یکی از مراحل دادگاه، اعتراض است. در واقع جز مهمترین و اساسی ترین مراحل دادگاه است که شما می توانید سرنوشت پرونده ی خود را عوض کنید. یکی از اعتراضات که شاید شما کمتر درباره ی آن شنیده باشید، ایراد امر مطروحه است. این اعتراض در مراحل دادگاه و به دلایلی که مطرح خواهیم کرد، انجام می شود. در این مطلب قصد داریم تا شما راجع با ایراد امر به مطروحه آشنا نماییم.
دسترسی سریع به عناوین:
ایراد امر به مطروحه چیست؟
ایراد امر به مطروحه زمانی است که دعوایی در دادگاه مطرح شده است، اما این دعوا در دادگاه دیگر با همین موضوع بین طرفین، در حال رسیدگی است یا دعوایی مرتبط به همین دعوا در دادگاه مطرح است. در این حال کسی که علیه و دعوا مطرح شده است(خوانده) می تواند در این خصوص ایراد وارد نماید و در واقع اعتراض کند.
ماده ۸۴ آیین دادرسی مدنی بیان می کند:« در موارد زیر خوانده می تواند ضمن پاسخ نسبت به ماهیت دعوا ایراد کند: دعوا بین همان اشخاص در همان دادگاه یا دادگاه هم عرض دیگری قبلا اقامه شده و تحت رسیدگی باشد و یا اگر همان دعوا نیست دعوایی باشد که با ادعای خواهان ارتباط کامل دارد»
وقتی از دعوای مرتبط صحبت می کنیم منظور ما دعوایی است که نتیجه یک دعوا در دعوای دیگری که مطرح است تاثیر دارد. فرض کنید یک زن از شوهرش برای ترک انفاق شکایت کرده است، در صورتی که در دادگاه دیگری دعوایی در مورد عدم تمکین زن، همزمان مطرح است. این دو دعوا به هم مرتبط است. به این دلیل که اگر در دادگاه دوم اثبات شود که زن از همسرش تمکین نمی کند و مثلا نیاز های جنسی او را برآورده نمی کند، به آن زن نفقه تعلق نمی گیرد. بنابراین نتیجه این دعوا در دادگاه ترک انفاق تاثیر دارد. زیرا در این صورت مرد می تواند در این مورد ایراد امر مطروح نماید. زیرا این نتیجه یک دعوا در دعوای دیگر موثر خواهد بود.
متن ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی
در موارد زیر خوانده می تواند ضمن پاسخ نسبت به ماهیت دعوا، ایراد کند:
- دادگاه صلاحیت نداشته باشد.
- دعوا بین همان اشخاص در همان دادگاه یا دادگاه هم عرض دیگری قبلا اقامه شده و تحت رسیدگی باشد و یا اگر همان دعوا نیست دعوایی باشد که با ادعای خواهان ارتباط کامل دارد. (ایراد امر مطورحه)
- خواهان به جهتی از جهات قانونی از قبیل صغر، عدم رشد، جنون یا ممنوعیت از تصرف در اموال در نتیجه حکم ورشکستگی، اهلیت قانونی برای اقامه دعوا نداشته باشد.
- ادعا متوجه شخص خوانده نباشد.
- کسی که به عنوان نمایندگی اقامه دعوا کرده از قبیل وکالت یا ولایت یا قیمومت و سمت او محرز نباشد.
- دعوای طرح شده سابقا بین همان اشخاص یا اشخاصی که اصحاب دعوا قائم مقام آنان هستند، رسیدگی شده نسبت به آن حکم قطعی صادر شده باشد.
- دعوا بر فرض ثبوت اثر قانونی نداشته باشد از قبیل وقف و هبه بدون قبض.
- مورد دعوا مشروع نباشد.
- دعوا جزمی نبوده بلکه ظنی یا احتمالی باشد.
- خواهان در دعوای مطروحه ذی نفع نباشد.
- دعوا خارج از موعد قانونی اقامه شده باشد.
بیان ایراد امر مطروحه از طرف خوانده
در صورتی که خوانده با چنین موضوعی مواجه می شود در سه حالت می تواند ایراد امر مطروحه وارد کند:
- اگر خوانده ادعا کنید دعوایی با همین موضوع که در حال حاضر بخاطرش احضار شده است، در همان دادگاه در حال رسیدگی است، دادگاه در این صورت به اعتراض خوانده رسیدگی می کند و اگر ادعایش صحت داشته باشد، دادگاه به هر دو دعوا همزمان رسیدگی می کند.
- اگر هم خوانده ادعا کند که دعوایی مرتبط به این دعوا در دادگاه دیگری در حال رسیدگی است، در این صورت دادگاه درباره ی ادعای خوانده تحقیق و بررسی می کند. پس از بررسی اگر دادگاه دریابد که ادعای خوانده درست است، دادگاه از رسیدگی به پرونده امتناع خواهد کرد و پرونده را به رئیس حوزه قضایی ارسال می کند. سپس رئیس این موضوع را مورد بررسی قرار می دهد که کدام دادگاه در ابتدا به موضوع رسیدگی کرده است. پس از مشخص شدن این موضوع پرونده برای رسیدگی به همان دادگاه ارسال خواهد شد.
