وکالت یکی از حرفه‌های بسیار ارزشمند و حائز اهمیت در جامعه است. وکلای حرفه‌ای به عنوان مدافعان حقوق مردم در دادگاه‌ها عمل می‌کنند و در حفظ عدالت و تمامیت حقوق شهروندان دخیل هستند. به همین علت برای امور مشکل ساز خود مشاوره با وکیل را در برنامه خود قرار می‌دهند و در نتیجه اهمیت آموزش حرفه‌ای وکالت و بسیار مشهود است. در این مقاله، ما به معرفی در مورد کارآموزی وکالت می‌پردازیم.
دسترسی سریع به عناوین:
لزوم گذراندن دوره کارآموزی وکالت چیست؟
همانطور که در پیش گفته شد هر شغلی دارای دوره کارآموزی است. اما کارآموزی دوره وکالت به طور رسمی و اجباری است. به دلیل اینکه تجربه و مشاهده آنچه در دادگاه ها در جریان است بسیار متفاوت است با متن کتاب ها و جزوه ها.
کارآموزی وکالت چگونه است؟
هر فارغ التحصیل رشته حقوق باید در آزمون وکالت شرکت کرده و پذیرفته شدگان آزمون وکالت نزد یک وکیل دوره کارآموزی خود را طی کنند و پس از آن در آزمون اختبار شرکت کرده و در صورت موفقیت پروانه خود را کسب می نمایند. با صدور پروانه وکالت از سوی کانون وکلا به عنوان یک وکیل پایه یک دادگستری شروع به خدمت نمایند.
هر کانون پس از دریافت نتایج، بر اساس ظرفیت هایی که قبلا تعیین و اعلام شده است و پس تعیین صلاحیت، به ترتیب از میان داوطلبان افرادی را جهت پذیرش به عنوان کارآموز دعوت می کند و برای آنها پروانه کارآموزی صادر میشود. دعوت شدگان باید شرایط قانونی اخذ پروانه وکالت و مشاوره حقوقی را داشته باشند.
کارآموز به محض صدور پروانه، تحت پوشش صندوق قرار می گیرد( منظور از صندوق صندوق حمایت وکلا و کارگشایان دادگستری می باشد)، لذا باید حق بیمه مقرر را در مهلت معین بپردازد. مگر در مواردی که مطابق قانون، مشمول بیمه صندوق نباشد.
همچنین پس از صدور پروانه کارآموزی دفترچه‌ای به عنوان کارنامه به آنها تحویل داده میشود. در این دفترچه قسمت‌های مختلفی پیش بینی شده است که باید گزارشات خواسته شده را در آن ثبت کنند.
سه استعلام برای دریافت وکیل پایه
رییس کانون وکلای دادگستری استان مرکزی، گذراندن سه مرحله و کسب سه استعلام از نهاد های ذیربط برای کارآموزان وکالت را شرط اصلی برای دریافت عنوان وکیل پایه یک، دانست:
- استعلام مدرک تحصیلی:طبق صدر مادۀ ۲ قانون کیفیت اخذ پروانه وکالت، اشخاص برای اخذ پروانه کارآموزی وکالت باید دارای « دانشنامه لیسانس یا بالاتر حقوق یا فقه و مبانی حقوق اسلامی یا معادل آن از دروس حوزوی و دانشگاهی» باشند، برای احراز این موضوع مراتب از مرجع صادر کننده مدرک تحصیلی ارائه شده توسط داوطلب استعلام می شود.
- بررسی پیشینه کیفری احتمالی داوطلبان از اداره تشخیص هویت نیروی انتظامی.
- بررسی احتمال اعتیاد داوطلبان به مواد مخدر از سازمان پزشکی قانونی: پزشکی قانونی نمونه ادرار داوطلبان را تهیه و از لحاظ وجود آثار مصرف مواد مخدر مورد بررسی دقیق قرار می دهد و همچنین از اداره اطلاعات محل زندگی داوطلب بررسی موارد احتمالی مربوطه را انجام خواهند داد.
هیات نظارت چیست؟
به منظور سیاستگذاری، نظارت و تنظیم خط مشی اجرای ماده ۱۸۷ هیأت نظارت مرکب از معاون اول رییس قوه قضائیه (به عنوان رییس هیأت)، رییس حوزه ریاست، معاون منابع انسانی قوه قضائیه، معاون قضایی قوه قضاییه، دادستان انتظامی قضات، یکی از قضات عالی رتبه دارای پایه قضایی ۹ به بالا با تعیین رییس قوه قضاییه و رییس مرکز تشکیل میشود.
