مشاور حقوقی و وظایف آن

در زندگی، دفاع از حق و حقوق خود مهم ترین خواسته هر انسانی می باشد. گاهی پیش می آید که افراد به دلیل اطلاعات حقوقی کم یا نادرست به اندازه کافی توانایی دفاع از حقوق خود را ندارند و به طرق متفاوت سو استفاده هایی از آنها می‌شود. برای حل این مشکل افرادی با عنوان وکیل یا  مشاور حقوقی وجود دارند که به شما در راه دفاع از حقوقتان یاری می‌رسانند.

شما از طریق تکیه بر این افراد می‌توانید به حقوق خود برسید و کارهای حقوقی خود را بدون نگرانی انجام دهید. در ادامه به تعریف و شرح وظایف مشاور حقوقی می پردازیم.

مشاور حقوقی کیست و چه وظایفی دارد؟

مشاور حقوقی کسی است که با داشتن اطلاعات و مهارت کافی و با استفاده از اصول حقوق بشر، می‌ تواند به افراد، ادارات و شرکت های خصوصی در زمینه های حقوقی یاری برساند. تحلیل کردن مسائل، مقررات و تصمیماتی را که بر سازمان و قانون تأثیر می‌گذارد، یکی از وظایف مشاوران حقوقی می باشد.همچنین افرادی که در شرکت ها و موسسات نقش مهمی دارند از طریق مشاوران حقوقی می‌توانند تصمیمات خود را به نحو بهتری اتخاذ نمایند.

جذب وکلا در سیستم کشوری از طریق دو آزمون انجام می گردد:

1.  آزمون وکالت که توسط کانون وکلا برگزار می‌شود.
2.  آزمون مشاوران حقوقی که مرکز امور مشاوران حقوقی قوه قضاییه آن را برگزار می کند. هدف از این آزمون تامین مشاوران حقوقی و کلای مورد نیاز بخش های مختلف دادگستری می باشد.

امروزه در اغلب شرکت ها و موسسات بزرگ بخشی به نام مشاوره حقوقی وجود دارد که متشکل از چندین کارشناس مشاور حقوقی است.همچنین آن دسته از افراد عادی که اطلاعات حقوقی کمی دارند برای راهنمایی به مشاوران حقوقی مراجعه می نمایند.

وظایف اصلی مشاوران حقوقی

• ارائه راهنمایی‌های حقوقی: یکی از مهمترین وظایف مشاور حقوقی، مشاوره و راهنمایی به مشتریان است. چه شخصی و چه سازمانی
• نمایندگی مشتریان: مشاور حقوقی نمایندگی مشتریان را در دادرسی‌ها بر عهده می‌گیرد.
• انجام تحقیقات حقوقی: تحقیقات قانونی یکی دیگر از وظیفه اصلی وکیل قانونی است.
• پیش‌نویس نامه حقوقی: یک مشاور حقوقی، مدارک مربوط به فعالیت‌های مشتری خود را تهیه می‌کند که می‌تواند شامل اظهارات، قرارداد یا موافقت نامه باشد.

وظایف کلی مشاور حقوقی

• تهیه و آماده کردن متن قراردادهای شرکت یا سازمان و نظارت بر روند عقد آنها
• ارائه اطلاعات لازم و انجام امور حقوقی مربوط به انواع مناقصه ها، مزایده ها و …
• ارائه مشاوره های حقوقی به مدیران و کارکنان
• جمع آوری، بررسی و تنظیم اطلاعات لازم برای تهیه قوانین، اساسنامه ها، آیین نامه ها، دستورالعمل ها و …
• انجام کلیه کارهای مربوط به ثبت، تغییرات در ساختار، انحلال شرکت ها و …( عمدتا در شرکت های خصوصی)
• جمع آوری اطلاعات لازم و استفاده از آنها برای دفاع از سازمان یا شرکت مربوطه در محاکم قضایی
• رسیدگی به شکایات و دعاوی حقوقی و اداری
• راهنمایی در انتخاب وکیل برای افراد و سازمان ها
• یک وکیل خوب باید مقام و شان قاضی را محترم شمرده و به ایشان احترام بگذارد.

