طلاق چیست و چگونه برای طلاق اقدام کنیم؟

طلاق در لغت به معنای رهایی، ترک کردن و آزاد کردن است. در واقع وقتی مردی، همسرش را طلاق می‌ دهد او را ترک نموده و رها می‌ سازد و در اصطلاح، عبارت است از پایان دادن زناشویی به وسیله زن و شوهر و در حقوق عبارت است از انحلال عقد نکاح با رعایت تشریفات ویژه.

دعوای طلاق ممکن است به سه صورت مطرح شود: ۱.طلاق به درخواست مرد (زوج)۲.طلاق به درخواست زن (زوجه)۳.توافق زوجین برای طلاق.

در مطلب زیر روش گرفتن انواع طلاق به طور کامل بیان شده است

انواع طلاق در قانون مدنی

 طلاق دو نوع است: بائن و رجعی.

• در طلاق بائن برای شوهر حق رجوع نیست یعنی بعد از طلاق، ایام عده وجود ندارد که مرد بتواند در آن مدت به زندگی مشترک بر گردد.
• در طلاق رجعی برای شوهر حق بازگشت وجود دارد. یعنی یک مدت زمانی به نام عده مشخص شده است که در طی آن مرد، می تواند دوباره به زندگی مشترک باز گردد

 اصل در طلاق رجعی بودن آن است و طلاق بائن یک استثناء محسوب می شود.

عده چیست؟

عده عبارت است از مدتی که تا انقضای آن، زنی که عقد نکاح او منحل شده است نمی تواند شوهر دیگر اختیار کند.

عده طلاق سه طهر و سه بار پاکی از عادت ماهانه است؛ ولی اگر زن علارغم سنش، عادت ماهانه نبیند عده او سه ماه و ده روز است.

انواع طلاق بائن

طبق ماده ۱۱۴۵ قانون مدنی طلاق در موارد زیر بائن است:

• طلاق قبل از نزدیکی
• طلاق یائسه
• طلاق خلع و مبارات مادام که رجوع به عوض نکرده باشد
• سومین طلاق که بعد از سه وصلت متوالی به عمل آید.

طلاق خلع و مبارات چیست؟

طلاق خلع آن است که زن به واسطه کراهتی که از زوج دارد در مقابل مالی که به مرد می دهد؛ رضایت او را برای طلاق جلب کرده و مرد در مقابل این مال، راضی به طلاق زن می شود. این مال ممکن است به مقدار مهریه و یا کمتر یا بیشتر از مهریه باشد. در طلاق خلع مرد را خالع و زن را مختلعه می نامند.

مبارات در لغت به معنی بیزار شدن از یکدیگر است و طلاق مبارات آن است که کراهت از هر دو طرف باشد. در این صورت زن می تواند با دادن مالی به شوهر او را حاضر به طلاق کند.

طلاق به درخواست مرد چگونه است؟

• اولین قدم، نوشتن دادخواست صدور گواهی عدم امکان سازش و تقدیم آن به دفاتر خدمات قضایی است. پیشنهاد می شود برای اینکه دادخواستتان رد نشود یا رفع نقص نخورد؛ با یک وکیل مجرب مشورت نمایید.
• دادخواست توسط دفتر به دادگاه فرستاده می شود و دادگاه با ارجاع اختلاف به داوری سعی در ایجاد صلح و سازش بین زن و شوهر می کند که در عمل هم نتیجه چندانی ندارد.
• در کلیه موارد درخواست طلاق به جز طلاق توافقی، ارجاع به داوری از ضروریات می‌ باشد، پس از صدور قرار ارجاع امر به داوری هریک از زوجین مکلفند ظرف یک هفته از تاریخ ابلاغ یک نفر از اقارب خود را که متأهل بوده و حداقل سی سال داشته باشد و آشنا با مسائل شرعی، خانوادگی و اجتماعی باشد به عنوان داور معرفی نمایند و در صورت خودداری از معرفی داور یا عدم توانایی معرفی، دادگاه، خود یا به درخواست هر یک از طرفین، داور را تعیین می کند
• بعد از معرفی داور و اظهارنظر ایشان مبنی بر عدم سازش زوجین، گواهی عدم امکان سازش از طرف دادگاه صادر می شود که این گواهی سه ماه اعتبار دارد تا با داشتن آن به دفتر دفتر رسمی ازدواج و طلاق مراجعه کرد و طلاق را ثبت کرد
• اگر طلاق توسط وکیل انجام شود هم پروسه کوتاه تری می برد هم نیاز به حضور موکل در هیچکدام از مراحل نمی باشد.
•  دادگاه ضمن رأی خود با توجه به شروط ضمن عقد ازدواج و مندرجات سند ازدواج، تکلیف جهیزیه، مهریه و نفقه زوجه، اطفال و جنین را معین می کند و همچنین دادگاه باید با توجه به وابستگی عاطفی و مصلحت طفل، ترتیب، زمان و مکان ملاقات وی با پدر و مادر و سایر بستگان را تعیین کند.
• ثبت طلاق وابسته به پرداخت حقوق مالی زوجه است. طلاق در صورت رضایت زن یا صدور حکم قطعی دایر بر اعسار زوج یا تقسیط مهریه نیز ثبت می‌ شود. در هر حال هرگاه زن، بدون دریافت حقوق مذکور به ثبت طلاق رضایت دهد؛ می‌ تواند پس از ثبت طلاق برای دریافت این حقوق از طریق اجرای احکام دادگستری مطابق مقررات مربوط اقدام کند.

