امروزه در کشور ما موضوع جعل مدرک تحصیلی بسیار شایع است و دلیل عمده ارتکاب این جرم، مدرک گرایی و اهمیت دادن به مدرک می‌باشد به نحوی که حتی افرادی هم که در جایگاههای خوب شغلی و اجتماعی قرار دارند برای دستیابی به موقعیت بهتر شغلی و اجتماعی، حقوق بیشتر و ارتقا جایگاه خود در نهادها اقدام به جعل مدرک تحصیلی می نمایند و از مدرک تحصیلی جعل شده استفاده می نمایند.
به دلیل شیوع ارتکاب به این جرم در این مطلب قصد داریم به بررسی جرم مذکور بپردازیم که برای این منظور ابتدا تعریفی از جرم جعل به صورت کلی ارائه نموده و انواع آن را بیان می داریم و در نهایت به بررسی جرم مورد نظر به صورت خاص می پردازیم.
تعریف جرم جعل
در قانون تعریف خاصی از جرم جعل ارائه نگردیده است و صرفا به بیان مصادیق این جرم بسنده شده است. طبق ماده ۵۲۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) ۱۳۷۵: جعل و تزویر عبارت اند از: ساختن نوشته یا سند یا ساختن مهر یا امضای اشخاص رسمی یا غیر رسمی، خراشیدن یا تراشیدن یا قلم بردن یا الحاق یا محو یا اثبات یا ساییدن یا تقدیم یا تاخیر تاریخ سند نسبت به تاریخ حقیقی یا الصاق نوشته ای به نوشته ی دیگر یا به کار بردن مهر دیگری بدون اجازه ی صاحب آن و نظایر اینها به قصد تقلب.
جعل در لغت به معنی دگرگون کردن و منقلب نمودن است. مفهوم حقوقی آن به این صورت می‌باشد: قلب متقلبانه حقیقت به زیان دیگری، یا ساختن و یا تغییر دادن نوشته همراه با حیله به قصد جا زدن به عنوان اصل برای استفاده ی خود یا دیگری است که این عمل به ضرر دیگری است.
جعل میتواند مادی یا معنوی باشد. جعل مادی یعنی شخص یکی از مصادیق ماده ی ۵۲۳ تعزیرات را انجام دهد مثلا در سندی کلمه ای اضافه نماید و یا کلمه ای را حذف نماید و امثال اینها. در مقابل جعل مادی، جعل مفادی یا جعل معنوی وجود دارد که در آن کارکنان دولتی یا مراجع قضایی، امری را بر خلاف حقیقت ثبت می نمایند برای مثال سر دفتر اسناد رسمی در سند قید می نماید که مورد معامله تحویل به خریدار شده است در حالیکه خریدار هنوز مورد معامله را اخذ نکرده است و یا مامور ثبت اقرار در اقرارنامه خلاف چیزی که متهم بیان می دارد را بنویسد.
جعل میتواند در اسناد عادی یا اسناد رسمی واقع گردد که هر یک دارای مجازات منحصر به فرد خود می‌باشد اما نمی توان مجازات جعل در این اسناد را به جرم جعل مدرک تحصیلی سایت داد چراکه جرم ذکور به صورت خاص در قانون مورد جرم انگاری واقع شده است یعنی قانونگذار به صورت اختصاصی برای این جرم مجازات تعیین نموده است و ماده ی خاصی از کتاب تعزیرات قانون مجازات اسلامی را به این جرم اختصاص داده است که در ادامه به آن اشاره می نماییم.
همانطور که بیان شد جعل یعنی دگرگون کردن حقیقت به طوری که باعث ضرر به شخصی گردد البته ضرری که مورد بحث است ضرری است که قابلیت تحقیق داشته باشد یعنی ضرر بالقوه کافی است و لازم نیست ضرر آنی و الان صورت پذیرفته باشد.
جعل مدرک تحصیلی
یکی از مصادیق جعل، جعل در مدارک تحصیلی است که در قانون به صورت خاص مورد جرم انگاری قرار گرفته است. حال با بیان کلیات ذکر شده به بررسی جرم جعل مدرک تحصیلی می پردازیم.
