شرکت تضامنی یک شرکت شخص است یعنی از جمله شرکت هایی است که مسئولیت شرکا در آن بیش از آورده شان است و در صورت عدم توانایی شرکت در پرداخت بدهی ها، شرکا در قبال بدهی های شرکت مسئولیت دارند، منتها شرکت سهامی یک شرکت سرمایه است و شرکا مسئولیتی غیر از آورده خود ندارند. یعنی در قبال بدهی های شرکت، نمی توان سهامداران را مسئول پرداخت بدهی دانست. ابتدایی و مهمترین تفاوت شرکتهای فوق همین امر می باشد. علاوه بر این تفاوتها، این دو شرکت در نحوه تشکیل و اداره و تصمیم گیری نیز متفاوتند.
تمامی تفاوتهای شرکت های تضامنی و سهامی
شرکت تضامنی؛ شرکتی است که در تحت اسم مخصوصی برای امور تجارتی بین دو یا چند نفر با مسئولیت تضامنی تشکیل می‌شود و شرکت سهامی؛ شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آنهاست. شرکت سهامی دو نوع است:
- سهامی عام
- سهامی خاص
تفاوت تشکیل شرکتهای سهامی و شرکتهای تضامنی
شرکت تضامنی زمانی تشکیل می‌شود که تمام سرمایه نقدی تأدیه و سهم‌الشرکه غیر نقدی نیز تقویم و تسلیم شده باشد و اگر دارایی شرکت برای تأدیه تمام قروض کافی نباشد هریک از شرکا مسئول پرداخت تمام قروض شرکت است و هر قراری که بین شرکا برخلاف این ترتیب داده شده باشد در مقابل اشخاص ثالث کان لم یکن خواهد بود.
برای تأسیس شرکتهای سهامی عام موسسین باید اقلاً بیست درصد سرمایه شرکت را تعهد و لااقل سی و پنج درصد مبلغ تعهد شده را در حسابی به نام شرکت در شرف تاسیس نزد یکی از بانک‌ها سپرده سپس اظهارنامه‌ای به ضمیمه طرح اساسنامه شرکت و طرح اعلامیه پذیره‌نویسی سهام که به امضاء کلیه مؤسسین رسیده باشد در تهران به اداره ثبت شرکت‌ها و در شهرستان‌ها به دایره ثبت شرکت‌ها و در نقاطی که دایره ثبت شرکت‌ها وجود ندارد به اداره ثبت اسناد و املاک محل تسلیم و رسید دریافت کنند.
چنانچه بخشی از تعهد موسسین به صورت غیر نقد باشد باید عین آن یا مدارک مالکیت آن را در همان بانکی که برای پرداخت مبلغ نقدی حساب باز شده است تودیع و گواهی بانک را به ضمیمه اظهارنامه و ضمائم آن به مرجع ثبت شرکت‌ها تسلیم نمایند. مجمع عمومی مؤسس با رعایت مقررات این قانون تشکیل و پس از رسیدگی و احراز پذیره‌نویسی کلیه سهام شرکت و تأدیه مبالغ لازم و‌شور درباره اساسنامه شرکت و تصویب آن اولین مدیران و بازرس یا بازرسان شرکت را انتخاب می‌کند و نیز مجمع عمومی مؤسس روزنامه کثیرالانتشاری را که هر گونه دعوت و اطلاعیه برای صاحبان سهام تا تشکیل مجمع عمومی سالانه به طور منحصر در آن منتشر خواهد شد تعیین‌خواهد نمود. مدیران و بازرسان شرکت باید کتباً قبول سمت نمایند. قبول سمت به خودی خود دلیل بر این است که مدیر و بازرس با علم به تکالیف و مسئولیت‌های سمت خود عهده‌دار آن گردیده‌اند. از این تاریخ شرکت تشکیل شده محسوب می‌شود.
تفاوت در تعداد شرکای شرکت سهامی و تضامنی
شرکت تضامنی حداقل از دو شریک تشکیل می شود و لازم نیست شرکای تضامنی تاجر باشند.در شرکت سهامی تعداد شرکاء نباید از سه نفر کمتر باشد و این شرکت دو نوع است:
- نوع اول – شرکت‌هایی که موسسین آنها قسمتی از سرمایه شرکت را از طریق فروش سهام به مردم تأمین می‌کنند. این گونه شرکت‌ها شرکت سهامی عام‌نامیده می‌شوند.
- نوع دوم – شرکت‌هایی که تمام سرمایه آنها در موقع تأسیس منحصراً توسط مؤسسین تأمین گردیده است. این گونه شرکت‌ها شرکت سهامی خاص‌نامیده می‌شوند.
بیشتر بخوانید: تفاوت شرکت تضامنی و شرکت با مسئولیت محدود
تفاوت در نام شرکت سهامی و تضامنی
در اسم شرکت تضامنی باید عبارت شرکت تضامنی و لااقل اسم یک نفر شرکا ذکر شود و اگر اسم شرکت مشتمل بر نام تمام شرکا نباشد باید بعد از اسم شریک یا شرکایی که ذکر شده و شرکا و برادران و.. اضافه شود و در شرکتهای سهامی عام عبارت “شرکت سهامی عام” و در شرکتهای سهامی خاص عبارت “ شرکت سهامی خاص” باید قبل از نام شرکت یا بعد از آن بدون فاصله با نام شرکت در کلیه اوراق و اطلاعیه‌ها و آگهی‌های شرکت به طور روشن و خوانا قید شود.
