یکی از مشکلاتی که امروزه در کلانشهر ها و شهر های پرجمعیت وجود دارد مسائل مربوط به آلودگی هوا و ترافیک سنگین است. آلودگی هوا به حقیقتی در زندگی ساکنین پایتخت خصوصا در روزهای اخیر تبدیل شده است و تردد در هوای مه آلود و آمیخته به دود قصه هر روزمان شده است. به جز تهران همه روزه شاهد ترافیک سنگین در شهرهای کوچک هم هستیم. این مشکلات و پیامد های آن ها باعث شده پلیس راه و ترافیک به فکر راه چاره ای برای سبک کردن مسیر های تردد و رفت و آمد آسان تر خودروها بکند. مسئولین برای حل این مشکل، راه حل های زیادی ارائه داده اند،مثل تعطیلی مدارس، توقف فعالیت برخی کارخانه ها، ممنوعیت تردد کامیون ها و برخورد با خودروهای دودزا و البته ایجاد قانون طرح ترافیک. به دنبال این تصمیم, شورای عالی ترافیک, حق عبور و تردد را در ساعات خاصی از روز برای خودرو های خاصی ممنوع کرد و این طرح را به عنوان طرح زوج و فرد معرفی کرد. بر اساس این طرح، به غیر از خودرو های در اختیار حمل و نقل عمومی و خودرو های متعلق به فعالیت‌های اورژانسی و تامین امنیت، سایر خودرو های شخصی با محدودیت‌هایی برای ورود به مناطق پرتراکم مواجه می شوند، حتی تمامی ارگان های دولتی باید از این طرح پیروی کنند.
نحوه تشخیص پلاک زوج و فرد
اگر هنوز نمی دانید که چطور متوجه زوج یا فرد بودن پلاک ماشین خود شوید باید توجه کنید که آخرین رقم پلاک و یا همان رقم آخر بخش سه رقمی پلاک معیار زوج بودن یا فرد بودن پلاک خودروی شما است. برای مثال اگر عدد سمت راست پلاک خودروی شما زوج بود میتوانید در روزهای شنبه، دوشنبه، و چهارشنبه در خیابان ها تردد کنید. در صورت مغایرت پلاک خودرو شما به روز مورد نظر بر اساس قوانین طرح زوج و فرد در سال ۹۸، مشمول جریمه خواهید بود.
توجه داشته باشید حتی ورود به یک خیابان فرعی که در طرح ترافیک باشد، منجر به ثبت تخلف می شود. لازم به ذکر است دوربین ها و افسران راهنمایی و رانندگی در این محدوده ها حضور دارند و برای خودروهای غیرمجازی که در ساعات یاد شده در محدوده‌های طرح ترافیک و زوج و فرد تردد کنند، اعمال قانون خواهد شد.این طرح علاوه بر روزهای جمعه و تعطیلات رسمی، در روزهای پنجشنبه نیز اجرا نمی‌شود.
نحوه اجرای جریمه عدم رعایت طرح ترافیک
برای اطلاع رسانی به رانندگان متخلف پلیس راهنمایی و رانندگی از سامانه پیامکی استفاده می‌کنند. به این صورت که پیامکی از جانب پلیس راهنمایی و رانندگی به تلفن همراه راننده متخلف ارسال میشود که در آن مورد تخلف و مقدار جریمه و همچنین مهلت پرداخت جریمه و نحوه پرداخت ذکر میشود. گاهی پیش می آید که پیامک تخلف در حالی به راننده ظاهرا متخلف ارسال می شود که او اصلا در آن روز و ساعت و مکان از خودروی خود استفاده نکرده است و خودرو در پارکینگ منزل برای مثال پارک بوده است. از این موارد کم نیستند که موجب نارضایتی و اعتراض این دسته از رانندگان می شود. لذا این دسته از رانندگان لازم است که نسبت به ثبت اعتراضات خود برای درج خلافی اشتباه در کارنامه رانندگی شان در سایت مخصوص طرح ترافیک اقدام کنند.
ساعات اجرای طرح ترافیک
ساعات اجرای این طرح از ۶:۳۰ صبح تا ۷ بعدازظهر و پنج شنبه‌ها از ۶:۳۰ صبح تا ۱۳ بعدازظهر در نظر گرفته شد.