بیشتر بخوانید: جعل چیست و جاعل چه کسی است؟
مجازات جعل مدرک تحصیلی
طبق ماده ۵۲۷ قانون مجازات اسلامی: هرکس مدارک اشتغال به تحصیل یا فارغ التحصیلی یا تاییدیه یا ریز نمرات تحصیلی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی و تحقیقاتی داخل یا خارج از کشور یا ارزشنامه های تحصیلات خارجی را جعل کند یا با علم به جعل بودن مورد استفاده قرار دهد علاوه بر جبران خسارت، به حبس از یک تا سه سال محکوم میشود.
در صورتی که مرتکب، یکی از کارکنان وزارتخانه ها یا سازمانها یا موسسات وابسته به دولت یا شهرداریها یا نهادهای انقلاب اسلامی باشد یا به نحوی از انحا در امر جعل یا استفاده از مدارک و اوراق جعلی شرکت داشته باشد به حداکثر مجازات محکوم میگردد.
همانطور که از ماده مشخص است جعل کردن مدرک تحصیلی یا فارغ التحصیلی یا ریز نمرات مراکز نام برده شده در متن ماده، جرم است و کسی که مرتکب این نوع جعل شود مجازات می گردد و مجازات وی علاوه بر جبران خسارت، حبس از یک تا سه سال می‌باشد. بر اساس ماده ی مذکور جعل مدرک تحصیلی پایینتر(دیپلم)، مدارک حوزوی، مدارک موسسات کمک آموزشی، مدارک موسسات زبانهای خارجی و امثال اینها مشمول عنوان جرم جعل مدارک تحصیلی قرار نمی گیرند و برای جعل این اسناد مجازات جعل اسناد عادی که در ماده ی ۵۳۶ به آن اشاره شده است،حکم میگردد. بر اساس ماده ۵۳۶ قانون مجازات اسلامی هرکس در اسناد یا نوشته های غیر رسمی جعل یا تزویر کند یا با علم به جعل و تزویر آنها را مورد استفاده قرار دهد علاوه بر جبران خسارت وارده به حبس از شش ماه تا دو سال یا به سه تا دوازده میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.
همانطور که در متن ماده قید شده، جعل مدارک دانشگاههای خارجی نیز جرم جعل مدارک تحصیلی است که اثبات آن کاری بس دشوار است. با این توضیح که افرادی که مدارک تحصیلی خود را از دانشگاههای خارجی اخذ نموده اند برای تعیین اعتبار مدرک خود ناچارند آن را به وزارت علوم فرستاده تا مورد تایید این مرجع قرار گیرد و دارای اعتبار تلقی گردد.. وزارت علوم در بررسی مدارک ارسالی پرداخته و در صورت احراز جعلی بودن این مدارک، موضع را به مراجع ذیصلاح اطلاع می‌دهد. اما این امر مشکلاتی دارد که مهمترین آن مشکلات برای تعقیب جاعلان مدارک تحصیلی این است که به راحتی نمی توان علیه این جاعلان طرح دعوا نمود چراکه اصل مدارک تحصیلی برای وزارت علوم ارسال نمی‌شود بلکه کپی و رونوشت مدارک به این وزارتخانه ارسال میگردد و جعل فقط وقتی قابل قبول است که روی اصل مدرک باشد نه روی کپی یا رونوشت آن مگر اینکه کپی یا رونوشت برابر با اصل شده باشند. پس اعلام جرم جعل بر روی این مدارک با دشواری همراه است.
تخفیف یا معافیت در کیفر
بر اساس ماده ۵۳۱ قانون مجازات اسلامی اشخاصی که مرتکب جرایم مذکور (از جمله جعل مدرک تحصیلی ) شده اند هرگاه قبل از تعقیب، به دولت اطلاع دهند و سایر مرتکبین را در صورت بودن، معرفی نمایند یا بعد از تعقیب، وسایل دستگیری آنها را فراهم نمایند، حسب مورد در مجازات آنها تخفیف داده می شود و یا از مجازات معاف خواهند شد.
قانون گذار در این ماده، همکاری با ماموران را از مواردی معرفی کرده که باعث میشود شخص از مجازات معاف شود و یا در مجازاتتش اعمال تخفیف گردد.
مجازات شخص استفاده کننده از مدرک تحصیلی جعلی
مواردی که بیان گردید در خصوص جرم جل مدرک تحصیلی بود . علاوه بر این جرم استفاده از مدرک تحصیلی جعلی نیز خود به عنوان جرمی مستقل قابل تعقیب می‌باشد و مجازات آن دو ماه تا دو سال حبس است .
