شاید بارها تبلیغاتی در باب ثبت برند با ۴۰۰هزار تومان یا ثبت شرکت در سریعترین و ارزان ترین حالت ممکن را شنیده باشید. این که مقررات ثبت برند علامت تجاری و لوگو چگونه است و چگونه می توانید خودتان برند یا علامت تجاری یا لوگو ثبت کنید می تواند به شما کمک کند تا در این زمینه موفق باشید. طبق ماده ۳۰ قانون ثبت علائم تجاری علامت جمعی و نام تجاری عبارتند از:
- الف) علامت یعنی هر نشان قابل رؤیتی که بتواند کالاها یا خدمات اشخاص حقیقی یا حقوقی را از هم متمایز سازد.
- ب) علامت جمعی یعنی هر نشان قابل رؤیتی که با عنوان علامت جمعی در اظهارنامه ثبت معرفی شود و بتواند مبدأ و یا هرگونه خصوصیات دیگر مانند کیفیت کالا یا خدمات اشخاص حقیقی و حقوقی را که از این نشان تحت نظارت مالک علامت ثبت شده جمعی استفاده می‌کنند، متمایز سازد.
- ج) نام تجاری یعنی اسم یا عنوانی که معرف و مشخص‌کننده شخص حقیقی یا حقوقی باشد.
بنابراین علامت تجاری یا برند سبب می‌شود که محصولات مشابه از هم متمایز شوند بدین ترتیب بازاریان بهتر می‌توانند محصولات خود را معرفی نمایند و راه‌های شهرت را سریع‌تر طی نمایند. در قراردادهای اعطای نمایندگی وجود علامت تجاری از ضروریات محسوب می‌شود. چنانچه صاحبان شرکت موفق به برندسازی شوند می‌توانند ادعای داشتن سرمایه‌ای مهم (برند) را داشته باشند. داشتن برند به افزایش کیفیت محصولات محصول توسط افراد ذی‌نفع کمک می‌کند. داشتن علامت تجاری جهت دریافت گواهی و نشان استاندارد ضروری است.
دسترسی سریع به عناوین:
در چه مواردی علامت قابل ثبت نیست؟
طبق ماده ۳۲ قانون ثبت علایم و اختراعات؛ علامت در موارد زیر قابل ثبت نیست:
- الف) نتواند کالاها یا خدمات یک مؤسسه را از کالاها و خدمات مؤسسه دیگر متمایز سازد.
- ب) خلاف موازین شرعی یا نظم عمومی یا اخلاق حسنه باشد.
- ج) مراکز تجاری یا عمومی را به ویژه در مورد مبدأ جغرافیایی کالاها یا خدمات یا خصوصیات آنها گمراه کند.
- د)عین یا تقلید نشان نظامی، پرچم، یا سایر نشانهای مملکتی یا نام یا نام اختصاری یا حروف اول یک نام یا نشان رسمی متعلق به کشور، سازمانهای بین‌الدولی یا سازمانهایی که تحت کنوانسیونهای بین‌المللی تأسیس شده‌اند، بوده یا موارد مذکور یکی از اجزاء آن علامت باشد، مگر آن که توسط مقام صلاحیتدار کشور مربوط یا سازمان ذی‌ربط اجازه استفاده از آن صادر شود.
فرایند ثبت علامت تجاری چگونه است؟
اولین امر این است که اظهارنامه ثبت علامت باید تنظیم شود. اظهارنامه ثبت علامت باید به صورت الکترونیکی و در فرم‌های مخصوص در این آدرس و به زبان فارسی تنظیم گردد.
اظهارنامه ثبت علامت باید حاوی نکاتی باشد که عبارتند از:
- اسم، شماره ملی، نشانی، کدپستی، تابعیت و سمت متقاضی و در صورتی که متقاضی شخص حقوقی است ذکر نام، نوع فعالیت، اقامتگاه، محل و شماره ثبت، تابعیت، مرکز اصلی و عنداللزوم هرگونه شناسه دیگران الزامی است.
- اسم، شماره ملی، نشانی، کدپستی نماینده قانونی متقاضی در صورت وجود.