خیابان های مشمول طرح ترافیک
خیابان های خاصی در تهران هستند که نباید در روزهای طرح ترافیک در آنها تردد کنید. این خیابان ها از سمت شمال، خیابان مطهری، از سمت جنوب، خیابان شوش، از سمت غرب، خیابان کارگر به سمت خیابان انقلاب و از سمت شرق نیز خیابان شریعتی به سمت میدان هفت تیر و خیابان انقلاب است. شمس آباد، مهران، مجیدیه، دبستان، قصر، کاج، صفا، شکوفه، باقرآباد، مینای جنوبی، دولاب، خاوران، شوش، بیستم ولیعصر، طیب، مینابی، جوادیه، گمرک، میدان حر، جمهوری، جمالزاده، جمشیدیه، میدان سلماس، یوسف آباد، امیرآباد شمالی، کردستان، حکیم، گمنام، شهرک والفجر، توانیر، رسالت، آپادانا، مصلی، سید خندان، خیابان ولیعصر تا تقاطع همت و تمام کوچه ها و خیابان های اطراف این مناطق در محدوده طرح ترافیک یا همان محدوده کنترل آلودگی هوا قرار دارند. ورود به این محدوده در ساعات طرح ترافیک تخلف محسوب می شود و متخلف مجبور به پرداخت جریمه میشود.
اجرای طرح ترافیک از درب منزل
شهروندان باید توجه داشته باشند که در روزهای آلوده طرح زوج و فرد از درب منازل اجرا میشود. به این صورت که علاوه بر خیابان های ذکر شده، بقیه مناطق شهر هم مشمول این طرح می شوند و شهروندان اجازه خروج از منزل با اتومبیل هایی که پلاکشان با روز مورد نظر مغایرت دارد، ندارند.
نحوه پرداخت جریمه طرح ترافیک
پرداخت بدهی طرح ترافیک به دو صورت انجام می شود؛ اگر در سامانه تهران من ثبت نام کرده باشید و اگر ثبت نام نکرده باشید، پرداخت بدهی طرح ترافیک فرق می کند. باید بدانید که ثبت نام در سامانه تهران من باعث می شود که به شما عوارض تردد تعلق بگیرد و در صورت پرداخت نکردن عوارض در مهلت مقرر، جریمه نیز به آن اضافه می شود؛ برای تردد در محدوده طرح ترافیک و خرید طرح زوج و فرد تهران حداقل باید ۳۶ هزار تومان در حساب شهروندی خود داشته باشید. اگر در سامانه تهران من ثبت نام نکرده باشید و در محدوده‌های ترافیکی تردد کنید، جریمه برای شما ثبت می شود. در هر صورت بدهکار می شوید و بدهی طرح ترافیک را باید به روش‌های موجود پرداخت کنید.
تغییرات طرح ترافیک در سال۹۸
با توجه به افزایش آلودگی هوا و ترافیک در کلانشهر تهران، در سال ۹۸ تغییراتی در قانون طرح ترافیک به وجود آمد. به این صورت که هر خودرویی جدا از زوج یا فرد بودن پلاک آن، تا قبل ساعت ۷ حق تردد در مناطق تعیین شده را ندارند و فقط ۲۰ روز در هر فصل به صورت رایگان اجازه رفت و آمد در این محدوده را دارند.
امتیاز ویژه ساکنین محدوده طرح ترافیک
برای اولین بار در سال ۹۸ ساکنان محدوده‌های ترافیکی که در سالیان اخیر محدودیت‌های تردد با خودرو برای آنها مشکلاتی را ایجاد کرده بود، از امتیاز جدید و ویژه‌ای برخوردار شده‌اند که هزینه طرح ترافیک برای آنها ۵۰ درصد کمتر از دیگران است. ساکنین این مناطق برای بهره مندی از این تخفیف ۵۰ درصدی باید پس از ثبت مشخصات محل سکونت خود در سامانه تهران من، به همراه مدارک شامل سند یا اجاره‌نامه قانونی و فیش پرداخت عوارض نوسازی و پسماند به دفاتر خدمات الکترونیک شهر مراجعه کنند. ساکنان مستاجر این نواحی باید توجه داشته باشند که در صورتی که در بخش سکونت آنها در قولنامه و… تاریخ پایان سکونت درج شده باشد، باید هر ساله برای ثبت نام مجدد به عنوان ساکن محدوده طرح ترافیک اقدام کنند. گفتنی است ساکنین طرح ترافیک می توانند بدون در نظر گرفتن زوج یا فرد بودن یک بار پیش از ساعت ۸:۳۰ از طرح خارج و پس از ۱۷ وارد طرح ترافیک شوند بدون اینکه عوارضی پرداخت کنند.