تصمیمات هیأت نظارت با رای اکثریت معتبر خواھد بود. وظائف هیأت مذکور عبارتست از:
- تعیین تعداد کارآموزی وکالت و کارشناس قابل پذیرش در هر سال
- نظارت بر حسن اجرای آیین نامه و مصوبات هیأت نظارت
- رسیدگی تجدیدنظر نسبت به تصمیمات هیأت تعیین صلاحیت در مورد رد صلاحیت اخلاقی و رفتاری قبول شدگان در آزمون یا شاغلین وکالت و کارشناسی
- اتخاذ تصمیم جهت رفع مسائل و مشکلات و ارائه راهکار برای ارتقاء عملکرد مرکز وکلا، مشاوران خانواده و کارشناسان رسمی در چارچوب قوانین و مقررات جاری
- ایجاد هماهنگی و تعامل بین مرکز و سازمانها، نهادها و ادارات و مراکز قوه قضائیه و کشور
وجود این هیأت مانع نظارت مستقیم رییس قوه قضائیه نیست.
هزینه های دوره کارآموزی وکالت
هزینه‌های دوره کارآموزی در زمینه وکالت میتواند متغیر باشد و بستگی به عوامل مختلفی دارد. در اینجا به برخی از عوامل موثر در تعیین هزینه‌های دوره کارآموزی وکالت اشاره میشود:
انتخاب دانشگاه یا مرکز آموزشی
نخستین عامل تعیین‌کننده هزینه دوره کارآموزی، انتخاب دانشگاه یا مرکز آموزشی است. دانشگاه‌ها و مراکز مختلف ارائه دوره‌های مختلفی دارند و هزینه‌ها بر اساس شهرت و مکان قرارگیری آنها متفاوت است.
نوع دوره
نوع دوره کارآموزی نیز بر هزینه تأثیر دارد. دوره‌های تمام‌وقت معمولاً گران‌تر از دوره‌های پاره‌وقت یا آنلاین هستند.
مدت زمان دوره
مدت زمان دوره کارآموزی میتواند متغیر باشد. دوره‌های طولانی‌تر معمولاً هزینه بیشتری دارند.
امکانات آموزشی
وجود امکانات مثل کتب، منابع دیجیتالی، و دفاتر کاری برای انجام تحقیقات حقوقی نیز میتواند هزینه را تحت تأثیر قرار دهد.
مراحل دوره کارآموزی
مراحل دوره کارآموزی در زمینه وکالت عبارت‌اند از:
مرحله اول
فرد طی معرفی‌نامه داخلی که از واحد مشاوران حقوقی صادر میشود رسماً به اداره آموزش مراجعه کرده و با تشکیل پرونده ابلاغ کارآموزی دریافت می کند.همچنین کارآموز مکلف است حداکثر ظرف ده روز از تاریخ اخذ مدارک ، در دفتر وکیل سرپرست حاضر شده و نسخه سوم معرفی نامه بند (ب) ماده (۳) را پس از گواهی وکیل سرپرست به کانون ارائه دهد.
مرحله دوم
پس از ۴۵ روز از شروع دوره، جلسه های توجیهی برای آموزش مقررات انتظامی، امور کارآموزی و سایر موضوعات ضروری برگزار می شود. پس از حضور کارآموز در همه جلسه ها، پروانه کارآموزی را میتواند دریافت نماید.
مرحله سوم
کانون مکان خاصی را برای کارآموزان در نظر گرفته است و جلساتی را به صورت ماهیانه تشکیل می‌دهد که جلسات سخنرانی هستند، این جلسات زیر نظر کانون و کمیسیون کارآموزی برگزار می شود.
مرحله چهارم
در پایان دوره آموزشی هر کارآموز موظف است گزارشی از پرونده های مطالعه شده در طول دوره کارآموزی وکالت در محاکم دادگستری تهیه، شخصاً بصورت تایپ شده، صحافی شده، همراه با CD و دست نوشته های مربوطه به اداره آموزش تحویل دهد.
مرحله پنجم
گزارشات در پایان دوره کارآموزی ارزیابی و نمره ای از ۲۰ به آن تعلق می گیرد. حداقل نمره قبولی ۱۰ می‌باشد که ۵ نمره از آن مربوط به نظم و انضباط در طول دوره کارآموزی است. در صورتی که گزارشی ناقص باشد صدور تسویه حساب آموزشی به شرط رفع نقص آن می‌باشد.کارآموزانی که دارای درجه ضعیف در کارآموزی عملی باشند دوره کارآموزی آنان تجدید خواهد شد.