سلام،
اینجانب سه دانگ از یک ملک مشاع (یک قطعه زمین مسکونی)را ۴سال پیش خریداری و سند مربوط صرفا مبایعه نامه عادی است.شریک سابق فروشنده اخیرا با دستیابی به کپی مبایعه نامه (ظاهرا ازطریق بنگاه املاک)اقدام به اخذبه شفعه کرده و وکیل دارد.من هم وکیل گرفتم. طبق گفته وکیل اینجانب، تمام مدارک و دلایل خواهان قوی و درجلسه دادگاه ارائه شده. اما بتازگی متوجه شده ام که همان خواهان نیز بتاریخ ۹۹/۲/۱۵ یک دانگ ازسهم خود را به شخص دیگری فروخته است. لطفا بفرمائید ایا مدرک فروش آن یک دانگ میتواند دلیل سقوط حق شفعه خواهان باشد؟ باتشکر
سلام حق شفعه فوریه چجوری اخیرا اخذ به شفعه کرده؟ اطلاع نداشته از بیع؟ برای اخذ توضیخات و دریافت مشاوره حقوقی با شماره ۰۲۱۹۱۰۰۲۰۹۰ تماس بگیرید
سلام کسی برای من مدارک جعلی دانشگاه درست کرده و کلی پول گرفته
سلام من کسی را میشناسم که مدرک تحصیلی پرستاری لیسانس جعل کرده.. به کدام مرجع قانونی و قضایی اطلاع بدهم؟؟
سلام: به سازمانی که استخدامش کرده.
سلام از طریق یک سایت در اینستاگرام ازکسی که خیلی اصرار داشت مدارک قانونی از دانشگاه آزاد تهران تهیه میکنه مدرکی خریدم، طرف می گفت برای استعلام هیچگونه مشکلی نداره، من هم برای ترجمه به یک دارالترجمه دادم. حالا میگن جعلیه. به نظر شما چه کار کنم خودمو معرفی کنم؟
سلام: بله
علی پیام فرستاده از سایت اینستاگرام خرید کرده آیا ایران تحصیلات نیست چون منم میخام بخرم و میگه کاملا قانونی ممنون میشم جواب بده علی مرسی
سلام بنده بابت جعل و استفاده از سند مجهول منع تعقیب خوردم ولی بابت کلاهبرداری از بابت وجوه بدست آوردهای ده سال به مبلغ حدود ۴۴۰۰۰۰۰ هزار تومان هنوز مشخص نشده آیا با توجه به منع تعقیب بنده باتوجه باینکه بنده از جعلی بودن مدرک تحصیلی بی اطلاع بودم آیا در این زمینه نیز منع تعقیب خواهم شد
سلام: باید ادعای خودتان را مبنی بر بی اطلاعی ثابت نمایید.
سلام اقا من یک شرکت دارم به دلیل اینکه بعد دیپلم شرایط کاری خیلی خوب ادامه تحصیل ندادم الا بخاطر دیسیپلین کارم یک مدرک مهندسی میخوام بگیرم شرکتم هم کاملا برای خودمه این کار مجازاتی داره
سلام: خیر مشکلی ندارد مگر اینکه بخواهید جعل مدرک نمایید.
درود بر شما آیا اینهای که تو اینستاگرام میگن مدارک قابل استعلام و درست تهیه میکنیم با مدارک وزیر نمرات وقانونی اینها درست میگن یا نه مثل سایت مدرک جو و ایران مدرک نظر شما چیه
سلام ،همسر من با جعل مدرک کاردانی الکترونیک ۴ سال هست که به شکل پیمانکاری در شرکت توزیع برق مشغول به کار هستند ،با توجه به مشکلاتی که در زندگی زناشویی ما به وجود آمده چگونه میتوانم این موضوع رو اعلام کنم و تبعات آن چیست و ایا حکم زندانی که دارد قابل خریدن است
سلام: خیر جعل نسیت ولی ممکن است موجب اخراج این فرد از ان شرکت شود.
