چک از اسناد تجاری مهم در روابط افراد است و قوانین آن اخیراً اصلاح شده است بارها مخاطبان ما از مقررات چک و ثبت چک در سامانه بانک مرکزی و رفع سوء اثر از چک سوال نموده اند. در پاسخ به سوالات مخاطبان مطلب ذیل نگارش یافته است. طبق قانون جدید چک؛ چنانچه موجودی حساب صادرکننده چک نزد بانک کمتر از مبلغ چک باشد، به تقاضای دارنده چک بانک موظف است مبلغ موجودی در حساب را به دارنده چک بپردازد و دارنده باید مبلغ دریافت شده را پشت چک قید، و آن را به بانک تسلیم نماید. همچنین بانک مکلف است بنا به درخواست دارنده چک سریعا کسری مبلغ چک را در سامانه یکپارچه بانک مرکزی ثبت کند و با دریافت کد رهگیری و درج آن در گواهینامه چکای با مشخصات چک و هویت و نشانی کامل صادرکننده، آن را به متقاضی تحویل دهد.
دسترسی سریع به عناوین:
آیا پرداخت وجه چک از سایر حساب‌های صاحب حساب امکان دارد؟
طبق بخشنامه ابلاغ شده به نظام بانکی از طرف مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی؛ اگر موجودی حساب صادرکننده کافی نباشد بانک‌ها مکلف به پرداخت وجه چک از محل موجودی سایر حساب‌های صاحب حساب به ترتیب اولویت هستند که اولویت آن عبارتست از:
- حساب جاری
- حساب قرض الحسنه پس انداز
- حساب سرمایه گذاری کوتاه مدت
- حساب سرمایه گذاری بلند مدت
همچنین مسدود کردن کلیه حساب‌ها و کارت‌های بانکی و هر مبلغ متعلق به صادرکننده به میزان مبلغ چک هستند.
ثبت آنی گواهی عدم پرداخت در بانک مرکزی و ارسال گواهی به آدرس صادرکننده.
لزوم ثبت برگشت خوردن چک در سامانه بانک مرکزی
در صورتی که چک برگشت بخورد، بانک مکلف است طبق درخواست دارنده چک سریعا غیر قابل پرداخت بودن آن را در سامانه یکپارچه بانک مرکزی ثبت و گواهی نامه آن را به دارنده چک تحویل دهد.
در گواهی نامه فوق باید علت عدم پرداخت ذکر شده و همراه با کد رهگیری، مهر و امضا بانک به شخص دارنده تحویل داده شود. گواهینامه فاقد کد رهگیری و فاقد مهر شخص حقوقی در مراجع قضائی و ثبتی ارزشی ندارد.
الزامی است که در برگه فوق مطابقت یا عدم مطابقت امضای صادرکننده با نمونه امضای موجود در بانک از طرف بانک گواهی شده و بانک باید برای اطلاع صادر کننده چک، نسخه دوم این برگ را به آخرین نشانی صاحب حساب که در بانک موجود است، بفرستد. در برگ مزبور باید نام و نام خانوادگی و نشانی کامل دارنده چک نیز قید شود.
زمانی که که چک با وکالت یا نمایندگی از طرف صاحب حساب اعم از شخص حقیقی یا حقوقی صادر می شود، این اقدامات علاوه بر صاحب حساب، در مورد وکیل یا نماینده نیز اعمال می‌گردد مگر اینکه در مرجع قضائی صالح اثبات نماید عدم پرداخت به واسطه عمل صاحب حساب یا وکیل یا نماینده بعدی او بوده است که دراین صورت مسئولیتی نخواهد داشت. بانک‌ها مکلفند به هنگام صدور گواهینامه عدم پرداخت، در صورتی که چک به نمایندگی صادر شده باشد، مشخصات نماینده را نیز در گواهینامه مذکور درج نمایند. شایع ترین صدور چک به نمایندگی ،صدور چک توسط مدیر عامل شرکت به حساب شرکت است که درصورت عدم پرداخت مدیر عامل شرکت نیز مسئول است.