وظایف کارآموز
وظایف و اختیارات کارآموزان در دو نهاد اعطا کننده مجوز وکالت یعنی کانون وکلای دادگستری و مرکز امور مشاوران و کارشناسان قوه قضاییه متفاوت می باشد.مهمترین وظیفه کارآموزی وکالت در ابتدای دوره، دانستن اطلاعات ضروری آموزشی نظیر:
- شماره پرونده آموزش (که در بالای برگه حضور و غیاب درج و کلیه ابلاغ ها تحت آن شماره صادر میشود)
- نحوه تکمیل گزارش کار، ثبت نام کلاسهای تئوری، دریافت ابلاغ وکیل سرپرست
- رعایت مقررات انضباطی (عدم پیگیری پرونده آموزشی بیش از یک ماه در هر مرحله بدون اخذ مرخصی به منزله انصراف و یا تجدید دوره خواهد بود.)
- عدم غیبت غیرموجه (در صورتی که علل موجهی مانند بیماری ، زایمان ، فوت اقربای نسبی و سببی درجه اول از طبقه اول و دوم، سفر حج واجب و تحصیل در خارج از کشور، عرفاً وقفه در کارآموزی ایجاد کند ، کارآموز باید کتبا مراتب را برای اتخاذ تصمیم به کمیسیون اعلام نماید.)
- کارآموز مکلف است صرفا در محلی که توسط کانون برای کارآموزی وی تعیین شده ، وظایف خود را تحت نظر وکیل سرپرست انجام دهد و در دادگاه های همان محل شرکت کند.
آیا کارآموز حق وکالت در دعاوی را دارد؟
کارآموز وکالت حق شرکت در دعاوی که مرجع تجدیدنظر آن دیوان عالی کشور است را ندارد اما حق حضور در دعاوی دیوان عدالت اداری را دارد. کارآموز وکالت تحت نظر وکیل سرپرست خود اقدام به وکالت در دعاوی می‌نمایند و می‌بایست در تمامی اقدامات خویش موافقت و امضای وکیل سرپرست را دریافت نماید.
مدت دوره کارآموزی چقدر است؟
مدت کارآموزی وکالت اصولاً ۱۸ ماه می باشد و کارآموز موظف است دوره کارآموزی را بدون وقفه طی نماید. تاریخ گواهی ، به منزله شروع دوره است مشروط بر اینکه ظرف مدت ده روز پس از آن ، در اولین جلسه دادگاه شرکت کند.همچنین مدت زمان فاصله بین هر ابلاغ کارآموزی حداکثر ۱۵ روز می‌باشد.
سرپرست کارآموز چه کسی است؟
وکیل پایه یک دادگستری که با یک موسسه حقوقی نیز همکاری می‌کند میتواند به عنوان یک سرپرست باتجربه در دوره کارآموزی وکلا برای یک کارآموز باشد. این وکیل سرپرست مطابق قانون هر اقدام کارآموز اعم از لوایح قضایی و یا دفاعیه را نظارت می‌کند تا بتواند به او آموزش و کمک های لازم را ارائه دهد.
موفقیت کارآموز در این بخش مستلزم برقراری ارتباط مستمر میان کارآموز و وکیل است.وکیل سرپرست موظف است در صورت مشاهده هر نوع تخلف و عدم حسن رفتار از سوی کارآموز گزارشات لازم را به کمیسیون تحویل بدهد.همچنین کارآموز باید در معرفی وکیل سرپرست خود نهایت دقت و توجه لازم را به عمل بیاورد. چون تجربیات و اطلاعاتی که در دوره کارآموزی کسب می کند بسیار مهم و کارآمد هستند.
کمیسیون کارآموزی چیست؟
کمیسیون کارآموزی متشکل شده است از پنج نفر اعضای با سابقه کانون که از تجربیات کافی در امورات مختلف برخوردار باشد تا بتواند کارآموزان را راهنمایی کرده و این تجربیات را در اختیار آنها قرار دهند.
