به موجب (تبصره ۱ ماده ۱۰۰ قانون مجازات اسلامی)، جرایم قابل گذشت جرایمی هستند که شروع رسیدگی و ادامه تعقیب و اجرای مجازات آن ها نیازمند شکایت شاکی خصوصی و عدم گذشت وی می باشد. برعکس، جرایم غیر قابل گذشت، جرایمی می باشند که شکایت شاکی و گذشت وی در شروع به تعقیب و ادامه رسیدگی و اجرای مجازات تأثیری ندارد. فایده تفکیک میان جرایم قابل گذشت و غیر قابل گذشت در ارتباط با گذشت شاکی می باشد که بر حسب اینکه جرم قابل گذشت باشد یا غیر قابل گذشت، گذشت شاکی آثار متفاوتی دارد. در ادامه به این مسأله خواهیم پرداخت.
تفاوت جرایم قابل گذشت و غیر قابل گذشت
- گذشت شاکی در جرایم قابل گذشت باعث صدور قرار موقوفی تعقیب (اگر گذشت قبل از صدور حکم قطعی باشد) یا موقوفی اجرا (اگر گذشته بعد از صدور حکم قطعی باشد) میشود. ( ماده ۱۰۰) ولی گذشت شاکی در جرایم غیرقابل گذشت از جهات تخفیف است.( بند الف ماده ۳۸)
- در حدود( جرایمی که مجازات های آنها در شرع تعیین شده است مانند زنا،لواط و سرقت حدی) گذشت شاکی فقط در دو جرم سرقت و قذف موثر است نه سایر حدود. اما در مورد قصاص و دیه چون قصاص و دیه حق قربانی یا اولیای دم است لذا در تمامی موارد با گذشت قربانی یا اولیای دم، قصاص و دیه ساقط می شود.
- گذشت، فقط بعد از وقوع جرم موثر است و قبل از وقوع جرم، گذشت وجود ندارد بلکه نام گذشت قبل از وقوع جرم، رضایت است.
- گذشت می تواند قبل از شروع به تعقیب یا در حین رسیدگی یا بعد از صدور حکم قطعی باشد. تنها استثنای آن سرقت حدی است که بر طبق بند ذ ماده ۲۶۸ گذشت شاکی فقط تا قبل از اثبات سرقت موثر است و بعد از آن تاثیری در سقوط مجازات ندارد.
- گذشت شاکی شامل عوارض بعدی نمی شود. مثلاً اگر الف انگشت دست ب را قطع کند و ب گذشت خود را نسبت به قطع انگشت دست اعلام کند ولی بعد از مدتی در اثر سرایت این جنایت دست به طور کامل قطع شود، چون گذشت فقط نسبت به انگشت بوده نسبت به قطع شدن دست حق شکایت کیفری برای ب وجود خواهد داشت.
- در جرائم قابل گذشت شاکی در حین اجرای مجازات هم می‌تواند گذشت کند در این صورت قرار موقوفی اجرا صادر شده و باقیمانده مجازات اجرا نمی‌شود. در این مورد بر طبق تبصره ۲ ماده ۲۵ اثر تبعی حکم نیز رفع می شود و مجازات تبعی اعمال نخواهد شد.(مجازات تبعی مجازاتی است که بسته به مورد برای مجرم محدودیتی روبه رو میکند و به نوعی سوسابقه ایجاد می کند. برای مثال شخص تا مدتی نمی تواند وکیل دادگستری باشد یا در شرکت های دولتی استخدام شود)
- در مواردی که جرم قابل گذشت باشد و آسیب دیده اهلیت برای شکایت نداشته باشد(مثلا مجنون یا صغیر باشند) ولی یا قیم وی می‌تواند نسبت به طرح شکایت اقدام نماید در این مورد اگر بزه دیده ولی یا قیم نداشته باشد یا به آن دسترسی نباشد و نصب قیم نیز موجب فوت وقت یا توجه ضرر به قربانی شود تا حضور و مداخله ولی یا قیم یا نصب قیم و همچنین در صورتی که ولی یا قیم خود مرتکب جرم شده یا مداخله در آن داشته باشد و همچنین اگرآسیب دیده ولی یا قیم او به عللی از قبیل بیهوشی قادر به شکایت نباشد دادستان شخصی را به عنوان قیم موقت تعیین و یا خود، امر کیفری را تعقیب می کند.