باسلام. بنده تقریبا۱۴سال پیش یه وکالتنامه محضری ۲ساله بااختیارتام جهت رتبه بندی دریک شرکت خصوصی بدون اینکه عواقب کاررابدانم دادم واون شرکت اولابدون اجازه بنده رامدیر عامل شرکت دراساسنامه نام برده وازهمه مهمتر من مدرک فوق دیپلم را(کپی مدرک) راارائه داده بودم فقط به مدت ۲ سال واون شرکت هم اومده ومدرک جعلی لیسانس درست کرده وبه اداره ثبت شرکتهاارائه کرده. بعدازحدود۱۰سال متوجه شدم حساب‌های بانکی من مسدود شدن وباپیگیریهامتوجه شدم اون شرکت به دارایی بدهکارشده وفعال هم نیست وازاونجایی که اول پای مدیرعامل گیرهست بنابراین ابتداحسابهای بنده وسپس بقیه اعضامسدودشده به هرحال باپیگیریهایی زیادتونستم رفع انسدادکنم والان بتازگی متوجه شدم طرف مدرک جعلی ازمن ارائه کرده. چونکه من هیچ شناختی ازصاحب شرکت نداشتم وبتازگی باترفندی به اساسنامه شرکت این جعلی بودن مدرک رافهمیدم. البته الان شرکت همچنان غیرفعال هست وبایدتبصره۴ماده ۱۸۶قانون مالیاتهای مستقیم راانجام بده تابتونه تغییرات و… حاصل شود. درحال حاضرهیچ بدهی مالیاتی نداره ولی بابت اینکه بیادواسه بنده راازشر کت خارج کنه کوتاهی میکنه. حال باتوجه به این تعاریف آیامیتووم ازشرکت طرح شکایت بابت جعل مدرک تحصیلیم بکنم تامجبوربشه بیادواسم من ازشرکت خارج کنه وروزنامه آخرین تغییرات راانجام بده(البته یکی ازاعضاهم خودشوتاالان معرفی نکرده) یااگرشکایت کنم بازم پای خودم گیرهست وبیفایدست واگرمیشه شکایت کنم ازچه محکمه ای بایدپیگیر بشم. ممنون میشم راهنماییم کنید. واقعا هیچ دخل وتصرفی درشرکت نداشتم وفقط بابت بی‌تجربگی مدرک تحصیلی راکر آیه داده بودم بمدت ۲ساال که الانم حدود۱۵سال میگذره ولی همچنان فکرم مشغول هست. خواهشا راهنماییم کنید. باتشکر ازشما.
سلام ببخشید آیا صرف خرید یک مدرک تحصیلی جعلی حتی بدون استفاده از آن موجب پیگرد قانونی و سو پیشینه میشود؟
سلام: براساس مجازات تعیین شده مشخص میگردد ایا قابل پیشه کیفری است یا خیر
سلام
من در سال ۹۲ استخدام شدم با مدرک کارشناسی، دو ماه قبل از آن فارغ التحصیل کارشناسی ارشد شده بودم، بعد که برای تعدیل مدرک اقدام کردم گفتند چون مدرک قبل از استخدامی بوده تعدیل نمیشه، یه نفر پیشنهاد داده تاریخ رو دستکاری کنم، اگر بفهمن چه جزایی داره؟ ممنون میشم اگر راهنمایی کنین
سلام: دستکاری در تاریخ یک نوشته جعل مدرک تحصیلی محسوب میشود و مجازاتس حبس و جریمه می باشد.
سلام من برای گرفتن مجوز اموزشگاه زبان در شیرلز
کپی مدرک کاردانیم رو گرفتم و در روی کپی به جای کلمه کاردانی زدم کارشناسی ، و مجوزم رو گرفتم ،
الان دوباره خواستم مجوز بگیرم و مجدد همین کار رو کردم ولی از دانشگاه استعلام گرفتن و نوشته کاردانی و تابلو شدم ، حالا از حراست آموزش و پرورش زنگ زدن و احضارم کردن که ببینن داستان چی بود
چی بگم که مشکلی برام پیش نیاد ؟
سلام: شما به جرم جعل تحت تعقیب خواهید شد چون جعل انجام داده اید
اینکه کپی مدرک بوده تاثیری نداره ؟
و اینکه زمانی تحت تعقیب هستم که خود حراست شاکی باشه درسته ؟
سلام من از طریق ایسناگرام مدرک لیسانس گرفتم دوسال پیش مدرک امد تایید امد الان احضار شدم به داداگاه من که نمیدنستم غیره قانونی گفتند کرنا هست همچی انلاین من اعتماد کردم پول دادم امتحانت انلاین زدم مدرک امده الان چی شد من نمیدنم چکار کنم
سلام: شما مرتکب درخواست جعل مدرک تحصیلی شده اید چون درخواست از شما بوده است و عمل شما جعل مدک می باشد و دارای مجازات حبس و جریمه می باشد.