تفاوت در میزان سرمایه برای تشکیل شرکت سهامی و تضامنی
جهت تشکیل شرکت تضامنی حداقل و حداکثری برای سرمایه تعیین نشده است و سرمایه شرکت ممکن است مبلغی ناچیز باشد. در باب شرکت سهامی منتها حداقل سرمایه تعیین شده است. در موقع تأسیس سرمایه شرکتهای سهامی عام از پنج میلیون ریال و سرمایه شرکتهای سهامی خاص از یک میلیون ریال نباید کمتر‌باشد. در صورتی که سرمایه شرکت بعد از تأسیس به هر علت از حداقل مذکور در این ماده کمتر شود باید ظرف یک سال نسبت به افزایش سرمایه تا میزان‌حداقل مقرر اقدام به عمل آید یا شرکت به نوع دیگری از انواع شرکتهای مذکور در قانون تجارت تغییر شکل یابد وگرنه هر ذینفع می‌تواند انحلال آن را از دادگاه صلاحیتدار درخواست کند.
تفاوت در موضوع شرکت میان شرکتهای سهامی و تضامنی
شرکت تضامنی هم از نظر شکلی و هم موضوعی یک شرکت تجاری است و شرکت تضامنی را برای امور غیرتجاری نمی توان تشکیل داد. در مورد شرکت سهامی نیز باید گفت: طبق بند ۲ ماده ۸ لایحه موضوع شرکت به طور صریح و منجز از بندهای الزامی اساسنامه است منتها الزامی نیست که موضوع فعالیت شرکت سهامی عملیات تجارتی مندرج در ماده۲ باشد. زیرا شرکتهای سهامی عام و خاص شکلاً تجاری و در هر صورت شرکت بازرگانی محسوب می شوند.
تفاوت در نحوه اداره و مقررات مربوط به مدیران و میزان مسئولیت مدیران
تفاوت اصلی میان دو شرکت سهامی و تضامنی میزان مسئولیت مدیران است. طبق قانون تجارت؛ در شرکت تضامنی شرکاء باید لااقل یک نفر از میان خود یا از خارج به سمت مدیری معین نمایند و مسئولیت مدیر شرکت در مقابل شرکاء همان مسئولیتی است که وکیل در مقابل موکل دارد. در شرکت تضامنی تشکیل مجمع نداریم منتها در شرکت سهامی با ارکانی به نام مجامع عمومی که دو نوع عادی و فوق العاده هستند و هیات مدیره روبرو هستیم.
مجمع عمومی عادی می‌تواند نسبت به کلیه امور شرکت به جز آنچه که در صلاحیت مجمع عمومی مؤسس و فوق‌العاده است تصمیم بگیرد. طبق لایحه اصلاح قانون تجارت مصوب ۱۳۴۷؛ در مجمع عمومی عادی حضور دارندگان اقلاً بیش از نصف سهامی که حق رأی دارند ضروری است اگر در اولین دعوت حد نصاب مذکور حاصل نشد مجمع برای بار دوم دعوت خواهد شد و با حضور هر عده از صاحبان سهامی که حق رأی دارد رسمیت یافته و اخذ تصمیم خواهد نمود. به شرط آن که در دعوت دوم نتیجه دعوت اول قید شده باشد.
در مجمع عمومی عادی تصمیمات همواره به اکثریت نصف به علاوه یک آراء حاضر در جلسه رسمی معتبر خواهد بود مگر در مورد انتخاب مدیران و بازرسان که اکثریت نسبی کافی خواهد بود. در مورد انتخاب مدیران تعداد آراء هر رأی دهنده در عدد مدیرانی که باید انتخاب شوند ضرب می‌شود و حق رأی هر رأی دهنده برابر با حاصل ضرب مذکور خواهد بود. رأی دهنده می‌تواند آراء خود را به یک نفر بدهد یا آن را بین چند نفری که مایل باشد تقسیم کند اساسنامه شرکت نمی‌تواند خلاف این ترتیب را مقرر دارد.
مجمع عمومی عادی باید سالی یک بار در موقعی که در اساسنامه پیش‌بینی شده است برای رسیدگی به ترازنامه و حساب سود و زیان‌سال مالی قبل و صورت دارایی و مطالبات و دیون شرکت و صورتحساب دوره عملکرد سالیانه شرکت و رسیدگی به گزارش مدیران و بازرس یا بازرسان و سایر امور مربوط به حساب‌های سال مالی تشکیل شود.
شرکت سهامی به وسیله هیأت مدیره‌ای که از بین صاحبان سهام انتخاب شده و کلاً یا بعضاً قابل عزل می‌باشند اداره خواهد شد. عده اعضای هیأت مدیره در شرکتهای سهامی عمومی نباید از پنج نفر کمتر باشد.
مدیران شرکت توسط مجمع عمومی مؤسس و مجمع عمومی عادی انتخاب می‌شوند و مدت مدیریت مدیران در اساسنامه معین می‌شود لیکن این مدت از دو سال تجاوز نخواهد کرد.