علت وجود مرکز امور مشاوران حقوقی

خواستگاه مرکز مشاوران حقوقی ماده ۱۸۷ برنامه توسعه چهارم میباشد و هدف از ایجاد این مرکز تسهیل دسترسی مردم به وکلای دادگستری و تعدیل هزینه آن می باشد.

اما عده ای وجود دارند که با بخش مشاوران حقوقی موافق نیستند. به دو دلیل:

1. دلیل اول این است که مخالفان اعتقاد دارند که برای یک نهاد دولتی دو متولی نباید وجود داشته باشد و کانون وکلا دادگستری نباید یک نهاد موازی داشته باشد.
2. دلیل دوم مربوط به حفظ استقلال نهاد وکالت است. به این معنی که وکیل باید مستقل از بدنه قوه قضاییه باشد تا بتواند از حقوق مردم عاری از هر گونه فشار و با فراغ بیشتری دفاع کند.

مزایای داشتن مشاور حقوقی

• جلوگیری از ایجاد مشکلات حقوقی
• صرفه جویی در زمان و هزینه
• انجام امور دعاوی سازمان

تفاوت کانون وکلای دادگستری و مرکز مشاوران قوه قضاییه

در هر دوی این نهاد ها فرد، پس از گذراندن مراحل قانونی و آزمون های لازم پروانه پایه یک دریافت می نماید که در این مورد هیچ فرقی باهم ندارند.

در سه مورد این دو باهم تفاوت دارند:

1. نحوه و مدت کارآموزی: درخصوص کانون وکلا، داوطلبان پس از قبولی در آزمون تستی پس از سیر مراحل اداری، وارد دوره ی ۱۸ ماهه ی کارآموزی می شوند که در طول دوره حق اخذ پرونده های حقوقی را با توجه به معیار مشخص دارند. اما داوطلبان ورود به نهاد مشاوران حقوقی باید آزمون تستی، مصاحبه شفاهی و کارآموزی را پشت سر بگذارند.
2. نحوه گرفتن پروانه پایه یک: کارآموزان مشاوره در مدت کارآموزی حق فعالیت کاری در این زمینه را تا قبل از آزمون سال ۹۸ نداشتند و صرفا باید به کارآموزی می پرداختند.اما در سال ۹۸ این موضوع ( نحوه اخذ پروانه پایه یک وکالت در مرکز مشاوران قوه قضاییه )با تغییرات قابل توجهی روبرو شده است.
3. نحوه حضور در جلسات دادگاه ها: یکی دیگر از تفاوت های وکیل و مشاوره حقوقی این است که وکیل می تواند به جای موکل خود در جلسات دادرسی حضور پیدا کند و شخصا مذاکره را به طور کامل انجام دهد.اما مشاور می تواند پس از دادرسی مدارک مورد نیاز را دریافت کند و تشکیل پرونده دهد و به عنوان نماینده در دادرسی ها حضور داشته باشد. همچنین او می تواند در موارد نیاز این مدارک را به دادگاه ارائه دهد.

تغییرات شرایط اخذ پروانه وکالت در مرکز مشاوران قوه قضاییه در آزمون سال ۹۸:

• برای شرکت در آزمون نیازی به داشتن کارت پایان خدمت نیست و ارائه ی کارت پایان خدمت در زمان کارآموزی ملاک است.
• داشتن مدرک لیسانس در زمان آزمون نیازی نیست و ارائه ی مدرک لیسانس در زمان آغاز کارآموزی ملاک است.
• در زمان آزمون نیازی به تعیین حوزه ی کاری نیست و حوزه امتحانی مشخص می شود و پس از قبولی در آزمون فرد می تواند حوزه های کاری خود را انتخاب کند.
• پس از قبولی در مراحل آزمون، ۱۸ ماه دوره کارآموزی وجود دارد و پس از آن پروانه ی پایه یک اعطا می‌گردد.

