حق مسکن چیست و شرط حق مسکن زوجه به چه معناست؟

شما باید پیش از ازدواج با برخی از حقوق خود آشنا باشید. بخصوص زنان در کشور ما باید بیش از هر چیزی در زمان ازدواج از حقوق خود آگاه باشند، تا بدانند در حین عقد چه حقوقی را می خواهند از همسرشان دریافت کنند.

در ایران زن پیش از ازدواج یکسری از حقوق را ندارد اما می تواند این حقوق را از همسر خود بخواهد. یکی از حقوقی که شاید زوجین کمتر با آن آشنایی داشته باشند و به آن توجه کنند؛ حق مسکن است.

عدم آگاهی کافی از این حقوق یا بعضی اوقات باور های غلط درباره ی حقوق زنان در ازدواج باعث اختلافات زیادی بین زن و شوهر می شود که چه بسا امکان دارد به جدایی ختم شود.

اگر شما هم در شرف ازدواج هستید بهتر است در این متن با همراه باشید. در ادامه قصد داریم شما را با حق مسکن در هنگام عقد بیشتر آشنا نماییم.

حق مسکن چیست؟

به طور طبیعی زمانی که شما ازدواج می کنید، به عنوان یک زن، باید در خانه ای زندگی کنید که همسرتان انتخاب کرده است. در واقع این حق انتخاب در زمان ازدواج از شما گرفته شده است و تنها شوهرتان می تواند در این خصوص تصمیم گیری کند.

طبق ماده ۱۱۱۴ قانون مدنی:

« زن باید در منزلی که شوهر تعیین می کند سکنی نماید مگر آنکه اختیار تعیین منزل به زن داده شده باشد.»

در واقع این مسئله آنقدر در زندگی زناشویی مهم است که یکی از مواردی که نشان دهنده ی تمکین زن است، همین سکونت در منزل شوهر است.

دادن حق مسکن به زن

درست است که حق تعیین مسکن با شوهر است، ولی زن می تواند به صورت شرط ضمن عقد نکاح حق تعیین مسکن را داشته باشد. شما می توانید پیش از عقد با همسر خود در این خصوص صحبت کنید و توافق نمایید که حق تعیین مسکن به شما داده شود.

در یک زندگی مشترک هر دو طرف حق دارند که در خصوص محل زندگیشان نظر بدهند. در واقع دادن حق مسکن به زن، بسیاری از تنش های بین زوجین را حل می کند و به نوعی احترام به سلیقه و نظر همسر به عنوان شریک زندگی، محسوب می شود.

اهمیت شرط حق مسکن در عقد

وقتی که شما وارد زندگی مشترک می شوید، بهتر است بدانید چه حقوق و تکالیفی بر عهده ی شما است. بنابراین توصیه می شود پیش از ازدواج با یک وکیل که متخصص حقوق خانواده است در این خصوص مشاوره نمایید.

در خصوص حق مسکن، لازم به ذکر است که اگر شما به عنوان یک زن در زمان عقد حق مسکن را جز شرایط ازدواج قرار ندهید، در این صورت هیچ قانونی برای نظر دادن انتخاب مسکن و محل زندگی ندارید و موظف هستید در خانه ای که شوهرتان انتخاب کرده است زندگی کنید.

اگر از این قانون سرپیچی کنید و در این خانه زندگی نکنید؛ نفقه به شما تعلق نخواهد گرفت، زیرا از زندگی نکردن در خانه شوهر از موارد عدم تمکین است.

همچنین اگر زن خودش خانه ای مستقلا داشته باشد یا حتی همسرش خانه ای برای او خریداری کرده باشد، باز هم حق ترک کردن خانه ی مشترکی که به انتخاب همسر است را ندارد و نمی تواند به بهانه ی اینکه خودش خانه ای جدا دارد، منزل شوهر را ترک کند.

پس تا اینجا از اهمیت حق مسکن مطلع شدید. اما داشتن حق مسکن به زن این اختیار را می دهد که او درباره ی محل زندگی، نوع خانه، خرید یا اجاره، ظاهر آن و … نظر بدهد و شوهر هم موظف است که به نظر همسرش احترام گذاشته و خانه ای که مد نظر اوست را تهیه کند.

امروزه برخی باور غلطی درباره ی حق مسکن دارند، و آن این است که اگر مرد به زن حق مسکن بدهد، یعنی زن مالک آن می شود. در ادامه به موضوع می پردازیم

آیا حق مسکن برای زن حق تملک ایجاد می کند؟

حق مسکن برای شما به عنوان یک زن، به این معنی نیست که شوهرتان باید آن خانه را به نام شما بخرد و یا قرارداد اجاره به نام شما باشد. در واقع حق مسکن تعهدی برای خرید خانه به نام زن نیست بلکه حق تعیین مسکن و محل زندگی است.

حالا ممکن است شوهر، خانه برای همسرش بخرد یا به نام خودش؛ این امر ربطی به حق مسکن ندارد.