- اسم، اقامتگاه و کدپستی شخص یا اشخاصی که صلاحیت دریافت ابلاغ‌ها در ایران را دارند در صورتی که متقاضی مقیم ایران نباشد.چنانچه متقاضی مقیم ایران نباشد و بنا بر حق تقدم مقرر در کنوانسیون پاریس درخواست ثبت علامت خود را ایران بنماید باید اسم، اقامتگاه و کدپستی شخص یا اشخاصی که صلاحیت دریافت ابلاغ‌ها را در ایران دارند اعلام نمایند تا تصمیمات اداره در زمان مقتضی به آنها ابلاغ گردد.
- تاریخ، محل و شماره اظهارنامه یا گواهی‌نامه علامت در خارج، در صورت درخواست حق تقدم.
پیگیری روند ثبت اظهارنامه ثبت علامت تجاری
پس از ثبت اظهارنامه علامت تجاری باید برای پیگیری روند آن در قسمت اداره ثبت علائم تجاری پیگیری اظهارنامه و خلاصه پرونده علامت کلیک نموده و یا منتظر دریافت پیام کوتاه در بستر الکترونیکی بود. همچنین می‌توان منتظر نامه الکترونیکی (e-mail) از سامانه ثبت علامت مبنی بر دریافت اظهارنامه و ضمائم آن بود.
اگر مدارک شما برای ثبت علامت تجاری ناقص باشد تکلیف چیست؟
پس از بررسی مقدماتی اظهارنامه و ضمائم آن از نظر شکلی چنانچه طبق قانون و آیین‌نامه اجرایی مربوط به آن تنظیم نشده باشد، کارشناس اقدام به صدور رفع نقص می‌نماید. اخطار رفع نقص به آدرس ایمیل متقاضی ارسال و از تاریخ ارسال ایمیل متقاضی ۳۰ روز مهلت دارد تا نسبت به رفع نقص، اصلاح و تکمیل مندرجات اظهارنامه و ضمائم مربوط به آن اقدام نماید. در غیر این صورت اظهارنامه کان لم یکن تلقی می‌گردد. این مهلت برای متقاضیان خارج از کشور ۶۰ روز خواهد بود. برای رفع نقص متقاضی باید با درخواست پاسخ به اخطار رفع نقص در قسمت خدمات الکترونیک گزینه ثبت انواع درخواست (رفع نقص، پرداخت حق الثبت) تمدید، انتقال و …) درخواست مورد نظر (درخواست رفع نقص) را تکمیل و با ضمیمه نمودن ضمائم مربوطه درخواست را از طریق سامانه ارسال کند.
بیشتر بخوانید: هزینه های ثبت شرکت های مختلف
در صورت عدم تکمیل مندرجات اظهارنامه و رفع نقص در مهلت مقرره تکلیف چیست؟
اگر متقاضی ظرف مدت ۳۰ روز قادر به رفع نقص نباشد، می‌تواند با ذکر دلایل و بنا به تشخیص اداره برای یک بار تقاضای تمدید مهلت رفع نقص نماید و مرجع ثبت نیز می‌تواند فقط برای یک بار با درخواست او موافقت نماید که متقاضی می‌تواند با ورود به سامانه مالکیت معنوی و ثبت فایل درخواست استمهال رفع نقص را انتخاب و تکمیل نماید. چنانچه اظهارنامه و ضمائم آن مطابق قانون ثبت اختراعات، طرح صنعتی و علائم تجاری و آیین‌نامه اجرایی مربوط به آن، کامل باشد، کارشناس باید تمام کلمات، اعداد و تصویر علامت مورد نظر در سیستم جستجو نموده و در صورت مشاهده سابقه مشابه علامت تجاری مورد تقاضای ثبت در بانک اطلاعات، اقدام به اخطار رد مشروط یا مطلق می‌نماید. در صورت عدم مشاهده سابقه مشابه یا در صورت غیر قابل ثبت بودن علامت، اقدامات فوق منتهی به آگهی فوق، کپی برابر اصل مدارک اسکن شده، پرینت فرم اظهارنامه الکترونیکی فایل شده به همراه دو نمونه علامت و یک عدد پوشه و رسید پرداخت هزینه و یا پرینت پرداخت الکترونیکی که به کارشناس مربوطه تسلیم و پس از اخذ تأیید کارشناس به امضاء مسئول اداره رسانده و نسخه فیزیکی آگهی فوق را به روزنامه رسمی کشور واقع در میدان امام خمینی خیابان بهشت طبقه اول تحویل می دهد.
