زمانیکه که یک شکایت حقوقی در دادگاه مطرح می شود؛ پس از صدور حکم قطعی، پرونده بسته می شود. اما این نقطه ی پایان دعوای شما محسوب نمی شود. بسیاری از مردم بر این باورند که دیگر پس از صدور رای قطعی از دادگاه ها، هیچ راه بازگشتی برای زنده کردن حق در مورد موضوع آن پرونده وجود ندارد.
در صورتی که خیر، این یک باور اشتباه است. شما می توانید مجددا به طریق اعاده ی دادرسی، دادگاه را وادار به بررسی دوباره ی پرونده ی خود نمایید.
اما اعاده ی دادرسی جهات و انواع مختلفی دارد که یکی از آن ها اعاده ی دادرسی طاری است. بنابراین لازم است پیش از این کار، با جهات مختلف و شرایط آن آَشنا شوید.
در این مطلب، در خصوص اعاده ی دادرسی طاری و شرایط آن، مطالبی ارائه خواهد شد.
اعاده ی دادرسی چیست؟
برای آشنایی بیشتر با اعاده ی دادرسی طاری لازم است که توضیحی در خصوص چیستی اعاده ی دادرسی ارائه دهیم. زمانیکه تمامی مراحل رسیدگی به یک پرونده انجام می شود و رای دادگاه صادر می شود؛ تصور بر این است که این رای قابل اجرا است.
اما از طرف دیگر، تصمیمات و آرای قضات همیشه بدون خطا نیست و ممکن است کاستی هایی در حکم صادره از طرف قاضی وجود داشته باشد، لذا فردی که بر علیه او رای صادر شده (محکوم علیه) می تواند از دادگاه صادر کننده رای قطعی به دلایل خاص در اعاده ی دادرسی که در آینده به آن خواهیم پرداخت، تقاضای رسیدگی دوباره کند.
دادگاه پس از بررسی آن جهات رسیدگی را مجدد آغاز می کند.
ماده اعاده دادرسی طاری
ماده ۴۳۲ – اعاده دادرسی بر دو قسم است:
الف – اصلی که عبارتست از این که متقاضی اعاده دادرسی به طور مستقل آن را درخواست نماید.
ب – طاری که عبارتست از این که در اثنای یک دادرسی حکمی به عنوان دلیل ارائه شود و کسی که حکم یادشده علیه او ابراز گردیده نسبت به آن درخواست اعاده دادرسی نماید.
انواع اعاده ی دادرسی
اعاده ی دادرسی در مجموع دو نوع است که عبارتند از:
- اعاده دادرسی اصلی: این حالت در صورتی که است که رای از طرف دادگاه صادر شده است و یکی از طرفین به جهت وجود جهات و علت های اعاده ی دادرسی در قانون، تقاضای اعاده ی دادرسی می کند. لازم به ذکر است که اگر در این حالت می خواهید تقاضای اعاده ی دادرسی کند باید این تقاضا را در قالب دادخواست به دادگاه صادر کننده ی حکم قطعی تقدیم کنید. که دادخواست باید بی نقص باشد تا پذیرش شود.
- اعاده دادرسی طاری: این نوع از اعاده دادرسی به این صورت است که پس از حکمی که در خصوص دعوای دو نفر صادر می شود؛ کسی که رای به نفع او صادر شده می تواند به استناد همان رای یک دعوای دیگر علیه طرف مقابل مطرح کند. طرف مقابل نیز می تواند در خصوص رای سابقی که در حال حاضر به استناد آن علیه وی شکایت جدیدی شده است، تقاضای اعاده ی دادرسی کند. به طور مثال: در یک پرونده خواهان (الف) و خوانده(ب) است. خواهان، طرح دعوای الزام به تحویل یک واحد آپارتمان که از ب خریداری کرده است، می نماید. سپس رای به نفع الف صادر می شود. در ادامه الف مجدد به یک شعبه حقوقی دیگر می رود و از ب در خصوص اجرت المثل ایامی که در تحویل آپارتمان تاخیر داشته اقامه دعوا می نماید. در این حین ب نیز با توجه به مدارکی که مبنی بر تقلب الف در رای قبلی دادگاه در خصوص همان آپارتمان را دارد، اعاده ی دادرسی طاری می کند تا رای شعبه قبلی بی اعتبار شود. در نتیجه دادخواست اعاده دادرسی را به شعبه دوم (شعبه ای که دعوای اجرت المثل مطرح است) ارائه می دهد و این شعبه پس از بررسی جهات اعاده دادرسی، این پرونده را برای رسیدگی مجدد به شعبه ی قبلی (الزام به تحویل یک واحد آپارتمان) ارجاع می دهد.