حق مسکن مرد را موظف به پذیرش شرایط همسرش، برای خرید خانه می کند ولی مرد موظف نیست آن خانه را حتما به نام همسرش خریداری کند.

حق تعیین مسکن حقی دائمی است

همچنین حق مسکن در عقد اختیاری مادام العمر و بلاعزل است. یعنی مرد نمی تواند زمانی که حق مسکن را به همسرش می دهد بعد از گذشت مدتی این حق را از او پس بگیرد و تا آخر عمر، حق مسکن برای همسرش است و اوست که می تواند برای تعیین محل زندگی و نوع خانه تصمیم گیری کند.

بنابراین، این حق محدود به زمان مشخصی نیست و این طور نیست که بگوییم زن فقط یکبار یا دوبار می تواند حق تعیین مسکن داشته باشد. زیرا این حق دائمی است و بارها قابلیت اعمال دارد.

طلاق در صورت اجرا نشدن حق مسکن

همچنین لازم است بدانید که به فرض، اگر شما در زندگی مشترک از شوهرتان بخواهید که خانه را عوض کند و شوهر شما این درخواست شما را رد کند، شما می توانید برای عدم انجام تعهدات و شرایط ضمن عقد نکاح، طرح دعوا کنید.

علاوه بر این عدم رعایت شرایط ضمن عقد که مرد هم آن را با امضا پذیرفته است، این حق را برای شما ایجاد می کند که به صورت یک طرفه اقدام به طلاق نمایید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص طلاق و عدم رعایت شرایط ضمن عقد نکاح، می توانید از وکلای متخصص ما در وکیل تاپ مشاوره دریافت کنید.

مراحل تنظیم دادخواست به علت عدم تهیه مسکن

• ثبت نام در سامانه ثنا
• ثبت دادخواست طلاق به علت عدم تهیه مسکن مشترک در دفاتر خدمات الکترونیکی
• پس از ارسال دادخواست به دادگاه صالح، شعبه ی رسیدگی و زمان آن به شما پیامک خواهد شد.
• تشکیل جلسه دادگاه در زمان تعیین شده و اخطار به مرد برای تهیه مسکن در شان و جایگاه همسرش

زندگی در منزل خانواده شوهر

حالا اگر مردی همسرش را مجبور کند که در منزل خانواده ی شوهر زندگی کند تکلیف چیست؟

در چنین حالتی اگر دادگاه تشخیص دهد که زندگی با اقوام شوهر در یک خانه متناسب با شان و جایگاه زن نیست و شرایط لازم برای زندگی در خانه ی پدر شوهر وجود ندارد، در این صورت دادگاه مرد را ملزم می کند تا منزل مستقلی را تهیه کند و زن هم می تواند تا زمانی که شوهرش منزل مستقل تهیه نکرده، از تمکین خودداری کند.

پس در نتیجه مرد نمی تواند همسر خود را به اجبار به منزلی مشترک با پدر و مادرش ببرد.

نکته: حتی در این صورت هم زن مستحق دریافت نفقه است زیرا کوتاهی از طرف مرد صورت گرفته است.

مشاوره و انتخاب وکیل از سامانه وکیل تاپ

سامانه وکیل تاپ در راستای دسترسی آسان تر به وکلا تاسیس شده است. شما می توانید برای دریافت مشاوره از وکلای ما از طریق تلفنی، متنی، و حضوری اقدام نمایید.

موسسه ی وکیل تاپ دربردارنده ی وکلای متخصص در حوزه ی مختلف حقوقی از جمله مسائل مربوط به ازدواج و طلاق است که در این صورت انتخاب شما را برای وکیل باتجربه و متخصص را راحت خواهد کرد.

شما می توانید در هفت روز هفته و به صورت ۲۴ ساعته با شماره ۰۲۱۹۱۰۰۲۰۹۰ تماس بگیرید و یا به سایت شما به آدرس https://vakiltop.com/ مراجعه فرمایید.

نتیجه گیری

شما وقتی که وارد زندگی مشترک می شوید باید از برخی حقوق خود و حتی حقوقی که می توانید از همسرتان دریافت کنید آگاه شوید. یکی از مهمترین این حقوق که ریشه بسیاری از تنشها بین زوجین است؛ حق مسکن است.

در واقع اگر زن هنگام عقد حق مسکن را دریافت نکند، موظف است در خانه ای که همسرش تهیه کرده است ساکن شود و حق اعمال نظر و تعیین محل زندگی را ندارد. بنابراین اگر از این قاعده سرپیچی کند و به خانه شوهرش نرود، از موارد عدم تمکین است و نفقه به او تعلق نمی گیرد.

اما راه حل این مشکل، دریافت حق مسکن از همسر است. یعنی، زن می تواند محل زندگی و نوع خانه را تعیین کند و همسر موظف است که این خانه را تهیه نماید.

البته این حق به این معنی نیست که مرد باید آن خانه را به نام همسرش بخرد، بلکه زن تنها می تواند مجل زندگی و خانه را تعیین کند و مرد هیچ وظیفه ای ندارد که خانه ی تهیه شده را به نام همسرش کند.

سوالات متداول