به صورت کل و خلاصه آزادی مشروط در تمام جرایم میتواند اعمال شود در جرایمی که حبس آن بیش از ۱۰ ساله نصف و در جرایمی که کمتر از ۱۰ سال هستند یک سوم رو باید سپری شود اما استفاده از آزادی مشروط فقط برای یکبار قابل اعمال هست نکته بسیار .مهم اینکه مجازاتی که در دادنامه آمده ملاک آزادی مشروط هست و نه مجازات قانونی آن جرم که در قانون مجازات برای آن فعال مشخص شده است.
در قوانین مدرن در اکثر کشور ها امروزه سیاست ها در جهت مجازات هایی است که زندان را حذف نماید. علت موضوع آسیب های بسیار زیادی است که مجازات زندان برای یک فرد در پی دارد.
نهاد های مختلفی در این جهت نیز در کشور ما در قانون جدید مجازات اسلامی مورد تایید قانون گذاران قرار گرفته است. یکی از این نهاد ها، آزادی مشروط است.
آزادی مشروط نیز به مانند دیگر نهاد های حبس زدا، شرایط اعمال خاصی دارد. برای فهمیدن بهتر این موضوع، باید ابتدا بدانیم که آزادی مشروط چیست؟ و سپس بررسی کنیم که شرایط اعمال آزادی مشروط کدام است؟
آزادی مشروط چیست؟
آزادی مشروط یک روش و در حقیقت تخفیف قانونی است که قانون گذار با شرایط ویژه آن را به محکوم کیفری یا همان مجرم که مجرمیت وی در دادگاه به اثبات رسیده است اعطا می نماید.
در حقیقت آزادی مشروط نوعی تخفیف و اغماض در اجرای مجازات حبس است که همانطور که از نام آن پیداست، با شرایط ویژه ای، مجرم از زندان آزاد میشود. در ادامه شرایط اعمال آزادی مشروط را بررسی می نماییم.
شرایط اعمال آزادی مشروط
- مجرم باید بخشی از مجازات خود را در زندان بگذارند: اعطای آزادی مشروط در قانون جدید به این شرط است که مجرمانی که به مجازات تحمل حبس بیش از ۱۰ سال محکوم شده اند باید نصف مجازات خود را در زندان و مجرمانی که به مجازات تحمل حبس کمتر از ۱۰ سال محکوم شده اند باید یک سوم مجازات خود را در زندان گذرانده باشند. ملاک حساب این مدت زمان دقیقا از زمانی است که مجرم وارد زندان میشود.
به عنوان مثال اگر یک کلاهبردار مطابق با قانون به تحمل شش سال حبس محکوم شده باشد، تنها زمانی میتواند از امتیاز آزادی مشروط استفاده کند که حداقل دو سال را از زمانی که وارد زندان شده است، در زندان بگذراند.
همچنین اگر یک آدم ربا مطابق با قانون به تحمل دوازده سال حبس محکوم شده باشد، تنها زمانی میتواند از امتیاز آزادی مشروط استفاده کند که حداقل شش سال را از زمانی که وارد زندان شده است، در زندان بگذراند.
اگر یک مجرم مطابق با قانون به تحمل یک ماه حبس محکوم شده باشد، میتواند تنها پس از گذراندن ده روز در زندان از امتیاز آزادی مشروط استفاده کند . - مجرم باید در طول مدت حبس، حسن رفتار و اخلاق از خود نشان دهد.
- رفتار فرد به گونه ای باشد که مشخص باشد جرم را تکرار نمی کند: مجموع رفتار وی و اوضاع و احوال موضوع متوجه شود که وی دیگر مرتکب جرم نخواهد شد.
مثلا اینکه اگر مجرم در طول مدت حبس علی رغم اینکه حسن اخلاق داشته ولی با زندانیان دیگر راجع به ارتکاب جرمی دیگر یا شیوه های جدیدی از ارتکاب جرم بحث و بررسی میکرده است، ممکن است آزادی مشروط شامل وی نگردد. - مجرم باید تمام ضرر و زیان کسی که از ارتکاب این جرم ضرر کرده را جبران نماید و یا با وی بر سر جبران این ضرر ها توافق نماید و خلاصه اینکه رضایت وی را جلب نماید.
- فقط یکبار از آزادی مشروط می توان استفاده کرد به این معنا که اگر مجرم قبلا هم به حبس محکوم شده باشد، این محکومیت مانع استفاده از آزادی مشروط نیست و فقط کافیست که قبلا از آزادی مشروط استفاده نکرده باشد.