جهات اعاده ی دادرسی
اعاده ی دادرسی حتما باید به دلایلی که در قانون به آن اشاره شده است، انجام شود.
ماده ۴۲۶ قانون آیین دادرسی مدنی در این خصوص بیان می دارد:
«نسبت به احکامی که قطعیت یافته ممکن است به جهات ذیل درخواست اعاده دادرسی شود.
- موضوع حکم مورد، ادعای خواهان نبوده باشد.
- حکم به میزان بیشتر از خواسته صادر شده باشد.
- وجود تضاد در مفاد یک حکم که ناشی از استناد به اصول یا به مواد متضاد باشد
- حکم صادره با حکم دیگری در خصوص همان دعوا و اصحاب آن، که قبلا توسط همان دادگاه صادر شده است متضاد باشد بدون انکه سبب قانونی موجب این مغایرت باشد.
- طرف مقابل درخواست کننده اعاده دادرسی حیله و تقلبی به کار برده که در حکم دادگاه موثر بوده است.
- حکم دادگاه مستند به اسنادی بوده که پس از صدور حکم جعلی بودن انها ثابت شده باشد،
- پس از صدور حکم، اسناد و مدارکی به دست اید که دلیل حقانیت درخواست کننده اعاده دادرسی باشد و ثابت شود اسناد و مدارک یاد شده در جریان دادرسی مکتوم بوده و در اختیار متقاضی نبوده است.»
مهلت اعاده دادرسی
طبق ماده ی ۴۲۷ آیین دادرسی مدنی:
«مهلت درخواست اعاده دادرسی برای اشخاص مقیم ایران بیست روز و برای اشخاص مقیم خارج از کشور
دو ماه به شرح زیر می باشد:
۱) نسبت به آرای حضوری قطعی، از تاریخ ابلاغ.
۲) نسبت به آرای غیابی، از تاریخ انقضای مهلت واخواهی و درخواست تجدیدنظر.»
عذر موجه در ارائه دادخواست اعاده دادرسی
لازم به ذکر است، وقتی درخواست کننده ی اعاده دادرسی عذر موجهی داشته باشد در صورت گذشت مهلت، مجددا مهلت اعاده دادرسی به شما داده می شود.
عذر موجه عبارتند از:
- مرضی که مانع از حرکت است.
- فوت یکی از والدین یا همسر یا اولاد.
- حوادث قهریه از قبیل سیل، زلزله و حریق که بر اثر آن تقدیم دادخواست واخواهی در مهلت مقرر ممکن نباشد.
- توقیف یا حبس بودن به نحوی که نتوان در مهلت مقرر دادخواست واخواهی تقدیم کرد.
نمونه دادخواست اعاده دادرسی طاری
پس از ذکر مشخصات خود و طرف مقابل، متن اصلی به شرح ذیل می باشد. همچنین برای اعاده دادرسی مدارکی از جمله: دادنامه ای که نسبت به آن می خواهید اعاده دادرسی کنید، دادخواست کلاسه یا لایحه شماره مبین میزان خواسته، مورد نیاز می باشد.
ریاست محترم شعبه… دادگاه عمومی تجدید نظر (نام شهرستان محل صدور رای قطعی مورد اعاده دادرسی)
با سلام،
احتراماً به استحضار می‌رساند اینجانب با استدعای عنایت به اختلاف بین موجود در دادنامه… شماره… صادره از… آن شعبه دادگاه عمومی تجدید نظر با متن دادخواست… کلاسه… با لایحه که مبین خواسته دعوای اصلی است با تقدیم دادخواست مطروحه مهلت قانونی دادنامه دادگاه تجدید نظر (نام شهرستان استان محل طرح پرونده معترض عنه) بر غیر مورد ادعای خواهان تقاضای اعاده دادرسی نمود الغاه داد نامه معترض عنه به علت فوق الذکر و صدور حکم بر دگر خواسته اصلی؛ به استناد ماده ۴۶۶ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی به انضمام خسارت و هزینه دادرسی مورد استدعاست.
وکیل اعاده دادرسی وکیل تاپ
بیان این نکته ضروری است که هرچند جهات اعاده ی دادرسی در قانون ذکر شده و به ظاهر ساده اثبات آن ساده می آید. اما باید به این نکته توجه کنید قانع کردن دادگاه برای بررسی مجدد یک پرونده کاری بسیار تخصصی است که نیازمند قلم توانای یک وکیل دارد. در واقع اعاده ی دادرسی عملی نیست که توسط هر فردی امکان پذیر باشد و اصولا نیازمند دریافت کمک از وکلا است. بنابراین به شما توصیه می شود حتما پیش از این کار از یک وکیل مشورت دریافت کنید.