برای ثبت لوگو چه مدارکی لازم است؟
این که لوگو را شخص حقیقی باید ثبت کند یا شخص حقوقی، مدارک ثبت لوگو قدری تفاوت دارد.
مدارک ثبت برند برای شخص حقیقی عبارتست از:
کپی شناسنامه و کارت ملی متقاضی- اگر در لوگو از حروف لاتین استفاده شده باشد، کپی کارت بازرگانی- کپی مجوز فعالیت (جواز تاسیس،پروانه ی بهره برداری،پروانه ی ساخت،جواز کسب یا کارت بازرگانی و یا هر گونه گواهی فعالیت صادره از نهادهای نظارتی و حاکمیتی دولتی) و نمونه علامت تجاری.
مدارک ثبت برند برای شخص حقوقی نیز عبارتست از:
کپی شناسنامه وکارت ملی مدیر عامل شرکت – چنانچه از آخرین تغییرات شرکت بیش از دو سال نگذشته باشد کپی روزنامه تاسیس و آخرین تغییرات شرکت- کپی مجوز فعالیت (جواز تاسیس، پروانه بهره برداری، پروانه ساخت، جواز کسب یا کارت بازرگانی و یا هرگونه گواهی فعالیت صادره از نهادهای ذی صلاح.)- اگر در لوگو از حروف لاتین استفاده شده باشد، کپی کارت بازرگانی و نمونه علامت تجاری.
حقوق ناشی از ثبت علامت، مدت اعتبار و تمدید آن
طبق ماده ۴۰ قانون ثبت اختراعات ، طرحهای صنعتی و علائم تجاری؛ حقوق ناشی از ثبت علامت، مدت اعتبار و تمدید آن به شرح زیر است:
- الف) استفاده از هر علامت که در ایران ثبت شده باشد، توسط هر شخص غیراز مالک علامت، مشروط به موافقت مالک آن می‌باشد.
- ب) مالک علامت ثبت شده می‌تواند علیه هر شخصی که بدون موافقت وی از علامت استفاده کند و یا شخصی که مرتکب عملی شود که عادتاً منتهی به تجاوز به حقوق ناشی از ثبت علامت گردد، در دادگاه اقامه دعوی نماید. این حقوق شامل موارد استفاده از علامتی می‌شود که شبیه علامت ثبت شده است و استفاده از آن برای کالا یا خدمات مشابه، موجب گمراهی عموم می‌گردد.
- ج) حقوق ناشی از ثبت علامت، اقدامات مربوط به کالاها و خدماتی را که توسط مالک علامت یا با موافقت او به کشور وارد و در بازار ایران عرضه می‌گردد، شامل نمی‌شود.
- د ) مدت اعتبار ثبت علامت ده سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه ثبت آن می‌باشد.
این مدت با درخواست مالک آن برای دوره‌های متوالی ده ساله با پرداخت هزینه مقرر، قابل تمدید است. یک مهلت ارفاقی شش ماهه که از پایان دوره شروع می‌شود، برای پرداخت هزینه تمدید، با پرداخت جریمه تأخیر، در نظر گرفته می‌شود.