سلام آیا ممکن است سازمانی دولتی شخصی را بدون استعلام مدرک تحصیلی از دانشگاه استخدام کند و حکم قطعی صادر کند. در این صورت پرسنل آن سازمان که سالهاست فرد در آنجا مشغول بکار هستند مورد مجازات قرار می‌گیرند؟؟
سلام: در برخی مواقع کارگزینی خودش از دانشگاه استعلام میگیرد و نیاز به انجام تشریفات خاصی نمی باشد در غیر این صورت بر اساس ایین نامه داخلی خود ان سازمان تخلف اداری برای این افراد در نظر گرفته می شود.
سلام آقای زینالی خانم من با جعل اسناد معلم شد الان یک سال درس میده اول حق تدریس بود الان پیمانی کپی جعل دارم روزاول تهعد نامه دادن کسی شاکی بشه اخراج میشه
سلام: عمل ایشان استفاده از سند مجعول می باشد
سلام من شخصی میشناسم که قبل از فارغ‌التحصیلی ، مدرک کارشناسی پرستاری ارایه کرده و در بیمارستان غیر دولتی به عنوان پرستار کار میکرد بعدها که فارغ‌التحصیل شد مدرک را جاگزین مدرک جعلی کرده است. آیا این جرم است و از طریق تطبیق تاریخ استخدامی و فارغ‌التحصیلی اثبات می شود ؟
سلام: عمل این شخص جعل نیست ولی تخلف اداری هست.
سلام یک از دوستان بنده کارمند پیمانی یه سازمان اداری هستش
سال ها قبل یکی براش مدرک جور کرده و هزینه اشو ازش گرفته تا به امروز کسی گیر بهش نداده
الان به خاطره شرایط تغییر وضعیت قراردادها از پیمانی به رسمی قرار هست استعلامشو بگیرن
آیا تو این سال هایی که اداره بوده و از اینکه اتفاقی نیوفتاده اگر یک درصد مدرکش جعلی باشه چی کار باید کنه؟
و آیا خود سازمان نباید زودتر استعلام میگرفته از مدرکشون؟
سلام وقت بخیر
اگر مدرک جعلی در ایران استفاده نشه آیا بازم جرم محسوب میشود؟
ممنون
سلام: بر اساس نوع سند فرق میکند
درود وقت بخیر اینکه اگر کسی مدرک دیپلم رو جعل کرده باشه و جایی سر کار بره از کدوم مرجع قضایی باید ازش شکایت کرد ؟ اموزش و پرورش یا مجتمع قضایی ؟ و تحت چه عنوانی باید اینکار رو کرد و ایا واحد نظارتی وجود داره که بعد گزارش پیگیری کنند
سلام: در صورتی که از عمل این شخص به کسی ضرری برسد باید همون شخص اقدام شکایت نماید
سلام استخدام ارتش یا درجه دار نیروی انتظامی .این ارگانا از دیپلم استعلام میگیرن یا خیر
سلام. بنده یک واحد درسی در کارنامه دارم اما در ریز نمرات حذف شده، اگه برای تطبیق واحد اون درس رو به ریز نمرات اضافه کنم، درصورتی که توی کارنامه هم موجود دارم ،جعل حساب میشه؟ چون تعهد به خدمت هستم نمیتونم پیگیر ریز نمرات و عدم تطبیقش با کارنامه بشم
سلام روز بخیر من یه مدرک کارشناسی ارشد می خوام بخرم.برای کارم. آیا مشکلی داره یا مشکلی پیش میاد؟ممنوم میشم راهنمایی بفرمائید. بسیار سپاس
سلام من از یک نفر کارنامه مدارس خرید برای نشان دادن به خانواده هیچ مهر و امضا هم نزده این برای اون طرف و من جرم محسوب میشه
سلام من از یک نفر کارنامه مدارس خرید برای نشان دادن به خانواده هیچ مهر و امضا هم نزده این برای اون طرف و من جرم محسوب میشه .