به موجب ماده ۱ قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب ۱۳۸۶، اختراع نتیجه فکر فرد یا افرادی است که برای اولین بار فرآیند یا فرآورده‌ای خاص را ارائه می‌کند و مشکلی را در یک حرفه، فن، فناوری، صنعت و مانند آن‌ها حل می‌نماید.
ثبت اختراع به این معنی است که حق انحصاری بهره برداری از آن اختراع به مخترع یا نماینده قانونی او تعلق میگیرد. اول تیر ماه سال ۱۳۱۰ قانون ثبت علایم تجاری و اختراعات نسبت به ثبت اختراع در ایران اقدام نمود. مخترع به منظور حمایت از اختراع خود در مقابل دیگران و همچنین برخورداری از مزایای قانونی آن اختراع باید نسبت به ثبت اختراع خود اقدام نماید.
گواهینامه اختراع چیست؟
گواهینامه اختراع در واقع قراردادی دو جانبه می باشد که میان مخترع و دولت که پس از شرح اختراع بین مخترع و دولت و قوه حاکمه بسته میشود. بعد از ثبت تقاضای مخترع متخصصان اداره مالکیت صنعتی درخواست او را بررسی می نمایند و پس از تطابق شرایط قانونی گواهینامه ثبت اختراع به فرد تعلق میگیرد.
حق اختراع چیست و مرجع ثبت اختراع کجاست؟
حق اختراع در واقع همان حق انحصاری اختراع است که مخترع پس از ثبت آن برای مدت محدودی حق استفاده انحصاری آن دارد. حق اختراع زمانی برای مخترع انحصاری خواهد شد که مخترع نسبت به ثبت اختراع خود اقدام نماید.
مرجع ثبت اختراع در ایران اداره مالکیت صنعتی است و اختراعات از طریق پورتال این اداره قابل ثبت میباشند و نیازی به مراجعه حضوری نیست.
مراحل ثبت اظهارنامه در سامانه:
- قبول تعهد نامه جهت رعایت مواد قانونی.
- انتخاب نوع اظهارنامه
- وارد کردن اطلاعات اظهارنامه
در تنظیم و تسلیم اظهارنامه موارد زیر باید رعایت گردد:
- نام و سایر اطلاعات لازم در خصوص متقاضی، مخترع و نماینده قانونی او ، در صورت وجود و عنوان اختراع در اظهارنامه درج شود.
- ضمائم بارگذاری شود.
- اطلاعات و ضمائم بازبینی شود.
- شماره اظهارنامه دریافت شود و هزینه پرداخت شود.
- موارد درج شده و ادعای مذکور باید گویا و مختصر و با توصیف همراه باشد.
- توضيح اشكال، نقشه و نمودارها
مالکیت اظهارنامه با چه کسی است؟
مالک اظهارنامه کسی است که اختراع با تقاضای او و به نام او ثبت میشود. میتواند شخ حقیقی یا حقوقی باشد.
بعد از ثبت اظهارنامه تقاضای ثبت اختراع به ثبت میرسد و مدارک ارسالی بررسی می‌شوند و تا اطمینان حال شود که همه موارد طبق قوانین و مقررات مربوطه تکمیل شده اند. در صورتی نقد یا ایرادی در اظهارنامه توسط کارشناس مربوطه به مالک اظهارنامه اخطار داده میشود.
ورقه اختراع چیست؟
اداره مالکیت صنعتی ورقه اختراع را برای نشان دادن حمایت خود از آن اختراع ثبت شده صادر می نماید. ورقه اختراع برای دادن حقوق انحصاری اختراع به مخترع کاربرد دارد. مثل حق تولید صادرات عرضه و واردات و… مدت زمان اعتبار ورقه اختراع، ۵ الی ۱۰ تا ۱۵ سال و یا نهایتاً ۲۰ سال است.
برای هر اختراع دو نوع حق در نظر گرفته شده است:
پس از بسته شدن قرارداد بین مخترع و دولت از حقوق مادی و معنوی اختراع توسط دولت حمایت حمایت میشود. یک اختراع زمانی مورد حمایت مادی و معنوی قرار میگیرد که توسط مخترع آن به ثبت رسیده باشد. حق معنوی هر اختراع همیشه باقی می ماند و حقوق مادی آن هم قابل انتقال است. به این معنی که پس از مرگ مخترع این حق به ورثه او می رسد. اما حق معنوی قایم به شخص است و محدود است و همیشه نمی ماند. در قانون کشور ما بر حسب مخترع حقوق مادی آن ۵ یا ۱۰ یا ۱۵ یا ۲۰ سال باقی میماند. حق انحصاری فروش یا صادر کردن اختراع پس از به ثبت رسیدن بر عهده مالک اختراع میباشد و هیچ شخص دیگری نمی تواند بدون اجازه مالک قبلی نسبت به فروش یا صادرات آن اقدام نماید.