- چنانچه قابل گذشت بودن جرمی در قانون تصریح نشده باشد غیرقابل گذشت محسوب می شود مگر اینکه از حق الناس بوده و شرع قابل گذشت باشد.( ماده۱۰۳ قانون مجازات اسلامی)
لیست جرایم قابل گذشت مطابق قانون کاهش مجازات حبس های تعزیری
- ماده ۵۳۶ کتاب پنجم تعزیرات: جعل و تزویر در اسناد و نوشته های غیر رسمی
- ماده ۵۹۶ کتاب پنجم تعزیرات: سو استفاده از ضعف نفس شخصي يا هوي و هوس او يا حوائج شخصي افراد غيررشيد
- ماده ۶۰۸ کتاب پنجم تعزیرات: توهین ساده
- ماده ۶۰۹ کتاب پنجم تعزیرات: توهین به مقامات
- ماده ۶۲۲ کتاب پنجم تعزیرات: سقط جنین به و‌اسطه ضَرب يا اذيت و آزار زن حامله
- ماده ۶۳۲ کتاب پنجم تعزیرات: امتناع از دادن طفل
- ماده ۶۳۳ کتاب پنجم تعزیرات: رها کردن طفل در محل خالی از سکنه
- ماده ۶۴۱کتاب پنجم تعزیرات: مزاحمت تلفنی
- ماده ۶۴۷ کتاب پنجم تعزیرات: تدلیس در ازدواج
- ماده ۶۴۸ کتاب پنجم تعزیرات: افشای اسرار حرفه ای
- ماده ۶۶۸ کتاب پنجم تعزیرات: الزام به دادن نوشته با جبر و قهر يا با اكراه و تهديد ديگري
- ماده ۶۶۹ کتاب پنجم تعزیرات: تهديد به قتل يا ضررهاي نفسي يا شرفي يا مالي و يا تهدید به افشاء سري نسبت به خود يا بستگان
- ماده ۶۷۳ کتاب پنجم تعزیرات: سو استفاده از سفیدمهر و سفید امضا
- ماده ۶۷۴کتاب پنجم تعزیرات: خیانت در امانت
- ماده ۶۷۶ کتاب پنجم تعزیرات: تحریق اموال منقول متعلق به دیگری
- ماده ۶۷۷کتاب پنجم تعزیرات: تخریب اموال منقول و غیر منقول متعلق به دیگری
- ماده ۶۷۹: کشتن یا ناقص کردن حيوان حلال گوشت متعلق به ديگري يا حيواناتي كه شكار آن ها توسط دولت ممنوع اعلام شده است
- ماده ۶۸۲: اتلاف اوراق تجارتي و غيرتجارتي غيردولتي
- ماده ۶۸۴: چراندن محصول دیگری يا خراب کردن تاكستان يا باغ ميوه يا نخلستان و قطع و درو محصول دیگری
- ماده ۶۸۵: قطع و اتلاف نخل خرما
- ماده ۶۹۰: در مواردی که املاک متعلق به اشخاص خصوصی باشد: تصرف عدوانی
- ماده ۶۹۲: تصرف ملک دیگری به قهر وغلبه
- ماده ۶۹۳: تصرف عدوانی، ممانعت ومزاحمت بعد از اجرای حکم
- ماده ۶۹۴: ورود به عنف به منزل دیگری
- ماده ۶۹۷: جرم افترا
- ماده ۶۹۸: جرم نشر اکاذیب
- ماده ۶۹۹: متعلق به دیگری قلمداد کردن آلات وادوات جرم
- ماده۷۰۰: هجو
- ماده ۷۱۶: ایجاد صدمه بدنی باعث نقصان یا ضعف و… در اثر بی احتیاطی در رانندگی
- ماده ۷۱۷: ایجاد صدمه بدنی در اثر بی احتیاطی در رانندگی
- ماده ۷۴۴: تحریف و انتشار فیلم و عکس خصوصی
- جرائم انتقال مال غیر و کلاهبرداری موضوع ماده (۱) قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری مصوب ۱۵/۹/۱۳۶۷ مجمع تشخيص مصلحت نظام، به‌شرطی که مبلغ آن از نصاب مقرر در ماده (۳۶) اين قانون بیشتر نباشد (یعنی مساوی یا کمتر از یک میلیارد ریال)و نیز کلیه جرائم در حکم کلاهبرداری و جرائمی که مجازات کلاهبرداری درباره آنها مقرر شده یا طبق قانون کلاهبرداری محسوب میشود در صورت داشتن بزه‌دیده