تایید و احراز پنج شرط بالا بر عهده قاضی اجرای احکام کیفری است اما اعطای آزادی مشروط باید به پیشنهاد دادستان یا قاضی اجرای احکام و موافقت دادگاه صادرکننده حکم حبس باشد.
مراحل اخذ آزادی مشروط
علی رغم اینکه در قانون چیزی ذکر نشده است اما معمولا مجرم خودش استارت طی فرآیند صدور آزادی مشروط را میزند. پس از درخواست مجرم شورای طبقه بندی زندانیان که رئیس زندان نیز در این شورا معمولا دبیر شورا است درباره شایستگی و شرایط مجرم اعلام نظر میکند.
پس از آنکه حسن اخلاق و رفتار زندانی در مدت اجرای حبس به تایید شورای طبقه بندی زندانیان رسید، نام او را در شمار محکومان واجد شرایط آزادی مشروط به قاضی اجرای احکام اعلام میشود. قاضی اجرای احکام پس از بررسی و احراز شرایط دیگر، پیشنهاد آزادی مشروط را به دادگاه تقدیم میکند.
بیشتر بخوانید: مجازات های جایگزین حبس
دادگاه که اختیار دارد و اجباری در کار نیست، که تقاضای آزادی مشروط را قبول یا رد کند و این حکم دادگاه قابل اعتراض نیست، البته این موضوع هرگز سلیقه ای نبوده و قبول و یا رد درخواست باید با دلیل باشد و رد درخواست اعطای آزادی مشروط، مانع از تقاضای مجدد نیست و بررسی درخواست آزادی مشروط فوری و خارج از نوبت خواهد بود.
آزادی مشروط در حبس ابد
قانون راجع به اعطای آزادی مشروط برای محکومین به حبس ابد حرفی نزده است و مطابق با نظر هیات عمومی دیوان عالی کشور، اعطای آزادی مشروط به محکومین به حبس ابد، امکان پذیر نیست.
آزادی مشروط برای زندانیان سیاسی
اعطای آزادی مشروط به زندانیان سیاسی مانع قانونی ندارد اما در عمل به این علت که معمولا زندانیان سیاسی بر عقاید خود پافشاری می نماند و بیم ارتکاب دوباره جرم می رود، اعطای آزادی مشروط ممکن است با مشکل مواجه شود.
نتیجه گیری مبحث
نتیجه اینکه با دانستن شرایط اعطای آزادی مشروط بسیاری از زندانیان ممکن است واقعا حائز شرایط باشند و بتوانند از زندان رها گردند.
همچنین باید دانست که اگر کسی شرایط آن را به طور محرز ندارد، مثلا قبلا از آزادی مشروط استفاده کرده است، وقت خود را صرف درخواست های بیهوده ننماید و به دنبال دیگر نهاد های حبس زدا باشد.
سوالات رایج
خیر، مجرمان مواد مخدر امکان استفاده از آزادی مشروط را ندارند.
عفو مشروط با آزادی مشروط متفاوت است اما باید دانست که در رابطه با محکومین حبس است که آزادی مشروط معنا دارد.
آزادی مشروط صرفا مختص مجازات حبس است و راجع به سایر مجازات ها مصداق ندارد.
