ابلاغ صحیح به دو دسته ابلاغ واقعی و ابلاغ قانونی تقسیم میشود، ابلاغ واقعی ابلاغی که نسخه اخطاریه به شخص مخاطب تحویل داده شده و از او در نسخه دیگر امضا یا اثر انگشت گرفته شده باشد.
اما در صورتی که مخاطب نسخه اخطاریه را تحویل بگیرد اما از از امضا یا اثر انگشت در نسخه دیگر خودداری کند، مامور ابلاغ این امر را گواهی نموده که در این حالت ابلاغ به صورت صحیحا انجام میشود اما ابلاغ از نوع قانونی میباشد.
ابلاغ قانونی در مواردی که امضای مخاطب در نسخه اخطاریه وجود نداشته باشد که از جمله میتوان به ابلاغ از طریق انتشار آگهی، الصاق یا ابلاغ به خادمان و بستگان اشاره کرد.
قوانین مربوط ابلاغ
مواد ۶۷ الی ۸۳ قانون آ.د.م یا آیین نامه نحوه استفاده از سامانه های رایانه ای یا مخابراتی.
روند اداری ابلاغ
ابلاغ اوراق دادگاه اول باید به خود شخص صورت گیرد اگر مامور ابلاغ در محل مراجعه و کسی غیر از مخاطب اما از خانواده ی مخاطب کسی درب را باز نماید، مامور ابتدا باید از حضور یا عدم حضور شخص مخاطب از وی سوال پرسیده شود و سعی کنه که ابلاغ را به خود مخاطب انجام دهد که واقعی محسوب شود و آثار آن را در پی داشته باشد.
در صورتی که ابلاغ به شخص ممکن نباشد در این حالت مامور ابلاغ باید سه شرط را رعایت کند:
- ابلاغ باید در همان نشانی که در اخطاریه نوشته شده بنابراین اگر ابلاغ حتی در نزدیکترین آدرس یا حتی چند پلاک یا در یک آپارتمان در واحد دیگر به بستگان یا خادمان مخاطب صحیح نیست.
- ابلاغ فقط باید به بستگان یا خادمان مخاطب صورت گیرد. بنابراین ابلاغ به شریک یا همسایه یا دوست یا همکار وکیل صحیح نمی باشد.
- اشخاص مذکور باید دارای سن و وضعیت ظاهری مناسب که نشان دهنده ی این باشد که فرد قدرت تشخیص اوراق اخطاریه را از کاغذ های معمولی داشته باشد.
بنابراین ابلاغ به صغیر و مجنون صحیح نمی باشد. باید توجه داشت که این ۳ مورد در ماده ۶۹ قانون آ.د.م. باید باهم جمع باشند تا ابلاغ صحیح تلقی شود.
در حالتی که ابلاغ به شخص مخاطب و خادمان و بستگان وی با رعایت ماده ۶۹ ق. آدم ممکن نباشد، مامور ابلاغ پس از تشخیص صحیح بودن آدرس مخاطب باید یک نسخه را از اخطاریه در محل الصاق کند. اما در یک حالتی مامور ابلاغ نمی تواند یا نتواند صحیح بودن نشانی مخاطب را احراز نماید، با قید این امر هر دو نسخه اخطاریه را به دفتر دادگاه عودت (برگشت) می دهد و حسب آنکه مخاطب خواهان یا خوانده باشد.
که بسته به اینکه مخاطب خواهان یا خوانده باشد یکی از دو حالت زیر متصور اگر مخاطب اخطار خواهان باشد. آدرس او شناخته نشود، مدیر دفتر دادگاه بر اساس براساس ماده ۵۶ قرار رد فوری دادخواست میدهد.
در حالتی که مخاطب اخطار خوانده باشد و آدرس او شناخته نشود مدیر دفتر دادگاه اخطار رفع نقص برای خواهان ارسال می نماید و اگر آدرس دیگری از خوانده بابد که آن را اعلام می کند و گرنه می تواند خوانده را مجهول المکان اعلام کند و تقاضای نشر آگهی نماید. مواد ۷۲.۷۳.۵۵ ق.آ.د.م
ابلاغ به کارمندان دولت،دستگاه های دولتی و موسسات خصوصی
بهتر است بدانید ابلاغ ها رو نباید از یک سری جهات: از حیث مخاطب، از حیث تشریفات، از حیث نحوه و نوع ابلاغ نباید با یکدیگر اشتباه بگیرید.