گروه وکلای وکیل تاپ به شکل تخصصی بر روی موضوعات اعاده دادرسی اصلی و طاری فعالیت دارند و افرادی قابل اعتماد در این خصوص می باشند. امکان مشاوره به صورت تلفنی، آنلاین و حضوری برای شما گرامیان فراهم است.
شماره تلفن ۲۴ ساعته سامانه وکیل تاپ: ۰۲۱۹۱۰۰۲۰۹۰
نتیجه گیری
زمانی که بین دو نفر حکم قطعی صادر می شود و یک طرف دعوا به استناد این حکم دعوای دیگری را آغاز می کند و از حکم قبلی به عنوان دلیل استفاده می کند؛ طرف مقابل می تواند نسبت به آن حکم قبلی که در حال حاضر دلیل دعوا محسوب می شود، اعاده دادرسی طاری کند.
اعاده دادرسی در مجموع دو نوع است که شامل، اعاده دادرسی اصلی و اعاده دادرسی طاری می شود.
اعاده دادرسی اصلی نیز بدین صورت است که پس از صدور حکم قطعی یکی از طرفین که حکم علیه وی صادر شده، اگر دلیل موجهی برای اشتباه بودن حکم دارد می تواند اعاده دادرسی کند، مثل ادعای جعلی بودن اسنادی که بر حسب آن رای صادر شده است.
در نهایت همانطور که مشاهده کردید اعاده دادرسی در مجموع یک عمل حقوقی تخصصی و پیچیده است که اصولا افراد به راحتی از پس آن بر نمی آید. لذا ما توصیه می کنیم برای دریافت بهترین نتیجه در اعاده دادرسی از وکلا استفاده کرده و با آن ها مشورت نمایید.
سوالات متداول
خیر، موضوع جعلی بودن اسناد باید در دادگاه دیگری رسیدگی و اثبات شود تا اعاده دادرسی ممکن شود. صرف ادعا کافی نمی باشد.
خیر، لازم است که حکم قطعی صادر شود و سپس بعد از دریافت رای اعاده دادرسی را آغاز نمود.
صرف اعاده دادرسی اثر تعلیقی بر اجرای حکم ندارد، از همین رو حتما باید قرار قبولی اعاده دادرسی صادر شود تا اجرای حکم متوقف گردد.
سلام.حکم قصاص قاتل عمدی پدرم که یک شاهدعینی داشت وهچنین بااجرای قسامه صادرو دردیوان عالی ابرام شدالان تقاضای اعاده دادرسی بدلیل اینکه چهارشاهدباتهدیدخانواده قاتل ازقسم خودعدول کرده ولی دوباره به محضررفته واقراربه قسم اولیه وقسم خودرامعنبر نمودندودیوان دستوراعاده دادرسی درشعبه همعرض صادرکردورابطه خویشاونی چندشاهدراغیرواقعی دانستن لطفاراهنمای بفرمایید.باتشکرازبردباری ومساعدت شما
سلام: با قبول اعاده دادرسی اجرای رای متوقف می شود و با صدور رای اعاده دادرسی بر اساس گفته های شما رای نقض شده و اجرا متوقف می شود.
ممنون
بعد در قسامه خانم های خانواده اولیاء دم میتوانند شرکت کنند؟؟؟
سلام: اولیای دم می تواند از طریق قسامه سوگند دهند.
سلام .میخواستم بابت پاسخ به سوال م ازآقای زینالی تشکرکنم ،هچنین ازمدیرسایت وکیل تاپ ممنون و متشکر .خیلی ازمردم مناطق محروم هزینه مشاوره وگرفتن وکیل راندارندبنابراین حق شان ضایع میشودخودم ۲۰ ساله دنبال قاتل پدرم بودم ودوسال قبل باراهنمایی خودمون دستگیرش کردیم اماهم پول داره هم نفوذ،بابدبختی یک وکیل گرفتیم ولی قاتل ۴تاوکیل داره.منصوراکبری ازسیستان هستم
سلام: ممنون متشکر از شما ما انجام وظیفه می کنیم در قبال همه.
