بیمه تامین اجتماعی مشاغل آزاد؛ انواع و هزینه آن

یکی از مهم ترین و اصلی ترین پس انداز هر فرد در طول عمر بیمه است. از مزایایی که افراد بیمه شده از آن ها برخوردار می شوند می توان به بازنشستگی و دریافت مستمری، بیمه درمانی و ازکارافتادگی اشاره کرد.

طبق قانون تامین اجتماعی در کشور ایران، بیمه ۲ دسته کلی دارد:

1. بیمه اجباری.
2. بیمه خویش فرما.

بیمه اجباری برای افرادی است که در ازای دریافت دستمزد در شرکت ها و کارگاه ها مشغول به کار شده و توسط کارفرمای خود بیمه می شوند.

اما بیمه خویش فرما خود به دو دسته بیمه اختیاری و بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد تقسیم می شود.

در ادامه این مطلب، به بررسی انواع بیمه مشاغل آزاد، شرایط و هزینه آن می پردازیم.

بیمه اختیاری چیست؟

بیمه اختیاری یک نوع از بیمه است که فرد بیمه شده حق بیمه خود را به حساب تامین اجتماعی واریز کرده و از مزایا و خدمات مربوط به تامین اجتماعی استفاده می کند.

به دلیل این که افرادی که تحت پوشش بیمه اختیاری هستند کارفرما ندارند، مشمول مزایای مربوط به قانون کار مانند بیمه بیکاری نمی شوند؛ بدین معنی که در هر زمان که بخواهند می توانند بیمه خود را قطع کنند.

افرادی که تحت پوشش هیچ بیمه ای نیستند، می توانند با مراجعه به سازمان تامین اجتماعی، درخواست بیمه اختیاری بدهند.

همچنین کسانی که مدتی به واسطه شغل خود بیمه بودند ولی به علت بیکاری از پوشش بیمه خارج شده اند، با داشتن حداقل ۳۰ روز سابقه پرداخت حق بیمه می توانند بیمه خود را به صورت اختیاری ادامه بدهند.

در بیمه اختیاری، مبلغ بیمه را خود شخص بیمه شده تعیین می کند و باید در زمان های معینی به شکل مستمر پرداخت کند.

هزینه پرداختی باید ۲۶ درصد از مبلغ قراردادی که بین سازمان تامین اجتماعی و بیمه تعیین شده باشد.

شرایط بیمه اختیاری

تا هنگامی که پرداخت بیمه انجام شود، شخص بیمه شده می تواند از کلیه خدمات بیمه تامین اجتماعی استفاده کند. این نکته نیز وجود دارد که برای افرادی که بیمه اختیاری هستند، بیمه بیکاری وجود ندارد.

اما خدمات دیگر مربوط به بیمه مثل بیمه درمانی با پرداخت هزینه سرانه را شامل می شود.

در بیمه اختیاری امکان ۳ بار بستن قرارداد با بیمه وجود دارد و اگر قطع شود، مدت زمان بین بیمه بعد، جزو سابقه بیمه محاسبه نمی شود.

افراد متقاضی بیمه اختیاری همچنین می توانند تا ۵۰ سالگی با داشتن حداقل ۳۰ روز سابقه پرداخت حق بیمه، مدت زمان بیمه شدن خود را در تامین اجتماعی ادامه دهند.

علاوه بر این، افراد بیمه شده اختیاری می توانند هر دو سال یک بار، دستمزد مبنای محاسبه حق بیمه ماهانه خود ار تا سقف ۱۰ درصد افزایش دهند.

بیشتر بخوانید: تفاوت بیمه خویش فرما و بیمه اجباری

بیمه مشاغل آزاد چیست؟

یکی از انواع بیمه های خویش فرمای تامین اجتماعی، بیمه مشاغل آزاد است.

آن دسته از کسانی که حرفه و شغل آزاد دارند یا افرادی که تحت عنوان کارفرما مشغول به کار هستند، می توانند از این نوع بیمه تامین اجتماعی تحت عنوان بیمه خویش فرما یا اختیاری بهره مند شوند.

شرط سنی تحت پوشش قرار گرفتن در این نوع بیمه برای زنان ۴۵ و برای مردان ۵۰ سال است. اما کسانی که سن آن ها از این عدد بیشتر باشد، فقط زمانی می توانند از بیمه تامین اجتماعی استفاده کنند که دو برابر مازاد سنی تعیین شده سابقه پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی داشته باشند.

به طور مثال، مردی با ۵۴ سال سن، فقط در صورتی می تواند تحت پوشش بیمه مشاغل آزاد قرار بگیرد که دارای ۸ سال سابقه پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی باشد.

بازنشستگی و فوت در بیمه مشاغل آزاد

در بیمه مشاغل آزاد، برای بازنشستگی، فوت و از کار افتادگی درصدهای متفاوتی در نظر گرفته شده است که به صورت زیر است:

• ۱۲ درصد: بیمه بازنشستگی و فوت
• ۱۴ درصد: بازنشستگی و فوت قبل و بعد از بازنشستگی و پرداخت مستمری به بازماندگان در صورت فوت
• ۱۸ درصد: بازنشستگی، فوت و از کارافتادگی و شامل از کارافتادگی جزیی مثل نقص عضو نمی شود
• ۲۶ درصد: بازنشستگی و فوت قبل و بعد از بازنشستگی، دریافت بیمه از کارافتادگی، بیمه درمان وهزینه کفن و دفن

فرانشیز بیمه مشاغل آزاد

درمان در بیمه مشاغل آزاد فرانشیز دارد. به این معنی که اگر فرد به مراکز درمانی که با تامین اجتماعی قرارداد داشته باشند مراجعه کند، بیمه هزینه درمانی او را پرداخت می کند.