طلاق به درخواست زن(زوجه) چگونه است؟

از جمله سخت ترین طلاق ها طلاق از طرف زن است. زیرا در قانون برای زن بر خلاف مرد، این حق وجود ندارد که بدون دلیل از همسرش جدا شود و برای جدایی باید دادگاه را قانع کند که زندگی با مرد برای او سخت و غیر قابل تحمل است. این فرآیند و اثبات غیر قابل تحمل بودن ادامه زندگی هم زمانبر است هم نیاز به دفاع و اثبات دارد که حضور وکیل و مشاوره و دفاع او را می طلبد و بدون حضور وکیل، ممکن است سالها هم پروسه طلاق از طرف زن، ادامه دار شود.

مصادیق عسر و حرج بسیار زیاد است اما به ۱۲ مورد آن در عقد نامه اشاره شده است که شامل موارد زیر است اما مصادیق آن منحصر به موارد زیر نمی باشد و سایر موضوعات هم توسط وکیل قابل اثبات هست. بعضی از مصادیقی که زن با استناد به آن می تواند طلاق بگیرد:

• نپرداختن نفقه از طرف مرد به مدت شش ماه
• بیماری خطرناک مرد
• عقیم بودن مرد به مدت پنج سال از شروع زندگی
• اعتیاد داشتن مرد با رعایت شرایطی
• جنون و دیوانگی
• محکومیت به حبس پنج سال و بیشتر
• ارتکاب جرم حدی و تعزیری توسط مرد
• غیبت بدون دلیل مرد به مدت شش ماه پشت سر هم
• مفقود الاثر شدن مرد حداقل شش ماه
• ازدواج دوباره مرد بدون اجازه زن
• ضرب و جرح زن

مراحل طلاق از طرف زن

• ابتدا باید دادخواست طلاق از طرف زوجه مطرح شود.
• با ثبت در سامانه ثنا در دفتر خدمات قضایی دادخواست ثبت می شود
• با ارجاع پرونده به دادگاه، دادگاه تشکیل جلسه می دهد و در صورتی که دلایل زن و وکیل او برای طلاق قانع کننده بود ؛ حکم طلاق را صادر می کند. این نوع طلاق با حکم دادگاه است.
• با بردن حکم طلاق به دفتر خانه، طلاق اجرا می شود.
• مرد موظف است برای اجرای طلاق به دفتر خانه مراجعه کند اما اگر ظرف یک هفته مراجعه نکرد؛ طلاق بدون او جاری می شود

طلاق توافقی چگونه است؟

در حال حاضر برای طلاق توافقی باید در سامانه تصمیم (سامانه نوبت دهی طلاق) وارد شد و یک مرکز غربالگری مشاوره را انتخاب کرد.

مرکز غربالگری زوجین را برای مشاوره طلاق ارجاع می دهد که زوجین برای طلاق باید مشاوره بگیرند که این جلسات مشاوره ممکن است از سه جلسه هم تجاوز کند.

با گذراندن جلسات مشاوره و گرفتن گواهی عدم انصراف از طلاق باید همراه با دادخواست به دفتر خدمات قضایی رفت و دادخواست را ثبت کرد

دادخواست از دفتر خدمات الکترونیک قضایی به دادگاه ارسال می شود و دادگاه در این باره رای صادر می کند که رای مزبور را باید به دفتر خانه ارائه داد.

