه به فرزندان شرعی و قانونی خود امتناع نموده اند، و از آن جهت که به موجب ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی پرداخت نفقه فرزند دختر و پسر بر عهده پدر می باشد، رسیدگی و صدور حکم به پرداخت نفقه ایام حضانت و نگهداری فرزند / فرزندان خوانده به نام / نام های …… از تاریخ ……… لغایت ……..… به مدت …………. مستنداً به مواد ۱۱۹۹ و ۱۲۰۶ قانون مدنی به انضمام جمیع خسارات قانونی و هزینه دادرسی مورد استدعاست.
نتیجه گیری مبحث نمونه دادخواست الزام به پرداخت نفقه فرزند
نفقه فرزند عبارت است از هزینه‌های زندگی شامل خوراک پوشاک و مسکن و درمان که در مورد دختر تا زمانی که مجرد باشد و درآمدی نداشته باشد و در مورد پسر تا سن ۱۸ سالگی یا بعد از آن درصورتی که مشغول به تحصیل باشد و درآمدی نداشته باشد تا سن بیست و پنج سالگی برعهده پدر است و در صورت نداشتن پدر یا تنگ‌دست بودن وی بر عهده پدر بزرگ پدری و درصورتی‌که وی نیز در قید حیات نباشد یا توان مالی برای پرداخت نفقه نداشته باشد برعهده مادر است درصورتی‌که شخصی ملزم به دادن نفقه است از پرداخت آن استنکاف نماید در صورت شکایت شخص مستحق نفقه مجرم شناخته می شود و به حبس از ۶ ماه تا ۲ سال محکوم می‌گردد.
سوالات مبحث پرداخت نفقه فرزند
در ابتدا پدر موظف به پرداخت می باشد درصورتی که فوت کرده باشد یا توانایی مالی نداشته باشد پدربزرگ پدری و در درجه های بعدی مادر و پدر و مادر مادری.
فرزند پسر تا سن ۱۸ سالگی می‌تواند مطالبه نفقه کند درصورتی‌که درآمد نداشته باشد و مشغول به تحصیل باشد تا سن بیست و پنج سالگی نیز مستحق دریافت نفقه است.
در صورتی که با داشتن استطاعت مالی از پرداخت نفقه امتناع کند می‌توان علیه وی طرح دعوا کرد و همچنین می‌توان وی را جلب کرد و به حبس از ۶ ماه تا ۲ سال محکوم می‌گردد البته این جرم قابل گذشت میباشد.
سلام خانم زینالی دادگاه پرونده من بخاطر ندادن هزینه کارشناسی رد کردن الان چیکار باید بکنم
سلام چون دعوای شما مستند به نظر کارشناس میباشد یا باید اعلام اعسار کنید و یا باید هزینه را پرداخت کنید.
آیا دادگاه بدون حضور پدر اموال پدر رو جهت ندادن نفقه سلب میکند
سلام بله
سلام شما بایستی جهت جلوگیری از این واقعه دادخواست اعسار بدین
سلام من پدرم توانایی مالی خوبی دارن.ولی هزینه ی پوشاک و درمان من (دختر ۲۲ساله)و مادرم رو نمی دن و به زور در حد اینکه لخت نگردیم به همون میدن.راه حل قانونی برای اقدام چیست؟
سلام میتوانید به جرم عدم پرداخت نفقه ازدادگاه خانواده اقدام نمایید
سلام من سه ساله از همسرم جدا شدم حضانت بچه ها رو بهم داده تو حضانت نامه قید شده نگهداری و سرپرستی وامور روزمره و…با وکیل یعنی من،ضمنا دوتا دخترام حکم رشد دارن آیا میتونن نفقه شونو از پدرشون مطالبه کنن
سلام: نفقه برعهده پدر میباشد.
سلام ،بنده دختری ۲۲ساله دانشجو دارم که با مادرش زندگی میکنه و برای نفقه شکایت کرده من توانایی پرداخت ندارم باید چیکاکنم؟؟
سلام :دادخواست اعسار تقدیم دادگاه نمایید.
سلام ممنون از پاسخگویی خوبتون
من دختر ۲۲ ساله هستم که دانشجوام و پدرم وضعیت مالی خوبی داره ولی نفقه پرداخت نمیکند و هزینه دانشگاه را که خودش قبول کرده بود پرداخت میکند با منت گذاشتن میدهد و دیگر خرجی به من نمیدهد من برای مطالبه نفقه شکایت کردم و الان شکایت من ثبت شده سوالم این است دادگاه چطوری برخورد میکند ؟ یعنی من حتما باید به دادگاه برم و اگر برم چه سوال هایی ممکن است بپرسند ممنون
سلام:می توانید از طریق قانونی الزام به پرداخت نفقه نمایید.
