در طلاق معمولا به این خاطر که امری آنچنان پسندیده نیست و آثار نا مطلوبی بر جای می گذارد، جامعه و حتی قانون گذار از آن به راحتی عبور نمی کند. در مواردی سعی می کند با طول دادن پرونده عصبانیت طرفین را که منجر به تصمیم جدایی شده کاهش می دهد.
به این خاطر در گذشته طلاق چون حق مرد بود، مرد بدون نیاز به دادگاه رفتن زن خود را می توانست در دفتر خانه طلاق دهد.
اما وقتی مشاهده شد اکثر این موارد در اثر عصبانیت زودگذر بود لذا قانون گذار امر طلاق را با حکم دادگاه به رسمیت شناخت.
در حال حاضر در دادگاه ها هم چون به راحتی حکم به طلاق نمی دهند قانون در موارد موظف کرده است که قبل از تصمیم قطعی زوجین به طلاق به داوری یا مراکز مشاوره ارجاع بشوند.
در اینجا قصد داریم از داوری در طلاق و شرایط و احکام آن سخن به میان آوریم.
داوری در طلاق
طبق ماده ۲۷ قانون حمایت خانواده سال ۹۱ در راستای همین فلسفه صلح و سازش و جلوگیری از طلاق های بدون دلیل، قانون مقرر کرده است.
که در برخی از طلاق ها زوجین باید به داوری مراجعه کنند، طبق این ماده:
“در کلیه موارد درخواست طلاق، به جز طلاق توافقی، دادگاه باید به منظور ایجاد صلح و سازش موضوع را به داوری ارجاع کند. دادگاه در این موارد باید با توجه به نظر داوران رأی صادر و چنانچه آن را نپذیرد، نظریه داوران را با ذکر دلیل رد کند.”
آیا طلاق توافقی ارجاع به داوری دارد؟ / طلاق توافقی و ارجاع به مراکز مشاوره
همانطور که از ماده ۲۷ قانون حمایت خانواده پیداست در کلیه موارد درخواست طلاق ارجاع به داوری وجود دارد، حال با توجه به آنچه گفتیم که رویه قانون گذاری به طول دادن امر طلاق است.
- آیا در طلاق توافقی این فلسفه وجود ندارد؟
باید گفت خیر از قضا در طلاق توافقی هم اگرچه طرفین موافق طلاق اند اما باز هم دادگاه قصد دارد تا با صلح و سازش باعث گسست این پیوند نشود.
پیش بینی در مورد طلاق توافقی در ماده ۲۵ قانون حمایت خانواده انجام شده است که طبق این ماده در صورت توافقی بودن طلاق امر به مراکز مشاوره ارجاع می شود و حتی مقرر شده که اگر طلاق توافقی باشد به این دلیل که دادگاه به مرکز مشاوره ارجاع می دهد طرفین از قبل می توانند قبل از مراجعه به دادگاه به این مرکز مراجعه کنند و در صورتی که انصراف ندادند از طلاق آن مرکز مشاوره آن را به اطلاع دادگاه می رساند.
طبق ماده ۲۵ قانون حمایت خانواده:
“در صورتی که زوجین متقاضی طلاق توافقی باشند، دادگاه باید موضوع را به مرکز مشاوره خانواده ارجاع دهد. در این موارد طرفین می توانند تقاضای طلاق توافقی را از ابتدا در مراکز مذکور مطرح کنند.
در صورت عدم انصراف متقاضی از طلاق، مرکز مشاوره خانواده موضوع را با مشخص کردن موارد توافق جهت اتخاذ تصمیم نهائی به دادگاه منعکس می کند.”
داور در طلاق چه کسی باید باشد؟
داوری رفتن و ارجاع به داوری گاهی به نظر می رسد بیشتر جنبه تشریفاتی به خود گرفته تا اینکه به عنوان راه حل بتوان بر آن تکیه کرد.
در هر حال زوجین پس از این که دادگاه آنان را به داوری ارجاع داد ظرف یک هفته مهلت دارند داور خود را مشخص کنند و به دادگاه معرفی کنند.
این داور معرفی شده باید دارای شرایط زیر باشد:
- از فامیل و خویشان فرد باشد.
- خودش متاهل باشد.
- اقلا ۳۰ ساله باشد.
- آگاه به مسائل شرعی، خانوادگی و اجتماعی باشد.
اگر در میان فامیل کسی با این مشخصات نبود یا اگر باشد ولی قبول نکرد یا اصلا در دسترس نیست؛ می توان از باقی افراد انتخاب کرد حتی اگر فامیل نباشند.
اگر طرفین داور نامبرده را نخواهند مشخص کنند یا اینکه نتوانند مشخص کنند خود دادگاه داور را تعیین خواهد کرد. ماده ای که این موارد را پیش بینی می کند.
ماده ۲۸ قانون حمایت خانواده است:
ماده ۲۸ – پس از صدور قرار ارجاع امر به داوری، هریک از زوجین مکلفند ظرف یک هفته از تاریخ ابلاغ یک نفر از اقارب متأهل خود را که حداقل سی سال داشته و آشنا به مسائل شرعی و خانوادگی و اجتماعی باشد به عنوان داور به دادگاه معرفی کنند.
تبصره ۱ – محارم زوجه که همسرشان فوت کرده یا از هم جدا شده باشند، در صورت وجود سایر شرایط مذکور در این ماده به عنوان داور پذیرفته می شوند.
تبصره ۲ – در صورت نبود فرد واجد شرایط در بین اقارب یا عدم دسترسی به ایشان یا استنکاف آنان از پذیرش داوری، هریک از زوجین می توانند داور خود را از بین افراد واجد صلاحیت دیگر تعیین و معرفی کنند.