- سرقت موضوع مواد (۶۵۶)، (۶۵۷)، (۶۶۱) و (۶۶۵) كتاب پنجم قانون مجازات اسلامی (تعزيرات و مجازات‌هاي بازدارنده) مصوب۲/۳/۱۳۷۵ به‌شرطی که ارزش مال مورد سرقت بیش‌از دویست میلیون(۲۰۰,۰۰۰.۰۰۰) ریال نباشد و سارق فاقد سابقه مؤثر کیفری باشد
- کلیه جرائم تعزیری درجه پنج و پایین‌تر ارتکابی توسط افراد زیر هجده سال در صورت داشتن بزه‌دیده،
- تمامی معاونت ها و شروع به جرم های مذکور
- ماده ۹ و ۱۰ قانون جلوگیری از بیماری های آمیزشی واگیر دار مصوب ۱۳۲۰ در خصوص مبتلا کردن فرد دیگری به بیماری آمیزشی واگیر دار و مبتلا نمودن زن به بیماری کوفت
- ماده ۱۱ و ۱۲ قانون چک مصوب ۷۲ در رابطه با چک بلا محل
- بند الف ماده ۷۰قانون ازدواج مصوب ۱۳۱۰ و اصلاحیه های بعدی در رابطه با بدون زن قلمداد نمودن خود هنگام ازدواج
- مواد ۱تا ۵ لایحه رفع تجاوز از تأسیسات آب و برق کشور مصوب ۱۳۵۹ در مورد استفاده غیر مجاز از آب و برق کشور (ماده واحده قانون منع توقیف اشخاص در قبال تخلف از انجام تعهدات و الزامات مالی مصوب ۱۳۵۲ در مورد تخلف از انجام تعهدات و الزامات مالی)
- مواد ۴۵ و ۱۰۵ و۱۱۰ قانون ثبت در مورد ثبت ملک غیر تبصره ماده ۴۵قانون توزیع عادلانه آب مصوب ۱۳۶۱ و جرایم مشمول بندهای ب ، ج ، د از همین قانون در مورد انتقال، تصرف فیا به هدر دادن آب متعلق به دیگری
- ماده ۳۱ قانون اعسار مصوب ۱۳۱۳ در رابطه با استفاده از حکم اعسار بعد از رفع عسرت
- مواد ۱ و ۲ از قانون راجع به بدهی وارده به مهمان خانه مصوب ۱۳۷۲ (تخلف در مهمانخانه ها یا پانسیونها)
- ماده ۱ تا ۷ قانون ترجمه و تکثیر کتب و نشریات و آثار حقوقی مصوب ۱۳۵۲ در مورد ترجمه و تکثیر کتب و نشریات و آثار حقوقی
- مواد ۱۷تا ۲۰ و ۲۰ و ۲۲ تا ۲۵ و ۳۰ از قانون حمایت حقوق مؤلفان در رابطه با تجاوز نسبت به حقوق پدید آورندگان آثار
- تبصره ۵ ماده ۱۵ و مواد ۴۲ تا ۴۶ و ۵۰ تا ۵۱قانون حفاظت و بهره برداری از جنگلها و مراتع مصوب ۱۳۴۶ در مورد تخریب جنگلها و مراتع
- مواد ۱ و ۲ و ۳ قانون مرتکبین قاچاق مصوب ۱۳۱۲ و اصلاحیه مصوب ۱۳۷۳ در رابطه با قاچاق اموال موضوع عایدات دولت
- مواد ۳ و ۵ و ۶ و قسمت اول ماده ۷از قانون راجع به واگذاری معاملات ارزی بانک ملی ایران مصوب ۱۳۳۶ در ارتباط با تخلفات معاملات ارزی
- ماده ۴۲از قانون پولی و بانکی کشور مصوب ۱۳۵۱ در مورد تخلفات پولی و بانکی کشور
- مواد ۱۷ و ۱۸ و ۲۱ قانون کیفری بزه های مربوط به راه آهن مصوب ۱۳۲۰ از جرائم مربوط به راه آهن
- ماده ۱۳۰قانون شرکتهای تعاونی مصوب ۱۳۵۰ در ارتباط با ایراد خسارت عمدی به شرکت از طریق عدم انجام تعهد
- ماده ۲۰۱قانون مالیاتهای مستقیم مصوب ۱۳۶۶ در مورد تخلفات مالیاتی