سلام اگر کسی درخواست آزادی مشروط داد و رد شد، بعد چه موقع مجددا درخواست بدهد؟
سلام برا عفو مشروط نیاز به رضایت شاکی هم هست لطفا جواب بدین
سلام ازادی مشروط نیاز به گذشت ندارد
سلام خسته نباشیدمن ۴ماه حبس دارم الان ۴۵روزازحبس روکشیدم و۷۵روزمانده الانم یه هفته مرخصی دارم میخام ازادی مشروط یاتملیغ بزنم چکاربایدبکنم کمکم کنیدممنون میشم
سلام تقاضای ازادی مشروط از طرف زندانی به رییس زندان داده شود وبعد ان قاضی اجرای احکام شرایط انرا بررسی خواهد کرد
سلام
لطفا راهنمایی کنید:
یک هفته پیش اومدم مرخصی، فردا مرخصیم تموم میشه، داخل که بودم درخواست آزادی مشروط دادم و زندان موفقت کرد و با قاضی پرونده ام صحبت کردم و گفته موافقت میکنم، حالا اگه تا چند روز دیگه که با آزادی مشروطم موافقت میشه غیبت کنم، چه اتفاقی می افته؟
سلام:خیر نمی توانید
سلام پسرم سه سال زندان و پرداخت دیه محکوم شده در قتل شبه عمد که ۲۱ماه زندان بوده سه سال و نیم با ویثقه بیرون بود الان از دیوان جواب آمده اجرای احکام ایشون رو راهی زندان کرده آیا آزادی مشروط زمانبره چون دانشجو هست راهی هست که مراحل آن زود طی شود چکار باید انجام بدم آیا دادستان میتواند دستور آزادی مشروط بده ممنون
سلام
دادگاه صادر کننده حکم می تواند در مورد محکومان به حبس بیش از ده سال پس از تحمل نصف و در سایر موارد پس از تحمل یک سوم مدت مجازات به پیشنهاد دادستان یا قاضی اجرای احکام با رعایت شرایط قانونی، حکم آزادی مشروط صادر کرد. جهت کسب اطلاعات تکمیلی از وکلای متخصص ما در این زمینه راهنمایی های لازم را کسب نمایید. موفق و موید باشید.
سلام برادر من به اتهام جرم سیاسی ۶ماه حبس بهش دادن. و خودشو معرفی کرد و الان دوماهه توی حبسه، بیست روز هم قبل از حکم بازداشت بوده ک اگ اونو هم حساب کنن. دوماهو نیمه توی حبسه، متاهله صاحب دوبچه کوچیک، با درخواست اشتغالش موافقت نکردن.. ایا ازادی مشروط میتونه بگیره؟؟؟ آیا عفو رهبری شامل حالش میشه توی ۲۲بهمن ؟؟؟ ممنون
سلام: با گذشتن یک سوم از میزان حبس می تواند درخواست اعطای ازادی مشروط نماید و عفو هم نیز باید از طریق کمسیون عفو اقدام و درخواست شود
سلام برای نامزدم ده ماه کانون بریدن به جرم یک گرم و نیم شیشه بعد از ۳ ماه که تقریبا یک سوم مجازاتش میشه تقاضای آزادی مشروطه کرد میاد بیرون یعنی؟؟
سلام: اگر قبلا از آزادی مشروط استفاده کرده نکرده باشید می توانید درخواست آزادی مشروط نمایید.
با عرض سلام و خسته نباشید من به جرم (حمل و نگهداری سلاح جنگی و شکاری و استفاده غیر مجاز از لباس نیروی انتظامی) ۶۰ ماه حبس تعزیری محکوم شدم و با تسلیم به رای شد ۴۵ماه یعنی ۱۵ ماه از حبسم کم شد،دوباره یه قانون کاهش حبس دادن که به لطف خدا یه ۱۵ ماه دیگه هم کم شد یعنی حبس قطعی من شد ۳۰ ماه حالا من ۱۵ ماه از حبس خود را کشیده ام ودرخواست عفو مشروط کردم(البته درخواست من برای ازادی مشروط پارسال بوده)من از تاریخ ارسال درخواستم به دادگاه تقریبا نزدیک ۲ ماه رو در زندان سپری کردم برای دریافت جواب هیچ جوابی برای من ارسال نشد که در این بین یک مرخصی ۱۰ روزه به ما دادن که من به دادگاه مراجعه کردم وبه من گفتن کن که اصلا همچین درخواستی برای ما نیامده ولی زندان هم تاکید مواکد داره که ارسال کرده.حالا من این وسط یه اشتباهی کردم و شروع به غیبت کردم تقریبا ۸ ماه تو غیبتم.میخواستم بدونم امکانش هست که این قانون به دلایل غیبتم شامل حالم نشه،در صورتی که مقصر من نیستم اصلا یا کوتاهی از زندان بوده یا دادگاه.ایا اگر برم زندان امکانش هست که با درخواستم موافت کنن.یا اول قبل از معرفی خود به زندان به دادگاه مراجعه کنم و با قاضی پرونده یه ملاقاتی داشته باشم برای این ماجراهای پیش امده و توضیحاتی رو به ایشون بدم و یا اصلا باید کلا قید این ازادی مشروط رو بزنم؟ممنون میشم یه راهنماییم کنین،من شدیدا نیاز به این ازادی دارم،عاجزانه خواهش میکنم یه جوابی بهم بدید که من از این سر درگمی در بیام.با سپاس فراوان از شما وکلای عزیز و گرامی?????????