مراحل تهیه و تکمیل مدارک
- گام اول دریافت و تکمیل فرم اظهارنامه و ادعانامه
- گام دوم ارايه خلاصه اختراع، توصيف اختراع و نقشه هاي فني
- گام سوم ارايه كپي شناسنامه و كارت ملي
- گام چهارم درج نام دانشگاه يا شركت در برگه ثبت اختراع
- گام پنجم معرفي به روزنامه رسمي
- گام ششم مراجعه حضوري به اداره كل مالكيت صنعتي كشور پس از گذشت ۳۰ روز از چاپ روزنامه رسمی با همراه داشتن برگ روزنامه
- گام هفتم پرداخت هزينه هاي قانوني حق شارژ اختراع
- گام هشتم دريافت گواهي نهايي ثبت اختراع
پس از انجام این مراحل گواهینامه حق اختراع را دریافت می‌کنید. اعتبار گواهینامه اختراع ۲۰ سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه است.
مدارک مورد نیاز برای ثبت اختراع اشخاص حقوقی
- کپی برابر اصل مدارک هویتی (کارت ملی و صفحه نخست شناسنامه) مخترع
- کپی برابر اصل مدارک هویتی (کارت ملی و صفحه نخست شناسنامه) صاحبین امضاء شرکت
- آدرس و کدپستی مخترع و شرکت
- کپی روزنامه رسمی ثبت شرکت
- ارائه نقشه و توصیف اختراع
- پر کردن فرم های مربوطه
مدارک مورد نیاز برای ثبت اختراع اشخاص حقیقی
- کپی برابر اصل مدارک هویتی (کارت ملی و صفحه نخست شناسنامه) مخترع
- کپی برابر اصل مدارک هویتی (کارت ملی و صفحه نخست شناسنامه) مالک (اگر مالک و مخترع دو نفر باشند)
- آدرس و کدپستی مخترع و مالک (اگر مالک و مخترع دو نفر باشند)
- ارائه نقشه و توصیف اختراع (چنانچه اختراع مربوطه کالا یا دستگاه باشد)
- پر کردن فرم های مربوطه
پس از ثبت اختراع طبق ماده ۱۴ اداره مالکیت صنعتی باید موارد زیر رعایت شود:
- منتشر کردن يك نوبت آگهي درخصوص ثبت اختراع
- صادر كردن گواهينامه ثبت اختراع
- بايگاني کردن رونوشت گواهينامه ثبت اختراع و پس از دريافت هزينه مقرر، تسليم کردن اصل آن به متقاضي.
- انجام دادن تغييراتي در مضمون و نقشه‌هاي اختراع به منظور تعيين حدود حمايت اعطا شده( به درخواست دارنده گواهينامه اختراع)
برای توصیف اختراع به چه نکاتی باید توجه شود؟
- مشخص کردن حوزه کارکرد اختراع(مثلا پزشکی یا زیست شناسی یا …)
- مشخص کردن هدف شما ازاختراع
- ثابت کردن تازه بودن اختراع با توضیح در مورد پیشرفتهای قبلی در مورد اختراع و یا دانش فنی قبلی مربوط به آن
- شرح دادن شیوه کارکرد اختراع خود به طور کامل (به منظور اینکه کارشناس با مطالعه آن متوجه هدف اختراع شما شود)
- شرح دادن مزایای اختراع خود.
ویژگی ادعاهای مخترع
- صریح بودن ادعای اختراع و مشروط به تحقق شرایط خاص نبودن(به دلیل اینکه در صورت عدم شفافیت امکان سوءاستفاده و نقض حقوق در آینده وجود دارد.)
- در ادعای اختراع نباید اطلاعات مرتبط با توصیف اختراع ذکر شود.
- تعداد ادعاهای اختراع باید معقول و متناسب باشد.
- ویژگی‌ها و مشخصه‌های فنی باید با جملات مثبت بیان شود.
- تا حد امکان از ارجاع به نقشه و توصیف خودداری شود.
- اطلاعات مربوط به شیوه‌ی اجرا و مزایای اختراع نباید در قسمت ادعا ذکر شوند.