در صورت امتناع زوجین از معرفی داور یا عدم توانایی آنان دادگاه، خود یا به درخواست هریک از طرفین به تعیین داور مبادرت می کند.
ارجاع طلاق به داوری توسط دادگاه
دادگاه یا قاضی ابتدا در طلاق، خود سعی در صلح و سازش دارد و تلاش می کند که طرفین را از این امر منصرف کند. لذا در جایی که امکان این امر وجود ندارد.
سعی بر این است که با ارجاع به داوری آن هم به وسیله اقوام نزدیک فرد، زوجین را به صلح و سازش نزدیک کنند. تا اینکه از طلاق منصرف شوند.
کار داور در طلاق چیست؟
داوری که تعیین می شود باید به تایید دادگاه برسد و همچنین داور باید کتبا قبولی داوری خود را به دادگاه اعلام کند.
در ضمن وظیفه دارد که با زوجین جلسات متعدد تشکیل دهد و طرفین را به صلح و سازش نزدیک کند. و باید ظرف مهلت مقرر نظر خود را به دادگاه ارائه دهد.
اگر مهلتی که دادگاه برای کی در نظر گفته اندک باشد می تواند از دادگاه تقاضای فرصت بیشتر کند.
داوری در طلاق به درخواست زن
همانطور که گفتیم در طلاق به جز طلاق توافقی دادگاه اگر تلاشش در صلح و سازش به نتیجه نرسید باید به داوری ارجاع دهد. در این زمینه اگر زوجه درخواست طلاق کند باید به داوری ارجاع شود با همان شرایط که در فوق گفتیم.
نمونه نظریه داوری پرونده طلاق
اینجانب … داور تعیینی از سوی خانم ب، با توجه به استماع اظهارات و گلایه های دخترم و با توجه به احراز از هم گسیختگی این زندگی و عدم امکان زندگی مشترک با این حجم اختلافات و درگیری ها، طرح پرونده های متعدد در شعب کیفری و حقوقی دادگاه ها و دادسرا ها، و همچنین عدم صلاحدید در مراجعات مکرر دخترم به مراجع انتظامی و قضایی، ادامه زندگی مشترک را به هیچ وجه و صورتی به صلاح طرفین و فرزندان آنها نمی بینم و نظر قطعی به جدایی آنها از یکدیگر دارم.
مراتب جهت انجام هرگونه اقدام مقتضی و صدور حکم طلاق به حضور ایفاد می گردد.
با احترام مجدد
نتیجه گیری
در رویه دادگاه ها به تبع این که طلاق امری نیست که همیشه پسندیده باشد لذا قانون گذار هم سعی دارد که با طولانی کردن رسیدگی به طلاق، عصبانیت یا دلخوری های طرفین را به دست فراموشی بسپارد.
لذا در این راستا در تمام طلاق ها لازم است که به داوری یا مرکز مشاوره ارجاع بشوند زوجین به این جهت این امور ممکن است که طرفین را از تصمیم شان برگرداند.
که به نظر می رسد در موارد بسیاری این کارها جنبه رفع تکلیف و تشریفاتی پیدا کرده است.
در مطلب بالا توضیح دادیم که داوری در طلاق چگونه است و فردی هم که به عنوان داور در طلاق انتخاب می شود دارای چه ویژگی هایی باشد.
سوالات متداول
در این صورت دادگاه خود داور تعیین می کند اما طرف دیگر باید هزینه آن را بدهد.
داوری در طلاق هزینه ای ۱۰۰ هزار تومانی دارد. و اگر هم دادگاه تعیین کند همین هزینه را خواهد داشت.
طرفین که بعد از ارجاع امر به داوری یک هفته فرصت دارند که داور معرفی کنند. داوران پس از قبول کتبی و اطلاع به دادگاه، طبق مهلتی که دادگاه تعیین می کند که بستگی به خود دادگاه دارد نظر خود را ارائه می دهند.
سلام برای اعلام نداشتن داور جهت صدور گواهی عدم سازش باید حضوری به شعبه مربوطه مراجعه کنم یا عدم معرفی طی مهلت یک هفته باعث انتخاب داور توسط خود دادگاه بدون اطلاع رسانی قبلی میشه؟
سلام: در صورت که نظر به صلح سازش نداشته باشید پرونده برای رسیدگی به دادگاه صالح به رسیدگی ارجاع خواهد شد.
با سلام دو ماه از عدم تعیین داور توسط بنده گذشته است ، آیا دادگاه خودش داور تعیین کرده است؟؟ چطور مطلع شوم، در ضمن درخواست طلاق از طرف خانمم هستش
ممنون
سلام: بله در این صورت دادگاه خودش باید اقدام به تعیین داور میکند
سلام بنده تقاضای طلاق دادم اما یک هفته بعد حق طلاق رو گرفتم از همسرم الان پیامک ارجاع به داوری اومده برام چیکار باید انجام بدم؟؟
باید یک وکیل دادگستری به وکالتی که از همسرتون دارید بگیرید و باوکیل در جلسه داوری شرکت کنید و البته خود همسرتون هم می تونن شرکت کنند
سلام
طلاق از طرف همسرم بوده(زوجه) با عنوان عسر و حرج، اما بنده عدم تمکین قطعی ایشان، و کلیه حق و حقوق شان را هم دادم… قاضی دستور داوری داده…
آیا ارجاع داوری از طرف قاضی صرفا ب معنای پذیرش حق طلاق همسرم (زوجه) می باشد؟!؟!
با سلام
خیر ارجاع به داوری لزوما پذیرش طلاق همسر شما نیست
سلام ببخشید من میخام همسرمو طلاق بدم مهریه عندالاستطاعه آیا بهش تعلق میگیره
با سلام
بله اگر توانایی مالی داشته باشید باید پرداخت کنید