. سلام جناب زینالی عزیز بسیار سپاسگزارم از اینکه وقتتون رو در اختیار ما می گذارید بی نهایت مچکرم و ممنونم و از دور دستان بزرگوارشما را می‌فشارم جناب زینالی یک سوال داشتم و آن اینکه بنده بابت اجناسی که به یک نفر داده بودم منظور مواد غذایی و خشکبار است که دو سال و نیم پیش آنها را برد و قرار شد که روز بعد تسویه کند یعنی از مرداد ۹۸
ایشان یک سال بنده را با بازی دادن امروز فردا کردند و نهایت مرداد نود و نه بنده از ایشان شکایت کردم
و نهایت همین اول اسفند ۱۴۰۰حکم محکومیت ایشان اعلام شد و طبق اینکه بنده علی‌رغم اصرار و تلاش زیاد به خاطر تغییر فاحش قیمت‌ها و تغییر چند برابری هر کدام از اقلام برای مثال برنج از ۶۰ هزار تومان به ۳۰۰ هزار تومان و ذکر تک تک این موارد برای قاضی که حداقل زمان تعیین تاخیر تادیه را از زمان صدور فاکتور بزند چون فاکتوری که بنده ارائه کردم فاکتور فروشگاه خودشان بود و مهروامضای خودشان زیرش بود و دقیقا هم تاریخ مرداد٩٨ بود یعنی آن زمان که این اقلام را بردند شاگردم را فرستادم و از فروشگاهشان همین اقلام را بعنوان فاکتوری مثل رسید اجناس در اصل بگیرد ولی متاسفانه قاضی از زمان درخواست شکایت این زمان را اعلام کردند حال اجرای احکام هم برای محاسبه آن از ملاک سالیانه استفاده کرده و و مبلغ ۴۰ میلیونی که محاسبه شده را بدون یک ریال هم محاسبه تاخیر تادیه همان ۴۰ میلیون برای ایشان محاسبه کرده اند از شما خواهش دارم راهنمایی بفرمایید که چه راهی وجود دارد تا بنده بتوانم از طریق آن این تاخیر تادیه را از دادگاه و ایشان پس بگیرم و چه چیزی باید به دادگاه ارائه دهم علارغم اینکه آیا اصلا قبول از زمان تاریخ شکایت خب از آن زمان تا اکنون که ١ سال و نیم زمان است و ایشان میگویند چون سال تمام نشده ما نمی‌توانیم ١۴٠٠ را برایتان حساب کنیم
و اصلا جناب زینتای وقتی خودش اقرار به بردن اجناس در مرداد ۹۸ میکند چرا نباید محاسبه از آن زمان باشد و این ماده قانونی کجاست که اجرای احکام گفت سند های عادی سالیانه محاسبه میشود
ممنون میشوم یک راهنمایی بفرمایید دنیا سپاس استاد ارجمند
سلام:برای اینکه بتوانید خسارت تاخیر تادیه از یک شخصی مطالبه نمایید باید ابتدا از طریق ارسال اظهار نامه حق خودتان را مطالبه کرده باشید در غیر این صورت در صورت درخواست خسارت از تاریخ درخواست از دادگاه محاسبه خواهد شد.
با عرض سلام آیا وکیلی که بعد قطعی شدن حکم با وجود مدرک برای ثابت کردن بی گناهی کم کاری کند ونسبت به اعاده دادرسی اقدامی نکند واز قصد قصور کند شامل ارتکابت جرم نسبت به موکل میشه،به خاطر اون کارش یک سال حبس کشیدم
سلام: می توانید با اثبات تقصیر فوق از وکیل مورد نظر شکایت نمایید.
سلام من یک پرونده داشتم که حکم به نفع من صادر شد
بدین صورت که دادگاه حکم ۱۲۰۰۰متر زمینی که با مسکن ومنابع طبیعی داشتیم به نفع ما صادر کرد وبه تایید تحدید نظر استان هم رسید بعد شخصی تقاضای اعتراض ثالث اجرایی از دادگاه نمود ومدعی ۲۰۰۰متر زمین شد کدر جلسات دادگاه ما مجبور به پذیرش تقاضای طرف به خاطر شرایط دادگاه ونقش قاضی شدیم وگفتیم که طرف شریک ما هست در نهایت قاضی رای به الغای کل دادنامه به استناد ماده ۴۲۵ آ د م صادر کرد وتجدید نظر هم تایید نمود سوال اول خواهان تقاضای ۲۰۰۰متر از زمین داشت و لی دادگاه کل دادنامه را الغا نمود هم خارج از خواسته طرف بوده هم مدضوع حکم مورد درخواست نبوده میتوان به استناد بند ۱و۲ ماده ۴۲۶ آیین دادرسی مدنی تقاضای اعاده دادرسی نمود
تشکر وسپاس فراوان