فاجعه سقوط هواپیمای اوکراینی / چه کسی مسئول پرداخت دیه ۱۷۶ مسافر است؟

به دنبال انتشار خبر آتش گرفتن هواپیمای بین‌المللی ثبت شده کشور اوکراین، گمانه زنی ها در خصوص نحوه سقوط این هواپیما آغاز شد. این هواپیما در تاریخ هجدهم دی ماه سال ۱۳۹۸ همزمان با هشتم ژانویه سال ۲۰۲۰ ساعت ۶:۱۹ در دقایق ابتدایی بعد از برخاستن از فرودگاه امام دچار سانحه هوایی شد و تمام سرنشینان آن که اکثرا نیز ایرانی بودند جان باختند. همزمان با این اتفاق شبکه های خارجی فارسی زبان نیز در برنامه های خود به تحلیل های سیاسی این موضوع پرداختند و با توجه به ابعاد گسترده این اتفاق، همه آن را  حادثه ای غیر از آتش گرفتن ناگهانی هواپیما می‌دانستند و با توجه به موقعیت ایران با در نظر گرفتن اتفاق های اخیر مبنی بر شهادت سردار قاسم سلیمانی و مطرح شدن موضوع انتقام سخت و تهدید های رییس جمهور آمریکا تبیین این امر بسیار اهمیت داشت. لازم به ذکر است که مقامات آمریکایی نیز با تحلیل عکس های هوایی خبر از برخورد موشک با بدنه هواپیما دادند، ادعایی که توسط وزیر دفاع انگلیس نیز تایید شد. سرانجام با وجود سکوت مقامات دفاعی در سحرگاه ۲۱ دی انتشار بیانیه ستاد کل نیروهای مسلح، همگان را دچار شکی عظیم کرد.طبق این بیانیه با توجه به بحبوحه تهاجم موشکی به پایگاه امریکا، اعلام شده که به منظور پاسخگویی به تهدیدات احتمالی، نیروهای مسلح در بالاترین سطح آماده باش قرار گرفته‌اند و هنگام چرخش هواپیما، هواپیما کاملا به مرکز حساس نظامی نزدیک شده که در این شرایط با توجه به خطای انسانی و به صورت غیر عمد مورد اصابت قرار گرفته است.

عکس کارتونی سقوط هواپیما

مشاوره حقوقی فوری

مشاوره تخصصی تلفنی و متنی آنلاین با وکلای سراسر کشور

چه کسی مسئول پرداخت  دیه ۱۷۶ مسافر است؟

اصولا بیمه، توسط شرکت بیمه کننده هواپیما قابل پرداخت است و بعد از پرداخت آن بیمه گر به مسبب حادثه رجوع می‌کند اما این نکته که آیا تقصیر ارتش در اصابت قرار دادن هواپیما تاثیری در پرداخت مبلغی که بیمه می‌پردازد دارد یا خیر این نکته بستگی به شرایط بیمه گر دارد و اینکه آیا با وجود این شرایط همچنان مشمول پرداخت آنها قرار می‌گیرد یا خیر؟

مثلا اگر هواپیما ایرانی بود بیشتر بیمه های ایرانی این شرایط را مشمول بیمه نمی دانستند یک مثال در این زمینه بیمه ایران می باشد که طبق ماده دو قانون بیمه ایران این موارد از صلاحیت بیمه خارج است

 ماده ۲ بیمه ایران: خسارتهای معلول عوامل زیر ولو این که بیمه گذار مسئول آنها شناخته شود از شمول تعهدات بیمه گر خارج است :

  • خسارت ناشی از عمد و تقلب بیمه گذار.
  • خسارت ناشی از انفجار هسته ای و تشعشعات رادیواکتیو.
  • خسارت ناشی از جنگ و انقلاب و شورش و اعتصاب و عوامل دیگری از این قبیل.
  • خسارت ناشی از تخلف از قوانین و نظامات دولتی.

میزان دیه نیز اگر مسافرین پرواز های داخلی باشند همان مبلغ سیصد شتر می باشد اما دیه مسافرین پرواز های خارجی طبق قانون ورشو محاسبه می‌گردد لکن زن و مرد و کودک و پیر و جوان تفاوتی در مقدار دیه ندارند.