وکلای طلاق توافقی وکیل تاپ با در نظر گرفتن راه های قانونی ای که برای کوتاه کردن پروسه طلاق وجود دارد می توانند با استفاده از علم و تجربه خود کاری کنند که جلسات مشاوره که عملا هم جنبه تشریفاتی به خود گرفته حذف شود و پروسه طلاق با سرعت بیشتری جلو رود.

شرایط طلاق دهنده و طلاق گیرنده

شرایط طلاق دهنده عبارتند از: اراده و اهلیت و بلوغ و عقل

طلاق عملی حقوقی است و مانند هر عمل حقوقی دیگر نیاز به اراده دارد. بنابراین طلاق در حالت مستی بیهوشی و از باب شوخی صحیح نیست. قصد طلاق باید منجزاً بیان شود یعنی طلاق دهنده باید قاطع باشد. ضمانت اجرای نداشتن اراده در طلاق نیز بطلان طلاق است.

 همچنین طلاق دهنده باید بالغ و عاقل باشد و منظور از بلوغ این است که به ۱۵ سال تمام قمری رسیده باشد.

طلاق باید به اراده مرد واقع شود و بنابراین اهلیت و اراده مرد الزامی است اما در مورد زن، شرایط دیگری لازم است: طلاق باید در حال پاکی زن واقع شود و به علاوه باید از پایان عادت ماهانه تا طلاق، بین زن و شوهر نزدیکی رخ نداده باشد. طلاق زن در مدت عادت زنانگی یا درحال نفاس صحیح نیست.

در چه طلاق هایی پاکی زن شرط نیست؟

دوران حاملگی: معمولا در دوران حاملگی عادت زنانگی و نفاس وجود ندارد منتها چون در برخی زنان حتی در دوران بارداری حال قاعدگی دیده می شود قانونگذار به عنوان استثناء پاکی زن را شرط ندانسته است.

قبل از نزدیکی: هرگاه قبل از نزدیکی بین زوجین مساله طلاق عنوان شود چون هنوز ازدواج پایدار نشده و فرزندی به بار نیامده است قانونگذار طلاق را آسانتر کرده و پاکی زن را شرط ندانسته است.

طلاق از طرف شوهر غایب: اگر شوهر غایب باشد یعنی در زمان طلاق در محل سکونت زن نباشد و نتواند اطلاع حاصل کند که زن درحال ظهر است یا نه می تواند زن خود را طلاق دهد و در این صورت نیز پاکی زن شرط صحت طلاق نیست.

تشریفات اجرای صیغه طلاق

اولاً: طلاق باید با صیغه طلاق انجام شود.

ثانیاً: طلاق باید در حضور لااقل دو نفر مرد عادل که طلاق را بشنوند انجام شود.

هرگاه هنگام اجرای صیغه طلاق دو شاهد عادل مرد که صیغه طلاق را بشنوند حاضر نباشند؛ طلاق باطل و از درجه اعتبار ساقط است.

نمونه دادخواست طلاق توافقی

نتیجه گیری

یکی از روش هایی که در آن رابطه ازدواج خاتمه می باید طلاق است. طلاق شرایطی دارد و با توجه به اینکه از طرف مرد انجام شود یا زن و یا مرد وزن هر دو موافق طلاق باشند، زمان و پروسه ی متفاوتی دارد که در متن بالا به آن اشاره شده است

از جمله مزیت های استفاده از وکیل متخصص خانواده در پروسه طلاق این است که علاوه بر اینکه این پروسه زمان کمتری می برد بسیاری از تشریفات آن هم حذف می شود و نیازی به حضور طرفین در تمام مراحل آن نیست و وکیل پرونده را جلو می برد.

سوالات متداول

آیا تکرار صیغه طلاق در یک جلسه موجب سه طلاقه شدن می شود؟

صیغه طلاق اگرچه تکرار شود مفید یک طلاق است و شخص نمی تواند در یک جلسه زنش را دو یا سه طلاقه کند. بنابراین هرگاه مرد به زنش بگوید سه طلاقه ات کردم یک طلاق بیشتر محقق نخواهد شد و برای طلاق دیگر باید پس از بازگشت به زندگی زناشویی مجدداً اقدام کند

مطلقه رجعیه از نظر حقوقی چه وضعیتی دارد؟

رابطه نکاح با وقوع طلاق منحل می شود ولی در طلاق رجعی تا زمانی که زن در عده است آثار زوجیت و حقوق و تکالیف ناشی از ازدواج ادامه می یابد و قانون امور حسبی صراحتاً مقرر کرده: مطلقه رجعیه درحکم زوجه است.