شرکت های دانش بنیان در گذشته به شرکت هایی گفته میشد که عمر آنها کمتر از سه سال بود. اما امروزه به شرکت های تعاونی یا خصوصی گفته میشود که به واسطه تغییرات گسترده در اقتصاد جهانی ظهور پیدا کرده و در حوزه فناوری های برتر و با ارزش افزوده فراوان وبه ويژه در توليد نرم افزارهای مربوط بر پایه دانش و تحقق اهداف علمی و اقتصادی شکل میگیرند و با هدف افزایش علم و ثروت و توسعه اقتصادی در حال فعالیت هستند.دانش و فناوری جزیی جدایی ناپذیر از دارایی اساسی آن ها می باشد.
ویژگی های شرکت های دانش بنیان
- برخلاف شرکت های تجاری شرکت های دانش بنیان هیچ گونه مال قابل لمس و مادی مثل زمین و ماشین آلات دستگاه ها و تجهیزات تولید ندارند وصرفاً با ترکیب دانش، فناوری و تخصص‌های علمی و پژوهشی، فعالیت میکنند.
- شرکت های دانش بنیان اظهارنامه مالیاتی یا درآمدی ندارند.
- محصول این شرکت ها باید به مرحله تولید برسد یا اینکه در حد نمونه آزمایشگاهی ساخته شده باشد. این محصول علاوه بر داشتن طراحی مبتنی بر تحقیق و توسعه، باید از سطح فناوری بسیار بالایی برخوردار باشد.
- این شرکت طی دهه ها باعث شده است که خدمات از اهمیت بیشتری برخوردار شود.
- دولت حمایت های ویژه ای از این شرکت ها میکند.
- ماهیت علمی این شرکت ها باعث شده که قشر دانشگاهی و اساتید دانشگاه و اعضای هیات علمی نقش مهمی را در آن ایفا نمایند.
اهداف شرکت های دانش بنیان
- اهداف علمي و اقتصادی (شامل گسترش و كاربرد اختراع و نوآوري)
- تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه ( شامل طراحی و تولید کالا و خدمات )
- ترغیب هیئت علمی دانشگاه ها و واحدهای پژوهشی برای فعالیت های بیشتر در رفع نیاز جامعه
- ایجاد زمینه برای بکار گیری بنیه علمی دانشگاه و واحد های پژوهشی و اعضای هیئت علمی دانشگاهها در سطح جامعه
- امکان افزایش درآمد اعضای هیئت علمی و درآمد اختصاصی دانشگاه ها
- تحول در دست یافته های اجتماعی با حضور شخصیت های علمی در این عرصه
- جذب و تبدیل کردن ایده‌ها به محصول و مشاغل پایدار
- توانمندسازی دانش‌آموختگان برای ورود به فضای کسب‌و‌کار
- حمایت، هدایت و سمت دهی نوآوری‌ها و توليد کردن فناوری‌های برتر
- ارتقای فرهنگ عمومی کارآفرینی
- به‌کارگیری توانمندی‌های دانشگاهها و واحدهای پژوهشی در جامعه
زمینه فعالیت شرکت های دانش بنیان
- انجام پژوهش های کاربردی و توسعه ایی
- ارائه خدمت تخصصی و مشاوره ایی
- تولید محصولات با فن آوری نوین (توسعه فن آوری)
- انجام خدمات ورود کارها به بازار بین الملل و خدمات جهانی کردن آنها
- برنامه ریزی و اجرای طرح های توسعه ی کارآفرینی در سطوح ملی ، منطقه ای و محلی
بیشتر بخوانید: بررسی شرکت های تجاری به صورت خیلی دقیق
کارکرد شرکت دانش بنیان
این نوع شرکت ها معمولا واسطه ایده های تجاری و و تولید و ارتقای فناوری می باشند.یعنی پژوهشگران و قشر علمی و دانشگاهی ایده های نو و قابل پیاده سازی علمی را تبدیل به فناوری کاربردی میکنند.به همین منظور دارایی این شرکت ها نه از نوع مادی بلکه معنوی و غیرملموس هستند و بزرگترین دغدغه این شرکت ها حفظ مالکیت معنوی آنها است.
انواع شرکت های دانش بنیان
- شرکت هایی که فقط اعضای هیات علمی مالک آن هستند.( در صورتی که سهام دانشگاه کم تر از ۵۰ درصد باشد،شرکت دانش بنیان شرکتی خصوصی است که باید تابع قانون تجارت باشد و در اداره ثبت شرکت ها ثبت شود.)