اعضای کمیسیون حداقل باید ۸ سال سابقه وکالت داشته باشند. روش برگزاری این جلسات به گونه‌ای است که موضوعی توسط یک کارآموزی وکالت تعیین میشود و درباره آن سخنرانی صورت می‌گیرد. در این جلسات دادگاهی به صورت آموزشی تشکیل میشود. طبق بند های الف، ب، د، هـ و و مادۀ ۲ قانون کیفیت اخذ پروانه وکالت کارآموزان باید شرایط زیر را داشته باشند:
- دارا بودن حداقل مدرک کارشناسی رشته حقوق
- اعتقاد و التزام عملی به احکام و مبانی دین مقدس اسلام
- داشتن شرط سنی
- اعتقاد و تعهد به نظام جمهوری اسلامی ایران، ولایت فقیه، قانون اساسی
- عدم رابطه شغلی با سازمان های دولتی
- عدم سابقه عضویت و فعالیت در گروههای الحادی و فرق ضاله و معاند با اسلام و گروه‌هایی که مرامنامه آنها مبتنی بر نفی ادیان الهی می باشد
- عدم وابستگی به رژیم منحوس پهلوی و تحکیم پایه های رژیم طاغوت
- عدم عضویت و هواداری از گروهک های غیر قانونی و معاند با جمهوری اسلامی ایران
خلاصه ای از آیین نامه شرح وظایف کارآموزان
آیین‌نامه شرح وظایف کارآموزان به عنوان یک قسمت اساسی در فرآیند کارآموزی در زمینه وکالت اهمیت دارد. این آیین‌نامه وظایف و مسئولیت‌های کارآموزان را تعیین می‌کند تا فرآیند آموزشی به یک شکل موثر و مؤثر انجام شود.
فصل اول
با ارائه دو ماده درصدد بیان کلیات و تعاریف برآمده است. مولفان اصطلاحات را مختصر تعریف کرده‌اند از جمله کانون، کمیسیون، محل کارآموزی، محل اشتغال و …
فصل دوم
طی هفت ماده، شروع دوره کارآموزی وکلا را بیان کرده و در مورد مدت آن مطالبی عنوان میشود. مراحل ثبت نام، مدارک لازم و بیان مواعید معرفی کارآموز به وکیل سرپرست، شروع جلسات توجیهی و مدت کلی دوره کارآموزی وکالت عنوان گردیده. گرچه تاکید به حضور بدون وقفه در دوره کارآموزی وکلا شده. اما استثنائاتی را بصورت حصری (نه تمثیلی) بیان کرده، از جمله زایمان، سفر حج واجب و…
فصل سوم
در یک ماده به تکالیف کارآموزان اشاره می‌کند. انجام کارهای محوله از طرف کانون وکلای دادگستری، اخذ گواهی آموزش رایانه، تسلیم گزارش عملکرد به وکیل سرپرست، شرکت در جلسات توجیهی و کارگاه و… از جمله تکالیفی هستند که بر عهده کارآموز گذاشته شده‌اند.
فصل چهارم
در خصوص پایان دوره کارآموزی وکلا و اختبار سخن به میان آمده است. مهلت ۲۰ روزهای که به کارآموز داده میشود تا برای تسلیم مدارک، گزارش‌ها و کارنامه خود به کمیسیون اقدام کند. درنهایت ارزیابی کارآموز در سه سطح متوسط، خوب و بسیار خوب صورت می‌پذیرد.
فصل پنجم
طی سه ماده در خصوص تمدید و تجدید دوره و انتفای کارآموزی صحبت به میان آمده. در این فصل برای جبران وقفه و کسری‌های حضور در دادگاه، سخنرانی‌ها، کارگاه‌ها مواعیدی مقررشده است.
فصل ششم
از ماده ۲۶ تا ماده ۳۱ این فصل، وظایف وکلای سرپرست بیان شده است. مولف به بیان وظایف وکلای سرپرست پرداخته وبر طبق محتویات مواد مذکور، وکیل پایه یک دادگستری که عنوان سرپرست را داراست. بایستی تکالیفی را عهده‌دار گردد. از آن جمله میتوان به نظارت مستمر بر عملکرد کارآموز، آشنایی با تنظیم قرارداد وکالت، تبیین وظایف و اختیارات وکیل دادگستری، اعلام تخلف احتمالی کارآموز و… اشاره نمود.
فصل هفتم
در ۱۲ ماده مقررات انضباطی و انتظامی عنوان گردیده. در این فصل، مقررات محدودیت‌های اخذ پرونده، برای کارآموز در دوره کارآموزی وکالت، بیان شده است؛ بعلاوه رعایت پوشش و ادب و تعامل با همکاران و به همراه داشتن پروانه به وقت حضور در مراجع رسمی و قضائی توصیه شده است.