بیشتر بخوانید: مسئولیت راننده بدون گواهینامه رانندگی
هزینه پرداخت عوارض تردد در محدود کنترل آلودگی هوا
جریمه ورود به طرح ترافیک و زوج و فرد بدون مجوز، ۲۰ هزار تومان است و همچنین در صورت تکرار علاوه بر جریمه ۲۰ هزار تومانی، تعرفه طرح ترافیک با ۲۰ درصد بیشتر به صورت بدهی در عوارض خودرو ثبت میشود. بعد از اینکه دوربین های مستقر در محدوده طرح ترافیک پلاک را خوانش کردند، نوع معاینه فنی خودرو، چک خواهد شد و بر اساس ساعت ورود و خروج، عوارض محاسبه خواهد شد و از حساب کاربری صاحب خودرو کسر میشود. پس از اعلام جریمه صاحب خودرو تا یک ماه فرصت دارد که جریمه را پرداخت کند. اگر پس از یک ماه جریمه پرداخت نشود حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد به جریمه اضافه خواهد شد.
نحوه خرید طرح ترافیک
خرید طرح ترافیک در هر موقع از سایت امکان پذیر می‌باشد. کافی است در سایت تهران من ثبت نام کنید و از طریق آن اقدام به خرید طرح ترافیک نمایید. به تازگی یک شیوه خیلی ساده‌تر و سریع‌تر به جمع شیوه‌های خرید غیرحضوری طرح ترافیک روزانه اضافه شده است و آن هم خرید موبایلی طرح ترافیک روزانه بدون نیاز به اینترنت و یا برنامه خاصی است. کافی است کد *۱۳۷*۳*۱# را شماره گیری کنند و بدون پرداخت هیچ هزینه اضافی روزانه میتوانید از سازمان کنترل ترافیک تهران طرح ترافیک خریداری نمایید. توجه کنید که خرید پیامکی طرح ترافیک از ساعت ۱۲ شب تا ۵ عصر امکان دارد و خارج این بازه زمانی امکان سفارش پیامکی وجود نخواهد داشت. مبلغ خرید طرح روزانه در ساعات اوج و غیر اوج ترافیک، متفاوت است.پس از ایجاد حساب کاربری در برنامه تهران من یا از طریق سامانه، میتوانید حساب خود را شارژ کنید و بدین صورت هر موقع که در روزهای طرح ترافیک در محدوده های طرح تردد کردید از مبلغ مورد نظر از اعتبار شما کسر می‌گردد و شما باید از قبل نسبت به شارژ کردن حسابتان اقدام نمایید. در صورتی که اعتبار کافی نداشته باشید تا یک ماه بعد از ورود به طرح فرصت دارید با افزایش اعتبار خودتان مبلغ را تسویه کنید در غیر این صورت طبق نرخ‌های مصوب جریمه می‌شوید.یکی از ملاک‌های محاسبه بهای عوارض، حضور در زمان اوج یا غیر اوج ترافیک و آخرین و اولین مشاهده پلاک در دوربین‌ها است. قبل از ۱۰صبح و بعد از ۱۶عصر، به عنوان ساعت‌های اوج ترافیک صبح و عصر در نظر گرفته شده است.
تخفیف ۲۰ درصدی برای خودروهای دارای معاینه فنی برتر
تمامی خودرو ها می توانند معاینه فنی برتر را اخذ کنند. تفاوت قیمت عوارض برای خودروهایی که معاینه فنی برتر دارند با خودروهایی که معاینه فنی معمولی دارند ۲۰ درصد یعنی حدود یک میلیون تومان است.