مهارت و دانش مورد نیاز شغل مشاور حقوقی

• آشنایی و تسلط کامل در قوانین و امور حقوقی کشور
• توانایی تصمیم گیری سریع و درست در تمامی مواقع
• توان تجزیه و تحلیل مناسب
• داشتن صداقت و امانت داری و محرم اسرار موکل و امین آنها بودن و همچنین داشتن تعهد به سازمان
• رعایت عدل و انصاف (به خصوص در دعاوی بین مدیران و کارکنان)
• توان برقراری ارتباط مناسب و توجه به جزئیات
• مهارت خوب در سخنوری و فن بیان و نوشتن و توانایی متقاعد کردن دیگران
• آشنایی نسبی با سایر مسایل سازمانی از جمله امور استخدامی، مالی و …

شرایط سنی مناسب جهت شرکت در آزمون مشاوران:

متولدین ۳۱ شهریور ۱۳۳۱ به بعد می توانند در این آزمون ثبت نام کنند.

تحصیلات لازم و نحوه ورود به شغل مشاور حقوقی

فارغ التحصیلان کارشناسی از رشته های زیر می توانند وارد این شغل شوند:

• حقوق
• الهیات و معارف اسلامی – فقه و مبانی حقوق اسلامی
• الهیات و معارف اسلامی – فقه و حقوق اسلامی( ویژه دانشگاه شهید مطهری)

همچنین در صورتی که دارای مدرک کارشناسی ارشد از یکی از رشته های زیر باشند می توانند به مشاوره حقوقی  بپردازند :

• حقوق خصوصی
• حقوق سردفتری
• حقوق ثبت اسناد و املاک
• حقوق اسناد و قراردادهای تجاری
• حقوق بین الملل
• حقوق حمل و نقل
• حقوق جزا و جرم شناسی
• حقوق کیفری اطفال و نوجوانان
• حقوق عمومی
• حقوق نفت و گاز
• حقوق بشر
• حقوق مالکیت فکری
• حقوق اقتصادی
• حقوق دادرسی اداری
• حقوق هنری و ادبی
• حقوق محیط زیست
• حقوق تجارت بین الملل
• حقوق خانواده
• حقوق تجاری اقتصادی بین المللی
• حقوق شرکتهای تجاری
• حقوق ارتباطات
• مدیریت نظارت و بازرسی
• مدیریت اصلاح و کیفرهای قضایی
• مدیریت دادگستری

افرادی که در دوران کارشناسی رشته ای غیر از حقوق تحصیل نموده اند و همچنین افرادی که ترم آخر حقوق می باشند حق شرکت در آزمون را ندارند.

منابع آزمون مشاوران حقوقی قوه قضائیه چه هستند؟

معمولا از طرف مرکز امور مشاوران حقوقی قوه قضاییه منابع مشخصی برای این آزمون ارائه نمی شود.

تنها مواد آزمون به طور مشخص اعلام می شود که برای آزمون مشاوران حقوقی۹۹ عبارتند از:

• متون فقه در حد تحریرالوسیله
• آئین دادرسی کیفری و مدنی
• حقوق مدنی
• امور حسبی
• حقوق تجارت
• حقوق جزای عمومی و اختصاصی
• حقوق ثبت اسناد و املاک

آینده شغلی و بازارکار مشاور حقوقی

امروزه در خیلی از مواقع مردم عادی برای دفاع از حق خود یا پیگیری مطالبات قانونی خود از افراد، شرکت ها و یا سازمان های دولتی و حاکمیتی نیازمند دریافت مشاوره از کارشناسان و مشاوران حقوقی زبردست می باشند و بدون کمک گرفتن از آنها گاهی اوقات رسیدن به نتیجه مورد نظر غیر ممکن به نظر می رسد.

 مشاوران حقوقی که در سازمان های دولتی استخدام می شوند، مطابق با قانون مدیریت خدمات کشوری حقوق دریافت می کنند. آنهایی هم که در بخش خصوصی فعالیت می کنند، بنا به میزان تخصص، تجربه، توانایی و توافقی که با کارفرمای خود می کنند، درآمدهای متفاوتی دارند.