سقوط هواپیمای اوکراینی

عمدی یا غیر عمدی بودن حادثه سقوط  هواپیمای اوکراینی

با توجه به ذکر عنوان عبارت خطای انسانی و اینکه هواپیمای مورد نظر با تصور اینکه قصد حمله به پایگاه های نظامی را داشته است هدف قرار گرفته  مبحث عمد  از این عنوان خارج است زیرا طبق ماده ۳۰۳ قانون مجازات:  هرگاه مرتکب، مدعی باشد که مجنیٌ‌علیه، حسب مورد در نفس یا عضو، مهدور الدم است یا وی با چنین اعتقادی، مرتکب جنایت بر او شده است این ادعا باید طبق موازین در دادگاه ثابت شود و دادگاه موظف است نخست به ادعای مذکور رسیدگی کند. اگر ثابت نشود که مجنیٌ‌علیه مشمول ماده(۳۰۲) است یعنی مهدور الدم است و نیز ثابت نشود که مرتکب بر اساس چنین اعتقادی، مرتکب جنایت شده است مرتکب به قصاص محکوم می‌شود ولی اگر ثابت شود که به اشتباه با چنین اعتقادی، دست به جنایت زده و مجنیٌ‌علیه نیز موضوع ماده(۳۰۲) نباشد مرتکب علاوه بر پرداخت دیه به مجازات مقرر در کتاب پنجم«تعزیرات» محکوم می‌شود.به نظر می رسد جرم مورد بحث شبه عمد است.

فاجعه سقوط هواپیمای اوکراینی

دادگاه صالح رسیدگی کننده به موضوع هواپیما اکراین

طبق ماده۳قانون هواپیمایی کشور که مهمترین منبع قانونی درباره مقررات هواپیمایی ایران است: دولت حق حاکمیت مطلق و انحصاری در فضای بالای خاک کشورش و بالای آب های ساحلی را دارد.

طبق کنوانسیون توکیو در خصوص جرائم داخل در صلاحیت هواپیما: دولت ثبت کننده هواپیما یعنی دولتی که هواپیما در تایعیت آن ثبت می‌شود صالح به اعمال صلاحیت نسبت به جرایم و رفتار های واقع شده در هواپیما می باشد. منظور از هواپیما هم صرفا هواپیمای در حال پرواز می باشد. طبق کنوانسیون مونترال هواپیمایی نیز در حال پرواز محسوب می شود که مشمول قاعده “درهای بسته ” گردد. طبق این قاعده زمانی که یک هواپیما درهای خود را می بندد حتی وقتی که روی زمین است تا زمانی که فرود میاید و درب های آن گشوده نشده در حال پرواز محسوب می‌گردد. که طبق ماده ۳۱قانون هواپیمایی کشور نیز جمهوری ایران در سه مورد صالح به رسیدگی می باشد هرچند هواپیما در تابعیت ایران نباشد.

  • جرمی که مخل انتظامات یا امنیت عمومی ایران باشد
  • متهم یا مجنی علیه تبعه ایران باشد
  • هواپیما بعد از وقوع جرم در ایران فرود بیاید

تمام موارد بالا شامل جرائمی میشد که داخل هواپیما رخ می‌داد مانند اخلال در امنیت پرواز یا خرابکاری در تاسیسات یا اعمال تروریستی لکن چون پرتاب موشک در خارج از هواپیما رخ داده است به نظر می رسد که مورد از موارد اعمال صلاحیت سرزمینی دولت ایران می باشد که طبق قانون مجازات هر گاه قسمتی از جرم یا نتیجه آن در قلمرو حاکمیت ایران واقع شود در حکم جرم واقع شده در جمهوری اسلامی ایران است.

۱
۲
۳
۴
۵
میانگین امتیازات ۵ از ۵
از مجموع ۱ رای
زمان پاسخ به دیدگاه شما از طرف وکلای سایت وکیل تاپ ۴۸ ساعت می باشد. درصورت نیاز به مشاوره فوری حقوقی میتوانید از این لینک نسبت به پرسش سوال خود اقدام کنید.



سوالات خود را از ما بپرسید

وکلای پایه یک ما اماده پاسخ به سوالات شما هستند