آیا می توان مهریه پرداخت نکرد و شرایط تعدیل و تقسیط و عدم پرداخت مهریه

«مهریه» یا صداق یا کابین؛ مالی است که مرد، به مناسبت عقد نکاح، مکلف به دادن آن به زن است. الزام مربوط به تملیک مهریه، ناشی از حکم قانون است و ریشه قراردادی ندارد، بنابراین سکوت زوج و زوجه و حتی توافق بر اینکه زوجه مستحق مهریه نباشد، نمی‌تواند تکلیف زوج را از بین ببرد. سند ازدواج از جمله اسناد لازم ‌الاجرا می‌ باشد؛ بنابراین زوجه می ‌تواند حسب مورد از طریق اجرای ثبت یا دادگاه خانواده برای مطالبه مهریه اقدام نماید و علی الاصول مرد نمی تواند از پرداخت مهریه امتناع کند. حتی در صورت فوت زوج نیز مهریه زن از ماترک مرد برداشته می شود و به زن پرداخت می شود.

تقسیط مهریه

مهلت تجدید نظرخواهی بیست روز است زوجین ظرف این مدت می‌توانند به رأی دادگاه اعتراض کنند، بعد از اینکه رأی دادگاه قطعی شد زوجه ماده ۳ قانون نحوۀ اجرای محکومیت ‌های مالی را اعمال می‌کند؛ یعنی، اگر مرد معسر نباشد و بدهی خود را پرداخت نکند به زندان می‌رود؛ اما اگر توسط دادگاه معسر شناخته شود دادگاه رأی به تقسیط مهریه می‌دهد؛ اما بنا بر قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ ناتوانی در پرداخت مهریه ‌های بالای ۱۱۰ سکه مشمول زندان رفتن مرد نمی‌شود و زندانی شدن مرد با توافق طرفین و قسط ‌بندی مهریه حذف می‌شود. حکم به تقسیط مهریه تنها در فرض اثبات اعسار زوج است و در صورتی که اعسار اثبات نگردیده باشد دادگاه تنها با موافقت زوجه می تواند حکم به تقسیط دهد در غیر این صورت مرتکب تخلف انتظامی گردیده است.

چنانچه بعد از صدور حکم مبنی بر تقسیط مهریه، زوج دوباره تقاضای تقسیط مهریه کند به شرطی تقاضای او مورد پذیرش قرار می گیرد که بتواند اثبات کند که در وضعیت مالی او تغییراتی ایجاد شده به نحوی که توانایی پرداخت اقساط تعیین شده را ندارد.

تعدیل مهریه

افزایش یا کاهش مهر با تراضی زوجین یا حکم دادگاه یا قانون، تعدیل نامیده می شود و تعدیل به معنای اخص هماهنگی مهر با شاخص های جدید بانک مرکزی که نوعی افزایش متناسب با نرخ رسمی تورم است.

بیشتر بخوانید: تغییر هر ساله نرخ مهریه

منظور از تعدیل قانونی مهر، متناسب کردن ارزش از دست رفته مهر به حکم قانون است و تعدیل قراردادی مهر این است که زوجین با توافق یکدیگر میزان مهر را با افزودن یا کاستن آن تعدیل نمایند. تعدیل قضایی مهر در صورت اصلاح اشتباهات ثبتی، غرور و تدلیس قابل دفاع است.

اعسار زوج و عدم پرداخت مهریه

اگر مهریه تا سقف ۱۱۰ سکه باشد، دریافت آن مشمول قانون جدید نحوه اجرای محکومیت ‌های مالی است و مرد موظف به پرداخت است. زن براساس قانون می تواند بدون توجه به تمکن مالی مرد این میزان مهریه را مطالبه و در صورت عدم پرداخت مهریه دادگاه می ‌تواند در صورت درخواست زن مرد را بازداشت کند.

چنانچه مهریه بیش از ۱۱۰ سکه باشد صرفا تمکن مالی زوج، ملاک پرداخت خواهد بود و در صورت عدم توانایی مرد و عدم پرداخت مهریه، مهریه بیش از ۱۱۰ سکه حبس ندارد و طبق ماده ۲ قانون محکومیت‌های مالی عمل خواهد شد.

برای مطالعه بیشتر و درک جامع تر و جزیی تر این موضوع می توانید به کتاب تقسیط مهریه در رویه دادگاه ها به قلم گروه پژوهش از انتشارات چراغ دانش رجوع نمایید.”