اما این هزینه ها شامل هزینه های دندانپزشکی نمی شود. همچنین این نوع از بیمه شامل بیمه بیکاری نمی شود و غرامت بیکاری نیز به افراد بیمه شده تعلق نمی گیرد.

مبلغ بیمه مشاغل آزاد

با توجه به حداقل دستمزد کارگران که در سال ۹۹ محاسبه شد، مبلغ بیمه مشاغل آزاد در ماه های ۳۱ روزه طبق حداقل دستمزد به صورت زیر است:

1. نرخ ۱۸ درصد: بدون درمان ۲/۸۲۱/۳۹۹ ریال
2. نرخ ۱۴ درصد: بدون درمان ۲/۱۹۴/۴۲۱ ریال
3. نرخ ۱۲ درصد: بدون درمان ۱/۸۸۰/۹۳۲ ریال

مبلغ بیمه مشاغل آزاد در ماه‌های ۳۰ روزه براساس حداقل دستمزد:

1. نرخ ۱۸ درصد: بدون درمان ۲/۷۳۰/۳۸۶ ریال
2. نرخ ۱۴ درصد: بدون درمان ۲/۱۲۳/۶۳۳ ریال
3. نرخ ۱۲ درصد: بدون درمان ۱/۸۲۰/۲۵۷ ریال

تفاوت بیمه اختیاری با مشاغل آزاد

ازجمله تفاوت های بیمه اختیاری با بیمه مشاغل آزاد می توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱- در بیمه اختیاری، ۲۶ درصد به کل خدمات بیمه تعلق می گیرد که این خدمات شامل مواردی مثل مستمری بازنشستگی، خدمات کفن و دفن، از کار افتادگی و هزینه پروتز و اروتز می شود.

اما در بیمه مشاغل آزاد این خدمات تقسیم می شود و هزینه آن ها بر طبق درصد به هر کدام تعلق می گیرد.

۲- بیمه مشاغل آزاد محدودیت سنی دارد، اما بیمه اختیاری دارای محدودیت سنی نیست.

۳- در بیمه مشاغل آزاد در صورتی که بیشتر از ۵ سال سابقه پرداخت بیمه داشته باشید، نحوه محاسبه نرخ بیمه فرق می کند. اما در بیمه اختیاری حق بیمه تا ۳۰ سال به شکلی یکسان حساب می شود.

نکاتی در مورد بیمه مشاغل آزاد

در بیمه مشاغل آزاد، بخش درمان به صورت جداگانه محاسبه شده و هر کسی که قصد داشته باشد تحت پوشش بخش درمان این بیمه قرار بگیرد، باید حق سرانه پرداخت کند. همچنین افراد تحت تکفل فرد بیمه شده نیز شامل این قانون می شوند.

در صورتی که بیمه اختیاری باشید و محل کارتان نیز شما را بیمه کرده باشد، باید به سازمان تامین اجتماعی این موضوع را اطلاع دهید تا بیمه اختیاری شما را قطع کنند.

اگر این کار را نکنید، هزینه پرداختی شما بعد از کسر کردن هزینه های اداری آن توسط تامین اجتماعی مسترد می شود.

با داشتن بیمه مشاغل آزاد، می توانید از خدمات آن مثل:

مستمری بازنشستگی، حقوق از کارافتادگی و بیمه فوت درست مثل بیمه اجباری تامین اجتماعی استفاده کنید.

همچنین درصورت فوت بیمه شده، خانواده او می توانند از حقوق او تحت هر شرایطی استفاده کرده و تحت پوشش بیمه قرار بگیرند.

نحوه ثبت نام بیمه مشاغل آزاد

برای ثبت نام بیمه مشاغل آزاد، فرد متقاضی باید با مراجعه به سازمان تامین اجتماعی، فرمی که به او داده می شود را پر کرده و به همراه عکس، به شعبه ارائه کند.

پس از آن شعبه ظرف مدت ۲ ماه متقاضی را از منظر استحقاق یا عدم استحقاق بررسی کرده و او را تحت پوشش بیمه قرار می دهد.

مدارک موردنیاز برای ثبت نام بیمه مشاغل آزاد

ازجمله مدارکی که برای ثبت نام بیمه مشاغل آزاد لازم است می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اصل و کپی شناسنامه متقاضی.
• اصل و کپی کارت ملی متقاضی.
• ۳ قطعه عکس متقاضی.
• اصل و کپی شناسنامه خانواده متقاضی (در صورت تقاضای بیمه مشاغل آزاد با دفترچه بیمه).
• اصل و کپی کارت ملی خانواده متقاضی.
• دو قطعه عکس خانواده متقاضی.
• شماره بیمه (درصورت وجود شماره از قبل)

سوالات متداول