ابلاغ به کارمندان دولت: در این حالت دعوا یک دعوی شخصی و خصوصی و هیچ ارتباطی به دستگاه دولتی نداشته، فقط نشانی مخاطب، محل کار وی مثل شهرداری یا نهادهای عمومی. که در این موارد ابلاغ از طریق کارگزینی یا رئیس قسمت مربوطه مطابق تبصره ۱ماده ۶۸.
که در این موارد دادگاه هر دو نسخه اخطاریه را به کارگزینی یا رئیس قسمت ارسال نموده تا اشخاص مذکور مطابق تبصره ماده ۶۸ ق.آ.د.م ظرف ۱۰ روز ابلاغ را به کارمند خود انجام داده و از وی رسید بگیرد و به دفتر دادگاه برمی گردد.در این حالت ابلاغ علی الاصول واقعی محسوب می شود.
زیرا کارگزینی یا رئیس قسمت مربوطه معمولا کارمند خود را حاضر نموده و ابلاغ رابه وی با اخذ رسید انجام میدهند. مگر آنکه کارمند از امضاء یا تحویل نزد مقامات استنکاف نماید که مقامات این امر را گواهی نموده و ابلاغ از واقعی به قانونی تغییر می کند.
بیشتر بخوانید: خیارات در قانون مدنی
ابلاغ به دستگاه های دولتی، شهرداری ها، ونهادهای عمومی: در این مورد برخلاف ابلاغ به کارمند خود دستگاه یا سازمان طرف دعوا می باشد. مانند اینکه دعوا علیه شهرداری مطرح شود در این صورت ابلاغ به رئیس دفتر مرجع مخاطب یا قائم مقام وی ابلاغ می شود. این ابلاغ ها علی الاصول واقعی اند مگر در صورت خودداری که در این صورت مامور ابلاغ هر دو را برمی گرداند و ابلاغ قانونی محسوب می شود.
ابلاغ به شرکت ها یا موسسات خصوصی
در این حالت ابلاغ با ترتیب و تقدم انجام می شود:
- ابتدا ابلاغ به مدیر یا قائم مقام وی یا دارنده حق امضا انجام میشود که این ابلاغ معمولا واقعی مگر در صورت استنکاف هریک از اشخاص مذکور که هر دو نسخه عودت می شود.
- در صورتی که ابلاغ به اشخاص در حالت اول ممکن نباشد، ابلاغ به مسئول دفتر موسسه انجام می شود.
که این ابلاغ قانونی محسوب می شود و در صورت استنکاف مسئول دفتر یک نسخه الصاق می شود.
نکات کاربردی ابلاغ
*در دعوای علیه اهالی یک روستا مثلا۲۰۰ نفره باید ابلاغ اوراق دادخواست باید به تک تک خواندگان انجام شود (ماده ۶۰ ق.آ.د.م.) زیرا ماده ۷۴ ق.آ.د.م که بیان می دارد در دعاوی راجع به اهالی معین اعم از ده یا شهر یا بخشی از شهر که عده آن غیر محصور علاوه بر آگهی مفاد دادخواست یک نسخه از دادخواست به شخص یا اشخاصی که آن را معارض خود معرفی میکند ابلاغ می شود در این خصوص اعمال نمی شود.
*با ذکر این نکته که ماده ۷۴ تنها در جایی اعمال می شود که اولا دعوا راجع به اهالی یک منطقه معین باشد و ثانیا اهالی آن منطقه نیز غیر محصور باشند.
*و همچنین در صورتی که مامور ابلاغ نتواند صحت نشانی قراردادی خوانده را بر اساس ماده ۱۰۱۰ قانون مدنی جهت ابلاغ مقرر شده احراز نماید، در این صورت نسخه ای از اخطاریه را در همان محل الصاق می کند. البته بدیهی است مامور ابلاغ در مراجعه بار اول، علم به اقامتگاه قراردادی بودن نشانی مذکور ندارد و هر دو نسخه را برگشت می زند.