باسلام و احترام ،من مادر پسری ۱۷ساله هستم. از اولین روز بارداری تاکنون متاسفانه پدر پسرم هیچـ هزینه ای پرداخت نکرده اند و حتی فرزند خود را ندیده .در شش سالگی پسرم به صورت توافقی جدا شدیم و ایشون همسر داشتن به خاطر ثبت رسمی اسمـ همسرش در شناسنامه اش توافقی جدا شدیم.صاحب دختر هستن و البته من تمام حق و حقوق و مهریه خودم رو بخشیدم و حضانت دائم پسرم رو گرفتم.الان پسر ۱۷ ساله ام شاکی هست که من حق و حقوقم رو از کسی که اسمش به عنوان پدر در شناسنامه ام هست میخواهم .سؤال اینکه ما تهران هستیم و ایشون اهواز اول اینکه برای درخواست نفقه پسرم ،آیا باید ما به اهواز برویم یا ایشون باید تهران بیاد؟دوم اینکه به پسرمـ حقی از گذشته تعلق میگیره یا از حالا تا…؟ و ما باید چه کاری انجام بدیم آیا دردسر ها و زحمتهای زیادی در پیش داریم ؟چون من تا الان که ۱۷ ساله هست کوتاهی در حق فرزندم نکرده ام و با تمام توانم برای بزرگ شدنش تا این سن زحمت بسیار کشیده ام.سپاس
سلام: بله باید محل اقامت همسرتان دعوا را مطرح نمایید.
متن درخواست نفقه دختر ۲۳ ساله از پدر چی باید باشه
سلام:الزام به پرداخت نفقه اقدام نمایید.
باسلام بنده ۳ تا بچه صغیر دارم بخاطر نفقه ازشوری شکایت کردم پول کارشناس واریز کردم رای داده الانم نوشته تجدید کارشناسی متوجه موضوع نشدم .ممنون میشم بگین مبلغ کارشناسی که رای داده به نفقه کم میشه اونم که ناچیزه .من باید چیکارکنم
سلام: تجدید نظر کارشناسی ممکن هست موجب افزایش یا کاهش مبلغ نفقه خواهد شد.
سلام وقت بخیر نفقه فرزندم مبلغ ۲ میلیون از طرف دادگاه مقرر و تایید شد آیا خرید گوشی موبایل از طرف پدر برای فرزند از مبلغ نفقه کم میکند گوشی موبایل مبلغ ۵ م تومان بود یعنی ۳ ماه ایشان میتوانند مبلغ نفقه رو نپردازند ؟اگر درست است پس هزینه های خوراک و پوشاک و مسکن ماهیانه را نباید بپردازد؟
سلام: هزینه های نفقه از هزینه خرید موبایل کم نمی شود چون خرید این اقلام نوعی هدیه بوده و هزینه نفقه حساب نمی شود.
سلام: پسر تا زمانی که مشغول به تحصیل بوده و شغلی ندارد نفقه برعهده پدر می باشد.
سلام وقت بخیر کسی که با مادرش زندگی میکنه میتونه دادخواست نفقه بده دادخواست بده برای نفقه گرفتن از پدرش
سلام: بله
سلام من همسرم فوت کرده و با دخترم زندگی میکنم؛ حقوق دخترم ۳ میلیون تومانه و به حساب خودش واریز میشه؛ درخواست نفقه بدم چه مقدار از حقوقش به عنوان نفقه در نظر میگیرن؟
سلام: تعیین میزان ان با دادگاه خانواده است.
سلام
وقت شریف بخیر
همسر سابق من ۴ ماه هست که نفقه ی دخترم رو وهریز نکرده و دخترم ۱۲ سالشونه،دخترم با من زندگی میکنه،پدرش شمال زندگی میکنه،باید از دادگاه اونجا اقامه ی دعوی کنم؟
باسلام
خواهان برای مطالبه نفقه فرزند باید به محل اقامت خوانده دعوای مطالبه نفقه فرزند ( که معمولا پدر است ) مراجعه نموده و دادخواست تقدیم کند. درخصوص شرایط و نحوه طرح دعوا در این زمینه با شماره ۰۲۱۹۱۰۰۲۰۹۰ تماس حاصل فرمائید.
سلام.وقت بخیر.همسرم بدهی مالی چک دارد مبلغ حدود سیصد میلیون تومان و به قید وثیقه آزاد است و توان پرداخت نفقه و اجاره کردن خانه برای من و فرزندانم را ندارد.من برای درخواست نفقه از پدر شوهرم باید شکایت کنم؟
سلام: باوجود همسر نمیتوان از پدر شوهر نفقه درخواست کرد.