مجازات‌های بانکی برای دارندگان چک برگشتی
بعد از ثبت غیرقابل پرداخت بودن یا کسری مبلغ چک در سامانه یکپارچه بانک مرکزی، این سامانه مراتب را به صورت آنلاین به تمام بانک‌ها و مؤسسات اعتباری اطلاع داده و پس از گذشت بیست و چهار ساعت کلیه بانک ها و مؤسسات اعتباری موظفند تا زمان رفع سوء اثر از چک، اقدامات زیر را نسبت به صاحب حساب اعمال نمایند:
- ممانعت از افتتاح هرگونه حساب و صدور کارت بانکی جدید
- مسدود نمودن وجوه کلیه حساب‌ها و کارت‌های بانکی و هر مبلغ متعلق به صادرکننده که تحت هر عنوان نزد بانک یا مؤسسه اعتباری دارد به میزان کسری مبلغ چک به ترتیب اعلامی از سوی بانک مرکزی
- پرداخت نکردن هرگونه تسهیلات بانکی یا صدور ضمانت نامه‌های ارزی یا ریالی
- عدم صدور کارت هدیه
- عدم گشایش اعتبار اسنادی ارزی یا ریالی
چک غیر قابل پرداخت باید ثبت شود؟
مطابق اصلاحات مواد ۴ و ۵ قانون صدور چک؛ از این پس در صورتی که در زمان سررسید، مبلغ چک وصول نشود یا اینکه موجودی حساب صادر کننده ی چک نزد بانک کمتر از مبلغ چک باشد و دارنده چک به بانک مراجعه کند، بانک مکلف است در صورت درخواست دارنده چک فوراً غیرقابل پرداخت بودن چک یا کسری مبلغ چک را در سامانه یکپارچه ی بانک مرکزی ثبت نماید. پس از ثبت نیز باید کد رهگیری دریافت نموده و آن را در گواهی عدم پرداخت که مشخصات چک و صادرکننده آن و همچنین نشانی کامل صادرکننده در آن ذکر شده است به همراه دلایل عدم پرداخت، درج کند. اگر بر روی گواهی عدم پرداخت کد رهگیری درج نشده باشد، در مراجع قضایی به آن ترتیب اثر داده نخواهد شد.
بیشتر بخوانید: نحوه صحیح نوشتن چک بانکی
رفع سوء اثر چک
در موارد ذیل بانک مکلف است موضوع را در سامانه یکپارچه مرکزی اعلام کند تا سریعاً رفع سوء اثر از چک صورت گیرد؛
- صادرکننده چک مبلغ چک را به حساب جاری نزد بانکی که چک درآن جا برگشت خورده است واریز کند.
- صادرکننده چک به همراه دارنده به دفترخانه مراجعه نمایند و دارندهی چک به صادرکننده رضایتنامه ی رسمی بدهد.
- صادرکننده چک، لاشه چک را به بانکی که چک را برگشت زده است ارائه دهد زیرا این امر به معنای پرداخت چک است.
- صادرکننده چک حکم قضایی به بانک ارائه دهد که نشان دهنده ی بدهکار نبودن او در خصوص آن چک باشد.
- مدت سه سال از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت گذشته باشد و در این مدت دارنده ی چک هیچ دعوای حقوقی یا شکایت کیفری علیه صادرکننده مطرح نکرده باشد.
- صادرکننده چک از مراجع قضایی یا ثبتی نامه ی رسمی را به بانک ارائه دهد که نشان دهنده ی اتمام عملیات اجرایی باشد.
چنانچه هیچ کدام از موارد فوق وجود نداشته باشد، آنچه در سامانه یکپارچه مرکزی ثبت شده است باقی خواهد ماند و چک همچنان سوء اثر خواهد داشت و تا زمانی نیز که از چک رفع سوء اثر نشود، صاحب حساب از تسهیلات بانکی فوق محروم است.
چک های برگشتی در دوره کرونا چه حکمی دارند؟
شیوع بیماری کرونا در تمام وجوه زندگی افراد تاثیر داشته و در امور مالی و اقتصادی بیشترین تاثیر را دارد وباتوجه به حساسیت شرایط کنونی رئیس کل بانک مرکزی اقداماتی انجام داده که طی آن قبلاً اگر کسی در پرونده مالی خود چک برگشتی داشت از خدمات بانکی محروم می شد و با توجه به شرایط به وجود آمده این قانون، به این شکل تغییر کرد:
کسانی که چک هایشان از اول اسفند ۹۸ تا اخر اردیبهشت ۹۹ برگشت می خورد، تا سه ماه از خدمات بانکی محروم نخواهند شد. البته رابطه حقوقی که بین صادرکننده چک و ذی نفع وجود دارد، سر جای خود باقی خواهد ماند؛ اما شرط محرومیت از خدمات بانکی را حذف خواهیم کرد تا از زمانی که چک یک فرد برگشت بخورد، تا سه ماه می‌تواند از خدمات بانکی استفاده کند و سایر محرومیت های قانونی شامل حال وی نخواهد شد.
برای مطالعه بیشتر و درک جامع تر و جزیی تر این موضوع می توانید به کتاب دعاوی چک در رویه دادگاه ها به قلم حسین زینالی از انتشارات چراغ دانش رجوع نمایید.”
در شرایط کرونا ایا مجازات حبس وجود دارد؟
بله
با سلام فردا باس چک بدم دقیقا باید چکار کنم
۰۲۱۹۱۰۰۲۰۹۰ تماس بگیریدمشاوره دریافت کنید
با سلام چگونه چکم را درسامانه ثبت کنم
سلام ایا بعد از دریافت چک از صادر کننده ان ، باید چک را ثبت کرد؟
سلام باید استعلام بگیرید