برای اعتراض در باب ثبت علامت تجاری یا برند باید کجا برویم؟
زمانی که شما اظهارنامه ثبت برند یا علامت تجاری پر می کنید اداره مالکیت صنعتی ابتدا بررسی می کند که آیا مشابه این برند ثبت شده یانه؟ منتها باز ممکن است در این مورد اعتراضی از طرف متقاضی مطرح شود. این اعتراض به دادگاه عمومی حقوقی تقدیم خواهد شد. طبق ماده ۵۹ قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب ۱۳۸۶ «رسيدگي به اختلافات ناشي از اجراء اين قانون و آيين نامه اجرايي آن در صلاحيت شعبه يا شعب خاصي از دادگاه هاي عمومي تهران مي باشد كه حداكثر تا شش ماه بعد از تاريخ تصويب اين قانون توسط رئيس قوه قضائيه تعيين مي گردد. تصميمات اداره مالكيت صنعتي توسط اشخاص ذي نفع قابل اعتراض است و دادخواست مربوط بايد ظرف دو ماه از تاريخ ابلاغ تصميم به ذي نفع و يا اطلاع او از آن، به دادگاه صالح تقديم گردد. تجديدنظر خواهي از آراء و نحوه رسيدگي، تابع مقررات آيين دادرسي دادگاه هاي عمومي و انقلاب در امور مدني است.»
چگونه درباب برند و ثبت علامت تجاری اقامه دعوا کنیم؟
طبق ماده ۱۲۴ آیین نامه قانون ثبت اختراعات ،طرح های صنعتی و علائم تجاری: «هر شخصي كه نسبت به تقاضاي ثبت علامت اعتراض داشته باشد بايد ظرف مهلت ۳۰ روز از تاريخ انتشار آگهي موضوع ماده ۱۲۰ اين آيين نامه اعتراض خود را در دو نسخه مبني بر عدم رعايت مفاد بندهاي (الف) و (ب) ماده۳۰ و ماده۳۲ قانون به مرجع ثبت تسليم نمايد.»
هزینه اعتراض درباب ثبت برند یا علامت تجاری
دعاوی ثبت علائم تجاری یا برند و لوگو از جمله دعاوی غیرمالی است و هزینه دادرسی آن طبق بخشنامه یکنواخت سازی هزینه‌های دادرسی واحدهای قضایی در سال ١٣٩۶ که به تصویب رئیس قوه قضائیه رسید بدین شرح است:
در رابطه با دعاوی امور تجاری و شرکت ها در مرحله بدوی ۰۰۰/۰۰۰/۱ ریال، در زمان واخواهی ۰۰۰/۲۰۰/۱ ریال، در مرحله تجدید نظر ۰۰۰/۵۰۰/۱، در زمان اعاده دادرسی و اعتراض ثالث ۰۰۰/۸۰۰/۱ می باشد.
آیا برای برند یا علامت تجاری می توان شکایت کیفری کرد؟
در باب علائم تجاری برند و لوگو قانونگذار دو طریق را جهت حمایت از آن پیش بینی نموده است، اولین طریق همان طریق حقوقی است که در سطور قبل توضیح داده شدکه به صورت خواسته «ابطال علامت یا طرح یا برند» در دادخواستی به دادگاه عمومی تقدیم می شود.
طریق دوم که طریق کیفری است، در ماده ۵۲۹ قانون مجازات اسلامی و ماده ۵۹ و ۱۷۹ قانون ثبت اختراعات و علائم تجاری و آیین نامه اجرایی آن بیان شده است. مطابق ماده ۱۷۹ آیین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات و علائم تجاری «… در مورد دعاوی کیفری چنانچه جرم در خارج از تهران واقع یا کشف یا متهم در خارج از تهران دستگیر شده باشد، در این صورت تحقیقات مقدماتی در محل وقوع جرم یا کشف جرم یا دستگیری متهم به عمل آمده و پرونده برای رسیدگی به دادگاه های مذکور در فوق ارجاع می گردد.»
آیا برند یا لوگوی شرکت را می توان به عنوان مال توقیف کرد؟
علامت تجارتی دارای ارزش مالی و معاملاتی است. بنابراین همان‌طور که دارنده علامت تجارتی می‌تواند آن را به دیگران انتقال دهد، در صورتی که محکوم‌له در اجرای قانون اجرای احکام مدنی درخواست نماید که علامت تجارتی محکوم‌علیه توقیف گردد، این عمل فاقد اشکال قانونی است.
