چک ضمانت چیست و نحوه نوشتن آن

چک اگرچه در اصل وسیله ای است که جایگزین پول نقد می باشد اما به مرور کاربرد های دیگری نیز برای آن ایجاد شد که از مقصود اصلی خود فاصله گرفت.

یکی از کاربرد های رایج چک، صدور آن بابت ضمانت انجام تعهد می باشد. به این معنا که هنگام انجام یک معامله، طرفین برای تضمین انجام تعهدات مربوط به آن معامله، چکی را با مبلغی و البته بدون تاریخ وصول در وجه طرف دیگر صادر می نمایند.

در صورتی که در موعد انجام تعهد، طرف متعهد از انجام آن سر باز زند؛ طرف دیگر می تواند اقدام به وصول آن کند. اما شرایط صدور این نوع چک چیست؟ شیوه تنظیم آن چگونه است؟ چگونه می توان آن را وصول نمود؟

در این مقاله به پاسخ این سوالات و ذکر سایر نکات مرتبط با این نوع چک می پردازیم.

منظور از چک ضمانت چیست و موارد کاربرد آن کدام است؟

اصولا هر معامله ای که انجام می شود یکسری تعهداتی بر طرفین آن تحمیل می کند.

برای مثال وقتی طرفین قرارداد اجاره خانه منعقد می نمایند، مستاجر متعهد می شود علاوه بر اینکه اجاره بهای خود را در سر موعد مقرر بپردازد، هنگام پایان قرارداد اجاره، خانه را تخلیه و به مالک تحویل دهد. همچنین از تخریب و آسیب رساندن به خانه خودداری نماید.

 اینها تعهداتی هستند که مستاجر، به موجب قرارداد اجاره مکلف به انجام آنها می باشد.

حال چنانچه در موقع انجام یکی از این تعهدات، مستاجر از انجام آن خودداری نماید برای مثال پس از انقضاء قرارداد اجاره و علی رغم درخواست مالک، از تخلیه خودداری نماید، موجر می تواند یا از طریق دادگاه و به استناد قرارداد اجاره، تخلیه ملک را بخواهد و یا اینکه از طریق چک ضمانت تخلیه، وی را مجبور به اینکار نماید.

برای اینکار، باید هنگام انعقاد قرارداد اجاره مالک بابت ضمانت انجام تعهدات مستاجر، از وی چکی بابت تخلیه دریافت کرده باشد.

برای وصول مبلغ این چک، مالک باید عدم انجام تعهد، توسط مستاجر را نزد دادگاه اثبات نماید.

که در این خصوص در قسمت های بعدی بیشتر توضیح خواهیم داد. البته باید گفت چک ضمانت در همه انواع قراردادها قابل دریافت است و قرارداد اجاره فقط یک مثال از آن است.

برای مثال در قرارداد های کار بابت حسن انجام تعهدات آن کار و همچنین برای دریافت وام، انتقال سند و… نیز می توان از این کاربرد چک استفاده نمود.

اما نحوه تنظیم و نگارش این نوع چک چگونه است؟ و آیا با تنظیم چک های معمولی متفاوت است؟ در ادامه به این مساله خواهیم پرداخت…

چگونه باید یک چک ضمانت تنظیم نماییم؟

در ابتدا باید گفت نحوه پر کردن چک ضمانت با چک های عادی تفاوت چندانی ندارد و فقط به یکسری نکات باید در نگارش آن توجه نمود:

• اول اینکه چک ضمانت نیز مانند سایر چک ها باید دارای تاریخ و امضاء باشد و دارای هیچ گونه قلم خوردگی و خط خوردگی نباشد؛ چرا که هر گونه مشکلی از این نوع می تواند سبب بی اعتباری چک مورد نظر شما خواهد شد.
• دومین نکته در خصوص چک های ضمانت این است که در رو یا پشت چک مربوط حتما درج شود که این چک بابت ضمانت بوده و به همین منظور نیز صادر شده است.

به یاد داشته باشید که بدون درج کلمه ضمانتی بودن چک بر روی چک ضمانت، ممکن است بانک مربوطه اقدامات لازم را در جهت وصول یا برگشت آن شماره چک انجام دهد به همین جهت در ارائه و درج نوشته های مربوط بر روی چک دقت لازم را به به کار برید.

نحوه وصول و مطالبه چک ضمانت

یکی از تفاوت های چک های ضمانت با چک های عادی این می باشد که چک های ضمانت برخلاف چک های عادی به صرف ارائه به بانک قابل وصول نمی باشند بلکه دارنده آن می‌بایست ابتدا در دادگاه حاضر شده و اثبات نماید که صادر کننده چک از انجام تعهدات خود خودداری نموده است.

آیا چک ضمانت قابل تعقیب کیفری است؟

چک های ضمانت در صورت عدم پرداخت وجه آن و خالی بودن حساب، قابل تعقیب کیفری نمی باشند و اساسا هیچ تاریخ وصولی نیز در آنها درج نمی شود.

دارنده آن در صورت مواجهه با حساب خالی می تواند صرفا اقدامات حقوقی انجام دهد.

نتیجه گیری

بنابراین یکی از کاربردهای چک، صدور آن بابت ضمانت انجام تعهد در معاملات می باشد. که باید این موضوع در پشت یا روی چک حتما درج شود تا چک واجد وصف ضمانت گردد.

سوالات رایج