ايا جعل قولنامه از جرايم قابل گذشت است؟
سلام بله به موجب قانون کاهش مجازات حبس تعزیری جرم قابل گذشته
سلام ببخشید مشارکت در سرقت و معامله مال مسروقه در سرقت نوع تعزیری با رضایت شاکی و همکاری با پلیس و همینطور متاهل بودن شخص باعث میشه حکم حبس تعزیری ندن و اینکه چرا جرائم قابل گذشت هست ؟
بله امکانش هست با توجه به مبلغش قابل گذشت باشه طبق قانون کاهش مجازات حبس های تعزیری این تغییر اعمال میشه
خیلی عالی
فقط اشاعه درسته نه اشائه
ایا استفاده از مدرک جعل قابل گذشت است؟
خیر
سلام خسته نباشید
شروع به جرم در ارتشا قابل گذشت است؟
خیر
سلام آیا با استفاده از اسکرین‌های پیام های دو نفر درمورد رابطه نامشروعشون میشه جرم رو ثابت کرد؟
سلام اسکرین شات دلیل محسوب نمیشه لکن با سایر دلایل موجب علم قاضی میشه
صاحب خانه به همراه فرزندان خود به زور وارد خانه من شدن وورودبه عنف دردادگاه ثابت شده وبرای هرکدام ۶۰میلیون جریمه به دادگستری محکوم شدن ایا این جرم درصورت رضایت من قابل گذشت است البته توهین وضرب وجرح هم بوده
توهین و ورود به عنف قابل گذشته
سلام شخصی به برادرم وعده کمک مالی وصاحب خیریه خودرامعرفی کرده و برادرم کارت من رادراختیاراوقرارداده وازکارت من سواستفاده شده حالاشخص مال باخته ازمن به عنوان کلاهبرداری شکایت کرده آیا برای من مجازات تعیین میشود؟
سلام خیر
سلام شخصی به برادرم وعده کمک مالی وصاحب خیریه خودرامعرفی کرده و برادرم کارت من رادراختیاراوقرارداده وازکارت من سواستفاده شده حالاشخص مال باخته ازمن به عنوان کلاهبرداری شکایت کرده آیا برای من مجازات تعیین میشود؟
سلام موضوع را کامل توضیح بدین.یا تماس بگیرین ۰۲۱۹۱۰۰۲۰۹۰
سلام خسته نباشید آیا جعل اسناد رسمی در دفترخانه در گروه جرائم علیه امنیت عمومی بوده و غیر قابل گذشت است مشمول مرورزمان تعقیب و مجازات میشود؟آیا شکایت بر علیه اسناد رسمی مالکیت محدویت زمانی دارد؟
سلام جعل اسناد رسمی غیرقابل گذشت بله مشمول مرور زمان میشود مرور زمان شکایتم یکسال هست
سلام .ایا فحاشی بسیار زشت ناموسی همراه با تهدید در حضور جمع ” جز جرائم درجه ۶ شش هست یا جرائم درجه ۸ ؟؟؟ چون می خواهم بدانم مرور زمان تا چند سال شامل حال این فحاشی برای شکایت کیفری می شود ؟؟ برای من خیلی مهم است که بدانم ممنون می شوم محبت کنید و جواب مرا بدهید .لفت جواب را برای من واتس اپ یا پیامک یا تلگرام بنمایید. باکمال تشکر
سلام جرم توهین ودرجه شش هست وصرفا مجازاتش جزای نقدی است ومرور زمان شکایت یکسال هست
سلام
شخصی اراضی کشاورزی اینجانب زاتخریب کرد کارشناس رسمی دادگستری نیز تایید نمود ولی دادگاه عمل تخریب را از جرایم قابل گذشت دانست.
خسارت‌های مالی ام را از چه کسی بگیرم
ایا مبابله به مثل کنم
سلام: قابل گذشته می باشد ولی گذشت نکنید خسارت میگیرید.