چه اختراعاتی قابل ثبت هستند؟
در کشور های مختلف از یک اختراع زمانی حمایت میشود که طبق تشریفات آن کشور و در زمان مقرر به ثبت رسیده باشد.باید توجه داشته باشید که هر اختراع جدیدی که به دست می آید قابل ثبت نیست و اختراعاتی قابل ثبت هستند که دارای ابتکار جدید و همچنین کاربرد صنعتی می باشند. در واقع اختراع، نتیجه ابداع افرادی است که برای اولین بار فراورده یا فرایند خاصی را ارایه می نمایند.باید توجه داشته باشید که اختراع باید ابتکار جدیدی باشد و ابتکار جدید بدین معنی است که قبلا توسط کسان دیگری در آن صنعت مورد نظر در هیچ کشوری وجود نداشته و افشا یا مطرح نشده باشد.همچنین کاربردی به این معنی است که در رشته ای از صنعت قابل ساخت و استفاده باشد و جهت کشف نیازهای صنعتی جامعه به کار رود. مخترع پس از ثبت نهایی اختراع خود میتواند از آن بهره برداری کند.اگر چه معنای لغوی ثبت چیزهای جدید میباشد. اما قانونگذار مخترعین را محدود نکرده و استفاده از قوانین قدیمی و اعمال تغییرات در لوازم پیشین هم جزو اختراعات جدید ثبت می گردد.
بیشتر بخوانید: کدام اختراعات قابل ثبت هستند و چگونه اختراع خود را ثبت کنیم؟
مزایای ثبت اختراع
- مالک اختراع ثبت شده تا ۲۰ سال و با پرداخت هزینه سالانه نسبت به بهره‌برداری از اختراع مذکور حق استفاده انحصاری دارد و پس از گذشت این مدت، اختراع او در دسترس عمومی قرار خواهد گرفت.
- امکان اعطای حق اختراع به سایرین در ازای دریافت حق امتیاز وجود دارد.
- بعد از ثبت است که مخترع می تواند علیه نقض کننده اختراع یا بهره بردار غیر قانونی به دادگاه شکایت کند.
- مالک اختراع پس از به ثبت رسیدن اختراع از ارزش افزوده فراوانی بهره مند می شود.
- امکان تجاری سازی اختراع برای مالک پس از ثبت اختراع وجود دارد.
- امکان شرکت در نمایشگاه های معتبر داخلی و بین المللی برای مخترع وجود دارد.
- امکان فروش اختراع به شرکت ها و سازمان های بزرگ وجود دارد.
چه مواردی به عنوان اختراع قابل ثبت نیستند؟
- كشفيات
- نظریه‌های علمی
- روش‌های رياضی
- آثار هنری
- طرح‌ها و قواعد
- روش‌های انجام كار تجاری و ساير فعالیت‌های ذهنی و اجتماعی
- آنچه قبلا در فنون و صنايع پيش‌بيني شده باشد
- منابع ژنتيك و اجزای ژنتيك تشكيل دهنده آن‌ها و همچنين فرآيندهاي بيولوژيك توليد آن‌ها
موارد سلب حق اختراع از مالک یا مخترع
- مخترع یا مالک قبل از تسلیم و ثبت اظهارنامه مورد اختراعی را فاش کند.
- از طریق شفاهی آن را عمومی کند.
- بعد از گذشت شش ماه از افشا موضوع اظهارنامه اختراع را تسلیم نکند.
- اختراعات خلاف موازین شرعی یا نظم عمومی و اخلاق حسنه باشد.
روش های ثبت اختراع
برای ثبت اختراع دو روش تحقیقی و اعلامی وجود دارد:
روش تحقیقی:
در این روش با استفاده از ابزار و وسایل تحقیق اختراع برای مدت زمان طولانی به طور کامل بررسی می‌گردد تا صحت ادعای مخترع بررسی گردد. در این سیستم اختراعات قبل از آن که ثبت شوند، بصورت محرمانه نگهداری و حفاظت می شوند.
روش اعلامی:
اساس ثبت اختراع به روش اعلامی ادعای مخترع می باشد. در صورتی که ادعای مخترع پس از بررسی مقرون به صحت تشخیص داده شود و هر سه شرط جدید بودن و دارای ابتکار و نوآوری بودن و و دارای کاربرد صنعتی بودن را داشته باشد به ثبت می رسد.
در کشور ما برای ثبت هر اختراعی از روش اعلامی استفاده میشود.