باسلام من پرونده بردم پیش کارآموز قرارداد بستم به من نگفته کاراموزم چون من خیال کردم وکیله الان چکارکنم میتونم شکایت کنم برگ سوم قرارداد هم بهم نداده بهش گفتم ولی نداد الان چکار کنم
سلام شما می توانید ایشان را عزل کنید و برای دریافت مبلغ پرداختی به کانون وکلای محل اشتغال ایشان مراجعه کنید
سلام. شرط سنی برای پروانه کاراموزی وکالت چقدره؟؟
یعنی برای رفتن به کارااموزی حداکثر باید سن خاصی داشته باشیم؟؟؟
اگر این طوری باشد یعنی بعد از یک سنی نمی توان وکالت خواند ؟
باسلام آیاکاراموز وکالت میتواند وکالت پرونده های کیفری ،حقوقی وقضایی راقبول وهمانند سایروکلا پرونده های موکلین خود رادر دادگاه ومراجع قضایی طرح پیکیری دفاع وتا پایان پیش ببرد درواقع دوپرونده معامله ملکی ودیگری مطالبات حقوق ومزایای استحقاقی بازنشسته دولتی که باتوجه به مدارک مستندات شهود و…پیروزی در پرونده ها قطعیست ولیکن متاسفانه توان مالی پرداخت دستمزد متعارف وکیل رانداشته وباعلم به توفیق پرونده ها وهرگونه تضمین معتبر بدون شک وکلای جوان نیز ازعهده امربرامده و البته درصورت تقبل دستمزد لااقل دوبرابر معمول امادرخاتمه کار باشرط قرارداد وهرگونه تضمین لازم ودلخواه استدعادارم لطف نموده درخصوص معرفی کاراموزواجدشرایط مساعدت فرمایید باسپاس وامتنان
باسلام آیاکاراموزوکالت همانند سایروکلا میتواند پرونده وکالت کیفری حقوقی و…موکلین را تقبل وازصفرتاصددرمراجع قضایی فعالیت وپیگیری کند دراینصورت چگونه میتوان به کاراموزواجدشرایط دسترسی وپرونده واگذارکرد.ممنون
سلام بله ممکن است با شماره ۰۲۱۹۱۰۰۲۰۹۰ تماس بگیرید
سلام وقت شما بخیر .محلی ک برای کارآموزی انتخاب میشود ب چه اساسی انتخاب میشود؟؟؟مثلا فردی ک متاهل است هرکجا آنها انتخاب کنند باید برود .
یا انتخاب محل طبق شرایط و ضوابط خواهد بود ؟؟؟
سلام خیر نمیتوان کاراموز شد
با سلام بنده نظامی هستم و۲۰ماه به بازنشستگی ام مانده با ۳۰سال بازنشسته شوم ودرازمون وکالت ۱۴۰۰/۷/۲۳ روز جمعه شرکت کرده ام آیا ایرادی ندارد تا انجام تحقیقات قوه قضاییه (کانون) بنده میتوانم پروانه کارآموزی را بعد از قبولی در آزمون دریافت کنم ممنونم مرسی؟
سلام آیا کسی که معلم رسمی آموزش و پرورش است و تنها سه روز در مدرسه تدریس می کند و بقیه روزهای هفته آزاد است. با داشتن لیسانس رشته حقوق و قبولی در آزمون وکالت ، در دوره کارآموزی نمی تواند شرکت کند؟
سلام .ایا امکان تحیصل همزمان ارشد حقوق در دانشگاه روزانه وشرکت درازمون وکالت وکاراموزی وجود دارد
سلام: ملاک ثبت نام زمان شرکت در ازمون لیسانس می باشد هیچ ایرادی ندارد.
سلام خسته نباشید من میخوام برم کاردانی حقوق بخونم در دانشگاه علمی کاربردی حالا سوالم اینه که با کاردانی برای کارآموزی کار گیرم میاد یا نه باید حتما تا ارشد بخونم
سلام آیا کسانی که در تکمیل ظرفیت کانون وکلا مرکز قبول شده اند میتوانند در تهران یا شهرستان های تهران مثلا اسلامشهر کارآموزی کنن؟؟ممنون میشم پاسخ دهید
سلام آیا کسانی که در آزمون کانون وکلای مرکز در تکمیل ظرفیت قبول شده می تواند دوران کارآموزی را انجام دهد
سلام آیا دوره کار آموزی وکالت۱۸ماه است اگر ۳سال باشد پروانه کارآموزی باطل است؟
سلام: خیر تکالیف بیشتر می شود
سلام وقت بخیر
دبیر رسمی آموزش وپرورش میتواند در آزمون وکالت و کارآموزی و….. شرکت کند؟ از پاسخ شما سپاسگزارم
سلام: بله میتواند ولی بعد از قبولی باید از شغل فعلی استعفا دهد.