- شرکتهایی که دانشگاهها نيز در آن مالکيت دارند.( درصورتيكه سهام دانشگاه ۵۰ درصد يا بيشتر باشد، شركت دانش بنيان، شركتي دولتي است.)
شرایط شرکت‌های متقاضی برای دانش بنیان شدن
شرکت های متقاضی دانش بنیان بر اساس شاخصهای عمومی و اختصاصی تقسیم می شوند. شرکت های متقاضی باید علاوه بر شاخص های عمومی ،شرایط مشخص شده در یکی از سه دسته شاخص های اختصاصی را هم داشته باشند:
شاخص های عمومی:
حداقل دو سوم از اعضای هيات مدیره ی شرکت، حداقل دو مورد از شرایط ذیل را احراز کنند:
- حداقل دارای مدرک کارشناسی باشند.
- حداقل ۳ سال سابقه فعالیت کاری یا علمی در حوزه فعالیت شرکت و یا سابقه مدیریتی داشته باشند.
- دارای حداقل یک اختراع ثبت شده ارزیابی شده داخلی یا یک اختراع بین المللی مرتبط با حوزه کاری شرکت باشند.
- حداقل نیمی از درآمد شرکت در یک سال مالی گذشته شرکت،ناشی از فروش فناوری،کالا و یا خدمات دانش بنیان(شامل خدمات تحقیق و توسعه و طراحی مهندسی مرتبط با فهرست کالاهای دانش بنیان و خدمات تخصصی دانش بنیان)آن شرکت از طریق قرارداد باشد.
- تبصره:شرکت هایی که در مرحله تجاری سازی اولین کالای دانش بنیان خود هستند،در صورتی که دارای تولید پایلوت موفق باشند،و استانداردهای لازم را از مراجع ذی صلاح داخلی یا بین المللی کسب کرده باشند،و دارای بازار مطمئن و یا اعلام نیاز معتبر همراه با قرارداد تولید کالا باشند،از رعایت بند ۱-۲ مستثنی هستند.
- سابقه بیمه پرداختی برای حداقل ۳ نفر از کارکنان تمام وقت شرکت،حداقل ۶ ماه باشد.
شاخص های اختصاصی:
شاخصهای اختصاصی به ۳ دسته تقسیم‌بندی می‌شوند. شرکت‌های متقاضی باید کلیه‌ی شرایط یکی از دسته‌بندی‌ها را داشته باشند:
- شرکت های تولید کننده کالاهای دانش بنیان
- شرکت‌های تحقیق و توسعه و خدمات مهندسی
حمایت های دولت از شرکت های دانش بنیان
شرکت های دانش بنیان از بعضی حمایت های دولتی بهره میگردند. مثل:
- معافیت از پرداخت مالیات ،عوارض حقوقی گمرکی و سود بازرگانی و عوارض مالیاتی به مدت ۱۵ سال
- اعطاء تسهیلات کم بهره (بلند مدت یا کوتاه مدت) و یا بی بهره
- تأمین تمام یا بخشی از هزینه‌ی تولید
- ایجاد پوشش بیمه‌ی مناسب
شركت‌هاي دولتي، موسسات و نهادهاي عمومي غيردولتي و نيز شركت‌ها و موسساتي كه بيش از پنجاه (۵۰) درصد از مالكيت آنها متعلق به شركت‌هاي دولتي و موسسات و نهادهاي عمومي غيردولتي باشد، مشمول حمايت‌هاي اين قانون نيستند.
معیارهای تشخیص محصولات دانش بنیان
طبق آیین نامه، معیارهای سه گانه ی محصولات دانش بنیان به شرح زیر می باشد:
- دارای پیجیدگی فنی بوده و تولید آن نیاز به تحقیق و توسعه ی هدفمند، توسط یک تیم فنی خبره داشته باشد
- در حوزه ی فناوری های بالا و متوسط به بالا باشد
- تحقیق و توسعه برای حفظ توان رقابتی آن محصول در بازار، به صورت مداوم انجام شود و عمده ارزش افزوده ی آن کالا، خدمات ناشی از دانش فنی و … نوآوری فناورانه باشد.
مراحل ثبت شرکت های دانش بنیان
- ارائه ایده یا طرح محوری که فعالیت مجموعه حول این ایده یا طرح می باشد.( بهتر است در سزمان ثبت اسناد و املاک کشور به ثبت رسیده باشد و گواهی ثبت آن صادر شده باشد.)
- هماهنگی با مرکز مورد نظر جهت فعالیت
- تکمیل فرم ارایه شده توسط مرکز و ارسال آن
- پیگیری نتیجه داوری
- .استقرار در مرکز