ماده ۱۹ آیین دادرسی مدنی بیان می کند:« هرگاه رسیدگی به دعوا منوط به اثبات ادعایی باشد که رسیدگی به آن در صلاحیت دادگاه دیگری است، رسیدگی به دعوا تا اتخاذ تصمیم از مرجع صلاحیتدار متوقف می شود. در این مورد، خواهان مکلف است ظرف یک ماه در دادگاه صالح اقامه دعوا کند و رسید آن را به دفتر دادگاه رسیدگی کننده تسلیم نماید، در غیر این صورت قرار رد دعوا صادر می شود و خواهان می تواند پس از اثبات ادعا در دادگاه صالح مجددا اقامه دعوی نماید.»
- وقتی خوانده به این موضوع ایراد وارد کند که موضوعی که بخاطر آن به دادگاه خوانده شده است، در واقع در دادگاه تجدید نظر در حال بررسی است. در این صورت اگر این موضوع درست باشد دادگاه بدوی دیگر لازم نیست به این موضوع رسیدگی کند. زیرا این موضوع در دادگاه تجدیدنظر در حال رسیدگی است.
مثال برای ایراد امر مطروحه
مثال اول: شخصی که برای دعوا احضار شده است(خوانده) ادعا می کند که این دعوا یا دعوای مرتبط با آن در همین شعبه در حال رسیدگی باشد. مثلا برای دعوای تمکین احضار شده است در حالی که همین شعبه از قبل در حال رسیدگی به این دعوا هست. یا اینکه دعوای جدیدی که اکنون در شعبه مطرح شده با دعوای قبلی ارتباط دارد. مثلا از قبل دعوای نفقه در حال رسیدگی است و اکنون دعوای تمکین مطرح می شود که در این فرض، شعبه رسیدگی کننده به هر دو دعوا رسیدگی می کند.
مثال دوم: اگر دعوای مشابه یا مرتبط با موضوع در دادگاه دیگری در حال رسیدگی باشد خوانده به این موضوع ایراد می کند و دادگاه دوم باید قرار امتناع از رسیدگی صادر کند و رییس حوزه قضایی پرونده را به دادگاهی که ابتدئا رسیدگی کرده محول می کند. مثلا دادگاه خانواده شعبه تجریش به موضوع نفقه همسر رسیدگی می کرده و اکنون مرد دعوای تمکین را در دادگاه خانواده باهنر مطرح می کند که در این صورت همه ی دعاوی توسط دادگاهی که ابتدا به موضوع رسیدگی کرده پیگیری می شود.
خوانده چقدر برای طرح ایراد امر مطروحه زمان دارد؟
خوانده فرصت دارد زمانی که این ایراداتی که بیان شد را فهمید، تا پایان جلسه دادرسی این موضوع را مطرح نماید و در واقع اعتراض کند. لازم به ذکر است که جلسه اول دادرسی تا زمانی اعلام می شود خوانده مهلت دعوا داشته باشد و شرایط آن برایش فراهم شده باشد.
همچنین لازم به ذکر است که اگر به خوانده فرصت دفاع دهند اما او بدون توجه به این فرصت اقدامی برا دفاع نکند، دادگاه ختم جلسه اول رسیدگی را اعلام می کند.
مشاوره با وکلای موسسه وکیل تاپ
همانطور که مطرح کردیم بخش مهمی از پرونده ها، مربوط به اعتراضات می شود. زیرا اگر رای نامناسبی در دادگاه برای فرزندتان صادر شود تنها شانس شما، اعتراض است پس باید به بهترین نحو از آن استفاده کنید. به همین جهت ما به شما توصیه می کنیم قبل از هر اقدامی در این مراحل از یک وکیل متخصص مشاوره دریافت کنید. شما می توانید وکیل یا وکلای حرفه ای و متخصص موسسه وکیل تاپ به سه روش مشاوره متنی حضوری و تلفنی دریافت نمایید. همچنین لطفا جهت کسب اطلاعات بیشتر به سایت https://vakiltop.com مراجعه نمایید یا با شماره ۹۱۰۰۲۰۹۰-۰۲۱ تماس حاصل نمایید.
نتیجه گیری
زمانی که یک دعوا در دادگاه مطرح می شود ممکن است خوانده ناگهان ادعا کند که این دعوا در دادگاه دیگری مطرح شده است و یا پرونده ی دعوایی مرتبط با این دعوا در جریان است. به این ایراد، ایراد امر مطروحه گفته می شود. در این صورت اگر به دادگاه ثابت شود که مثلا ادعای خوانده مبنی بر اینکه این دعوا مرتبط با دعوای دیگر مطرح است، دادگاه پس از بررسی و یافتن صحت موضوع صبر می کند تا رای دادگاه صادر شود. در واقع منظور از مزابط بود پرونده زمانی است که نتیجه دادگاه یکی بر نتیجه دادگاه دیگر تاثیر داشته باشد تا متهم بتواند ایراد امر مطروحه را بیان کند که در به طرو کامل در متن توضیح داده شد.
سوالات متداول
دادگاه به تمامی آن ها یکجا رسیدگی می نماید و چنانچه درچند شعبه مطرح شده باشد دریکی از شعب با تعیین رئیس شعبه اول یکجا رسیدگی خواهد شد.
قانون گذار تا پایان جلسه اول دادرسی اجازه مطرح نمودندن این ایراد را می دهند.