سلام پسرم ۱۷سالمه ازدواج کردم میتونم از پدرم نفقه بگیرم چون مارو از خونش انداخته بیرون ممنون میشم پاسخ درست وراهنمایی کنین
سلام پسرم ۱۷ سالمه ازدواج کردم میتونم از پدرم درخواست نفقه کنم ممنون میشم ازتون
سلام پسرم ۱۷ سالمه ازدواج کردم میتونم از پدرم درخواست نفقه کنم
سلام: چون ازدواج کردید نمی توانید الزام به مطالبه نفقه نمایید.
سلام من ۱۹ سالمه و با مادرم زندگی میکنم و پدرم هرماه ۲۵۰ تومان به من نفقه میده و در ابن اوضاع بیشتر نمیکنه و میگه کاری نکن اینم قطع کنم چیکار باید کنم؟
سلام: می توانید از دادگاه خانواده درخواست تعدیل نفقه را درخواست نمایید برای راهنمایی بیشتر از طریق وکلای انلاین وکیل تاپ مشاوره نمایید.
سلام بنده با همسر و سه فرزندم باهم زندگی می‌کنیم چند روز قبل همسرم یکبار به نام خودش و یکبار به نام سه فرزندم از بنده شکایت کرده اند و مطالبه نفقه نموده اند خواستم ببینم چطور میتوانم اثبات کنم که خرجشان را داده ام و هیچگونه کم و کسری ندارند.ممنون
سلام: باید یا رسید پرداخت ارائه نمایید یا اینکه دو نفر شاهد ببرید دادگاه تا اثبات نمایید پرداخته اید
سلام من دختری ۱۸ ساله هستم ک از ۴ سالگی مادر و پدرم جدا شدن و با مادرم زندگی میکنم اما گاهی اوقات هم پدرمو میبینم پدرم هیچ مسئولیتی در قبال من ندارن و فقط قول الکی میده هیچ مشکل و بیماری نداره اما سرکار نمیره و دلیل طلاق مادرم هم ب دلیل همین سرکار نرفتن و خرجی ندادن و اعتیادش بود من دانشگاه میرم با کلی زنگ زدن و خواهش و تمنا الان سه ماه برای ی ترم پول ریخته برای دانشگاهم ک این ترم هم چون نداشت گفت مامانت پرداخت کنه من میدم ک اصلا انگار ن انگار ن سرکاری میره ن هیچی هیچ پولی برای خوراک و پوشاک و مسکن و … من پرداخت نمیکنه و مادرم خرج میکنه مادرم هم ی کارگر سادس واقعا خجالت میکشم پدر بی غیرتم تو خونه میخوابه اما مادرم ساعت ۶ صبح تا ۷ شب سرکار میخوام درخواست نفقه بدم باید چیکار کنم؟
سلام: باید از طریق دادخواست الزام به پرداخت نفقه نمایید تا دادگاه ایشان را محکوم به پرداخت نفقه نمایید.
سلام، من دختر ۱۳ساله ای دارم، که الان ۳ساله از پدرش جدا شدم، ایشون اول ۵۰۰نفقه میداد، الان تو این اوصاع توروم و گرونی۷۰۰میده الانم که نداده، تمام خرجای دخترم پای منه، میتونم دادگاه شکایت کنم که نفقه رو زیاد کنه، میخام بدونم آیا این مبلغ و دادگاه میتونه تعیین کنه؟
سلام: می توانید بابت عدم پرداخت نفقه از این فرد شکایت نمایید.
سلام..خانمی هست که مدتی از شوهرش جدا شده و یه دختر مشترک دارند..حکم نفقه برای بچه داده شده ولی پدرش هر چند وقت یکبار فقط مبلغ کمی پرداخت میکنه و خلی نفقه بدهکار میباشد.. آیا برای پیگیری باید به محل دادگاه محل حکم بریم یا از طریق دفتر خدمات قضایی میشه درخواست طلب نفقه یا تعقیب پدر را انجام داد
سلام: بله باید از طریق دادخواست مطالبه نفقه اقدام به طرح دعوا نمایید و باید از طریق تنظیم دادخواست اقدام به طرح دعوا نمایید.
سلام
من ب تازگی از همسرم ب دلیل اعتیادش طلاق گرفتم و حضانت دوتا دخترم با منه، باتوجه ب اینکه ایشون ازدوماهه پیش تا نمیدونم چندماهه دیگه درکمپ ترک اعتیاد هستنوتوانایی پرداخت نفقه رو.ندارن من میتونم از پدرهمسرم مطالبه نفقه بچه ها رو داشته باشم؟