اما چنانچه پس از اخطار رفع نقص خواهان مراجعه نموده و به ماده ۱۰۱۰ ق.م و انتهای ماده ۷۲ استناد نماید. در این صورت مدیر دفتر برای مامور ابلاغ اخطاریه یادداشتی مبنی بر اینکه نشانی قرارددادی بوده است و بر اساس ماده ۱۰۱۰ ق.م و ۷۲ آ.د.م در همان محل ابلاغ شود.
*وقتی که ابلاغ صحیح در مکان خاص اعم از اینکه ابلاغ واقعی یا قانونی انجام شود، برای مخاطب در آن محل در خصوص همان پرونده و برای همان محل سابقه ابلاغ ایجاد می شود.
ماده ۷۹ دراین خصوص بیان میدارد (هرگاه یکی از طرفین دعوا محلی را که اوراق اولیه در آن محل ابلاغ شده یا محلی را که برای ابلاغ اوراق انتخاب کرده است تغییر دهد و همچنین در صورتی که نشانی معین در دادخواست اشتباه باشد باید فوری در محل جدید و مشخصات صحیح را به دفتر دادگاه اطلاع دهد. تا وقتی که به این ترتیب عمل نشده است اوراق در همان محل سابق ابلاغ می شود. اعلام تغییر نشانی جدید، پس از ایجاد سابقه ابلاغ باید تحت شرایط ماده ۸۰ ق.آ.د.م به عمل آید، مگر آنکه مخاطب از ماده ۷۸ استفاده کند.
*باید توجه داشت که سابقه ابلاغ ایجاد شده در مرحله بدوی برای مرحله تجدید نظر سابقه ابلاغ محسوب نمی شود.همچنین سابقه ابلاغ مرحله تجدید نظر برای مرحله فرجام سابقه ابلاغ نمی باشد. اما مطابق ماده ۸ ق.ا.ا.م آخرین ابلاغ به محکوم علیه در پرونده دادرسی برای هر مرحله دادرسی برای مرحله اجرای احکام سابقه ابلاغ محسوب می شود.
*ابلاغ به نماینده مخاطب (اعم از وکیل، موکل، ولی، قیم) همانند ابلاغ به شخص نماینده است اما اگر ابلاغ به خادمان یا بستگان نماینده (منشی دفتر) انجام می شود، قانونی محسوب می شود.
آثار ابلاغ
به واسطه آثار مهم ابلاغ مامور ابلاغ باید موارد مذکور ماده ۸۲ ق.آ.د.م را در هر دو نسخه اخطاریه ذکر گردد و به ویژه آنکه تاریخ ابلاغ را با تمام حروف قید نماید از جمله مهمترین اثرات ابلاغ عبارتند از:
- ابلاغ دادخواست و ابلاغ وقت رسیدگی شرط تشکیل جلسه هست.
- نوع ابلاغ از حیث حضوری یا غیابی بودن حکم موثر است.
- تاریخ ابلاغ تعیین کننده شروع مهلت بسیاری اقدامات از جمله تجدید نظر، فرجام می باشد.
سلام من دارای ثبت ثنا هستم از سال ک اجباریدشد رای بدوی ب من در سامانه ابلاغ شده ولی در تجدید نطر در سامانه ابلاغ نشده و ب صورت دستی ب نام همسر بنده گواهی شده در حالی همسرم هم نبوده و سر کار بوده الان اجراییه برام صادر شده چکار کنم نسخه ثانی هم بدون امضا هستش
سلام برادر من به جرم نگه داری قاچاق کالا به دو میلیاردو شیشصد میلیون تومن جریمه نقدی پرداخت به صندوق دولت محکوم شده وبدلیل عدم پرداخت در زندان است میخواستم بپرسم بخوایم بیاریم مرخصی سند بزاریم سند رو برای جریمه به اجرا میزارن
سلام داداش من به جرم نگه داری قاچاق کالای به مبلغ دوملیاردو هفتصد تومن جریمه محکوم شده و در زندان است اگر بخواهیم سند واسه مرخصی ان بزاریم بیاد مرخصی سند مزایده میشه و ملک به فروش میره بخاطر جریمه
سلام امکان همچین کاری وجود نداره