با سلام ، یکی از اشکالات اساسی ثبت اختراعات نخبگان کشور از سال ۱۳۹۲ تا کنون :
اینجانب نیز در این روند مشکل داوری اختراعات را دارم یعنی زمانی که طرح اینجانب نو و جدید است ولی مراجع و داوران پس از گرفتن هزینه های بالا طرح را تایید نمی کنند و در پاسخ می گویند دوست داریم طرح شما را رد کنیم برو پیش هرکسی که دوست داری بگو این مرجع را قبول ندارم اداره نیز می گوید ما طبق قانون مجبور هستیم طرح شما را رد کنیم . برخی از مراجع نیز می گویند داور متخصص ندارند !
در این خصوص به کارشناس اداره اختراعات متن زیر را ارسال کردم :
کارشناس محترم با سلام ، اینجانب به شخصه اعتقادی به روند مارکسیستی و وارداتی اداره اختراعات که با قانون اساسی کشور در تضاد می باشد ندارم . بر فرض مثال متقاضی پرونده خود را به حداقل ۵۰ مرجع ارسال کند و پرونده ۳ ماه در هر مرجع توقف کند تا یکی از این مراجع داور متخصص داشته باشند و طرح را درست مورد داوری قرار دهند ، این یعنی اتلاف وقت چیزی حدود ۸ سال و پرداخت هزینه چیزی حدود ۳۰ ملیون تومان . در حال حاضر ۱۱ مرجع در پرونده های قبلی اعلام کرده اند داور متخصص ندارند! . اولا بعد از ۸ سال پرونده به چه درد متقاضی می خورد ؟ ، دوم اینکه اگر اینجانب بخواهم ۲۰ اظهارنامه با این روند ثبت کنم یه چیزی حدود ۶۰۰ ملیون باید هزینه کنم ( بنظر شما امکان ثبت اختراع به صورت غیر مستقیم از اینجانب سلب نشده است ؟ ) ، ایا بعد از اینکه سند را دریافت کردم همین دولت این هزینه را می تواند طی فرآیندی به اینجانب برگرداند ( به قول دوستمون خود سند اختراع ۵ کیلو روغن نباتی ارزش داره ؟ ) ، یا قرار است متقاضی در جامعه رها شود ؟ . در اداره شما مردم دو دسته هستند برخی با سرمایه های خود اختراع ثبت می کنند برخی با دارایی های خود. اشخاصی که با دارایی خود اختراع ثبت می کنند مثل اعضا هیات علمی ، اشخاصی که به بدنه آزمایشگاه و پژوهشگاه ها متصل هستند ، این افراد هر هزینه ای بابت اختراع انجام می دهند دولت طی فرآیندی این هزینه را به آن ها برگشت میدهد یا از طریق گرنت دانشگاهی یا از طریق پژوهش تولید . یعنی این وسط فقط پول جابجا می شود و کسی ضرر نمی کند. دسته دوم کسانی هستند که با سرمایه های خود اختراع انجام میدهند مثل افراد که مدارک عالیه دانشگاهی دارند مشغول کار هستند اما به بدنه دولت وصل نیستند ، این افراد تحت هر شرایطی اگر نتوانند اظهارنامه خود را به ثبت برسانند آن ها هم سرمایه خود را از دست داده اند و هم دارایی خود را که همان اختراع می باشد . چون این افراد مجبور هستند نسبت به افراد اول یک مرحله بیشتر برای فرایند ثبت انرژی صرف کنند ، این روند به صورتی طراحی شده که به مرور زمان قشر متوسط جامعه منحل خواهد شد . و جامعه دو قطبی می شود یعنی دو قشر بالا و پایین که در این صورت کاپیتالیسم رخ می دهد و …
https://www.farsnews.ir/news/13990415000143/
http://ipm.ssaa.ir/ENQ/List
درخواست همکاری :
– انجام مشاوره فنی ثبت اختراع
– طراحی سه بعدی
– طراحی نقشه اختراع
– طراحی بلوک دیاگرام اختراع
– ثبت اظهارنامه اختراع
– آماده سازی حرفه ای فایل های ثبت اختراع (خلاصه / توصیف / ادعانامه )
– ثبت و طراحی طرح صنعتی
————————————————————
ابراهیمی (واتساپ ) : ۰۹۱۵۴۹۱۸۲۳۰
خوشحال میشم در این زمینه ها همکاری کنیم . معمولا تو دو هفته کار رو به داوری می‌رسونم .